Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Bena lulamatu mu mateta”

“Bena lulamatu mu mateta”

“Bena lulamatu mu mateta”

KU NTUADIJILU kua ngondo muinayi 1951, mbulamatadi wa bukole wa ditunga dia Union soviétique wakabanga kuluisha tshisumbu tshia bena Kristo (Bantemu ba Yehowa) kabayi ne tshivuabu benze, mu tshitupa tshia ku Ouest tshia ditunga edi. Bavua bela mêku binunu too ne avua ne bana bakese, bakaji bavua ne mafu ne bakulakaje mu makadika bua kuenza luendu lua lutatu lua bungi matuku makumi abidi mu kawulu batangile mu tshitupa tshia Sibérie. Bavua babakosele tshibawu tshia kuya kubateka muaba uvua nsombelu wa kasuba ne mutshikale bu wa kale kale.

Mu Tshisanga 2001, bakapatula bande wa video uvua ne filme uvua uleja malu a tshinyangu avuabu benzela Bantemu ba Yehowa bua kusekelela mufikilu wa 50 wa muanda eu wa kale mu tshimenga tshia Moscou mu Union soviétique wa kale. Mu filme eu, bamanyi ba malu a kale ne bantu bavua badimuenene mianda eyi ne mêsu abu badi balonda muvua Bantemu bapanduke ne basonge nkele nansha muvuabu bamone dikenga dia kasuba.

Miliyo ya bantu ba mu ditunga dia Russie ne ba miaba mikuabu bakadi bamona filme wa Fidèles dans les épreuves​—Les Témoins de Jéhovah en Union soviétique ne ba bungi mbamuanyishe bikole pamue ne bamanyi ba malu a kale. Bena mukanda babidi ba mu ditunga edi badi basombele muaba wakayabu ne mêku a bungi a Bantemu ku bukole badi bamba mêyi aa:

“Filme eu uvua munsankishe bikole. Ntu musue baleji-mpala ba tshitendelelu tshienu misangu yonso, kadi pandi mumone filme eu, ndi munuanyisha bikole kupita. Filme eu mmuenza kudi bantu badi bamanye mudimu! Ndi mutambe kuanyisha munudi baleje muntu yonso nsungasunga. Nansha mundi muena Ortodokse ne tshiyi ne lungenyi lua kupatuka mu tshitendelelu tshietu, Bantemu badi bansankisha. Ndi musue ne: tshibambalu tshietu tshia malonga tshishale ne filme eu umue. Meme ne batudi tuenza nabu mudimu pamue tudi bapangadije bua kumuleja balongi betu ne kumuela mu ndongamu wa malonga.”​—Mulongeshi Sergei Nikolayevich Rubtsov, mutangidi wa tshibambalu tshia malonga a malu a kale mu Iniversite wa Mbulamatadi wa malu a bulongeshanganyi, ku Irkutsk, mu Russie.

“Mvua musanke pavua filme eu mupatuke. Patu bantu benza filme udi uleja mudibu bakengesha bantu, bitu misangu yonso bikole menemene bua kuleja mianda mudiyi milondangane bimpe. Kadi ke tshinudi nuenu bafike ku dienza. Ntuadilayiku bande yenu mikuabu.”​—Mulongeshi Sergei Ilyich Kuznetsov, mutangidi wa tshibambalu tshia malonga a malu a kale mu Iniversite wa Mbulamatadi ku Irkutsk, mu Russie.

Bantenu ba Yehowa badi basombele mu Sibérie mbanyishe pabu filme eu bikole. Bamue ba kudibu mbambe mêyi adi alonda aa:

“Tshikondo tshivua malu adi mu filme eu enzeka, bavua bambila bantu ba bungi mu Russie malu a dishima bua midimu ya Bantemu ba Yehowa. Kadi padibu batangile filme eu, mbajingulule ne: bulongolodi buetu kabuena bu kasumbusumbu ka malu a Nzambi ka tshianana bu muvuabu bela meji to. Bantu badi balue Bantemu matuku makese aa badi bamba ne: ‘Katuvua mua kuela meji ne: tuvua basombe ne benze mudimu pamue ne bana betu bena Kristo bavua batantamene ntatu bikole nanku to!’ Ntemu mukuabu wakaleja dijinga dia kulua mpanda-njila pakatangilaye filme eu.”​—Anna Vovchuk, uvuabu baye nende ku Sibérie.

“Pavua filme eu muleje bampulushi ba-tshienda mu mabungi bakokola ku nzubu wa Ntemu kampanda, ngakazakala ne buôwa. Bivua amu bu pakakokolabu kuetu, ne ndi mvuluka muakamba mamu ne: ‘Imue misangu kudi kapia muaba kampanda.’ Filme eu udi umvuluija kabidi ne: Bantemu bavule bakapeta ntatu ya bungi kupita yanyi. Malu adimu adi atupesha bukole bua bungi ne disanka dia kutungunuka ne kusadila Yehowa.”​—Stepan Vovchuk, uvuabu baye nende ku Sibérie.

“Ndi muana wa Bantemu bakayabu nabu ku bukole. Nunku mvua ngela meji ne: nkavua mumvue malu a bungi a tshikondo atshi. Kadi pangakamona filme eu, ngakajingulula ne: tshivua mumanye mene tshintu to. Pangakateleja mandamuna a bavuabu bela nkonko, binsonji biakanguwula mu mêsu tente. Mpindieu malu aa kaena anu miyuki patupu to, kadi mmalu malelela kundi. Filme eu mmukoleshe malanda anyi ne Nzambi ne mmungambuluishe bua kuikala mudiakaje bua kutantamena ntatu yonso mu matuku atshilualua.”​—Vladimir Kovash, ku Irkutsk.

“Buanyi meme, filme eu udi ne bukole bupite bua muyuki mufunda. Pangakamona ne kumvua mandamuna a bana betu ku nkonko, mvua mudiumvue anu bu malu au avua mangenzekele panyi. Tshilejilu tshia muanetu wa balume wakazola bimfuanyi pa mabeji bua kulongesha bana bende ba bakaji bakese pavuaye mu buloko ntshinsake bua kukeba mua kulenga mitshima ya bana banyi ku diambuluisha dia bulelela bua mu Bible. Tuasakidilayi! Filme eu mmuenze bua Bantemu ba Yehowa ba mu Russie batambe kudiumvua ne: badi mu bulongolodi bua Yehowa budi pa buloba bujima.”​—Tatyana Kalina, ku Irkutsk.

“Dîyi ditubu bamba dia ne: ‘Kumona ne mêsu nkupite kumvua ne matshi misangu lukama’ ndilelela bua filme eu. Udi uleja malu anu bu mudiwu menzeke tshia bushuwa, malu malelela ne adi atutangila! Kunyima kua dimutangila, mvua dijinga ne dîba dia bungi bua kuela meji. Filme eu mmungambuluishe bua kuditeka mu nsombelu uvua Bantemu bavuabu baye nabu ku bukole bapete. Mpindieu pandi mfuanyikija nsombelu wanyi ne wabu, bidi bingambuluisha bua kumona ntatu itudi nayi lelu mu mushindu mukuabu.”​—Lidia Beda, ku Irkutsk.

Filme eu mbamupatule mu miakulu 25 ne bantu ba mu matunga a bungi badi bamuanyisha. * Tudiomba tua televizion tua mu bimenga bia Saint-Pétersbourg, Omsk ne bimenga bikuabu bia mu Russie ntuleje filme eu mujima. Mbamuleje kabidi mu bimenga bia mu ditunga dia Ukraine bia Vynnytsya, Kerch, Melitopol ne mu tshitupa tshia Lviv. Tusumbu tua bantu batu bakonkonona filme ya mu matunga a bungi ntumuanyishe kabidi.

Bukole budi nabu mukenji udi mu filme eu budi bumueneka mu bilejilu bia bantu binunu badi bu bantu bonso kadi bakaleja dikima dia pa buadi ne makanda a mu nyuma bidimu ne bidimu bivuabu babakengesha. Bushuwa Bantemu ba Yehowa ba mu Union soviétique mbadileje bena lulamatu mu mateta. Biwikala musue kutangila filme eu, Bantemu ba Yehowa nebikale ne disanka dia kukupeshaye. Suaku umonangane ne umue wa kudibu muaba uudi musombele.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 13 Filme eu udiku mu miakulu eyi: allemand, anglais, bulgare, chinois cantonais, chinois mandarin, coréen, danois, espagnol, finnois, français, grec, hongrois, indonésien, italien, japonais, lituanien, néerlandais, norvégien, polonais, roumain, russe, slovaque, slovène, suédois ne tchèque.

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 8]

Stalin: U.S. Army photo

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 9]

Stalin: U.S. Army photo