Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ditabuja diebe didi dikusaka ku kuenza anyi?

Ditabuja diebe didi dikusaka ku kuenza anyi?

Ditabuja diebe didi dikusaka ku kuenza anyi?

KAPITENE ka masalayi uvua mutuishibue ne: Yezu uvua mua kuondapa mupika wende disama dia tuneke. Kadi kapitene ka masalayi eu kavua mubikile Yezu kuende to, pamuapa bualu uvua udimona kayi mukumbane peshi bualu uvua muntu wa bisamba bia bende. Kadi kapitene ka masalayi eu wakatuma bamue bakulu bena Yuda bua bambile Yezu ne: ‘Mukalenge, meme tshiena [mukumbane] bua wewe kubuela mu nzubu muanyi; wewe wambe anu dîyi diebe, muntu wanyi neasangale.’ Pakamona Yezu ne: kapitene ka masalayi eu uvua witaba ne: uvua mua kuondapa mupika wende eu nansha yeye muikale kule, Yezu wakambila bantu bavua bamulonda ne: ‘Bulelela, ndi nuambila ne: munkatshi mua bena Isalele mene mene tshiakusanganamu ditabuja dinene nunku.’​—Matayo 8:5-10; Luka 7:1-10.

Bualu ebu budi mua kutuambuluisha bua kutuma ntema ya pa buayi ku tshitupa tshia mushinga tshia ditabuja. Ditabuja dilelela kaditu dia mukana patupu to; badi badikolesha kudi bienzedi. Yakobo wakumvuija ne: ‘Ditabuja kabidi, bikaladi kadiyi ne kuenza, didi didifuila.’ (Yakobo 2:17) Tudi tumvua muanda eu bimpe menemene patudi tukonkonona tshilejilu tshilelela tshia bualu budi mua kuenzeka padi ditabuja difuatuka.

Mu 1513 K.B.B., tshipungidi tshia Mikenji ke tshivua tshituangaja tshisamba tshia Isalele ne Yehowa. Bu muvua Mose mutuangaji wa tshipungidi etshi, wakambila bana ba Isalele dîyi dia Nzambi edi ne: ‘Binuatumikila dîyi dianyi, ne binuanemeka tshipungidi tshianyi, nuenu nenuikale tshisamba tshia tshijila [anyi tshinsantu].’ (Ekesode 19:3-6) Bulelela, bua Isalele kuikalaye tshisamba tshinsantu uvua ne bua kuikala ne butumike.

Kunyima kua bidimu nkama mivule, bena Yuda bakatuadija kuangata dilonga dia Mikenji ne mushinga wa bungi kupita ditumikila dia mêyi ayi. Mu mukanda wende wa Nsombelu ne Bikondo bia Yezu Masiya (Angl.), Alfred Edersheim wakafunda ne: “[Ba-Labi], ‘balombodi banene ba bitendelelu’ bakavua bambe katshia kuonso aku ne: dilonga divua ne mushinga kupita bienzedi.”

Ntshia bushuwa se: bavua bambile bena Isalele wa kale bua kulonga mikenji ya Nzambi ne tshisumi. Nzambi nkayende wakamba ne: ‘Mêyi au angakukuambila lelu eu ikale mu mutshima webe; wewe newayishe bana bebe, wewe neusombelele nabu bua mêyi au, pawashikama mu nzubu webe, ne pawenda mu njila, ne pawalala, ne pawabika.’ (Dutelonome 6:6, 7) Kadi Yehowa uvuaku musue kuamba ne: dilonga Mikenji ya Mose divua ne bua kuikala ne mushinga kupita bienzedi bivua mu diumvuangana ne Mikenji ayi peshi bivuayi ilomba anyi? Tumonayi bualu ebu.

Dilonga dinekesha dia bamanyi

Kuangata dilonga dia Mikenji ne mushinga mupite bungi kuvua mua kumueneka bu muanda wa meji bua bena Isalele, bualu bavua bamba mu tshimue tshilele tshia bena Yuda ne: Nzambi muine uvua wenza mêba asatu dituku dionso ulonga Mikenji. Nunku udi mua kumvua bua tshinyi bamue bena Yuda bavua mua kuela meji ne: ‘Bikala Nzambi ulonga Mikenji pa tshibidilu, bifukibua biende bia pa buloba kabienaku ne bua kudifila mu dienza bualu bua muomumue anyi?’

Mu bidimu lukama bia kumpala mu bikondo bietu ebi, didifila dia ba-Labi mu ditata dia Mikenji ne mu diyandamuna diakakonyangaja ngelelu wabu wa meji bikole menemene. Yezu wakamba ne: ‘Bafundi ne Bafalese batu bamba, kadi kabatu benza. Badi basuika majitu manene, baateka pa mapa a bantu, kabena babakuatshisha [nansha] ne munu umue.’ (Matayo 23:2-4) Balombodi ba bitendelelu abu bavua bambuisha bantu ba tshianana bujitu ne mikenji ne mikandu bungi kabuyi kubala, kadi mu lubombo luabu bavua badikebela bidingishilu bua kuepuka ditumikila mikenji imue imue ayi. Kabidi, aba bavua badifile mu dilonga dinekesha dia Mikenji bavua ‘balengulula malongesha matambe bunene a mu Mikenji, bu buakane, luse ne lulamatu.’​—Matayo 23:16-24, Muanda Mulenga Lelu.

Tshidi katshiyi tshiumvuika ntshia se: mu dikeba bua kujadika buakane buabu nkayabu, bafundi ne Bafalese bakafika ku dishipa Mikenji mine ivuabu bamba ne: bavua bayibingisha! Bidimu bionso bivuabu bakokangane bua miaku ne bua tumue tumalu tua mushinga mukese tua mu Mikenji kabivua bibasemeje pabuipi ne Nzambi to. Tshipeta tshia muanda eu tshivua tshifuanangane ne dipambuka divua difumine ku tshiakabikila mupostolo Paulo ne: “biakulakula,” “mpata,” ne ‘[dimanya]’ dia dishima. (1 Timote 6:20, 21) Kadi muanda mukuabu munene uvua tshipeta tshivua dilonga edi divua kadiyi ne mikalu dibapatuile. Kabavua bafike ku dipeta ditabuja divua dibasake ku bienzedi biakane nansha.

Mitu ya meji, mitshima mibule ditabuja

Ngelelu wa meji wa balombodi ba bitendelelu bena Yuda uvua mushilangane bikole ne wa Nzambi! Katupa kakese kumpala kua bena Isalele kubuela mu Buloba Bulaya, Mose wakabambila ne: ‘Tekayi mêyi onso angakunuambila lelu mu mitshima yenu, mêyi onso a mikenji mene inudi nuambila bana benu bua bobu kuyenza.’ (Dutelonome 32:46) Mbimueneke patoke bua se: bantu ba Nzambi kabavua ne bua kuikala anu balongi ba Mikenji ba dilambu, kadi benji ba Mikenji.

Kadi misangu ya bungi tshisamba tshia Isalele tshivua tshipanga kulamata Yehowa. Pamutu pa kuenza bienzedi bivua biakane, bana ba Isalele ‘kabakamuitabuja, kabakumvua dîyi diende.’ (Dutelonome 9:23; Balumbuluishi 2:15, 16; 2 Kulondolola 24:18, 19; Yelemiya 25:4-7) Ndekelu wa bionso bena Yuda bakenza bualu butambe bubi bua dipanga lulamatu pakabengabu Yezu bu Masiya. (Yone 19:14-16) Nanku Yehowa Nzambi wakabenga Isalele ne kutangijaye ntema yende kudi bisamba bia bende.​—Bienzedi 13:46.

Tudi ne bua kuikala badimuke bua katuponyi mu buteyi bua muomumue, tuela meji ne: tudi mua kutendelela Nzambi ne mitu ya meji kadi bikale ne mitshima mibule ditabuja. Mbuena kuamba kabidi ne: dilonga dietu dia Bible kadiena ne bua kuikala anu bua kuuja mitu ne dimanya nansha. Dimanya dijalame didi ne bua kulenga mitshima yetu bua diodi kumona mua kulengeja nsombelu wetu. Nebikale ne mushinga kayi bua kulonga mua kuenza kabudimi ka bisekiseki kadi katuyi tukunamu ntete? Bushuwa, tudi mua kupeta ndambu wa dimanya dia mushindu wa kuenza kabudimi aka, kadi katuakupola tshintu nansha tshimue to! Bia muomumue, bantu badi balonga mikenji ya Nzambi mu dilonga dia Bible badi ne bua kulekela ntete ya bulelela ifika mu mutshima wabu bua imone mua kudiunda ne kubasaka ku kuenza.​—Matayo 13:3-9, 19-23.

‘Nuikale benji ba dîyi’

Mupostolo Paulo wakamba ne: ‘Ditabuja didi difuma ku diumvua.’ (Lomo 10:17) Dilondangana edi, mmumue ne: kubangila ku diumvua dia Dîyi dia Nzambi too ne ku ditabuja Muanende Yezu Kristo didi ditupesha ditekemena dia muoyo wa tshiendelele. Bushuwa, kabiena anu bikengela kuamba patupu ne: ‘Ndi ngitabuja Nzambi ne Kristo.’

Yezu wakabela bayidi bende bua bikale ne ditabuja divua ne bua kubasaka ku kuenza pakambaye ne: “Tatu wanyi udi utumbishibua mu bualu ebu ne, Nudi nukuama mamuma a bungi; nunku nenuikale bayidi banyi.” (Yone 15:8) Pashishe, Yakobo muanabu ne Yezu wakafunda ne: ‘Nuikale benji ba dîyi, kanuikadi anu bumvu’ patupu. (Yakobo 1:22) Kadi mmunyi mutudi mua kumanya tshia kuenza? Mu mêyi ne ku tshilejilu, Yezu wakaleja tshitudi ne bua kuenza bua kusankisha Nzambi.

Pavuaye pa buloba, Yezu wakenza mudimu wa bungi bua kutangalaja malu a Bukalenge ne kutumbisha dîna dia Tatuende. (Yone 17:4-8) Mmushindu kayi? Bantu ba bungi badi mua kuvuluka bishima bia Yezu bia babedi ne balema bavuaye muondape. Kadi Evanjeliyo wa Matayo udi uleja patoke bualu bua mushinga ne: ‘Yezu wakendakana mu bimenga bionso ne mu misoko mikese, uyisha bantu mu nsunagoga yabu, ubambila bualu bua bukalenge bua mu diulu.’ Tudi tumona ne: mu mudimu wende wa diyisha Yezu kavua muimanyine anu pa diyikila mu mpukapuka ne balunda ne bamanyangana nabu bakese anyi ne bantu bavuaye umonangana nabu mu tshitupa tshivuaye to. Uvua udienzeja ne bukole buende buonso, wenza tshionso tshivuaye mua kuenza bua kuya kumona bantu ba “mu luseke luonso lua Galela.”​—Matayo 4:23, 24; 9:35.

Yezu wakambila bayidi bende bua kuenzabu pabu mudimu wa kuvuija bantu bayidi. Bushuwa, wakabapesha tshilejilu tshipuangane tshia kulonda. (1 Petelo 2:21) Yezu wakambila bayidi bende ba lulamatu ne: ‘Yayi bienu, nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe; nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila; ne monayi, ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’​—Matayo 28:19, 20.

Ntshia bushuwa se: kuenza mudimu wa buambi kutu kokole menemene. Yezu nkayende wakamba ne: ‘Monayi, ndi nutuma bu bana ba mikoko badi munkatshi mua nkashama.’ (Luka 10:3) Padibu batuluisha, meji atu atuvuila pa tshibidilu atu a kupingana tshianyima bua kumona mua kudiepula ku tunyinganyinga anyi ku ntatu ya patupu. Atshi ke tshiakenzeka dilolo diakakuatabu Yezu. Bapostolo bakumvua buôwa ne bobu kunyema. Pashishe ku dilolo adi, Petelo wakavila misangu isatu mijima wamba muvuaye kayi mumanye Yezu.​—Matayo 26:56, 69-75.

Kabidi, udi mua kukema bua kumvua muvua nansha mupostolo Paulo muambe ne: uvua uluangana bua kuyisha lumu luimpe. Wakafundila tshisumbu tshia mu Tesalonike ne: ‘Tuakakolesha mitshima mu Nzambi wetu bua kunuambila lumu luimpe lua Nzambi mu kuluangana kua bungi.’​—1 Tesalonike 2:1, 2.

Paulo ne bapostolo nende bakuabu bakatshimuna buôwa buonso bua kuambila bakuabu bualu bua Bukalenge bua Nzambi, wewe pebe udi mua kuenza nanku. Mmushindu kayi? Bualu bua mushinga menemene bua kuenza nkueyemena Yehowa. Tuetu bitabuje Yehowa ne muoyo mujima, ditabuja adi neditusake ku kuenza, ne netufike ku dienza disua diende.​—Bienzedi 4:17-20; 5:18, 27-29.

Mudimu wenu udi ne difutu

Yehowa mmumanye bimpe mutudi tudikolesha bua kumuenzela mudimu. Tshilejilu, mmumanye patudi tusama peshi bapungile. Mmumanye dielakana ditudi nadi. Padi ntatu ya kupeta mfranga itunemena bujitu peshi padi makanda etu a mubidi anyi lungenyi luetu bimueneka kabiyi bimpe, Yehowa udi anu mumanye nsombelu wetu.​—2 Kulondolola 16:9; 1 Petelo 3:12.

Ndisankapu kayi bunene didi Yehowa ne bua kuila nadi bua kumona ne: nansha mutudi ne mapanga ne ntatu, ditabuja dietu didi ditusaka ku kuenza! Luse ludi Yehowa umvuila basadidi bende ba lulamatu ki ndua mukana patupu to, udi ulukolesha ne mulayi udiye utupesha. Mupostolo Paulo wakafunda ku bukole bua nyuma wa Nzambi ne: ‘Nzambi kêna upanga buakane bua kupuaye muoyo wa mudimu wenu ne wa dinanga dinuakaleja bua dîna diende, panuakakuatshila bansantu mudimu ne panutshidi nubakuatshishawu.’​—Ebelu 6:10.

Udi mua kuitaba diumvuija didi Bible ufila bua Yehowa bu ‘Nzambi [wa lulamatu], udi kayi ne bubi,’ ne bu “mufutshi wa badi bamukeba.” (Dutelonome 32:4; Ebelu 11:6) Tshilejilu, muntu mukaji mukuabu wa mu Californie, mu États-Unis, udi uvuluka ne: “Tatu wakenza mudimu wa ku dîba ne ku dîba bidimu dikumi kumpala kua yeye kutulela. Mvua nganyisha miyuki ivuaye undondela ya mushindu uvua Yehowa umukuatshisha mu mudimu au. Misangu mivule uvua utula mfranga yonso ivuaye ushala nayi bua kusumba kasolonyi bua kumona mua kuya mu buambi. Pavuaye umufuma, misangu mivule uvua usangana biakudia bivua kabiyi bielela meji bimuindile mu tshiibi.”

Pa kumbusha ditukuatshisha ne bintu bia ku mubidi, “Tatu wa luse ne Nzambi wa busambi buonso” udi utukolesha mu meji ne mu nyuma. (2 Kolinto 1:3) Muanetu mukuabu wa bakaji Ntemu wa Yehowa udi mutantamene ntatu mivule mu bidimu bia bungi udi wamba ne: “Kueyemena Yehowa kudi kusankisha. Kudi kukupesha mushindu wa kumutekela muoyo ne kumona mudiye ukuambuluisha.” Ne budipuekeshi buonso udi mua kusemena pabuipi ne Eu utu ‘umvua milombu,’ mujadike ne: neateleje yebe idi mikutonde.​—Musambu 65:2.

Mabenesha ne mafutu adibu bapeta kudi benji ba mudimu wa dinowa dia mu nyuma adi a bungi. (Matayo 9:37, 38) Kuyisha nkupeteshe ba bungi makanda a mubidi, ne kudi mua kukupeteshawu pebe. Kadi tshitambe mushinga ntshia se: kuyisha bantu bakuabu kudi kutuambuluisha bua kukolesha malanda etu ne Nzambi.​—Yakobo 2:23.

Tungunuka ne kuenza malu mimpe

Netshikale tshilema bua musadidi wa Yehowa kudiambilaye ne: Yehowa udi ubungama padi bulema anyi bukulakaje bimupangisha bua kuenza malu onso avuaye musue kuenza mu mudimu wa buambi. Bidi kabidi bia muomumue bua aba badi basama, badi ne majitu a mu mêku anyi badi mu minga nsombelu.

Vuluka ne: pakadimona mupostolo Paulo mutekesha kudi bulema anyi tshipumbishi kampanda, ‘wakalomba kudi Mfumu misangu isatu bua dikenga edi dimushile muaba.’ Pamutu pa kuondopa Paulo bua amone mua kuenza bia bungi mu mudimu wa Yehowa, Nzambi wakamuambila ne: “Bulengele buanyi mbukuakanyine, bualu bukole buanyi budi bumueneka padi butekete.” (2 Kolinto 12:7-10, MMM) Nanku wikale mumanye ne: nansha wewe muikale ne ntatu kayi iudi utantamena, Tatu webe wa mu diulu udi wanyisha tshionso tshiudi mua kuenza bua kutungunuja midimu yende ya Bukalenge.​—Ebelu 13:15, 16.

Mufuki wetu wa dinanga kêna utulomba bipite bitudi mua kumupesha to. Udi patupu utulomba bua tuikale ne ditabuja didi ditusaka ku kuenza.

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Dilonga Mikenji nkayadi divua dikumbane anyi?

[Bimfuanyi mu dibeji 29]

Ditabuja dietu badi ne bua kudikolesha kudi bienzedi