Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Meji mimpe: Bua tshinyi mmakepe bikole?

Meji mimpe: Bua tshinyi mmakepe bikole?

Meji mimpe: Bua tshinyi mmakepe bikole?

MUNTU mukuabu udi utangila bualu kampanda ne wamba ne: “Ntshilumbu kayi ne muntu eu? Udi ne bua kumanya ne: kabitu bienzeka nunku to.” Mukuabu pende udi ukupa mutu, uya wenda udiakuila ne: “Bu yeye muikale ne meji nansha makese kavua mua kuikala muenze bualu ebu to.” Ukadiku pamuapa mumvue mêyi a buena aa anyi? Kadi “meji mimpe” ntshinyi?

Batu bumvuija muaku “meji” bu dijingulula dimpe dia malu, diumvua malu bilenga ne lungenyi ludi lukuatshisha anyi busunguluji. Mbuena kuamba ne: muntu udi ne meji udi ne bukokeshi bua kukonkonona bualu ne kuangata mapangadika ne lungenyi luende. Nunku, kuikala ne meji mimpe kudi kulomba kuikala ne bukole bua kupangadija malu. Kadi bantu ba bungi batu balekela bakuabu bela meji pamutu pabu. Badi balonda bidibu bamba ku tudiomba, kudi balunda babu anyi balonda lungenyi ludi lutangalake mu bantu bua kuangatabu mapangadika a tshidibu ne bua kuenza.

Bua mushindu udi meji mimpe makepe mu bantu lelu, muntu kampanda wakamba ne: ‘Mu kuamba kuimpe, meji mimpe mmakepe bikole.’ Mmunyi mutudi mua kupeta meji mimpe? Atu apetesha masanka kayi?

Mushindu wa kuapeta

Nansha mudibi bilomba dîba ne didienzeja bikole bua kupeta lungenyi ne dijingulula dia malu, kudi mushindu wa kupeta ngikadilu muimpe eu. Tukonkonone malu asatu adi mua kutuambuluisha bua kupeta meji mimpe.

Ulonge Bible ne ulonde mibelu idimu. Mbafunde Bible mu ngakuilu mulenga ne mbambamu malu a meji, ke bualu kayi udi mua kutuambuluisha bimpe menemene bua kupeta meji ne lungenyi. (Efeso 1:8) Tshilejilu, mupostolo Paulo wakabela bena Kristo nende ne: ‘Malu onso adi malelela, ne malu onso adi a buneme, ne malu onso adi makane, ne malu onso adi a butoke bua mutshima, ne malu onso adi malengele a dinanga, ne malu onso adi ne lumu luimpe; bikalaku buimpe ne bikalaku butumbi, nuelangane meji a malu aa.’ (Filipoi 4:8) Tuetu tulonda mubelu eu misangu yonso, netupete dijingulula dimpe dia malu ne netuikale badimuke.

Longela ku malu aukadi mumone. Mufundi mukuabu wa tusala wa mu ditunga dia Suisse wakaleja diumvuangana didi pankatshi pa meji mimpe ne malu atukadi bamone mu nsombelu wetu wamba ne: “Meji mimpe . . . mmenza ne malu atukadi bamone ne didianjila kulongolola [dibabidila] adi kumpala.” Bushuwa, ‘mutshimbakanyi udi witabuja dîyi dionso, kadi muena budimu udi utangila kudiye uya.’ (Nsumuinu 14:15) Muntu udi mua kupeta meji mimpe mu ditangila bidi bienzeka, mu dilonga ne mu malu akadiye mumone. Tudi mua kulonga mua kuenza malu bimpe menemene padi matuku enda apita. Tshidibi, kulongela ku bilema bietu kudi kulomba budipuekeshi bua bungi. Lungenyi lua budiambi, lua diditambisha ne lua tshishiku ludi nalu bantu ba mu matuku a ku nshikidilu aa kaluena luleja meji mimpe nansha.​—2 Timote 3:1-5.

Usungule balunda bimpe. Balunda betu badi mua kutuambuluisha anyi kutupangisha bua kuikala ne meji mimpe ne lungenyi. Nsumuinu 13:20 udi wamba ne: ‘Udi wenda ne bena meji udi ulua muena meji, kadi udi ubuelakana ne bapote neakenge bua bualu ebu.’ Katuena ne bua kuitaba ngelelu wa meji anyi ngenyi ya bantu badi kabayi batumikila Nzambi ne badi balengulula Dîyi diende to. Nsumuinu 17:12 udi uleja ne: ‘Kusangakana ne nkashama udi ne bana bende banyengibue kudiye kudi kutamba kusangakana ne mupote mu bupote buende buimpe.’

Bulenga bua meji mimpe

Kuikala ne meji mimpe kudi kutuambuluisha. Kudi kulengeja nsombelu wetu ne kudi mua kutuambuluisha bua kubenga kujimija dîba. Meji mimpe adi nansha mua kutuyisha dibungama ditu difumina ku dienza malu katuyi bele meji. Aba badi kabayi ne busunguluji batu badikoleshila nsombelu bobu nkayabu. Bible udi wamba ne: ‘Midimu ya bapote idi ibatekesha.’ (Muambi 10:15) Bantu ba nunku badi mua kuenza mudimu mukole udi ubatshiokesha matuku onso; kadi mu bulelela kabena benza tshintu tshia nsongo to.

Mu Bible mudi mibelu ya bungi idi yakula bua makenda, diyukidilangana, tshisumi tshia mudimu, mushindu wa kutantamena bupele, ne malu makuabu a bungi a mu nsombelu. Bantu bavule badi mua kujadika ne: bavua bapete nsombelu muimpe anyi mubi bua ditumikila anyi dibenga kutumikila mêyi a mu Bible, adi ambuluisha bua kuikala ne meji.

Meji mimpe kaena anu atuambuluisha patupu bua kulonda mikenji kampanda mileja bimpe. Adi atuambuluisha bua kukumbaja midimu yetu bimpe. Tshidibi, meji mimpe kaena angata muaba wa dimanya. Nsumuinu 1:5 udi wamba ne: ‘Muena meji umvue biende, adiunde mu malu adibu bamuyisha.’ Tuetu petu tudi ne bua kulonga mua kukonkonona malu atudi tulonga bua kupatulamu malu mimpe. Ebi nebituambuluishe bua ‘kulonda meji.’​—Nsumuinu 28:26.

Budipuekeshi ne meji mimpe mbana ba muntu. Nansha mutudi mua kujinga kuenza midimu ya bungi, tudi ne bua kuikala ne busunguluji ne kuenza malu bilondeshile bukole buetu. Bulelela, mupostolo Paulo udi utuambila bua kuikala ne ‘bivule bia kuenza mu mudimu wa Mukalenge.’ (1 Kolinto 15:58, NW) Nansha nanku, tudi ne bua kutumikila mubelu eu biumvuangane ne dîyi didi mu Muambi 9:4 didi diamba ne: ‘Mbua udi ne muoyo udi upita nyama wa ntambue mufue.’ Kulama bimpe makanda etu a mubidi patudi tuenzela Yehowa mudimu kudi mua kutuambuluisha bua kuikala ne muoyo bidimu bia bungi ne kutungunuka anu ne kuenza mudimu eu. Meji mimpe adi mua kutuambuluisha bua kuikala ne nkatshinkatshi bua kuenza malu adi akengedibua katuyi tujimija disanka dietu. Eyowa, meji mimpe adi apetesha muntu masanka a bungi.

[Tshimfuanyi mu dibeji 14]

Mu Bible mudi mibelu milenga ya bungi

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Muntu udi mua kupeta meji mimpe mu ditangila bidi bienzeka, mu dilonga ne mu malu akadiye mumone