Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa udi ulama bantu badi bamutekemena

Yehowa udi ulama bantu badi bamutekemena

Yehowa udi ulama bantu badi bamutekemena

“Luse luebe lujalame ne lulamatu luebe lua bushuwa bindame tshiendelele.”​—MUSAMBU 40:11.

1. Ntshinyi tshivua Mukalenge Davidi mulombe Yehowa, ne mmunyi mudi dilomba edi dikumbana mpindieu?

 DAVIDI, Mukalenge wa Isalele wa kale ‘wakindila Yehowa ne lutulu’ ne kufikaye ku diamba ne: Yehowa ‘wakateleja matshi ende kudiye, wakumvua muadi wende.’ (Musambu 40:1) Misangu ne misangu, wakadimuena muvua Yehowa mulame bavua bamunange. Ke bualu kayi wakamulomba bua ikale mumulame tshiendelele. (Musambu 40:11) Davidi udi munkatshi mua balume ne bakaji ba lulamatu badibu balaye “dibisha dia ku lufu didi ditamba buimpe,” ne Yehowa mmushale mumuvuluke bimpe mpindieu bua kuluaye kupeta difutu adi. (Ebelu 11:32-35) Nunku neapete diakalenga divule matuku atshilualua. Dîna diende ndifunda mu “mukanda wa tshivulukidi” wa Yehowa.​—Malaki 3:16.

2. Mmunyi mudi Mukanda wa Nzambi utuambuluisha bua kumanya tshidi kuikala mulamibue kudi Yehowa kumvuija?

2 Nansha muvua bena lulamatu badibu batele mu Ebelu nshapita 11 ne muoyo kumpala kua Yezu Kristo kulua pa buloba, bakenza malu mu diumvuangana ne tshiakalongesha Yezu pakambaye ne: ‘Wasua muoyo wende neaujimije; wikala ne muoyo wende udiye nawu pa buloba lukuna neaulame too ne ku muoyo wa tshiendelele.’ (Yone 12:25) Nunku, kuikala mulamibue kudi Yehowa kakuena kumvuija kubenga kukenga anyi kukengeshibua nansha. Kudi kumvuija kuikala mukubibue mu nyuma bua kumona mua kuikala ne lumu luimpe kumpala kua Nzambi.

3. Ntshijadiki kayi tshitudi natshi bua se: Yehowa wakalama Kristo Yezu, ne mbipeta kayi bidi bimueneke?

3 Yezu muine bakamukengesha bibi ne kumupendabu. Ndekelu wa bionso baluishi bende bakamufikisha ku lufu lua bundu bua bungi ne lubi menemene. Kadi ebi kabiena bileja ne: Nzambi wakashipa dilaya diende dia kulama Masiya to. (Yeshaya 42:1-6) Dibika dia Yezu ku lufu dituku disatu kunyima kua lufu luende lua bundu didi dileja ne: Yehowa wakumvua lubila luende luakelaye bua kulomba diambuluisha, amu muakatelejaye kabidi lua Davidi. Wakamuandamuna pa kumupesha bukole bua kulama muoyo-mutoke. (Matayo 26:39) Bu muakalamabu Yezu mushindu au, wakapeta muoyo udi kauyi ufua mu diulu, ne miliyo ya bantu badi baleje ditabuja mu mulambu wende wa tshia-bupikudi badi ne ditekemena dia muoyo wa tshiendelele.

4. Ntshinyi tshidibu bajadikile bena Kristo bela manyi ne “mikoko mikuabo”?

4 Tudi mua kuikala bajadike ne: Yehowa mmusue kulama basadidi bende ne udi mene ne bukole bua kubalama mpindieu anu muakalamaye Davidi ne Yezu. (Yakobo 1:17) Bana babu ne Yezu, bela manyi bakese batshidi pa buloba badi mua kuitaba dilaya dia Yehowa edi: ‘Bupianyi budi kabuyi bubola, budi kabuyi bunyanguka, budi kabuyi bufubidila, buakutekibua mu diulu bua bualu buenu, nuenu mbadi balamibua ku bukole bua Nzambi bua ditabuja too ne ku lupandu lulongolola luabuluibua mu tshikondo tshia ku nshikidilu.’ (1 Petelo 1:4, 5) “Mikoko mikuabo” idi ne ditekemena dia kuikala ne muoyo pa buloba idi payi mua kueyemena Nzambi ne kuitaba bualu buvuaye mulaye mukana mua mufundi wa Misambu ne: ‘Nangayi Yehowa, nuenu bansantu bende bonso. Yehowa udi ulama badi bananukila kumueyemena.’​—Yone 10:16; Musambu 31:23.

Balamibue mu nyuma

5, 6. (a) Mmunyi mudibu balame bantu ba Nzambi mu tshikondo tshietu etshi? (b) Mmalanda kayi adi bela manyi badie ne Yehowa, ne netuambe tshinyi bua bantu badi ne ditekemena dia kupeta muoyo pa buloba?

5 Mu tshikondo tshietu etshi, Yehowa mmulongolole malu bua kulama bantu bende mu nyuma. Nansha mudiye kayi ubepula ku dikengeshibua anyi ku ntatu ne makenga bitu bikuata bantu bonso, mmubapeshe diambuluisha ne bukole bidibu nabi dijinga kua kulama malanda masheme adibu badie nende. Tshishimikidi tshidibu bashile malanda aa nditabuja diabu dia mulambu wa bupikudi udi Nzambi mufile ne dinanga dionso. Bamue ba ku bena Kristo ba lulamatu aba mbedibue manyi a nyuma muimpe wa Nzambi bua kulua bakokeshi ne Kristo mu diulu. Mbabadibue bakane bu bana ba mu nyuma ba Nzambi. Mêyi aa adi abakumbanyina: ‘Yeye wakatupandisha ku bukokeshi bua mîdima, wakatubueja mu bukalenge bua Muana wa dinanga diende, utudi ne kupikudibua kuetu munda muende, nkujimija kua mibi yetu.’​—Kolosai 1:13, 14.

6 Mbajadikile kabidi miliyo ya bena Kristo ba lulamatu bakuabu ne: bobu pabu badi mua kupetela diambuluisha ku mulambu wa bupikudi udi Nzambi mufile. Tudi tubala ne: ‘Muana wa muntu kakuluila bua bantu bamukuatshile mudimu, wakuluila bua kubakuatshila mudimu, ne bua kufila muoyo wende bua kupikula nawu bantu ba bungi.’ (Mâko 10:45) Bena Kristo aba mbashale bindile bua kupeta “budishikaminyi bua butumbi bua bana ba Nzambi” mu tshikondo tshiakanyine. (Lomo 8:21) Kumpala kua kubupeta, badi bangata bulunda buabu ne Nzambi ne mushinga mukole ne badi badienzeja ne muoyo mujima bua kukolesha malanda aa.

7. Mmu mishindu kayi mudi Yehowa ulama bantu bende lelu bua kuikalabu bimpe mu nyuma?

7 Umue mushindu udi Yehowa ulama bantu bende bua kuikalabu bimpe mu nyuma mpa kuenza ndongamu muimpe wa dibalongesha ku kakese ku kakese. Ndongamu eu udi ubambuluisha bua kupeta dimanya ditambe kujalama dia bulelela. Yehowa udi kabidi wenda ufila buludiki ku diambuluisha dia Dîyi diende, dia bulongolodi buende ne dia nyuma wende. Ku buludiki bua “mupika wa lulamatu ne wa budimu,” bantu ba Nzambi ba mu matunga onso badi anu bu bena dîku dimue dia pa buloba bujima. Kasumbu ka mupika kadi katabalela majinga a mu nyuma anyi mene a ku mubidi a basadidi ba Yehowa, nansha bobu bikale bena ditunga kayi, babanji anyi bapele.​—Matayo 24:45, NW.

8. Mbualu kayi budi Yehowa mushindike bua bena lulamatu bende, ne bidi bibajadikila tshinyi?

8 Anu muvua Yehowa kayi muepule Yezu ku dibundibua kudi baluishi bende ku mubidi, katu wepula bena Kristo mushindu au lelu to. Kadi etshi ki ntshimanyinu tshia dibenga kuanyishibua kudi Nzambi to. Kabiena nanku to! Tshidibi, bidi bijadika dishindika dia Nzambi dia ne: bena Kristo nebalamate ku luseke luende mu tshilumbu tshinene tshidi tshitangila diulu ne buloba. (Yobo 1:8-12; Nsumuinu 27:11) Yehowa kakupua badi bamulamate muoyo nansha kakese, ‘bualu udi unanga kulumbulula kuakane, kêna ulekela bansantu bende. Bantu bakane nebalamibue tshiendelele.’​—Musambu 37:28.

Balama kudi luse lujalame ne lulamatu

9, 10. (a) Mmunyi mudi lulamatu lua Yehowa lulama bantu bende? (b) Mmunyi mudi Bible uleja ne: Yehowa udi ulama bena lulamatu bende ku diambuluisha dia luse luende lujalame?

9 Mu disambila dia Davidi didi mu Musambu wa 40, wakalomba bua kuikala mulamibue kudi luse lujalame lua Yehowa ne lulamatu luende. Lulamatu lua Yehowa ne dinanga diende dia buakane bidi bilomba bua aleje bimpe tshidi mikenji yende. Bantu badi batumikila mikenji eyi badi batamba kuepuka tunyinganyinga, buôwa ne ntatu bidi bifikila aba badi bayilengulula. Tshilejilu, tudi mua kudikuba tuetu ne bantu batudi banange ku ntatu mikole bituepuka dinua dia bintu bidi bikuata, dikuatshika dia maluvu, tshiendenda tshia masandi ne malu a tshikisu. Nansha bantu badi basesuka mu njila wa lulamatu wa Yehowa, bu muakenza Davidi tshikondo kampanda mbatuishibue ne: Nzambi utshidi anu “tshisokomenu” bua badi banyingalala bua mibi yabu. Bantu aba badi mua kuela mbila ya disanka bamba ne: “Neundame bua tshikadi ne dikenga.” (Musambu 32:7) Eu mmushindu mulenga udi Nzambi uleja luse luende lujalame, ki mmuomu anyi?

10 Tshilejilu tshikuabu tshia luse lujalame lua Nzambi ntshia se: Nzambi udi ubela basadidi bende bua bashale batapuluke ne bena panu babi, bikalaye ne bua kubutula mu katupa kîpi emu. Tudi tubala ne: ‘Kanusu malu a ba pa buloba, anyi bintu bia pa buloba. Biasua muntu malu a ba pa buloba, dinanga dia Tatu kadiena munda muende. Bualu bua malu onso a pa buloba, lukuka lua mubidi, ne lukuka lua mêsu, ne kudisua kua muoyo, kaena mafume kudi Tatu, kadi adi mafume ku buloba.’ Patudi tuteleja mubelu eu ne tuutumikila, tudi mua kulama muoyo wetu bua kashidi ne tshiendelele, bualu mvese eu udi utungunuka wamba ne: ‘Buloba budi bujimina ne lukuka luabu kabidi; kadi yeye udi wenza mudi disua dia Nzambi udi ushalaku tshiendelele.’​—1 Yone 2:15-17.

Balama kudi bukole bua kupangadija malu, busunguluji ne meji

11, 12. Umvuija mudi bukole bua kupangadija malu, dijingulula dia malu ne meji bitulama.

11 Solomo muana wa Davidi wakafunda bua bavua ne dijinga dia kupeta dianyisha dia Nzambi ne: ‘Budimu [anyi bukole bua kupangadija malu] nebutangidile malu adi afika kuudi, dijingulula dia malu nedikulame.’ Wakamba kabidi ne: ‘Peta meji. Kualekedi nansha, ne wowu neakulame; wanange, neakutangidile malu adi mua kukukuata.’​—Nsumuinu 2:11; 4:5, 6.

12 Tudi tuenza mudimu ne bukole bua kupangadija malu patudi tuelangana meji bua bitudi tulonga mu Dîyi dia Nzambi. Dienza nunku didi dituambuluisha bua kuikala ne busunguluji bua bungi bua tuetu kuikala ne malu a mushinga atudi tuteka pa muaba wa kumpala. Ebi bidi ne mushinga bualu ba bungi ba kutudi mbamanye (bumue ku malu adi mabafikile bobu nkayabu) ne: ntatu idi imueneka padi bantu badifundila bipatshila ku budisuile anyi kabiyi ku budisuile, bidi kabiyi bileja meji. Buloba bua Satana budi butulobesha bua kuikala ne bipatshila bia kulua babanji, kupeta lumu ne bumfumu, kadi Yehowa udi utukankamija bua kutuishila mêsu pa bipatshila bia mu nyuma bidi ne mushinga mukole. Dipanga kuteka malu a mu nyuma pa muaba wa kumpala didi mua kupandulula mêku, kushipa malunda ne kunyanga bipatshila bia mu nyuma. Didi mua kufikisha muntu ku dimona anu bualu bulelela budi bubungamija budi mu mêyi a Yezu aa: ‘Biasumba muntu buloba buonso ku muoyo wende, mushinga wende muimpe udi penyi?’ (Mâko 8:36) Tuetu bikale ne meji netutumikile mubelu wa Yezu eu: ‘Diambedi kebayi bukalenge buende ne buakane buende, nunku nebanupe bintu ebi bionso.’​—Matayo 6:33.

Njiwu ya kuikala ne budinangi

13, 14. Kuikala ne budinangi kudi kumvuija tshinyi, ne bua tshinyi nkupanga kua meji?

13 Bantu batu baledibua ne dijinga dia kutabalela majinga abu. Kadi padi majinga a muntu ne malu adi amusankisha bilua bia mushinga mutambe bunene mu nsombelu wende, lutatu ludi lumueneka. Ke bualu kayi, Yehowa udi utulongesha bua tuetu kulama bulunda nende pa kuepuka budinangi. Muaku eu udi umvuija ‘ditangila anu majinga ebe nkayebe anyi malu adi akusankisha.’ Ki ntshidi bantu bavule benza menemene lelu eu anyi? Bible udi wambilamu padiye umanyisha ne: ‘palua matuku a ku nshikidilu’ a ndongoluelu mubi wa Satana, ‘bantu nebikale badisui’ anyi badinangi.​—2 Timote 3:1, 2.

14 Bena Kristo mbamanye ne: kutumikila mukenji wa mu Bible wa kutangila malu a bakuabu pa kubananga bu mutudi badinange tuetu bine mbualu bua meji. (Luka 10:27; Filipoi 2:4) Bantu bavule badi mua kumona bualu ebu bu budi kabuyi mua kuenzeka to, pabu budi ne mushinga bituikala basue kuikala mu mabaka mimpe, mu mêku a disanka ne kuikala ne balunda bimpe. Nunku, musadidi mulelela wa Yehowa kêna ne bua kulekela nansha kakese bua dijinga dia ku tshilelelu dia kuditatshisha bua malu ende ditshimune nsombelu wende yonso, ulengulula majinga adi ne mushinga wa bungi. Tshidi ne bukole mmalu a Yehowa, Nzambi udiye utendelela.

15, 16. (a) Lungenyi lua budinangi ludi mua kufikisha muntu ku tshinyi, ne ntshilejilu kayi tshiudi mua kufila? (b) Mu bulelela, ntshinyi tshitu muntu wenza patuye upisha bakuabu lukasa lukasa?

15 Lungenyi lua budinangi ludi mua kufikisha muntu ku didimona ne: anu yeye nkayende ke udi muakane, ne ludi mua kumusaka ku dijinga bua benze anu tshidiye yeye musue ne ku dikala ne lutambishi. Ke bualu kayi Bible udi wamba ne: ‘Wewe kampanda, utu walumbuluisha bakuabu, kuena ne tshia kudibingisha natshi; udi udipisha biebe ne dilumbulula diudi ulumbuluisha nadi mukuabu; bualu bua pawalumbuluisha mukuabu, wewe utu wenza malu muomumue.’ (Lomo 2:1; 14:4, 10) Balombodi ba bitendelelu ba mu tshikondo tshia Yezu bavua batuishibue bikole muvuabu bobu nkayabu bakane, kubafikishabi ne ku didimona bakumbane bua kudiula Yezu ne bayidi bende. Pa kuenza nanku, bakadivuija bobu nkayabu balumbuluishi. Bu muvuabu kabayi mua kusunguluja bilema biabu bobu bine, bakadipisha bobu nkayabu bulelela.

16 Yudasa muyidi wa Yezu wakamupangila wakaditeka yeye nkayende mulumbuluishi wa bakuabu. Musangu mukuabu ku Betania pavua Mariya muanabu ne Lazalo muele Yezu manananshi mu mutu, Yudasa wakatontolola bualu abu. Wakaleja tshiji tshiende pakambaye ne: ‘Munyi kabakapana manananshi aa ku ndenalio nkama isatu, bua kupa bantu bapele?’ Kadi Bible udi utungunuka ne kumvuija ne: ‘Yeye kakamba dîyi edi bualu wakadi ne bapele luse, anu bua wakadi muivi; bualu bua yeye wakadi ne tshibutshilu, wakadi udiangatshila biakadi bitekamu.’ (Yone 12:1-6) Katufuanyi Yudasa anyi balombodi ba bitendelelu, bavua bapisha bakuabu lukasa lukasa, bikale nunku badipisha anu bobu bine.

17. Leja njiwu idiku padi muntu uditumbisha anyi upita kudieyemena.

17 Bia dibungama, bamue bena Kristo ba kumpala, nansha muvuabu kabayi bivi bu Yudasa, bakapeta lutambishi, kulua bena bufunyi. Yakobo wakafunda bua bualu buabu ne: “Nudi nuditumbisha mu kufunafuna kuenu.” Pashishe kuambaye kabidi ne: “Kuditumbisha kuonso kua nunku kudi kubi.” (Yakobo 4:16) Diditambisha bua bitudi benze anyi bua majitu atudi nawu mu mudimu wa Yehowa ndidienzela bibi. (Nsumuinu 14:16) Tudi tuvuluka tshiakenzekela mupostolo Petelo, wakadieyemena musangu kampanda ne kuditambisha wamba ne: ‘Bialenduka bakuabu bonso, meme tshiena ndenduka tshiendelele. Bikala bualu bunkuata bua kufua nebe, tshiena nkupidia.’ Mu bulelela, katuena ne tshia kuditambishila to. Bionso bitudi nabi, bidi anu bua luse lujalame lua Yehowa. Divuluka bualu ebu nedituambuluishe bua kuepuka didibandisha.​—Matayo 26:33-35, 69-75.

18. Mmunyi mutu Yehowa umona lutambishi?

18 Badi batuambila ne: ‘Kudisua kudi kuya kumpala kua dibutuka.’ Bua tshinyi? Yehowa udi wandamuna ne: “Kudisua, kudibandisha . . . ndi mbikina.” (Nsumuinu 8:13; 16:18) Kabiena bikemesha bua pavua Yehowa munyingalale bua ‘mutshima wa diambu wa mukalenge wa Ashû ne butumbi bua kudileja kuende.’ (Yeshaya 10:12) Yehowa wakamunyoka. Mu katupa kîpi emu, Nzambi neanyoke kabidi bena panu ne balombodi babu badi bamueneka ne badi kabayi bamueneka, bena lutambishi ne badi badiangata ne mushinga mupitepite bungi. Nunku, tuenze muetu muonso bua kuepuka lungenyi lua budinangi ludi nalu baluishi ba Yehowa.

19. Mbua bualu kayi budi bantu ba Nzambi baditumbishila, kadi bikale ne budipuekeshi?

19 Bena Kristo balelela badi ne bua kuditumbisha bua mudibu basadidi ba Yehowa. (Yelemiya 9:24) Kadi badi ne bua kuikala ne budipuekeshi. Bua tshinyi? Bualu ‘bonso bakenza malu mabi, ne badi bapanga kupeta butumbi bua Nzambi.’ (Lomo 3:23) Nunku bua kulama lumu luetu lua basadidi ba Yehowa, tudi ne bua kuikala ne lungenyi lua buena lua mupostolo Paulo, wakamba ne: ‘Kristo Yezu wakaluila pa buloba bua kusungilaye bantu babi, bandi kumpala kuabu ku bubi.’​—1 Timote 1:15.

20. Mmunyi mudi Yehowa ulama bantu bende mpindieu, ne mmunyi muabalamaye matuku atshilualua?

20 Bu mudi bantu ba Yehowa basanka bua kuteka malu abu kunyima ne bateka a Nzambi kumpala, tudi mua kuikala batuishibue ne: Yehowa neatungunuke ne kubalama mu nyuma. Tudi kabidi mua kuikala batuishibue ne: palua dikenga dinene, Yehowa nealame bantu bende, ki nganu mu nyuma, kadi ne ku mubidi kabidi. Pabuelabu mu buloba bupiabupia bua Nzambi, nebele lubila ne: ‘Monayi, eu udi Nzambi wetu utuakutekemena ne: Neatusungile; eu udi Yehowa utuakutekemena; netuikale ne disanka, netusanke mu lupandu luende.’​—Yeshaya 25:9.

Udi muvuluke anyi?

• Mmunyi muvuabu balame Mukalenge Davidi ne Yezu?

• Mmunyi mudibu balame bantu ba Yehowa lelu eu?

• Bua tshinyi tudi ne bua kuepuka budinangi?

• Mbua bualu kayi butudi mua kuditumbishila kadi kuikala anu ne budipuekeshi?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 9]

Mmunyi muvua Yehowa mulame Davidi ne Yezu?

[Bimfuanyi mu mabeji 10, 11]

Mmu mishindu kayi mudi bantu ba Nzambi balamibue mu nyuma lelu eu?

[Bimfuanyi mu dibeji 12]

Nansha mutudi tuditumbisha bua mutudi basadidi ba Yehowa, tudi ne bua kuikala ne budipuekeshi misangu yonso