‘Nudijadike bienu tshinudi’

‘Nuditete munda muenu ne nudi ne ditabuja anyi; nudijadike bienu tshinudi.’​—2 KOLINTO 13:5.

1, 2. (a) Mmunyi mudi dielakana mu malu atudi tuitabuja mua kutunyangila nsombelu? (b) Nnsombelu kayi uvua mu Kolinto mu bidimu lukama bia kumpala uvua mua kuikala mufikishe bamue ku dipanga kujadika njila wa kuendela?

 MUNTU mukuabu udi wenda mu njila wa tshisuku udi ufika pa masangu a njila. Bu mudiye kayi mumanye disangu dia kulonda ne kufika kudiye uya, udi webeja njila kudi bapitshi ba njila kadi badi bamuambila malu eu muende eu muende. Mmushale welakana mpindieu, kayi mumanye kua kuya. Dielakana mu malu atudi tuitabuja didi mua kutufikisha mu nsombelu wa muomumue. Tudi mua kupanga kuangata mapangadika bua dielakana dia mushindu eu, bitufikisha ku dipanga kujadika njila utudi ne bua kuendela.

² Kuakajuka nsombelu kampanda mu bidimu lukama bia kumpala uvua mua kufikisha bamue bena Kristo ba mu tshisumbu tshia Kolinto (mu ditunga dia Grèce) ku dielakana. “Bapostolo bavua batambe bonso bunene” kabavua bitaba bukokeshi bua mupostolo Paulo, bamba ne: ‘Mikanda yende idi ne bujitu ne idi ne bukole; kadi kumueneka kua mubidi wende kudi kutekete, ne dîyi diende didi dia patupu.’ (2 Kolinto 10:7-12; 11:5, 6) Lungenyi elu luvua mua kuikala lufikishe bamue bena mu tshisumbu tshia mu Kolinto ku dikala kabayi bajadike mushindu uvuabu ne bua kuenda to.

3, 4. Bua tshinyi mubelu uvua Paulo mupeshe bena Kolinto udi mua kutuambuluisha petu?

³ Paulo wakasa tshisumbu tshia mu Kolinto pakapitshilaye mu musoko eu mu tshidimu tshia 50 bikondo bietu ebi. Wakashala mu Kolinto ‘tshidimu tshijima ne ngondo isambombo, uyisha dîyi dia Nzambi munkatshi muabu.’ Bushuwa, ‘bena Kolinto ba bungi pakumvuabu, bakitabuja, bakabatijibua.’ (Bienzedi 18:5-11) Paulo uvua uditatshisha bikole bua makanda a mu nyuma a bena kuitabuja nende ba mu Kolinto. Kabidi, bena Kolinto bavua bafundile Paulo bamulomba mibelu pa amue malu. (1 Kolinto 7:1) Nunku wakabapesha mubelu muimpe.

⁴ Paulo wakabafundila ne: ‘Nuditete munda muenu ne nudi ne ditabuja anyi; nudijadike bienu [tshinudi].’ (2 Kolinto 13:5) Kutumikila mubelu eu kuvua ne bua kuikala kuambuluishe bana betu abu ba mu Kolinto bua kabikadi ne dielakana bua njila uvuabu ne bua kuendela. Mubelu eu udi mua kutuambuluisha petu lelu. Nunku, mmunyi mutudi mua kulonda mubelu wa Paulo eu? Mmunyi mutudi mua kuditeta bua kumanya ni tudi ne ditabuja? Kudijadika tshitudi tuetu bine kudi kumvuija tshinyi?

‘Nuditete munda muenu ni nudi ne ditabuja’

5, 6. Nnshindamenu kayi utudi nende bua kuditeta ni tudi ne ditabuja, ne bua tshinyi anu yeye ke udi muakanyine?

⁵ Patubu bela diteta, batu bateta pa tshibidilu muntu anyi tshintu ne kutu nshindamenu anyi tshipiminu tshidibu benzela diteta edi. Mu muanda eu, tshidibu bateta ki nditabuja peshi malongesha onso atudi bitabuje nansha. Ntuetu ke badi batetshibua muntu ne muntu. Bua kuenza diteta edi, tudi ne nshindamenu mupuangane. Davidi wakafunda musambu kampanda wamba ne: ‘Mikenji ya Yehowa idi miakane tshishiki isangaja muoyo wa muntu; tshimanyishilu tshia Yehowa  tshidi mua kueyemenyibua, tshidi tshivuija muntu udi mudimbakane muena meji. Mêyi a Yehowa adi malelela, adi asankisha mutshima; mukenji wa Yehowa udi mulengele, udi utandula mêsu a bantu.’ (Musambu 19:7, 8) Bible udi ne mikenji ya Yehowa mipuangane ne mêyi ende makane ne tshimanyishilu anyi malu a kueyemena adiye utuvuluija. Malu atudi tusanganamu ke nshindamenu muakanyine menemene wa diteta edi.

⁶ Mupostolo Paulo udi wamba bua malu adi Nzambi mufundishe aa ne: ‘Dîyi dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole, didi dipita muele wonso musakisha nseke ibidi kutua, didi ditubula too ne ku dipandulula dia muoyo ne nyuma, ne dia manungu ne buongo bua mikupa, didi dijingulula lukasa meji ne malu adi mutshima musue kuenza.’ (Ebelu 4:12) Eyowa, Dîyi dia Nzambi didi mua kuteta mitshima yetu, tshitudi bikale menemene munda muetu. Mmunyi mutudi mua kutumikila malu matue ne a bukole adimu? Mufundi wa Misambu udi utuleja bimpe tshitudi ne bua kuenza, wamba ne: ‘Disanka didi kudi muntu udi ne disanka diende mu mikenji ya Yehowa, ne mu mikenji yende mmudiye welangana meji munya ne butuku.’ (Musambu 1:1, 2) Tudi tupeta “mikenji ya Yehowa” mu Bible, Dîyi dia Nzambi. Tudi ne bua kuikala ne disanka di kubala Dîyi dia Yehowa. Bushuwa, tudi ne bua kuditekela dîba dia kuelanganapu meji anyi kudibala ne dîyi dia panshi panshi. Patudi tubala nanku, tudi ne bua kuditeta tuetu bine bilondeshile malu adibu bafundamu.

7. Mmushindu kayi wa kumpala utudi nawu bua kuditeta ni tudi ne ditabuja?

⁷ Nunku, mushindu wa kumpala wa kuditeta ni tudi ne ditabuja nkubala Dîyi dia Nzambi, kuelanganapu meji ne kumona mushindu udi bienzedi bietu bipetangana ne malu atudi tulonga. Tudi mua kusanka bualu tudi ne bintu bia bungi bidi bituambuluisha bua kumvua Dîyi dia Nzambi.

8. Mmunyi mudi mikanda ya “mupika wa lulamatu ne wa budimu” mua kutuambuluisha bua kuditeta ni tudi ne ditabuja?

⁸ Yehowa udi utulongesha ku diambuluisha dia mikanda ya “mupika wa lulamatu ne wa budimu” idi yumvuija Bible. (Matayo 24:45, NW) Tshilejilu, tangila kazubu ka “Nkonko ya kuelela meji” kadi ku ndekelu kua nshapita ya bungi mu mukanda wa Approchez-vous de Jéhovah. * Bushuwa mukanda eu udi ne nkonko mimpe idi yambuluisha muntu bua kuelangana meji! Biena-bualu kabukabu bia Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! bidi kabidi bituambuluisha bua kuditeta ni tudi ne ditabuja. Bua biena-bualu bidi biumvuija mukanda wa Nsumuinu mu nimero ya Tshibumba tshia Nsentedi ya matuku ashadi aa, muena Kristo mukuabu wakamba ne: “Biena-bualu ebi bidi ne dikuatshisha dia bungi kundi. Bidi bingambuluisha bua kumona bikala ngakuilu wanyi, bienzedi bianyi ne lungenyi luanyi bipetangana menemene ne mêyi makane a Yehowa.”

9, 10. Ndiambuluisha kayi didi Yehowa mutupeshe bua tuetu kuditeta ni tudi ne ditabuja?

⁹ Tudi kabidi tupeta mibelu ya bungi ne dikankamija mu bisangilu bia tshisumbu, mu mpuilu ne mu mpungilu. Eyi ngimue mishindu idi Nzambi wambuluisha mu nyuma bantu bavua Yeshaya mumanyishe bualu buabu ne: ‘Mu matuku atshidi alua mukuna wa nzubu wa Yehowa neujadikibue bu mukuna mupite mikuabu bule, neubandishibue pa mutu pa mikuna mikese; ne ba mu bisamba bionso nebabuelemu. Bantu ba bungi nebayeku, nebambe ne: Luayi bienu, tubande ku mukuna wa Yehowa, bua yeye atuyishe bienzedi biende, ne bua tuetu tuende mu njila yende.’ (Yeshaya 2:2, 3) Bushuwa edi ndisanka dinene bua mudi Yehowa utuyisha njila yende.

¹⁰ Mibelu ya kudi bana betu badi ne ngikadilu mimpe ya mu nyuma bu mudi bakulu idi  kabidi ne mushinga wa bungi. Bible udi wamba buabu bobu ne: “Bana betu, nansha bakuate muntu ne tshilema, nuenu badi ne ngenyi ya muoyo, numulengeje ne muoyo wa lutulu, kadi wadilama wewe biebe bua kabakutetshi ne wewe kabidi.” (Galatia 6:1, MMM) Katuenaku mua kuikala ne dianyisha bua diambuluisha edi didi ditulengeja anyi?

11. Kuditeta munda muetu ni tudi ne ditabuja kudi kulomba tshinyi?

¹¹ Mikanda yetu, bisangilu, ne bakulu mmapa malenga a kudi Yehowa. Nansha nanku, kuditeta ni tudi ne ditabuja kudi kulomba kudikonkonona. Nenku patudi tubala mikanda yetu anyi tuteleja mibelu ya mu Bible, tudi ne bua kudiela nkonko eyi: ‘Bualu ebu budi bulejaku mundi panyi anyi? Ntu ngenza malu a nunku anyi? Ndiku mulamate malongesha onso a bena Kristo anyi?’ Mushindu utudi tuangata malu atudi tupetela ku njila eyi udi kabidi ulenga nsombelu wetu wa mu nyuma. Bible udi wamba ne: ‘Muntu wa pa buloba kêna witabuja malu a nyuma wa Nzambi, bualu bua malu aa adi mapote kudiye. Muntu udi ne nyuma udi ujingulula malu onso.’ (1 Kolinto 2:14, 15) Katuenaku mua kudienzeja bua kuikala ne mmuenenu muimpe wa mu nyuma wa malu atudi tubala mu mikanda yetu ne mu bibejibeji ne atudi tuteleja mu bisangilu bietu ne kudi bakulu anyi?

‘Nudijadike bienu tshinudi’

12. Kudijadika tuetu bine tshitudi kudi kulomba tshinyi?

¹² Kudijadika tuetu bine tshitudi kudi kulomba kudikonkonona. Eyowa, tudi mua kuikala mu bulelela, kadi nsombelu wetu udiku umvuangana menemene ne bulelela ebu anyi? Kujadika tshitudi kudi kumvuija kufila tshijadiki tshia mutudi bakole mu nyuma ne tshia dianyisha dilelela ditudi nadi bua malu a mu nyuma.

13. Bilondeshile Ebelu 5:14, ntshinyi tshidi tshileja ne: muntu eu mmukole mu nyuma?

¹³ Ntshijadiki kayi tshitudi mua kukeba munda muetu tshidi tshileja ne: tudi bena Kristo bashindame? Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Biakudia bikole bidi bua bantu bakole, bia bobu mene badi ne meji abu mibidija bua kujingulula nawu tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.’ (Ebelu 5:14) Tudi tuleja mutudi bakole patudi tuibidija meji anyi biumvuilu bietu. Anu mutu imue mifungu ya mubidi ya muena dinaya kampanda ilomba kuyibidija misangu ne misangu kumpala kua kupilukaye mu dinaya diende, bidi bikengela kuibidija meji etu mu ditumikila mêyi a mu Bible.

14, 15. Bua tshinyi tudi ne bua kudienzeja bua kulonga malu male a mu Dîyi dia Nzambi?

¹⁴ Kadi kumpala kua tuetu kuibidija meji etu, tudi ne bua kuanji kupeta dimanya. Ke bualu kayi tudi ne bua kudilongela ne tshisumi. Patudi ne tshibidilu tshia kudilongela nangananga malu male a mu Dîyi dia Nzambi, meji etu adi akola. Bidimu bishale ebi, Tshibumba tshia Nsentedi tshivua tshipatule biena-bualu bivule bivua ne malu male. Tutu tuenza tshinyi patudi tupeta biena-bualu bidi bikonkonona malongesha mondoke? Tutu tubiteka ku luseke anu bualu mudi ‘manga malu adi makole bua kuajingulula’ anyi? (2 Petelo 3:16) Katuikadi tuenza nanku to,  kadi tuikale tuenza muetu muonso bua kujingulula tshidibu bamba.​—Efeso 3:18.

¹⁵ Netuambe tshinyi bikala didilongela ditukolele? Mbimpe tudienzeje bua kupeta dijinga dia kulonga. * (1 Petelo 2:2) Bua tuetu kukola ne kushindama, tudi ne bua kudia biakudia bikole, mbuena kuamba ne: kulonga malu male a mu Dîyi dia Nzambi. Tuetu katuyi benze nanku, meji etu neikale anu mashadile. Kadi kuleja mutudi bakole kakuena kulomba anu kuikala ne meji to. Tudi ne bua kukuata mudimu mu nsombelu wetu ne dimanya ditudi tupetela ku didilongela ne tshisumi.

16, 17. Mmubelu kayi udi muyidi Yakobo ufila bua tuetu kulua ‘benji ba dîyi’?

¹⁶ Tshijadiki tshia tshitudi bikale tuetu bine tshidi tshimuenekela kabidi mu malu atudi tuenza bua kuleja mutudi tuanyisha bulelela, mmumue ne: mu midimu yetu ya ditabuja. Muyidi Yakobo udi umvuija mushindu muimpe wa kudikonkonona mu muanda eu wamba ne: ‘Nuikale benji ba dîyi, kanuikadi anu bumvui badi, bua nunku nudi nudidinga. Bualu bua bikala muntu mumvui wa dîyi, kayi muenji wadi, yeye udi bu muntu udi utangila mpala wende mene mu lumuenu; bua yeye udi uditangila, udi uya biende, udi upua muoyo lukasa bua mushindu wakadiye. Kadi udi utangilatangila mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi, ne udi ushalamu, kayi muikale mumvui udi upua muoyo, kadi muikale muenji wa mudimu udi uwenza, muntu eu neikale ne disanka mu kuenza kuende.’​—Yakobo 1:22-25.

¹⁷ Yakobo udi wamba ne: ‘Ikala utangilatangila mu lumuenu lua dîyi dia Nzambi, ne umona tshiudi. Ushale wenza nunku ne udikonkonone ku diambuluisha dia malu audi ubala mu dîyi dia Nzambi. Pashishe, kuapu muoyo lukasa. Akaja malu adi akengela kuakaja.’ Kulonda mubelu eu kudi mua kuikala imue misangu kukole.

18. Bua tshinyi bidi mua kuikala bikole bua kulonda mubelu wa Yakobo?

¹⁸ Tshilejilu, angata mukenji wa kuyisha Bukalenge. Paulo wakafunda ne: ‘Bantu badi bitabuja ne mutshima bua kupeta buakane, badi bajikula ne mukana bua kupeta lupandu.’ (Lomo 10:10) Kujikula ne mukana muetu bua kupeta lupandu kudi kulomba diakaja malu mavule. Bua ba bungi ba kutudi ki mbipepele bua kudifila mu mudimu wa buambi to. Kuikala ne lukunukunu mu mudimu eu ne kuupesha muaba udi muukumbanyine mu nsombelu wetu kutu kulomba kushintulula amue malu ne kudipangisha makuabu. (Matayo 6:33) Kadi patudi tuenza mudimu udi Nzambi mutupeshe eu, tudi tusanka bua lumu ludi mudimu eu utuadila Yehowa. Nunku, tudiku bamanyishi ba Bukalenge ba lukunukunu anyi?

19. Mmidimu kayi ya ditabuja itudi ne bua kuenza?

¹⁹ Midimu yetu ya ditabuja idi ne bua kumueneka mu mushindu kayi? Paulo udi wamba ne: ‘Malu aa anuakayila ne anuakangata ne anuakumvua ne anuakatangila kundi, nuikale nuenza malu aa; ne Nzambi wa ditalala  neikale nenu.’ (Filipoi 4:9) Tudi tujadika tshitudi bikale patudi tuenza malu atudi bayile, bitabe, bumvue ne bamone, mmumue ne: malu onso adi muyidi muena Kristo udi mudilambule ne bua kuenza. Yehowa udi utuambila ku butuangaji bua muprofete Yeshaya ne: “Njila wa nuenu kuyila nyeye ewu.”​—Yeshaya 30:21, MMM.

20. Mbantu ba mushindu kayi badi bikale dibenesha dinene bua tshisumbu?

²⁰ Bantu balume ne bakaji badi balonga Dîyi dia Nzambi ne tshisumi, badi bayisha lumu luimpe ne lukunukunu, badi balama muoyo wabu mutoke ne badi balamata anu ku Bukalenge badi dibenesha dinene mu tshisumbu. Badi bambuluisha bua tshisumbu tshidibu kuikalatshi tshishindame. Badi dibenesha dinene nangananga bualu kudi bantu bapiabapia ba bungi badibu ne bua kuambuluisha. Patudi tuangata ne mushinga mubelu wa Paulo eu wa ‘kuditeta munda muetu ni tudi ne ditabuja, ne kudijadika tshitudi bikale,’ netuambuluishe bakuabu bimpe.

Ikala ne disanka bua kuenza disua dia Nzambi

21, 22. Mmunyi mutudi mua kuikala ne disanka dia kuenza disua dia Nzambi?

²¹ Mukalenge Davidi wakimba ne: “Ndi ne disanka bua kuenza disua diebe, Nzambi wanyi, bulelela, mukenji webe udi mu mutshima wanyi.” (Musambu 40:8) Davidi uvua usanka bua kuenza disua dia Nzambi. Bua tshinyi? Bualu mikenji ya Yehowa ivua mu mutshima wende. Davidi kavua welakana bua njila uvuaye ne bua kulonda nansha.

²² Padi mikenji ya Nzambi mikale mu mutshima wetu, katuena tuelakana bua njila utudi ne bua kulonda to. Netuikale ne disanka dia kuenza disua dia Nzambi. Nanku mu mishindu yonso, ‘tudienzejayi bikole’ patudi tukuatshila Yehowa mudimu ne mutshima wetu mujima.​—Luka 13:24, NW.

[Mêyi adi kuinshi]

Udi muvuluke anyi?

• Mmunyi mutudi mua kuditeta ni tudi ne ditabuja?

• Kujadika tshitudi bikale tuetu bine kudi kumvuija tshinyi?

• Ntshinyi tshidi mua kujadika mutudi bena Kristo bashindame?

• Mmushindu kayi udi midimu yetu ya ditabuja ituambuluisha bua kumona tshitudi bikale?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Udi mumanye mushindu wa kumpala wa kuditeta ni tudi ne ditabuja anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 24]

Tudi tuleja mutudi bena Kristo bakole patudi tuibidija meji etu

[Bimfuanyi mu dibeji 25]

Tudi tujadika tshitudi bikale patudi tulua ‘benji ba dîyi, ki mpa kuikala bumvui badi bapua muoyo’