Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yezu Kristo nnganyi?

Yezu Kristo nnganyi?

Yezu Kristo nnganyi?

ELA meji muvua Andele, nsonga muena Yuda kampanda mudiumvua pakatelejaye musangu wa kumpala mêyi a Yezu wa mu Nazaleta! Bible udi uleja muvua Andele muye lubilu kudi muanabu bua kumuambila ne: ‘Tuakumona Masiya [anyi Kristo].’ (Yone 1:41) Mu tshiena-Ebelu ne tshiena-Greke, miaku “Masiya” ne “Kristo” idi yumvuija “Muela manyi.” Yezu uvua Muela manyi anyi Muntu musungula kudi Nzambi: Mukokeshi uvuabu balaye. (Yeshaya 55:4) Mukanda wa Nzambi udi ne milayi idi imutangila, ne tshikondo atshi bena Yuda bavua bamuindile.​—Luka 3:15.

Kadi mmunyi mutudi bamanye ne: Yezu ke Muntu uvua Nzambi musungule? Tangila tshiakenzeka mu tshidimu tshia 29, pavua Yezu ne bidimu 30. Wakaya bua Yone mubatiji amutambuishe mu Musulu wa Yadene. Bible udi wamba ne: ‘Pakamubatizabu nunku, Yezu wakumuka mu mâyi; ne monayi, diulu diakamubulukila, yeye wakatangila nyuma wa Nzambi upueka bu nyunyi wa nkutshi, umuikila; ne umvuayi, dîyi diakafuma mu diulu ne: Eu udi Muananyi munanga, yeye udi unsankisha bimpe.’ (Matayo 3:16, 17) Pakumvua Yone mêyi aa, uvuaku mua kubenga kuitaba ne: Yezu ke Muntu uvua Nzambi musungule anyi? Pavua Yehowa Nzambi mupeshe Yezu nyuma wende, wakamuela manyi anyi wakamusungula bua kuikala Mukalenge wa Bukalenge Buende buvua ne bua kulua. Nunku, Yezu wakalua Yezu Kristo anyi Yezu Muela manyi. Kadi bua tshinyi bavua babikila Yezu ne: Muana wa Nzambi? Uvua mufumine penyi?

Ntuadijilu wende ngua “kale kale”

Tudi mua kuabanya muoyo wa Yezu mu bitupa bisatu. Tshitupa tshia kumpala tshiakatuadija kale menemene kumpala kua kuledibuaye pa buloba. Mika 5:2 udi wamba ne: tshibangidilu tshiende tshivua ‘tshia kale kale, tshia ku ntuadijilu mene.’ Yezu nkayende wakamba ne: ‘Meme ngakafuma mulu,’ mbuena kuamba ne: mu diulu. (Yone 8:23) Uvua muntu wa mubidi wa nyuma ne wa bukole bua bungi.

Bu mudi bintu bionso bikale ne ntuadijilu, kuvua tshikondo kampanda tshivua Nzambi anu nkayende. Kadi wakatuadija kufuka kukadi bidimu bungi kabuyi kubala. Ntshinyi tshivuaye mufuke kumpala kua bionso? Mukanda wa ndekelu wa mu Bible udi uleja ne: Yezu ke “tshibangidilu tshia bufuki bua Nzambi.” (Buakabuluibua 3:14) Yezu udi “muanabute wa bifukibua bionso bualu bintu bionso mbifuka mu dina diende, nansha bia mu diulu ne bia pa buloba, bidi bimueka ne bidi kabiyi bimueka.” (Kolosai 1:15, 16, MMM) Eyowa, Yezu ke muntu uvua Nzambi mudifukile nkayende. Ke bualu kayi batu bamubikila ne: ‘Muanende umuepele mulela.’ (Yone 3:16) Batu babikila kabidi Muanabute eu ne: ‘Dîyi.’ (Yone 1:14) Bua tshinyi? Bualu kumpala kua kuluaye pa buloba, Nzambi uvua wakula ku butuangaji buende.

‘Dîyi’ uvua ne Yehowa Nzambi “ku tshibangidilu,” dîba divuabu bafuke “diulu ne buloba.” Yeye ke uvua Nzambi wambila ne: ‘Tuenze muntu ne tshimfuanyikiji tshietu.’ (Yone 1:1; Genese 1:1, 26) Muanabute wa Yehowa eu uvua ku luseke lua Tatuende wenza nende mudimu. Mbamuleje mu Nsumuinu 8:22-31 wamba ne: ‘Pa dîba adi ngakadi pepi nende bu muena mudimu wende. Ngakadi ne disanka ku dituku ku dituku, ngakadi nnaya kumpala kuende matuku onso.’

Yehowa Nzambi ne Muanende umuepele mulela mbamanyangane bikole menemene bualu bavua benza mudimu pamue. Disomba kaba kamue ne Yehowa munkatshi mua bidimu bungi tshianana diakambuluisha Yezu bikole. Wakalua anu bu Tatuende Yehowa. Ke bualu kayi badi babikila Yezu mu Kolosai 1:15 ne: ‘tshimfuanyikiji tshia Nzambi udi kayi mua kumueneka.’ Ke bualu kayi kumanya Yezu kudi ne mushinga bua kukumbaja majinga etu a mu nyuma ne dijinga dia kumanya Nzambi. Malu onso akenza Yezu pa buloba ke avua tatuende mumulombe menemene. Nunku, kumanya Yezu kudi kumvuija kabidi kuvudija dimanya dietu dia Yehowa. (Yone 8:28; 14:8-10) Kadi mmunyi muvua Yezu mufike pa buloba?

Pavuaye pa buloba

Tshitupa tshibidi tshia muoyo wa Yezu tshiakatuadija dîba diakamutuma Nzambi pa buloba. Yehowa wakenza tshishima, kumbusha muoyo wa Yezu mu diulu kuwela mu difu dia Mariya, nsongakaji muena Yuda wa lulamatu utshivua kamama. Yezu kavua mupiane bubi nansha, bualu tatuende kavua wa pa buloba to. Nyuma wa Nzambi anyi bukole buende budiye wenza nabu mudimu buakatulukila Mariya ne ‘kumubuikila bu ditutu,’ ke yeye kuimitaye. (Luka 1:34, 35) Ke bua tshinyi Mariya wakalela muana mupuangane. Yosefe muena mabaya wakalua tatuende mudishi. Yezu wakakola mu dîku dia bantu bapele ne uvua muanabute wa bana ba bungi.​—Yeshaya 7:14; Matayo 1:22, 23; Mâko 6:3.

Katuena bamanye malu a bungi a ku buana bua Yezu to, kadi kudi bualu bumue budi ne mushinga. Pavuaye ne bidimu 12, baledi bende bakaya nende ku Yelushalema bua difesto dia kupita kua Yehowa anyi Pasaka. Wakasomba mêba a bungi ku ntempelo ‘munkatshi mua bayishi, umvua mêyi abu, ubakonka malu; bantu bonso bavua bumvua mêyi ende bakakema bualu bua lungenyi luende ne bualu bua mêyi akabandamunaye.’ Bulelela, Yezu kavua anu wela nkonko ya malu a Nzambi ivua yeleshisha meji to, kadi uvua kabidi ufila mandamuna a meji avua akemesha bantu. (Luka 2:41-50) Bu muvuaye mukolele mu musoko wa Nazaleta, imue misangu wakalonga mudimu wa mabaya kudi tatuende mudishi Yosefe.​—Matayo 13:55.

Yezu wakasomba mu Nazaleta too ne pakakumbajaye bidimu 30. Pashishe kuyaye kudi Yone bua amutambuishe. Panyima pa batismo wende, Yezu wakabangisha mudimu wende munene. Munkatshi mua bidimu bisatu ne tshitupa, wakendakana mu ditunga diabu dijima wenda umanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. Wakajadika muvua Nzambi mumutume. Mushindu kayi? Wakenza bishima bia bungi bivua muntu wetu wa tshianana eu kayi mua kuenza to.​—Matayo 4:17; Luka 19:37, 38.

Yezu uvua kabidi muntu muimpe uvua munange bakuabu. Dinanga diende divua ditamba kumueneka mu mushindu uvuaye wangata bakuabu. Bu muvua Yezu muikale muntu mulenga ne wa musangelu, bantu ba bungi bavua baya kudiye. Nansha bana bavua badiumvua bimpe pavuabu ku luseke luende. (Mâko 10:13-16) Yezu uvua unemeka bantu bakaji, nansha muvua bamue bantu tshikondo atshi babapepeja. (Yone 4:9, 27) Wakambuluisha bapele ne bakengi bua ‘kupeta dikisha mu mitshima yabu.’ (Matayo 11:28-30) Uvua ulongesha mu mushindu muimpe ne mutoke. Malu avuaye ulongesha avua kabidi aleja dijinga diende dinene dia kumanyisha bantu Nzambi mulelela Yehowa.​—Yone 17:6-8.

Yezu wakenza bishima ne bukole bua nyuma muimpe wa Nzambi bua kuambuluisha bakengi ne kuondopa babedi. (Matayo 15:30, 31) Tshilejilu, dituku dikuabu muena nsudi kampanda wakalua kudiye, umulomba ne: ‘Biwasua, udi mua kundengeja.’ Yezu wakenza tshinyi? Wakolola tshianza tshiende, kulengaye muntu au ne kumuambila ne: ‘Ndi musue, wikale mulengejibue.’ Diakamue, muena nsudi eu kumvuaye bimpe.​—Matayo 8:2-4.

Tangila kabidi tshiakenzeka pavua bantu ba bungi balue kudi Yezu ne basombe nende matuku asatu kabayi badia to. Wakabumvuila luse ne kudishaye mu tshishima ‘balume binunu binayi, kabayi babale bakaji ne bana.’ (Matayo 15:32-38, MMM) Musangu mukuabu, Yezu kutalajaye tshipepele tshikole tshivua tshiamba kushipa balunda bende. (Mâko 4:37-39) Wakabisha bantu bakavua bafue. * (Luka 7:22; Yone 11:43, 44) Yezu wakafila too ne muoyo wende mupuangane bua bantu bapange bupuangane bapete ditekemena bua matuku atshilualua. Bushuwa, Yezu uvua munange bantu bikole menemene.

Yezu udi penyi lelu?

Yezu wakafuila pa mutshi wa makenga pavuaye ne bidimu 33 ne tshitupa. * Kadi lufu kaluvua ndekelu wa muoyo wende to. Tshitupa tshisatu tshia muoyo wa Yezu tshiakabanga matuku asatu panyima dîba divua Yehowa Nzambi mumubishe ne mubidi wa mu nyuma. Yezu wakamuenekela bantu ba bungi ba mu tshikondo tshiende kunyima kua dibika diende. (1 Kolinto 15:3-8) Pashishe ‘wakasomba ku tshianza tshikole tshia Nzambi’ windila bua kudia bukalenge. (Ebelu 10:12, 13) Pakakumbana tshikondo, Yezu wakatuadija kukokesha. Nunku, mmunyi mutudi mua kumona Yezu lelu? Tudi mua kumumona bu muntu udibu bakengesha kumpala kua kumushipa anyi? Peshi tudi mua kumuangata bu muntu wa kutendelela? Lelu’eu Yezu kêna muntu anyi Nzambi Wa-Bukole-Buonso to. Kadi mmuntu wa mubidi wa nyuma udi ne bukole bua bungi anyi Mukalenge. Mu katupa kîpi emu, neatuadije kukokesha pa buloba buetu bukadi bunyanguke ebu.

Buakabuluibua 19:11-16 udi wakula mu tshimfuanyi, uleja Yezu Kristo bu mukalenge musombe pa kabalu katoke ulua bua kulumbuluisha bantu ne kuluangana mvita ya buakane. Udi ne ‘muele wa mvita mutuisha bua kutapaye nawu bisamba bia bantu.’ Eyowa, Yezu neabutule bantu babi ne bukole budi Nzambi mumupeshe. Kadi ntshinyi tshienzekela bantu badi baditatshisha bua kulonda tshilejilu tshiende? (1 Petelo 2:21) Yeye ne Tatuende nebabalame ‘mu mvita ya dituku dinene dia Nzambi wa Bukole Buonso’ (idibu babikila ne: Armagedone) bua basombe pa buloba mu Bukalenge bua Nzambi.​—Buakabuluibua 7:9, 4; 16:14, 16; 21:3, 4.

Mu bukokeshi buende bua ditalala, Yezu neenzele bantu bishima bia bungi be! (Yeshaya 9:6, 7; 11:1-10) Newondope masama onso ne neajikije lufu. Nzambi neatume Yezu bua kubisha bantu miliyo ne miliyo ku lufu ne kubapesha mushindu wa kusomba pa buloba kashidi. (Yone 5:28, 29) Katuena bamanye muikala malu malenga mu Bukalenge bua Nzambi to. Ke bualu kayi, mbimpe kutungunuka ne kulonga Bible ne kumanya Yezu Kristo bimpe menemene.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 15 Bishima bivua Yezu wenza bivua biende lumu bikole. Nansha baluishi bende bavua bitaba ne: ‘uvua wenza bishima bia bungi.’​—Yone 11:47, 48.

^ tshik. 17 Bua kumanya bikala Yezu uvua mufuile pa mutshi anyi pa nkuruse, bala mukanda wa Comment raisonner à partir des Écritures, dibeji dia 77-78, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Kazubu mu dibeji 7]

YEZU UDI NZAMBI WA-BUKOLE-BUONSO ANYI?

Bantu ba bungi badi batendelela batu bamba ne: Yezu ke Nzambi. Bakuabu badi bamba ne: Nzambi udi Busatu Bunsantu. Busatu Bunsantu nkuamba ne: “Tatu udi Nzambi, Muana udi Nzambi ne Nyuma Muimpe udi Nzambi, tshidibi kakuena Nzambi isatu to, kudi anu Nzambi umue.” Batu bamba ne: Nzambi isatu eyi yonso idi “ya tshiendelele ne ya bukole bumue.” (The Catholic Encyclopedia) Malongesha aa mmalelela anyi?

Yehowa Nzambi ke Mufuki. (Buakabuluibua 4:11) Kêna ne ntuadijilu anyi ndekelu to, ne udi wa bukole buonso. (Musambu 90:2) Kadi Yezu yeye uvua ne ntuadijilu. (Kolosai 1:15, 16) Yezu wakabikila Nzambi ne: Tatuende ne kuambaye ne: “Tatu udi muntambe meme.” (Yone 14:28) Yezu wakaleja kabidi ne: kuvua malu makuabu avua yeye ne banjelu kabayi bamanye to, anu Tatuende ke uvua muamanye.​—Mâko 13:32.

Yezu wakasambila kabidi Tatuende ne: “Kabienzeki mundi musue meme, bienzeke anu muudi musue wewe.” (Luka 22:42, MMM) Nnganyi uvua Yezu usambila bikalaye kavua ne muntu uvua ku mutu kuende? Pashishe, Nzambi ke wakabisha Yezu ku lufu, ki n’Yezu nkayende to. (Bienzedi 2:32) Nunku, Tatu ne Muana kabavua ne bukole bumue kumpala kua Yezu kulua pa buloba anyi pavuaye pa buloba to. Kadi netuambe tshinyi bua pakavua Yezu mupingane mu diulu? Kolinto wa kumpala 11:3 udi wamba ne: ‘Mutu wa Kristo udi Nzambi.’ Bushuwa, Muana neikale anu muinshi mua Nzambi. (1 Kolinto 15:28) Nunku Bible udi uleja ne: Yezu kêna Nzambi Wa-Bukole-Buonso to, kadi udi Muana wa Nzambi.

Nyuma muimpe udibu bamba ne: nzambi muisatu wa mu Busatu Bunsantu ki mmuntu to. Bualu mufundi wa Misambu wakambila Nzambi mu disambila ne: ‘Udi utuma nyuma webe, bidi bifukibua.’ (Musambu 104:30) Nyuma eu ki n’Nzambi to; mbukole buende budiye utuma anyi wenza nabu mudimu bua kukumbaja tshionso tshidiye musue. Ku diambuluisha dia nyuma eu, Nzambi wakafuka diulu, buloba ne bintu bionso bidi ne muoyo. (Genese 1:2; Musambu 33:6) Nzambi wakapesha bantu nyuma wende bua kufundabu Bible. (2 Petelo 1:20, 21) Nunku, dilongesha dia Busatu Bunsantu ki ndilongesha dia mu Bible to. * Bible udi wamba ne: ‘Yehowa Nzambi wetu udi biende Yehowa umue.’​—Dutelonome 6:4.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 28 Bua kumanya bia bungi, bala kakanda ka Tudi ne bua kuitabuja Busatu Bunsanto anyi? kapatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Tshimfuanyi mu dibeji 5]

Yezu wakalua Muela manyi wa Nzambi pakatambulaye

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Yezu wakenza mudimu uvua Nzambi mumupeshe ne bukole buende buonso

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Lelu’eu, Yezu udi Mukalenge munene