Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kumanya mua kuteleja ne dinanga

Kumanya mua kuteleja ne dinanga

Kumanya mua kuteleja ne dinanga

“TUASAKIDILA bua muudi munteleje.” Mbakuambile koku mêyi aa matuku adi panshi aa anyi? Eu mmushindu muimpe mutambe wa kuleja dianyisha. Bantu pa kuamba bonso batu banange muntu udi uteleja bimpe. Tuetu tuteleja ne ntema, tudi mua kukolesha bantu badi ne malu mabatonde anyi ne ntatu. Kuikala muteleji muimpe kakuenaku kutuambuluisha kabidi bua kunanga bantu anyi? Kuteleja ne dinanga mu tshisumbu tshia bena Kristo ntshitupa tshinene tshia ‘kuelelangana meji muntu ne muntu bua kuenzejangana ku dinanga ne ku dienza dia bienzedi bimpe.’​—Ebelu 10:24.

Diakabi, bantu ba bungi kabatu bamanye kuteleja to. Batu basue kufila mibelu, kulonda malu abu anyi kuleja lungenyi ludibu nalu pamutu pa kuteleja tshidi bakuabu bajinga kuamba. Bidi bikengela kudienzeja bua kuteleja bakuabu. Kadi mmunyi mutudi mua kulonga mua kuteleja ne dinanga?

Bualu bua mushinga

Yehowa udi “Muyishi” wetu munene. (Yeshaya 30:20) Udi mua kutulongesha bia bungi pa mushindu wa kuteleja. Tangila muvuaye muambuluishe muprofete Eliya. Eliya wakanyema kuya mu tshipela ne kujinga bua kufua bualu uvua utshina Mukalenge mukaji Izebele. Muanjelu wa Nzambi e kuakula nende mu tshipela amu. Pavua Eliya umvuija buôwa buvuaye nabu, Yehowa wakamuteleja ne pashishe kumulejaye bukole buende bunene. Ntshinyi tshiakenzeka? Buôwa bua Eliya buakajika ne wakatungunuka ne mudimu wende. (1 Bakelenge 19:2-15) Bua tshinyi Yehowa utu wangata dîba dia kuteleja basadidi bende? Bualu udi ubatabalela. (1 Petelo 5:7) Bua kufika ku diteleja bakuabu bimpe, udi ne bua kubatabalela ne kuditatshisha bua bualu buabu.

Tshilejilu, pavua muena Kristo kampanda wa mu ditunga dia Bolivie muenze bubi bunene, wakasanka muvua muena Kristo nende muditatshishe bua bualu buende. Udi wamba ne: “Mvua mu tshikondo tshibi menemene. Bivua bipepele bua kulekela kuenzela Yehowa mudimu bu muanetu au kayi muangate dîba dia kunteleja to. Kavua muakule bia bungi to, kadi kumanya ne: uvua uditatshisha buanyi meme ne uvua unteleja kuakankolesha bikole. Tshivua nkeba bua angambile tshia kuenza to; mvua mutshimanye. Mvua nkeba muntu wa kuntabalela. Dinteleja diende diakangambuluisha bua kubenga kufua ne dibungama.”

Yezu Kristo udi tshilejilu tshinene mu dimanya kuteleja bakuabu ne dinanga. Matuku makese panyima pa lufu luende, bayidi bende babidi bavua bafumina ku Yelushalema batangile ku musoko mukuabu uvua mutantshi wa kilometre 11. Bavua batekete mu maboko. Ke Yezu ukavua mubike ku lufu kutuadija kuenda nabu pamue. Wakabela nkonko mimpe bua kumanya tshivua tshibatatshisha, ne bayidi abu bakamuandamuna. Bakaleja malu avuabu batekemene ne mushindu uvuabu batekete ku muoyo mpindieu. Yezu wakabatabalela, ne mushindu uvuaye mubateleje ne dinanga wakabafikisha ku dimuteleja. Ke Yezu ‘kubajinguluila malu akafundabu mu Mukanda wa Nzambi wonso bualu buende.’​—Luka 24:13-27.

Bua bantu kututeleja, mbimpe tuetu tuanji kubateleja. Mamu mukuabu wa mu Bolivie udi wamba ne: “Baledi banyi ne baku banyi bakatuadija kuakula bua mushindu umvua nkolesha bana banyi. Bivuabu bamba biakantonda, kadi meme muine tshivua ndimona bu muledi muimpe to. Ke tshikondo tshiakalua Ntemu wa Yehowa kampanda kumbelu. Wakandeja malu avua Nzambi mulaye. Kadi mushindu uvuaye ujinga kumanya mumvua ngela meji wakandeja ne: uvua mumanye kuteleja. Ngakamubueja mu nzubu, meme kubanga kumuambila malu avua mantonde. Wakanteleja ne lutulu. Wakangebeja tshimvua musue bua bana banyi ne muvua bayanyi wela meji. Bivua bimpe kuikala ne muntu uvua uteta bua kungumvuila. Pakatuadijaye kundeja tshivua Bible wamba bua nsombelu wa dîku, ngakamona ne: mvua ngakula ne muntu uvua untabalela.”

Bible udi wamba ne: ‘Dinanga kadiena didikebela bintu.’ (1 Kolinto 13:4, 5) Nunku, kuteleja ne dinanga kudi kumvuija kuteka malu etu ku luseke. Tshilejilu, tudi mua kulekela dibala tshikandakanda, kukanga televizion anyi telefone padi bakuabu batuambila bualu bua mushinga. Kuteleja ne dinanga kudi kumvuija kuditatshisha bikole bua tshidi mukuabu wamba. Kudi kulomba kudikanda bua kubenga kuakula malu etu pa kuamba bu mudi: “Bidi bimvuluija tshivua tshimfikile musangu kampanda.” Nansha mutudi mua kuamba nunku patudi tuyikila malu a tshianana, tudi ne bua kuteka malu etu ku luseke padi muntu utuambila bualu bunene. Kadi kuditatshisha bua bakuabu kudi mua kumueneka mu munga mushindu kabidi.

Kuteleja bua kumanya mudi muntu udiumvua

Balunda ba Yobo bakateleja miyuki yende mipite pa dikumi. Tshidibi, Yobo wakamba ne: “Wampetela muntu udi mua kunteleja nnganyi?” (Yobo 31:35, MMV) Bua tshinyi wakamba nanku? Bualu diteleja diabu kadivua dimuambuluishe to. Kabavua baditatshisha bua Yobo to, ne kabavua basue kumanya muvuaye udiumvua to. Kabavua baditeke pa muaba wende bu mutu bateleji bimpe benza to. Kadi mupostolo Petelo udi utubela ne: ‘Nuikale buonso buenu ne mutshima umue, nusambangane, nunangangane bu bana babu ba mu Kristo, nuikale ne mitshima ya luse ne mitshima mipuekele.’ (1 Petelo 3:8) Mmunyi mutudi mua kusambangana? Tudi mua kuditatshisha bua mushindu udi bantu badiumvua ne kuteta mua kuditeka pa muaba wabu. Bua kuleja ne: tudi tuditatshisha, tudi mua kuamba ne: “Bivua mua kuikala bikutonde bikole” anyi “Uvua mua kumona ne: bantu kabavua bakumvuile.” Tudi kabidi mua kuamba malu adibu batuambila mu mêyi etu nkayetu bua kuleja muntu ne: tudi bumvue tshidiye muambe. Kuteleja ne dinanga kakuena kumvuija anu kuteya ntema ku miaku to, kadi kabidi kuteya ntema ku mushindu udi muntu udiumvua munda.

Robert * mmumanyishi wa ku dîba ne ku dîba wa Bantemu ba Yehowa wa kale. Udi wamba ne: “Tshikondo kampanda, mudimu wanyi wakantonda. Ngakalomba mutangidi muena-ngendu bua kuyukila nende. Wakanteleja bimpe ne kuteta mua kumvua tshimvua ngumvua. Biakamueneka kabidi ne: uvua mumone buôwa bumvua nabu bua ne: uvua mua kungangata bibi. Wakangambila ne: uvua mungumvue bimpe bualu yeye pende ukavua mupete nsombelu wa muomumue. Biakangambuluisha bikole bua meme kutungunuka ne mudimu wanyi.”

Tudiku mua kuteleja kadi katuyi tuitaba tshidi muntu wamba anyi? Tudiku mua kuela muntu tuasakidila bua mudiye mutuambile mudiye udiumvua anyi? Eyowa. Netuenze tshinyi bikala muana muluangane mu kalasa anyi nsongakaji mulue kuamba ne: mmunange muntu kampanda? Ki mbimpe bua muledi kuanji kuteleja bua kumanya tshidi mu mutu mua muana kumpala kua kumuleja tshidi tshibi ne tshimpe anyi?

Nsumuinu 20:5 udi wamba ne: ‘Meji adi muntu upangadija mu mutshima adi bu mâyi male, kadi mujinguludi wa mianda neaapatule.’ Bikala muntu mukulumpe udi ne meji kayi ne tshibidilu tshia kufila mibelu padibu kabayi bayilomba, tudi mua kumulombayi. Mbia muomumue patudi tuteleja ne dinanga. Mbimpe kuikala ne busunguluji bua kumanya tshidi munda mua muntu. Kuela nkonko kudi kuambuluisha, kadi kayitufikishi ku dibuela mu malu adi atangila anu muntu nkayende to. Tudi mua kulomba muntu bua kutuadija ne malu mimpe adiye mua kuamba bipepele. Tshilejilu, mukaji udi musue kuakula bua bilumbu biende bia mu dibaka, udi mua kuanji kuleja mushindu uvua yeye ne bayende bapetangane bua kuselangana. Muntu udi katshiyi uyisha udi mua kuanji kumvuija mushindu utuye mumanye bulelela.

Mbikole bua kuteleja ne dinanga

Mbikole bua kuteleja muntu udi netu tshilumbu, bualu tuetu bantu tudi ne tshilele tshia kudibingisha. Nansha nanku, mmunyi mutudi mua kufika ku diteleja? Nsumuinu 15:1 udi wamba ne: “Diandamuna dimpe didi dituyisha tshiji.” (MMM) Kulomba muntu bua akule ne pashishe kumuteleja ne lutulu padiye wakula mmushindu mulenga wa kuandamuna ne dîyi dimpe.

Bantu batu batandangana batu bambulula anu malu akadibu bambe. Yonso wa kudibu udi umona ne: mukuabu kêna uteleja to. Nsombelu udi mua kulengela bikala umue wa kudibu mua kulekela kuakula ne kuteleja mukuende. Bushuwa, mbimpe kumanya kudikanda ne kuakula ne meji mu mushindu muimpe udi uleja dinanga. Bible udi utuambila ne: ‘Udi ukanda mishiku yende udi ne meji.’​—Nsumuinu 10:19.

Kumanya kuteleja ne dinanga kakutu kudiluila to. Tudi ne bua kudienzeja bua kulonga mua kumanya kuteleja. Mbimpe kumanya kuteleja. Patudi tuteleja bimpe padi bakuabu bakula, tudi tuleja ne: tudi babanange. Bidi kabidi bituambuluisha tuetu bine bua kuikala ne disanka. Bulelela, kumanya mua kuteleja mbualu buimpe be!

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 12 Tudi bashintulule dîna.

[Tshimfuanyi mu dibeji 11]

Patudi tuteleja, tudi ne bua kuteka malu etu ku luseke

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Mbikole bua kuteleja muntu udi mufike munda