Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuepukayi ntendelelu wa dishima!

Tuepukayi ntendelelu wa dishima!

Tuepukayi ntendelelu wa dishima!

‘Umukayi munkatshi muabu, nuikale batapuluke, bu mudi Mukalenge wamba, kanulengi tshintu tshibipa.’​—2 KOLINTO 6:17.

1. Mmalu kayi adi bantu ba bungi kabayi bamanye?

BANTU bavule badi basue malu makane ki mbamanye Nzambi bimpe ne tshienzekela bantu matuku atshilualua to. Bu mudibu kabayi bapete mandamuna a nkonko idibu badiela, badi ne dielakana ne dibuejakaja dia malu. Bantu bapite bungi badi batshina bintu bidi kabiyi bilelela, balonda mikiya ne bibilu bidi bibungamija Mufuki wetu. Pamuapa udi ne bena mutumba nebe anyi balela bebe badi bitaba dilongesha dia inferno wa kapia, dia busatu bunsantu, ne dia ne: anyima katu ufua ne makuabu malongesha a dishima.

2. Ntshinyi tshidi balombodi ba bitendelelu benze, ne bualu ebu mbukebeshe tshinyi?

2 Ntshinyi tshidi tshifikishe bantu ku dipanga malu a Nzambi mushindu eu? Tshidi tshikemesha ntshia se: bitendelelu ke bidi bibafikishe ku nsombelu eu, ne balombodi babi ke badi batangalaje malongesha adi abengangana ne mikenji ya Nzambi. (Mâko 7:7, 8) Ke bualu kayi bantu bavule batu bela meji ne: badi batendelela Nzambi mulelela pabu bikale bamubungamija. Bitendelelu bia dishima ke bidi bikebeshe nsombelu eu mubi.

3. Nganyi udi munyima mua bitendelelu bia dishima, ne mmunyi mudi Bible umubikila?

3 Kudi muntu udi kayi umueneka munyima mua bitendelelu bia dishima. Mupostolo Paulo wakamba bualu buende pavuaye wakula bua badi kabayi bitabuja ne: ‘Bakafofomijabu mêsu a meji kudi nzambi wa tshikondo etshi, bua dinkenka dia lumu luimpe lua butumbi bua Kristo, udi tshimfuanyikiji tshia Nzambi, kaditemi kudibu.’ (2 Kolinto 4:4) Satana Diabolo ke “nzambi wa tshikondo etshi.” Yeye ke udi munyima mua bitendelelu bia dishima. Paulo wakafunda ne: ‘Satana mene udi udiandamuna bu muanjelu wa munya. Nunku ki mbualu bua kuanyina bikala bakuatshishi bende badiandamuna bu bakuatshishi ba malu makane.’ (2 Kolinto 11:14, 15) Satana udi umuenesha malu mabi bu mimpe ne udi usaka bantu bua bitabe mashimi.

4. Mikenji ivua Nzambi mupeshe Isalele wa kale ivua yamba tshinyi bua baprofete ba dishima?

4 Tudi tumvua bua tshinyi Bible udi ubenga bitendelelu bia dishima! Tshilejilu, Mikenji ya Mose ivua yambila bena mu tshisamba tshivua Nzambi musungule bua kudimukilabu baprofete ba dishima. Muntu yonso uvua utangalaja malongesha a dishima ne ntendelelu wa nzambi ya dishima bavua ne bua ‘kumushipa bualu bua yeye uvua wamba mêyi adi atombuesha bantu kudi Yehowa.’ Bavua bambile bena Isalele bua ‘kumusha malu mabi munkatshi muabu.’ (Dutelonome 13:1-5) Bushuwa, Yehowa udi umona ntendelelu wa dishima bu tshintu tshibi menemene.​—Yehezekele 13:3.

5. Ndidimuija kayi ditudi ne bua kuteleja?

5 Yezu Kristo ne bapostolo bende bavua bakine bikole ntendelelu wa dishima anu muvua Yehowa mumukine. Yezu wakadimuija bayidi bende wamba ne: ‘Nuende badimuke [bua] baprofete badi ne mashimi, batu balua kunudi baluate biseba bia mikoko, kadi munda muabu mudi nkashama idi ne luonji.’ (Matayo 7:15; Mâko 13:22, 23) Paulo wakafunda ne: ‘Tshiji tshia Nzambi tshidi tshibuluibua mu diulu pa malu onso adi kaayi a Nzambi ne adi kaayi makane a bantu badi bakanda [bulelela ne] malu mabi.’ (Lomo 1:18) Nunku bidi bia mushinga wa bungi bua bena Kristo kutelejabu didimuija edi ne kuepuka muntu yonso udi ukanda bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi bua kabumanyiki anyi udi utangalaja malongesha a dishima!​—1 Yone 4:1.

Patuka mu “Babulona munene”

6. Mmunyi mudi Bible wakula bua “Babulona munene”?

6 Tumonayi mudi mukanda wa Buakabuluibua wakula bua bitendelelu bia dishima. Udi ubileja bu ndumba mukuatshike udi ne bukokeshi ku mutu kua makalenge a bungi ne bantu badimu. Mukaji eu wa mu tshimfuanyi udi wenda masandi ne bakalenge ba bungi ne mmukuatshike ne mashi a batendeledi balelela ba Nzambi. (Buakabuluibua 17:1, 2, 6, 18) Udi ne dîna difunda pa mpala pende didi dipetangana bimpe ne ngikadilu wende mubi wa bukoya. Dîna edi ke ‘Babulona munene, mamu wa bakaji ba masandi, ne wa binyangu bia pa buloba.’​—Buakabuluibua 17:5.

7, 8. Mmunyi mudi bitendelelu bia dishima biende masandi, ne bualu ebu mbukebeshe tshinyi?

7 Diumvuija didi Bible ufila bua Babulona munene mu mvese eyi didi dikumbanyina bimpe bitendelelu bionso bia dishima bia buloba bujima. Nansha mudi bitendelelu ebi bionso kabiyi bidisangishe mu tshisumbu tshimue tshitangalake buloba bujima, bidi ne bipatshila ne bienzedi bia muomumue. Anu mudi tshimfuanyi tshia mukaji wa ndumba wa mu Buakabuluibua tshileja, bitendelelu bia dishima bidi ne bukokeshi buvule ku mutu kua makalenge. Anu bu mukaji udi kayi mulame mutshipu wa dibaka diende, bitendelelu bia dishima mbiende masandi mu dienza bipungidi ne makalenge mavule a tshididi. Muyidi Yakobo wakafunda ne: ‘Nuenu bena masandi, kanuena bamanye ne: bulunda bua malu a pa buloba budi ne Nzambi lukuna anyi? Nunku muntu yonso wasua kuikala mulunda wa malu a pa buloba udi udivuija muena lukuna kudi Nzambi.’​—Yakobo 4:4.

8 Diumvuangana dia bitendelelu bia dishima ne makalenge a tshididi ndikebele bantu makenga mavule. Mulongeshi Xolela Mangcu, mukonkononyi wa malu a tshididi a mu Afrike, wakamba ne: “Muyuki wa malu adi menzeke pa buloba udi ne bilejilu bivule bia mudi diumvuangana dia bitendelelu ne makalenge a tshididi dishipeshe bantu bapite bungi.” Mbambe mu tshimue tshikandakanda matuku adi panshi aa ne: “Bitendelelu mbibuelakane mu bimvundu bia njiwu ya bungi bidi bishipeshe bantu lelu.” Mbashipe bantu miliyo mivule mu mvita mianyisha kudi bitendelelu. Babulona munene mmukengeshe ne mushipe basadidi balelela ba Nzambi, ne mmulue anu bu mukuatshike ne mashi abu.​—Buakabuluibua 18:24.

9. Mmunyi mudi mukanda wa Buakabuluibua umvuija mudi Yehowa mukine bitendelelu bia dishima?

9 Bualu buenzekela Babulona munene budi buleja ne: Yehowa mmukine ntendelelu wa dishima. Buakabuluibua 17:16 udi wamba ne: ‘Nsengu dikumi iwakatangila, ne nyama wa luonji, nebikale ne mukaji wa masandi lukuna, nebimuvuije bu tshintu tshia patupu ne butaka, nebidie munyinyi wende, nebimushidishe ne kapia.’ Tshia kumpala, nyama munene udi umushipa ne udia bitupa bia mubidi wende. Pashishe, bitupa bikuabu bidi bishala badi babiosha bibutuka butubutu. Bia muomumue, mu katupa kîpi emu makalenge a pa buloba neenzele bitendelelu bia dishima bualu ebu. Nzambi neaasake bua kubuenza. (Buakabuluibua 17:17) Babulona munene, nsangilu wa bitendelelu bia dishima bia buloba bujima mmufundila kabutu. ‘Kakusanganyibuaku kabidi tshiendelele.’​—Buakabuluibua 18:21.

10. Mmunyi mutudi ne bua kumona bitendelelu bia dishima?

10 Mmunyi mudi batendeledi balelela ne bua kumona Babulona munene? Bible udi wamba patoke ne: ‘Bantu banyi, nulopoke munkatshi muende, bua nuenu kanuikadi ne buobumue nende mu malu mabi ende, bua kanuangatshi makenga ende.’ (Buakabuluibua 18:4) Aba badi basue kupanda badi ne bua kupatuka mu bitendelelu bia dishima kumpala kua dîba. Pavua Yezu pa buloba wakamanyisha ne: mu matuku a ku nshikidilu bantu ba bungi bavua ne bua kuamba mudibu bamulonda. (Matayo 24:3-5) Kadi Yezu udi wambila bantu aba ne: ‘Tshiakunumanya; umukayi kundi, nudi benji ba malu mabi.’ (Matayo 7:23) Yezu Kristo udi mu nkuasa wa bukalenge mpindieu mmubenge bitendelelu bia dishima ne muoyo mujima.

Mushindu wa kuepuka ntendelelu wa dishima

11. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kuepuka ntendelelu wa dishima?

11 Bena Kristo balelela kabatu babuelakana mu bitendelelu bia dishima ne kabatu bitaba malongesha abi to. Abi bidi biumvuija ne: tudi tubenga bua kuteleja malu a Nzambi adibu balongesha ku bisanji ne ku televizion, ne katuena tubala mikanda ya bitendelelu idi yamba malu a mashimi bua Nzambi ne bua Dîyi diende. (Musambu 119:37) Tudi kabidi tuleja mutudi ne meji patudi tubenga kubuela mu bibilu bienzeja kudi tshisumbu kampanda tshidi mu diumvuangana ne bitendelelu bia dishima. Katuena kabidi tukuatshisha ntendelelu wa dishima mu bualu nansha bumue. (1 Kolinto 10:21) Kuepuka malu aa kudi kutuambuluisha bua muntu katunyangi ‘ne nkindi yende ne lubombo lua patupu, bu mudi bilele biamba kudi bantu, bu mudi mayisha a kumudilu a pa buloba, ne ki mbu mudi Kristo mutuyishe.’​—Kolosai 2:8.

12. Mmunyi mudi muntu mua kukosa malanda ne tshitendelelu tshia dishima?

12 Ntshinyi tshidi muntu udi musue kulua Ntemu wa Yehowa ne bua kuenza bikalaye mu tshitendelelu tshia dishima mudiye mumanyike bimpe? Misangu ya bungi, yeye mufunde mukanda bua kumanyisha dipatukamu nebijadike ne: ki mmusue kabidi bua bamuangate bu muena mu tshitendelelu atshi. Bidi nangananga ne mushinga bua muntu eu kuenza tshidi tshikengedibua bua kuepuka bualu bubi buonso bua mu ntendelelu wa dishima budi mua kumunyanga. Bikalaye musue kulua Ntemu wa Yehowa, malu adiye wenza adi ne bua kuleja bena mu tshitanda tshivuaye ne bakuabu bonso ne: ukadi mupatuke mu tshitendelelu atshi.

13. Mmubelu kayi wa mu Bible udi uleja mushinga wa kuepuka ntendelelu wa dishima?

13 Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Lekelayi kulamakajibua ne badi kabayi bena ditabuja bu badi kabayi bakanangane; bua buakane budi ne bulunda kayi ne bualu bubi; anyi munya udi ne buobumue kayi ne mîdima? Ne Kristo udi ne dîyi dimue ne Beliyale kudi kunyi; anyi muena ditabuja udi ne tshitupa kayi ne udi kayi ne ditabuja? Ntempelo wa Nzambi udi upunga dîyi kayi ne mpingu? Nunku umukayi munkatshi muabu, nuikale batapuluke, bu mudi Mukalenge wamba; kanulengi tshintu tshibipa, ne meme nennuitabuje.’ (2 Kolinto 6:14-17) Tudi tutumikila mêyi aa patudi tuepuka ntendelelu wa dishima. Kadi mubelu wa Paulo eu udiku utulomba bua kuepuka kabidi batendeledi ba dishima anyi?

‘Nuende ne meji’

14. Tudiku ne bua kuepuka kashidi bantu badi mu ntendelelu wa dishima anyi? Umvuija.

14 Batendeledi balelela badiku ne bua kuepuka dipetangana dionso ne bantu badi mu ntendelelu wa dishima anyi? Tudiku ne bua kuepuka kashidi bantu badi kabayi Bantemu ba Yehowa anyi? Tòo. Mukenji muibidi wa mu mikenji mitambe bunene udi wamba ne: ‘Sua mukuenu bu muudi mudisue.’ (Matayo 22:39) Tudi tuleja mutudi banange bantu netu patudi tubamanyisha lumu luimpe lua Bukalenge. Tudi tuleja kabidi ne: tudi babanange patudi tulonga nabu Bible ne tubaleja mushinga wa kuepuka ntendelelu wa dishima.

15. Kubenga kuikala ‘ba pa buloba’ kudi kumvuija tshinyi?

15 Nansha mutudi tuyisha bantu netu lumu luimpe, katuena ‘ba pa buloba’ to, bualu tudi bayidi ba Yezu. (Yone 15:19) Muaku ‘buloba’ udibu batele muaba eu udi uleja bantu badi kabayi banange Nzambi. (Efeso 4:17-19; 1 Yone 5:19) Tudi batapuluke ne ba pa buloba mu ngumvuilu wa se: tudi tuepuka ngenyi, ngakuilu ne bikadilu biabu bidi bibungamija Yehowa. (1 Yone 2:15-17) Mu diumvuangana ne dîyi dia se: “malunda mabi adi anyanga malu makane a bantu,” tudi kabidi tuepuka bulunda ne bantu badi kabayi batumikila mikenji ya bena Kristo. (1 Kolinto 15:33) Kubenga kuikala ba pa buloba kudi kumvuija kushala ‘katuyi ne ditoba dia ku malu a pa buloba.’ (Yakobo 1:27) Nunku, kuditapulula ne ba pa buloba kakuena kumvuija kuepuka dipetangana dionso ne bantu bakuabu nansha.​—Yone 17:15, 16; 1 Kolinto 5:9, 10.

16, 17. Mmunyi mudi bena Kristo ne bua kuangata bantu badi kabayi bamanye bulelela bua mu Bible?

16 Kadi mmunyi mutudi ne bua kuangata bantu badi kabayi bamanye bulelela bua mu Bible? Mupostolo Paulo wakafundila tshisumbu tshia mu Kolosai ne: ‘Nuende [ne] meji ku mêsu kua bantu badi kabayi munkatshi mua bena ditabuja; nudisumbile tshikondo patshiditshiku tshia kuenza bimpe. Mêyi enu ikale ne ngasa misangu yonso, matue bu luepu, bua nuenu numanye mua kuandamuna muntu ne muntu dîyi.’ (Kolosai 4:5, 6) Mupostolo Petelo wakafunda pende ne: ‘Nujidile Kristo mu mitshima yenu bu Mukalenge; nuikale badilongolole misangu yonso, bua kukudimuna dîyi kudi muntu yonso udi unukonka bua muanda wa ditekemena didi munda muenu; kadi nuenze nunku ne [lutulu ne kanemu kakole].’ (1 Petelo 3:15) Paulo wakabela bena Kristo bua ‘kabakudi mêyi mabi bua muntu; kabikadi ne kutandangana; bikale ne bupole, baleje bantu bonso [lutulu luonso].’​—Tito 3:2.

17 Tuetu Bantemu ba Yehowa katuena ne bua kuikala bapange malu anyi bena diambu nansha. Katuena tutua bantu ba mu bitendelelu bikuabu mêna mabi to. Pamutu pa nanku, tudi tuleja bukalanga nansha padi muntu utudi tuyikila nende, muena mutumba anyi muena mudimu netu utuamba mêyi mabi peshi utupenda.​—Kolosai 4:6; 2 Timote 2:24.

‘Ulamate tshidikijilu tshia mêyi malenga’

18. Bantu badi bapingana mu ntendelelu wa dishima badi bapona mu nsombelu kayi mubi wa mu nyuma?

18 Bitu bibungamija bua kumona muntu ukadi mulonge bulelela bua mu Bible upingana mu ntendelelu wa dishima! Bible udi uleja bubi bua ngenzelu eu padiye wamba ne: ‘Bualu bua, pakamanabu kupanduka mu malu a pa buloba, kumanya kuabu kua Mukalenge ne Musungidi, Yezu Kristo, biakuatshibuabu mu malu aa kabidi ne biatambibuabu bukole, tshikadilu tshiabu tshia ku nshikidilu tshidi tshitamba tshia kumudilu bubi. Bualu buakulua kudibu bu mudi lusumuinu lulelela luamba ne: Mbua mmupingane ku bilushi biende kabidi, ne ngulube mumane kuowa wakapingana kudibonda mu bitapikidi.’​—2 Petelo 2:20-22.

19. Bua tshinyi mbia mushinga wa bungi bua kudimukila tshintu tshionso tshidi mua kunyanga malanda etu ne Yehowa?

19 Bu mutudi mu njiwu dîba dionso, tudi ne bua kudimukila tshintu tshionso tshidi mua kunyanga malanda etu ne Yehowa. Mupostolo Paulo udi utudimuija wamba ne: ‘Nyuma udi wamba patoke ne: palua bikondo bia ku nshikidilu pabuipi, bantu bakuabu nebalekele ditabuja diabu, balamata ku nyuma idi ipambuisha ne ku mayisha a bademon.’ (1 Timote 4:1) Tukadi mu ‘bikondo bia ku nshikidilu’ abi. Aba badi kabayi bepuka ntendelelu wa dishima badi mua ‘kutshikishibua eku ne eku ne kutambakajibua ku lupepele luonso lua diyisha, ku majimbu a bantu, ku budimu budibu balonda mu mashimi abu.’​—Efeso 4:13, 14.

20. Mmunyi mutudi mua kudikuba ku malu a bitendelelu bia dishima adi mua kutunyanga?

20 Mmunyi mutudi mua kudikuba ku malu mabi a bitendelelu bia dishima? Tuelayi meji bua bionso bidi Yehowa utupesha. Tudi ne Bible. (2 Timote 3:16, 17) Yehowa udi utupeshila kabidi biakudia bivule bia mu nyuma kudi ‘mupika wa lulamatu ne wa meji.’ (Matayo 24:45) Padi dimanya dietu dia bulelela dienda divula, tudi ne bua kubanga kujinga ‘biakudia bikole bidi bua bantu bakole’ ne kubuela mu bisangilu mudibu balongesha bulelela bua mu Bible. (Ebelu 5:13, 14; Musambu 26:8) Tuikalayi badisuike bua kupeta masanka adi afumina ku bintu bionso ebi bidi Yehowa utupesha bua tumone mua ‘kulamata tshidikijilu tshia mêyi malenga’ atudi bumvue. (2 Timote 1:13) Eu ke mushindu utudi mua kuepuka ntendelelu wa dishima.

Mmalu kayi audi mulonge?

• “Babulona munene” ntshinyi?

• Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kuepuka bitendelelu bia dishima?

• Mmalu kayi adi mua kunyanga malanda etu ne Yehowa atudi ne bua kuepuka?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Udi mumanye tshidibu babikidila “Babulona munene” ne: mukaji wa ndumba anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

“Babulona munene” mmufundila kabutu

[Tshimfuanyi mu dibeji 31]

Tudi tuleja “lutulu ne kanemu kakole” kudi bantu badi kabayi mu ntendelelu wetu