Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa udi ulongesha balami ba mikoko yende

Yehowa udi ulongesha balami ba mikoko yende

Yehowa udi ulongesha balami ba mikoko yende

‘Yehowa udi upa bantu meji; mukana muende mudi mupatuka lungenyi ne dijingulula dia mianda.’​—NSUMUINU 2:6.

1, 2. Bua tshinyi bana betu ba balume bakadi batambule badi bajinga bua kuambula majitu makuabu mu tshisumbu?

NICK udi mukulu kukadi mpindieu bidimu muanda mutekete udi wamba ne: “Ngakasanka bikole pakantekabu mukulu. Ngakamona dinteka mukulu edi bu mushindu wa pa buawu wa kudiundisha mudimu undi nkuatshila Yehowa. Mvua ndiumvua ne dibanza dia kumuleja dianyisha dianyi bua bionso bidiye mungenzele. Mvua musue kabidi kuambuluisha bena mu tshisumbu muanyi muonso mumvua mua kuenza, kubambuluisha anu bu muvua bakulu bakuabu bangambuluishe panyi.” Kadi nansha muvua Nick mumvue disanka mushindu eu, uvua ne amue malu avua amutatshisha mu lungenyi. Udi wamba kabidi ne: “Bu muntshivua ne bidimu bishadile ku 30 pakantekabu mukulu, mvua ntshina bua se: tshikadi ngalua kupanga dimue dituku bua kukumbaja ngikadilu ivua ikengedibua, bu mudi dijingulula dia mianda ne meji, bua kumona mua kulama tshisumbu bimpe.”

2 Bantu badi Yehowa uteka bua kutangila tshisumbu tshia mikoko yende badi ne malu a bungi adibu mua kusankila. Mupostolo Paulo wakavuluija bakulu ba mu Efeso bualu bumue buvuabu mua kusankila pakatelaye mêyi a Yezu aa, ubambila ne: “Disanka dia kupa ndipite dia kupeta.” (Bienzedi 20:35, MMM) Kuikala musadidi wa mudimu anyi mukulu mu tshisumbu kudi kupetesha bana betu ba balume bakadi batambule mushindu wa kupesha Yehowa ne bena mu tshisumbu. Tshilejilu, basadidi ba mudimu badi bambuluisha bakulu. Basadidi aba badi kabidi batabalela midimu mikuabu ya bungi idi ikengela anu kuenza nansha mudiyi yangata mêba a bungi. Dinanga didi nadi bana betu aba bua Nzambi ne bua muntu nabu ke didi dibasaka bua kuenza mudimu eu wa mushinga mukole.​—Mâko 12:30, 31.

3. Bua tshinyi bamue badi mua kuelakana bua kulua basadidi anyi bakulu mu tshisumbu?

3 Netuambe tshinyi bua muanetu wa balume udi mua kuikala welakana bua kulua musadidi wa mudimu ne pashishe kulua mukulu bualu udi udiumvua kayi mubikumbanyine? Anu bu Nick, udi mua kutatshisha lungenyi luende wela meji ne: kêna ne ngikadilu idi ikengela bua yeye kuikala mulami muimpe to. Wewe muanetu wa balume mutambule, udi mua kuikala pebe wela meji mushindu eu anyi? Ee, mbimpe kudiebeja nanku bualu Yehowa nealumbuluishe balami badiye muteke bua malu adibu benzela mikoko yende. Yezu wakamba ne: ‘Muntu yonso udi upeshibua bia bungi nebamulombe bia bungi; biatekabu bia bungi mu bianza bia muntu, nebamulombe bikuabu pa mutu.’​—Luka 12:48.

4. Mmunyi mudi Yehowa wambuluisha bantu badiye uteka bua kutangila mikoko yende?

4 Yehowa mmutekemene bua bantu badiye uteka basadidi ne bakulu bambule bujitu ebu nkayabu kakuyi wa kubambuluisha anyi? Tòo. Udi ubambuluisha bua bafike ku dibuambula ne ku dibukumbaja bimpe. Anu bu mutuvua bamone mu tshiena-bualu tshishale, Yehowa udi ubapesha nyuma wende muimpe, ne mamuma a nyuma wende adi abambuluisha bua kulama mikoko ne dinanga. (Bienzedi 20:28; Galatia 5:22, 23) Kabidi, Yehowa udi ubapesha meji, dimanya ne dijingulula dia mianda peshi busunguluji. (Nsumuinu 2:6) Mu mushindu kayi? Tumonayi mishindu isatu idi Yehowa muikale ulongesha bantu badiye uteka bua kutangila mikoko yende.

Balongesha kudi balami bakadi bamonemone malu

5. Tshivua tshivuije Petelo ne Yone balami bakumbane ntshinyi?

5 Pavua Petelo ne Yone balumbulula ku Kabadi kanene ka bena Yuda, banzuji ba ku kabadi aku bavua ne meji a bena panu bakamba bapostolo abu muvuabu ‘kabayi bamanye mukanda, bantu ba patupu.’ Bavua bamanye kubala ne kufunda, mmuomu, kadi kabavua bapitshile mu tulasa tua ba-rabbi bua kubalongeshabu Mukanda wa Nzambi to. Nansha nanku, biakamueneka amu ne: Petelo ne Yone ne bayidi bakuabu bavua balongeshi ba dilambu bualu bakafikisha bantu ba bungi bakabateleja ku dilua bena Kristo. Mmunyi muvua bantu aba ba patupu mua kulua balongeshi banene ba nunku? Pakumvuabu muvua Petelo ne Yone bakula, bena ku kabadi ‘bakabamanya ne: mbakadi ne Yezu.’ (Bienzedi 4:1-4, 13) Bulelela, bavua bapete nyuma muimpe. (Bienzedi 1:8) Kadi biakamueneka kabidi patoke too ne kudi banzuji abu bavua kabayi mua kujingulula malu a mu nyuma ne: Yezu ke uvua mulongeshe bantu abu. Patshivua Yezu ne bapostolo bende pa buloba, wakabalongesha mushindu wa kusangisha bantu badibu bafuanyikija ne mikoko ne kubaleja kabidi mua kubalama padibu babuela mu tshisumbu.​—Matayo 11:29; 20:24-28; 1 Petelo 5:4.

6. Ntshilejilu kayi tshiakashiya Yezu ne Paulo tshia dilongesha bakuabu?

6 Yezu mumane kubika ku lufu wakatungunuka ne kulongesha bantu bavuaye uteka balami ba mikoko. (Buakabuluibua 1:1; 2:1–3:22) Tshilejilu, wakadisunguila yeye nkayende Paulo ne kumulongeshaye mudimu. (Bienzedi 22:6-10) Paulo wakanyisha bikole mushindu wakamulongeshabu eu ne kulejaye pende bakulu bakuabu malu avuaye mulonge. (Bienzedi 20:17-35) Tshilejilu, wakangata dîba dia bungi ne kudifilaye bikole bua kulongesha Timote bua kuluaye ‘muena mudimu wa Nzambi udi kayi ne bua kufua bundu.’ (2 Timote 2:15) Paulo ne Timote bakafika ku didia bulunda bua katapula kateka. Kumpala, Paulo wakafunda bua Timote wamba ne: ‘Bu mudi muana ne tatuende, nunku yeye wakakuata nanyi mudimu [bua] lumu luimpe’ luye kumpala. (Filipoi 2:22) Paulo kavuaku ukeba bua Timote anyi muntu mukuabu kayi yonso kuluaye muyidi wende yeye nansha. Tshidibi, uvua ulomba bena Kristo nende bua ‘kumuidikijabu bu muvuaye yeye kabidi muidikije Kristo.’​—1 Kolinto 11:1.

7, 8. (a) Mbualu kayi buimpe budi bumueneka padi bakulu bidikija Yezu ne Paulo? (b) Ndîba kayi didi bakulu ne bua kutuadija kulongesha aba badi mua kulua basadidi ba mudimu ne bakulu?

7 Bua kuidikija Yezu ne Paulo, balami bakadi bamonemone malu batu bakeba mushindu wa kulongesha bana betu ba balume bakadi batambule, bafika pabu ku bipeta bimpe. Tuangate tshilejilu tshia Chad. Mu dîku diabu anu mamuende ke uvua Ntemu, kadi Chad mmulue mukulu matuku mashale aa. Udi wamba ne: “Munkatshi mua bidimu bia bungi, bakulu bavule bamonemone malu bakangambuluisha bua meme kuikala muena Kristo mushindame. Bu muvua tatu kayi muena Kristo, bakulu ba mu tshisumbu tshietu bakantabalela bikole ne kuluabu anu bu batatu banyi ba mu nyuma. Bakandongesha mua kuyisha Dîyi dia Nzambi, ne pashishe mukulu mukuabu kundongeshaye mua kuenza midimu yanyi ya mu tshisumbu ivuabu bampeshe.”

8 Anu mudi bualu bua Chad buleja, balami badi bamona kule batu batuadija kulongesha bana betu badi mua kulua basadidi ba mudimu anyi bakulu kumpala kua dîba menemene bobu aba kabayi banji kukumbaja malu adi malombibue bua kubapeshabu midimu eyi. Bua tshinyi bitu bikengela kuenza nanku? Bualu Bible udi ulomba bua ne: basadidi ba mudimu ne bakulu bikale bonso bamane kuikala ne bikadilu bimpe ne nsombelu muimpe wa mu nyuma kumpala kua kubatekabu basadidi ba mudimu anyi bakulu. “Badianjile kubateta.”​—1 Timote 3:1-10.

9. Balami bakadi bashindame badi ne bujitu kayi, ne mbua tshinyi?

9 Nansha mudibu ne bua kuanji kuteta bana betu ba balume bakadi batambule, mbimpe kuanji kubalongesha. Tuangate tshilejilu: Bu mulongeshi mua kuela mulongi diteta dikole mu malu avuaye kayi mumulongeshe, mulongi udi mua kukuata diteta edi anyi? Tòo, udi mua kubula. Ke bua tshinyi bidi bikengela kuanji kumulongesha. Nansha nanku balongeshi bimpe kabatu balongesha balongi anu bua mateta to, batu babalongesha kabidi mushindu wa kukuata mudimu ne dimanya didibu bapeta. Bia muomumue, bakulu ba tshisumi batu bambuluisha bana betu ba balume bakadi batambule bua kupeta ngikadilu idi muntu ne bua kuikala nayi kumpala kua kumutekabu mukulu anyi musadidi pa kubalongesha malu masunguluke. Kabena balongesha bana betu aba anu bua bakumbane bua kubatekabu basadidi anyi bakulu to, kadi mbua bikale bakumbane bua kutabalela mikoko bimpe. (2 Timote 2:2) Ku luseke lukuabu, bana betu ba balume bakadi batambule aba badi ne bua kuenza pabu muabu muonso bua kukumbaja ngikadilu milomba bua musadidi wa mudimu anyi bua mukulu. (Tito 1:5-9) Nansha nanku, balami bakadi bamonemone malu badi mua kuambuluisha aba badi bajinga midimu eyi bua kuyabu kumpala ne lukasa pa kubalongesha ne muoyo muololoke.

10, 11. Mmunyi mudi balami mua kutuadija kulongesha bakuabu bua kuambulabu majitu mu tshisumbu?

10 Mmu mishindu kayi misunguluke mudi balami bakadi bamonemone malu mua kulongesha bakuabu bua kukumbajabu midimu ya mu tshisumbu? Kumpala kua bionso, balami badi ne bua kutabalela bana betu mu tshisumbu pa kuikala ne tshibidilu tshia kupatuka nabu mu mudimu wa buambi ne kubambuluisha bua kulengeja mushindu udibu ‘baludikila bantu njila mu dîyi dia Nzambi dia bushuwa.’ (2 Timote 2:15) Balami badi bakole mu nyuma badi baleja bana betu aba masanka adi muntu mua kupeta padiye ukuatshila bakuabu mudimu, ne masanka adibu bobu bine bapeta padibu badifundila bipatshila bia mu nyuma ne babikumbaja. Badi kabidi ne bulenga buonso bafila mibelu ne ngenyi misunguluke ya malu adi muanetu kampanda mua kulengeja bua kuluaye “tshilejilu tshia mikoko.”​—1 Petelo 5:3, 5, MMM.

11 Padibu bateka muanetu musadidi wa mudimu, balami ba meji badi batungunuka ne kumulongesha. Bruce udi mukulu kukadi bidimu bia bungi mpindieu udi wamba ne: “Ntu musue kusomba ne musadidi wa mudimu udibu bafuma ku diteka mu mudimu bua kubalulula nende malu adi mupika wa lulamatu ne wa budimu mupatule. Tudi kabidi tubala nende malu onso adi atangila mudimu udibu bamupeshe, ne pashishe ntu musue kuenza nende mudimu pamue too ne padiye wibidilangana ne midimu yende.” Padi musadidi wa mudimu wenda umanya malu, badi mua kumulongesha kabidi mudimu wa bulami. Bruce udi utungunuka wamba ne: “Pandi nya ne musadidi wa mudimu mu dikumbula dia bulami, ndi mmuambuluisha bua kusungula mvese mikumbanyine idi mua kukolesha ne kulenga mutshima wa muntu anyi dîku dijima ditudi tuya kutangila. Kumanya mua kukuata mudimu ne mvese ya mu Bible bua yoyi kulenga mutshima kudi ne mushinga wa bungi bua musadidi kuluaye mulami wa mikoko muimpe.”​—Ebelu 4:12; 5:14.

12. Mmushindu kayi udi balami ba kale mua kulongesha batshidi bapiabapia?

12 Balami bapiabapia badi pabu mua kupeta dikuatshisha dinene padibu babalongesha malu makuabu. Nick utuvua batele ku ntuadijilu udi wamba ne: “Dilongesha diakandongeshabu pa nkayanyi kudi batangidi babidi bakavua bakulu kumpala kuanyi diakangambuluisha bikole. Pa tshibidilu bana betu abu bavua bajingulula mushindu uvua amue malu ne bua kuenjibua. Misangu yonso bavua bateleja ne lutulu tshimvua ngamba ne banji kukonkonona bimpe luanyi lungenyi, nansha bobu kabayi baluitabe. Ngakalonga malu a bungi pa kumona budipuekeshi ne kanemu kavuabu naku mu malu avuabu benzela bana betu bonso mu tshisumbu. Bakulu abu bakangambuluisha bua kuikala ne tshibidilu tshia kukuata mudimu ne Bible bua kujikija bilumbu anyi bua kukankamijangana.”

Balongesha kudi Dîyi dia Nzambi

13. (a) Bua muanetu wa balume kuikalaye mulami mukumbane udi dijinga ne tshinyi? (b) Bua tshinyi Yezu wakamba ne: “Dilongesha dindi ndongesha ki ndianyi meme to”?

13 Bushuwa, mu Bible mudi mikenji, mêyi ne bilejilu bidi mua kuambuluisha mulami yonso bua kuluaye ‘mukumbajibue, mulongolola tshishiki bua midimu yonso mimpe.’ (2 Timote 3:16, 17) Muanetu wa balume udi mua kuikala mulonge tulasa tua bungi, kadi tshidi mua kumuvuija mulami mukumbane ndimanya diende dia Mifundu minsantu ne mushindu udiye ukuata nayi mudimu. Tangila tshilejilu tshia Yezu. Yeye uvua mulami wa mu nyuma wa katshia ne katshia uvua ne dimanya dipite, busunguluji bupite ne meji mapite; kadi kavua weyemena meji ende nkayende dîba divuaye ulongesha mikoko ya Yehowa to. Wakamba ne: “Dilongesha dindi ndongesha ki ndianyi meme to, ndifume kudi Udi muntume.” Bua tshinyi Yezu uvua anu utumbisha Tatuende wa mu diulu? Wakamba ne: “Muntu udi wakula buende yeye nkayende udi ukeba bua bamutumbishe.”​—Yone 7:16, 18, MMM.

14. Mmushindu kayi udi balami kabayi bakeba bua babatumbishe?

14 Balami ba lulamatu kabatu bakeba bua babatumbishe bobu nansha. Batu bangatshila mibelu ne mêyi adibu bakankamija nawu bantu bakuabu mu Dîyi dia Nzambi, ki mmu meji abu bobu to. Mbamanye bimpe ne: mudimu udibu bapeshe mulami ngua kuambuluisha mikoko bua ipete ‘meji a Kristo,’ kadi ki mmeji a bakulu nansha. (1 Kolinto 2:14-16) Tshilejilu, ela meji ne: mukulu kampanda udi wambuluisha mulume ne mukajende bua kujikijabu ntatu yabu. Malu neende bishi bikala mukulu eu yeye mua kufila mibelu bilondeshile diende dimanya dia malu pamutu pa kulonda mêyi a mu Bible ne malongesha a “mupika wa lulamatu ne wa budimu”? (Matayo 24:45, NW) Udi mua kufila mibelu yende eyi bilondeshile bilele bia muaba udibu basombele ne kushikidila anu pa dimanya diende dikese. Bushuwa, bimue bilele bia bantu kabitu anu bibi to, ne mukulu udi mua kuikala mumonemone malu a bungi. Kadi bidi mua kuambuluisha mikoko bikole padi balami bayisaka bua kuteleja dîyi dia Yezu ne mêyi a Yehowa pamutu pa kuteleja ngenyi ya bantu anyi kulonda bilele bia muaba udibu basombele.​—Musambu 12:6; Nsumuinu 3:5, 6.

Balongesha kudi “mupika wa lulamatu ne wa budimu”

15. Yezu uvua mupeshe “mupika wa lulamatu ne wa budimu” mudimu kayi, ne mbualu kayi bumue budi buambuluisha kasumbu ka mupika bua kukumbaja mudimu waku?

15 Balami ba mikoko bu muvua bapostolo aba: Petelo, Yone ne Paulo bavua bonso bena mu kasumbu kakabikila Yezu ne: “mupika wa lulamatu ne wa budimu.” Kasumbu ka mupika aka nkenza ne bana babu ne Yezu Kristo bela manyi a nyuma batshidi pa buloba, badi ne ditekemena dia kukokesha nende pamue mu diulu. (Buakabuluibua 5:9, 10) Mu matuku a ku nshikidilu aa anu muvuabi ne bua kuenzeka, bungi bua bana babu ne Kristo batshidi pa buloba mbukepele bikole. Kadi mudimu uvua Yezu mubapeshe wa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge kumpala kua nshikidilu kuluaye, mmulue kuvula bikole mpindieu kupita ne muvuawu kumpala. Nansha nanku, kasumbu ka mupika kadi anu kakumbaja mudimu waku bimpe menemene! Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bualu, mu mushindu kampanda, mbalongeshe bena mu tshisumbu tshia “mikoko mikuabo” bua kubambuluishabu mu mudimu eu wa diyisha ne dilongesha bantu. (Yone 10:16; Matayo 24:14; 25:40) Lelu eu, tshitupa tshinene tshia mudimu eu ntshienza kudi “mikoko mikuabo” ya lulamatu.

16. Mmushindu kayi udi kasumbu ka mupika kalongesha bakulu ne basadidi ba mudimu?

16 Mmushindu kayi udi kasumbu ka mupika kalongesha? Mu bidimu lukama bia kumpala, bavua bapesha baleji-mpala ba kasumbu ka mupika bukokeshi bua kulongesha ne kuteka batangidi mu bisumbu, ne batangidi aba pabu bavua balongesha bena mu bisumbu. (1 Kolinto 4:17) Ke mudibi kabidi lelu. Kasumbu Kaludiki (kasumbu kakese ka bakulu bela manyi badi bikale baleji-mpala ba kasumbu ka mupika) katu katuma baleji-mpala baku bua kulongesha ne kuteka basadidi ba mudimu ne bakulu mu bisumbu bitue ku binunu 100 bidi pa buloba bujima lelu. Kabidi, Kasumbu Kaludiki katu kalongolola tulasa bua kulongesha bena mu Komite ya Filiale, batangidi bena ngendu, bakulu ne basadidi ba mudimu mushindu muimpe wa kutabalela mikoko. Mibelu ne mêyi makuabu bitu bilonda mu mikanda, mu biena-bualu bitubu bapatula mu Tshibumba tshia Nsentedi ne mu mikanda mikuabu bu mudi wa Bulongolodi budi buenza disua dia Yehowa. *

17. (a) Mmunyi mudi Yezu muleje ne: mmueyemene kasumbu ka mupika? (b) Mmunyi mudi balami badi bashindame mua kuleja ne: mbeyemene kasumbu ka mupika?

17 Yezu uvua mutekele kasumbu ka mupika aka muoyo bikole, mufike too ne ku dikateka ku mutu kua ‘bintu biende bionso,’ mmumue ne: bintu biende bionso bia mu nyuma bidi pa buloba. (Matayo 24:47) Balami badibu bateke badi baleja pabu ne: mbeyemene kasumbu ka mupika aka pa kulonda mêyi adibu bapeta a kudi Kasumbu Kaludiki kende. Bulelela, padi balami balongesha bakuabu mudimu, padibu bobu bine bitaba bua Dîyi dia Nzambi dibalongeshe ne padibu batumikila malu adi kasumbu ka mupika kabalongesha, mikoko idi ishala mu buobumue. Bushuwa tudi ne dianyisha dia bungi bua mudi Yehowa mulongeshe balume badi baditatshisha bikole menemene bua muntu yonso udi mu tshisumbu tshia bena Kristo!

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 16 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Newandamune munyi?

• Mmunyi mudi balami bakadi bashindame balongesha bakuabu?

• Bua tshinyi balami kabatu balongesha malu abu bobu bine?

• Mmunyi mutu balami baleja ne: mbeyemene kasumbu ka mupika, ne mbua tshinyi?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu mabeji 24, 25]

Bakulu bena Kristo badi balongesha aba batshidi bansonga mu tshisumbu

[Bimfuanyi mu dibeji 26]

“Mupika wa lulamatu ne wa budimu” udi ulongesha bakulu malu a bungi