Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Masanka atudi tupeta patudi ne lulamatu

Masanka atudi tupeta patudi ne lulamatu

Masanka atudi tupeta patudi ne lulamatu

‘Disankisha didi difuma kudi Yehowa didi divuija bubanji, ne kêna utenteka kanyinganyinga pa mutu padi.’​—NSUMUINU 10:22.

1, 2. Bua tshinyi tudi ne bua kuepuka kutamba kuditatshisha bua matuku adi alua?

MUMANYI mukuabu muena Amerike wakamba ne: “Kuditatshisha bikole bua matuku adi kumpala . . . kudi kutupangisha bua kusanka bua tshitudi lelu.” Bidi nanku bua bana badi baditatshisha bikole bua tshienzabu pakolabu, kadi eku bapangila kusanka bua tshikondo tshia buana, bapapuka bakadi bantu bakole.

2 Tuetu badi basadila Yehowa, tudi petu mua kupeta meji a mushindu eu. Bidi mua kuenzeka ne: Tudi bindile ne muoyo mujima dikumbana dia mulayi wa Nzambi wa kuvuija buloba mparadizu, mutuikala katuyi tusama, tukulakaja anyi tukenga. Ki mbibi bua kutekemena malu aa to. Kadi ntshinyi tshiatufikila bituikala tutamba kuditatshisha bua masanka aa, eku tulekela bua kutangila masanka a mu nyuma atudi nawu lelu eu? Nebikale bualu bua bundu be! Tudi mua kuteketa ku muoyo ne ‘mutshima udi mua kutusama bualu tudi tutekemena bidibu balaye’ kadi kabiyi bikumbana mutuvua tujinga. (Nsumuinu 13:12) Tudi mua kudimona anu bu se: tuvua bafukila ntatu ne makenga. Nanku, pamutu pa kuditshinta mu ntatu, tudi mua kutuadija kudilakana. Tuetu tuela meji ku masanka atudi nawu ne dianyisha dionso, netuepuke malu aa.

3. Netuakuile pa tshinyi mu tshiena-bualu etshi?

3Nsumuinu 10:22 udi wamba ne: ‘Disankisha didi difuma kudi Yehowa didi divuija bubanji, ne kêna utenteka kanyinganyinga pa mutu padi.’ Katuenaku mua kusanka bua nsombelu mulenga wa mu nyuma udi nende basadidi ba Yehowa lelu anyi? Tuanjayi kukonkonona amue masanka a nsombelu eu ne tumonayi tshidiwu umvuija kutudi bonso. Tuetu tuela meji bua malu mimpe adi Yehowa muenzele ‘muntu muakane udi wenda mu buakane bua mutshima wende,’ netukoleshe dipangadika dietu dia kuenzela Tatu wetu wa mu diulu mudimu ne disanka.​—Nsumuinu 20:7.

‘Masanka adi atuvuija babanji’ lelu

4, 5. Ndilongesha kayi dia mu Bible diutu wanyisha bikole ne mbua tshinyi?

4Dimanya dilelela dia malongesha a mu Bible. Bitendelelu bia mu Bukua-Buena-Kristo bidi bidiamba mudibi bitaba Bible. Kadi kabiena bitaba malongesha adimu to. Bitu bifikila bantu ba mu tshitendelelu tshimue bua bikala ne mmuenenu mishilangane bua dilongesha kampanda ditoke dia mu Bible. Ke padi dishilangana dinene dimueka pankatshi pabu ne basadidi ba Yehowa. Nansha mutudi mu matunga mashilangane ne bikale ne nsombelu mishilangane, tudi tutendelela Nzambi utudi bamanye dîna diende. Nzambi wetu kêna nzambi wa mitu isatu to. (Dutelonome 6:4; Musambu 83:18; Mâko 12:29) Tudi kabidi bamanye mukadi tshilumbu tshia bumfumu bunene bua Yehowa tshitangile ku ndekelu, ne mudi muntu yonso udi ushala ne lulamatu uleja luseke ludiye mu tshilumbu etshi. Tudi bamanye bulelela pa bidi bitangila bafue ne katuena ne buôwa bua Nzambi udibu bamba mudiye ukengesha bantu mu inferno wa kadilu anyi mu mpurgatoriyo.​—Muambi 9:5, 10.

5 Tudi kabidi ne disanka bualu tudi bamanye ne: katuena ne muoyo bualu bua didimenena dia bintu didi kadiyi diumvuika to. Kadi Nzambi ke udi mutufuke mu tshimfuanyi tshiende. (Genese 1:26; Malaki 2:10) Mufundi wa Misambu wakimba ne: ‘Ndi nkusakidila, bualu bua difukibua dianyi didi dingelesha meji a mua kukunemeka bikole, didi dinkemesha. Midimu yebe yonso idi malu a kukema; mutshima wanyi udi mumanye bualu ebu bimpe.’​—Musambu 139:14.

6, 7. Mmalu kayi adi asankisha adi mashintuluke mu nsombelu webe anyi wa bantu baudi mumanye?

6Dilekela bilele ne bienzedi bibi. Batu badimuija bantu ku tudiomba ne mu bikandakanda bua njiwu idi ifumina ku dinua mfuanka, dinua maluvu dipitshisha, ne ku tshiendenda tshia masandi. Tshidibi, bantu ba bungi kabatu bateleja to. Kadi ntshinyi tshitu tshienzeka padi muntu udi munange bulelela umanya ne: Nzambi mulelela udi ukandika malu a mushindu eu ne utu unyingalala patu bantu baenza? Udi ualekela onso. (Yeshaya 63:10; 1 Kolinto 6:9, 10; 2 Kolinto 7:1; Efeso 4:30) Nansha mudiye ualekela bua kusankisha Yehowa Nzambi kumpala, udi upeta kabidi makuabu masanka bu mudi: kuikala ne makanda a mubidi ne ditalala dia mu lungenyi.

7 Kulekela malu mabi nkukolele bantu ba bungi. Nansha nanku tshidimu tshionso etshi kudi bantu ba bungi badi bafika ku dialekela. Badi badilambula kudi Yehowa ne batambula mu mâyi bua kuleja patoke ne: mbalekele bilele bionso bibi bidi kabiyi bisankisha Nzambi. Dienza nunku didi ditukolesha tuetu bonso! Dîba adi dipangadika dietu dia kumuka mu bupika bua mpekatu ne bienzedi bibi didi dikola.

8. Mmibelu kayi ya mu Bible idi yambuluisha bua kuikala ne dîku dia disanka?

8Nsombelu muimpe mu dîku. Nsombelu wa mu dîku mu matunga a bungi udi wenda unyanguka. Mabaka a bungi adi afua, bana bashala bakenga. Mu amue matunga a ku Mputu, mêku 20 pa lukama adi ne muledi umue udikoleshila bana. Mmunyi mudi Yehowa mutuambuluishe bua kushala ne lulamatu mu nsombelu eu? Tubalayi Efeso 5:22–6:4, ne tutangilayi mibelu milenga idi Dîyi dia Nzambi dipesha balume, bakaji ne bana. Kutumikila mibelu idi mu mvese eyi ne mikuabu idi mu Bible kudi kuambuluisha bantu bua kusomba bimpe mu dibaka, kukolesha bana bimpe ne kuikala ne nsombelu wa disanka mu dîku. Katuenaku mua kutshionkomoka bua malu malenga aa anyi?

9, 10. Mmuenenu wetu bua matuku adi kumpala mmushingalane ne wa bena panu ku tshinyi?

9Dishindika dia ne: ntatu ya pa buloba ikadi pa kujika. Nansha mudi mamanya a bantu enda aya kumpala bikole ne mudi bamue bamfumu bikale ne muoyo mulenga, kudi anu imue ntatu minene idi mimane kamungulu mu bantu. Klaus Schwab, (muenji wa nsangilu wa Forum mondial de l’économie) wakamba matuku adi panshi aa ne: “Bungi bua ntatu ya pa buloba budi buenda buvula kadi eku dîba dia kuyijikija dienda dikepela.” Wakakula bua “njiwu idi mua kukuata matunga onso bu mudi: buenzavi bua ba-teroriste, dinyanguka dia muaba wa kusombela ne dipanga kushindama dia malu a mpetu.” Schwab udi ujikija wamba ne: “Mpindieu bantu ba pa buloba bujima badi ne bua kudisanga bua kuangata mapangadika bua kujikija ntatu idiku ne kuakumbaja ne lukasa.” Nansha mudi bidimu bia 2000 biteka bienda biya, bantu kabena ne ditekemena bua matuku adi kumpala to.

10 Kabienaku bikolesha bua kumanya ne: Yehowa mmuteke Bukalenge bua Masiya bua kujikija ntatu yonso ya bantu anyi? Ku diambuluisha diabu, Nzambi mulelela ‘nealekeshe mvita’ ne kufila “ditalala divule.” (Musambu 46:9; 72:7) Mukalenge udiye muele manyi Yezu Kristo ‘neapandishe muntu mupele udi kayi ne mukuatshishi. Neafuile udi mutekete ne udi ukengela dikuatshisha luse, neasungile mioyo ya bakengedi. Neapikule mioyo yabu ku tshinyangu ne malu makole.’ (Musambu 72:12-14) Pakokesha Bukalenge biakudia kabiakupangika. (Musambu 72:16) Yehowa ‘neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kuabu; ne lufu kaluena luikalaku kabidi; madilu kaena ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi; malu a kumudilu akumuka.’ (Buakabuluibua 21:4) Bukalenge bukadi bubanjija mu diulu ne mu katupa kîpi emu nebuangate malu a buloba mu bianza.​—Danyele 2:44; Buakabuluibua 11:15.

11, 12. (a) Kuenza malu adi muoyo musue kudi kupetesha disanka dilelela anyi? Umvuija. (b) Disanka dilelela didi difuma penyi?

11Kumanya tshidi tshifila disanka dia bushuwa. Ntshinyi tshidi tshifila disanka dia bushuwa? Mumanyi mukuabu wa bikadilu bia bantu udi wamba mudi disanka ne bitupa bisatu: malu adi muntu musue (adiye muanyishe), didifila ne muoyo mujima (mu malu mashilashilangane bu mudi mudimu ne dîku), ne tshipatshila tshidifundila (kuenza mudimu bua tshipatshila kampanda anyi kuenza bua diakalenga dia bantu bakuabu). Ku bitupa bisatu ebi, udi uteka malu adi muntu musue bu adi ne mushinga mukese ne wamba ne: “Bidi ne mushinga bualu nsombelu wa bantu ba bungi mmushindamene mu dikeba bidibu basue.” Bible udi wamba yeye bishi bua bualu ebu?

12 Mukalenge Solomo wakamba ne: ‘Ngakambila mutshima wanyi ne: Tuye bietu, nenkutete ne masanka; nunku usanke biebe. Monayi, buakadi patupu kabidi. Ngakamba bua tuseku ne: Tudi tupote, bua masanka ne: Adi enza tshinyi?’ (Muambi 2:1, 2) Bilondeshile Bible, disanka dionso didi difuma ku malu atudi basue, didi anu dia tshitupa tshîpi. Netuambe bishi bua didifila ne muoyo mujima mu mudimu? Tudi ne mudimu wa mushinga mukole ku yonso udi ujinga didifila, ke diyisha lumu luimpe lua Bukalenge ne kuvuija bantu bayidi. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Patudi tuambila bantu malu a lupandu adi mu Bible, tudi tudifila mu mudimu udi mua kutufikisha tuetu bine ne badi batuteleja ku lupandu. (1 Timote 4:16) Bu mutudi ‘benzejanganyi ba mudimu ne Nzambi,’ tudi tumona mudi ‘disanka dia kupa dipite dia kupeta.’ (1 Kolinto 3:9; Bienzedi 20:35; MMM) Muoyo wetu udi upeta mushinga bua mudimu eu udi wambuluisha Mufuki wetu bua kuandamunaye Satana Diabolo udi umupenda. (Nsumuinu 27:11) Bushuwa, Yehowa mmuleje ne: disanka dilelela ne dia kashidi didi difuma kudiye.​—1 Timote 4:8.

13. (a) Mmushindu kayi udi Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kikale ndongoluelu mulenga udi mua kutusankisha? (b) Mmushindu kayi udi Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kakuambuluishe?

13Programe wa dilongesha mulenga ne wa mushinga. Gerhard mmukulu mu tshimue tshisumbu tshia Bantemu ba Yehowa. Udi uvuluka patshivuaye nsonga wamba ne: “Pamvua nsonga, mvua ne lutatu lua dikema bua kuakula. Pavua lungenyi lunsaluka, mvua ngakula bintu kabiyi biumvuika bimpe ne nkukumina. Mvua ndimona mushiadile kudi bakuabu ne ngakapeta kanyinganyinga kakole. Baledi banyi bakakeba muntu uvua mua kundongesha bua kuakula, kadi bionso bivuabu benza bivua anu tshijengu. Lutatu luanyi luvua lua mu lungenyi, kaluvua lua bulema kampanda to. Pabi, kuvua ndongoluelu mulenga uvua Yehowa muteke: Kalasa ka Mudimu wa Nzambi. Pamvua mudifundishe mu kalasa aka ke meme kupeta muoyo mukole. Ngakadienzeja bua kutumikila bimvua ndonga. Malu akenda bimpe! Ngakatuadija kuakula bimpe, kanyinganyinga kujika ne meme kupeta muoyo mukole mu buambi. Mpindieu ndi ngenza too ne miyuki ya patoke. Ndi ngela Yehowa tuasakidila wa manza tente bua mudi kalasa kende kakaje nsombelu wanyi.” Mushindu udi Yehowa utulongesha bua kuenza mudimu wende, kawenaku ne bua kutuenza disanka anyi?

14, 15. Mu bikondo bia dikenga dikole, ndiambuluisha kayi ditudi nadi? Umvuija.

14Malanda ne Yehowa ne diambuluisha dia bana betu ba pa buloba bujima. Katrin (udi mu ditunga dia Allemagne) uvua ne kanyinganyinga kakole pakumvuaye bua ntatu ivua tshikumina tshikole ne disapalala dia mâyi (tsunami) bikebeshe mu tshitupa tshikuabu tshia mu Asia. Muanende wa bakaji uvua mukendakane mu Thaïlande pavua malu aa menzeke. Katrin kavua mumanye tshivua tshifikile muanende kukavua mêba mapite pa 32: uvua ne muoyo anyi uvua pende mu bungi bua bantu bavua batapike ne bafue buvua buenda buvula ku dîba ne ku dîba. Wakatukija pavuabu bamuambile ku telefone muvua muanende kayi mupete njiwu!

15 Ntshinyi tshivua tshiambuluishe Katrin mu tshikondo atshi tshia dilubakana dikole? Udi ufunda ne: “Mu tshikondo tshionso atshi, meme mvua anu nsambila Yehowa. Ngakamona muvua disambila misangu yonso dimpesha bukole ne ditalala dia mu lungenyi. Kabidi, bana betu bena Kristo bavua pamue nanyi bua kunkolesha.” (Filipoi 4:6, 7) Anji tshinkabi muvua malu mua kumutonda bu yeye bua kupitshisha mêba onso au kayi mupete diambuluisha dia Yehowa mu disambila ne dikolesha dia bena Kristo bakuabu! Malanda atudi nawu ne Yehowa ne Muanende kabidi kusangisha ne bena Kristo netu bonso mbualu buimpe bua pa buabu butudi nabu, mbua mushinga mukole ne katuena mua kubunyanga to!

16. Fila tshilejilu tshidi tshileja mushinga wa ditekemena dia dibishibua.

16Ditekemena dia kumonangana ne bafue betu. (Yone 5:28, 29) Nsongalume mukuabu diende Matthias wakakolela mu dîku dia baledi bikale Bantemu ba Yehowa. Kadi bu muvuaye kayi mujingulule mushinga wa tshivuaye, pakakumbajaye bidimu dikumi ne bia mu njila wakabenga buntemu. Lelu udi ufunda ne: “Ntshitu muanji kuyikila ne Tatu muyiki wa mushinga to. Mu bidimu bionso ebi, tuvua anu tukokangana ku mêyi. Nansha nanku Tatu uvua unjingila anu diakalengele. Uvua munnange bikole, kadi musangu au ntshivua muanji kujingulula nanku to. Mu tshidimu tshia 1996, meme kusomba kumpenga kua bulalu buvuaye mu lupitadi, kumukuata ku tshianza ndila, muambila mumvua ne kanyinganyinga ka bungi bua malu mabi amvua mumuenzele ne mumvua mumunange bikole. Kadi katshivua umvua bimvua ngamba. Wakasama anu bua matuku makese, ne kufuaye. Meme muikale ne muoyo pikala Tatu mua kubika ku bafue, netupete mushindu wa kuakaja malu a kale. Bushuwa neasanke bikole bua kumvua ne: ndi mukulu mu tshisumbu ne meme ne mukajanyi tudi bampanda-njila.” Eyowa, ditekemena dia dibishibua didi ditupesha disanka.

‘Kêna utenteka kanyinganyinga pa mutu padi’

17. Dielela meji pa malu adi Yehowa utuenzela didi ditufikisha ku tshinyi?

17 Yezu Kristo wakamba bua Tatuende wa mu diulu ne: ‘Utu wabandishila bantu babi ne bantu bimpe dîba, yeye kabidi utu watumina bantu bakane ne bantu babi mvula.’ (Matayo 5:45) Bu mudi Yehowa upesha too ne bantu babi bintu, udi ne bua kutamba kubipesha bantu ba lulamatu. Musambu wa 84:11 udi wamba ne: ‘Yehowa kêna upala badi benda mu buakane tshintu tshimpe tshimue.’ Patudi tuela meji ku mushindu wa pa buawu udiye utabalela bantu badi bamunange, mioyo yetu idi yuwula ne dianyisha ne disanka!

18. (a) Mmu mushindu kayi mutudi mua kuamba ne: Yehowa kêna usakidila dikenga pa mutu pa disanka didiye ufila? (b) Bua tshinyi bantu ba Nzambi ba lulamatu batu bapeta ntatu?

18 “Disankisha didi difuma kudi Yehowa” ke didi dienza bua bantu bende baya kumpala mu nyuma. Tudi kabidi ne dishindika dia ne: ‘kêna utenteka kanyinganyinga pa mutu padi.’ (Nsumuinu 10:22) Kadi bua tshinyi Nzambi udi wanyisha bua ntatu ne makenga bikuate bantu badi bamuenzela mudimu ne lulamatu, pabi bibakebela tunyinganyinga ne binsonji? Ntatu ne makenga bidi bitufikila bua malu manene asatu. (1) Mubidi wetu udi utusaka ku mpekatu. (Genese 6:5; 8:21; Yakobo 1:14, 15) (2) Satana ne bademon bende. (Efeso 6:11, 12) (3) Bantu babi. (Yone 15:19) Padi Yehowa ulekela bua malu mabi atuenzekela, ki nyeye utu uakebesha to. Mu diamba bimpe, ‘kupa kuonso kuimpe ne dipa dionso diakane tshishiki bidi bifuma mu diulu, bipueka panshi bilua kudi Tatu wa munya.’ (Yakobo 1:17) Malu adi Yehowa ufila kaatu alua ne dikenga pamutu to.

19. Bena lulamatu nebapete tshinyi?

19 Bua kulubuluka mu nyuma, bidi bikengela kuikala ne malanda mimpe ne Nzambi. Tuetu bakoleshe malanda a mushindu eu, tudi mua ‘kudibutshila bidi bitekibua bimpe bua matuku alualua, bua tuetu kulamata muoyo udi muoyo wa bushuwa,’ muoyo wa tshiendelele. (1 Timote 6:12, 17-19) Mu bulongolodi bupiabupia bua Nzambi bukadi pa kufika, masanka a mu nyuma neende pamue ne a ku mubidi. Bantu bonso badi ‘batumikila dîyi dia Yehowa’ nebapete muoyo wa bushuwa. (Dutelonome 28:2) Bu mudi dipangadika dietu dikole, tutungunukayi ne disanka dionso ne kuikala ne lulamatu.

Ntshinyi tshiudi mulonge?

• Bua tshinyi ki mbimpe kutamba kuditatshisha bua matuku adi kumpala?

• Mmasanka kayi atudi nawu lelu eu?

• Bua tshinyi bantu badi balamate Yehowa batu bakenga pabu?

[Nkonko ya dilonga]