Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Utshine Yehowa bua wikale ne disanka!

Utshine Yehowa bua wikale ne disanka!

Utshine Yehowa bua wikale ne disanka!

“Disanka didi kudi muntu udi [utshina] Yehowa.”​—MUSAMBU 112:1.

1, 2. Mmalu kayi adi muntu udi utshina Yehowa mua kupeta?

DISANKA kaditu didiluila nkayadi to. Muntu udi upeta disanka dilelela padiye wangata mapangadika makane, wenza malu mimpe ne ulekela malu mabi. Mufuki wetu Yehowa mmutupeshe Dîyi diende bua ditulongeshe mua kuikala ne nsombelu mulenga. Patudi tulomba Yehowa mibelu ne tuyilonda, tudi mua kupeta disanka dia bungi bualu tudi tuleja mutudi tutshina Nzambi.​—Musambu 23:1; Nsumuinu 14:26.

2 Mu tshiena-bualu etshi, netumone bilejilu bia bantu badibu batele mu Bible ne bia bantu ba matuku etu aa bidi bileja mushindu udi kutshina Nzambi kupesha muntu bukole bua kukandamena malu mabi ne kumupesha muoyo mukole wa kuenza malu mimpe. Netumone ne: kutshina Nzambi kudi mua kutupetesha disanka, kutusaka bua kulengeja ngikadilu wetu anu muakenza mukalenge Davidi. Netumone kabidi ne: kutshina Yehowa ntshintu tshia mushinga mukole tshidi baledi mua kushila bana. Dîyi dia Nzambi didi ditujadikila ne: “Disanka didi kudi muntu udi [utshina] Yehowa.”​—Musambu 112:1.

Bua kupetulula disanka

3. Tshiakambuluisha Davidi bua kupingana kudi Yehowa kunyima kua mumane kuenza bubi ntshinyi?

3 Anu mutudi bamone mu tshiena-bualu tshishale, misangu isatu mijima idi mimanyike bimpe Davidi wakapangila bua kuleja ne: uvua utshina Nzambi, yeye kuenza malu mabi. Kadi mushindu wakitabaye dinyoka diakamupa Yehowa wakaleja ne: uvua menemene muntu uvua utshina Nzambi. Mushindu uvuaye unemeka Nzambi wakamusaka bua kuitaba tshilema tshiende, kulengeja ngikadilu wende ne kupingajilula malanda ende ne Yehowa. Nansha muvua bilema biende bimukebele yeye ne bantu bakuabu makenga, dinyingalala diende ne muoyo mujima bua bilema ebi diakasaka Yehowa bua kutungunuka ne kumukuatshisha ne kumunanga. Tshilejilu tshia Davidi tshidi mua kupesha bena Kristo badi bafuanyike kuenza malu mabi lelu eu dikima.

4. Mmunyi mudi ditshina dia Nzambi mua kuambuluisha muntu bua kupetulula disanka?

4 Angata tshilejilu tshia Sonja. * Nansha muvuaye mpanda-njila, wakabanga kusomba ne balunda babi, kutuadijaye kuenza too ne malu adi bena Kristo kabayi ne bua kuenza, ke kumuipatabu mu tshisumbu tshia bena Kristo. Pakalua meji makane kumuluila, wakenza muende muonso bua kupingajilula malanda ende ne Yehowa. Kunyima kua matuku, bakamupingaja mu tshisumbu. Mu bionso ebi Sonja kavua muanji kulekela dijinga diende dia kusadila Yehowa to. Ndekelu wa bionso yeye kulua kabidi mpanda-njila. Panyima, bakalua kumusela kudi mukulu muena Kristo muimpe ne mpindieu yeye ne bayende badi benzela Yehowa mudimu ne disanka mu tshisumbu tshidibu. Nansha mudi Sonja unyingalala bua muvuaye muanji kusesuka mu njila wa bena Kristo, udi ne disanka bua muvua ditshina diende dia Nzambi dimuambuluishe bua kupingana kudi Yehowa.

Kuitaba bua kukenga pamutu pa kuenza bubi

5, 6. Umvuija mushindu ne tshivua Davidi musungidile muoyo wa Shaula misangu ibidi mijima.

5 Kakuyi mpata, mbitambe buimpe padi ditshina dia Nzambi didianjila kuambuluisha muntu bua kafiki ku dienza mpekatu munene. Ke muvuabi bua Davidi. Umue musangu, pavua Shaula ne basalayi bende benda balondakaja Davidi, Shaula wakabuela mu lubuebue mukavua Davidi ne bantu bende basokomene. Bantu bavua ne Davidi bakamuambila bua kushipa Shaula. Yehowa kavuaku mumulambule muluishi wende anyi? Davidi wakaya bitekete bitekete too ne muaba uvua Shaula, kukosaye kazemba ka tshilamba tshia Shaula. Bu muvua Davidi utshina Nzambi, nansha bualu abu buvua kabuyi anu bubi buakatatshisha kondo kende muoyo bikole. Davidi wakumbusha bantu bende bavua balubakana abu ubambila ne: ‘Yehowa ampidishe [bua] tshienzedi mukalenge wanyi, wakela Yehowa manyi pa mutu, bualu ebu, tshiolodi tshianza tshianyi kudiye bualu bua yeye udi muntu muedibue manyi kudi Yehowa.’ *​—1 Samuele 24:1-7.

6 Musangu mukuabu, Shaula uvua mutudile muaba kampanda butuku, yeye ne bantu bende kulalabu “tulu tua kashendenda tufume kudi Yehowa.” Davidi ne Abishai muana wa muanabu wa muoyo mukole au bakaya bitekete bitekete too ne munkatshi mua tshitudilu, kuimanabu anu muaba uvua Shaula muladile. Abishai uvua musue kujikija bualu bua Shaula anu pinapu. Davidi wakakanda Abishai, umuebeja ne: ‘Udi mua kulenga muntu wakela Yehowa manyi pa mutu ne kubinga nganyi?’​—1 Samuele 26:9, 12.

7. Tshiakakanda Davidi bua kuenza bubi ntshinganyi?

7 Bua tshinyi Davidi kakashipa Shaula pakapetaye mushindu wa kumushipa misangu ibidi mijima? Bualu uvua utshina Yehowa kupita muvuaye utshina Shaula. Bu muvuaye utshina Nzambi, Davidi uvua mudilongolole bua kukenga pavuabi bikengedibua pamutu pa kuenza bualu bubi. (Ebelu 11:25) Uvua mumanye bimpe ne: Yehowa uvua ulama bantu Bende, umulama kabidi ne yeye muine. Davidi uvua mumanye ne: kutumikila Nzambi ne kumueyemena kuvua mua kumupetesha disanka ne mabenesha mavule, kadi kumupua muoyo kuvua mua kufikisha Nzambi ku dimubenga. (Musambu 65:4) Uvua mumanye kabidi ne: Nzambi uvua ne bua kukumbaja mulayi wende uvuaye mulaye wa kuvuija Davidi mukalenge ne kumbusha Shaula mu bukalenge tshikondo tshivuaye mulongolole ne mu wende mushindu.​—1 Samuele 26:10.

Kutshina Nzambi kudi kupetesha disanka

8. Mmunyi mudi ngikadilu wa Davidi pavuaye mu ntatu muikale tshilejilu kutudi?

8 Tuetu bena Kristo tudi mua kutekemena ne: nebatuseke, nebatukengeshe ne netupete ntatu mikuabu. (Matayo 24:9; 2 Petelo 3:3) Imue misangu, tudi mene mua kupeta ntatu ifumina kudi bana betu batudi tutendelela nabu Yehowa. Kadi tudi bamanye ne: Yehowa udi umona malu onso, udi uteleja masambila etu ne mu tshikondo tshiakane yeye nealongolole malu bilondeshile disua diende. (Lomo 12:17-21; Ebelu 4:16) Ke bualu kayi pamutu pa kutshina baluishi betu, tudi tutshina Nzambi ne tunyemena kudiye bua atusungile. Anu bu Davidi, katuena tudisombuela, peshi katuena tushipa mêyi a Nzambi bua kuepuka makenga to. Kadi dienza malu aa didi ditupetesha disanka mushindu kayi?

9. Fila tshilejilu tshia mushindu udi kutshina Nzambi mua kutupetesha disanka nansha bobu batukengesha.

9 Muanetu mukuabu udi muenze mudimu wa bumisionere bidimu bia bungi mu Afrike udi wamba ne: “Ndi mvuluka mamu mukuabu ne muanende wa bakaji wa bidimu dikumi ne pa mutu bavua babenge kusumba karte ka tshinga tshisumbu tshia tshididi bualu kabavua basue kubuelakana mu malu a tshididi to. Bantu tshisumbu bakabakengesha ne tshikisu tshikole ne pashishe kubambilabu bua kuya kumbelu. Pavuabu benda baya, mamu eu wakakolesha muanende eu ku muoyo bualu uvua udila, ukeba kumvua tshivua malu au enzekela. Dîba adi kabavua ne disanka to, kadi kondo kabu ka muoyo kavua katoke. Panyima, bakasanka bikole bualu bavua batumikile Nzambi. Bu bobu basumbe karte ka tshisumbu tshia tshididi, bantu abu bavua mua kusanka bikole. Bavua mua kuikala babelele maluvu a nsukadi ne baje maja babele munkatshi mu njila mujima too ne kumbelu. Kadi bu muana wa bakaji eu ne mamuende babenge kutumikila dîyi dia mu Bible, kabavua mua kuikala ne disanka nansha dikese.” Ditshina diabu dia Nzambi diakabepula ku bionso abi.

10, 11. Mmasanka kayi akapeta mukaji mukuabu bua ditshina diende dia Nzambi?

10 Kuleja mutudi tutshina Nzambi kudi kupetesha kabidi disanka patudi tupeta ntatu bualu tudi tunemeka muoyo bu tshintu tshinsantu. Pavua Marie ne difu dia muanende muisatu, doktere wakamubela bua kuditula. Wakamuambila ne: “Udi mu njiwu mikole. Udi mua kupeta mpukampuka dîba kayi dionso ne kufua pa kuamba mêba 24 ajike. Pashishe muana udi mua kufua pende. Nansha biobi bikale bishi, kakuena tshidi tshitujadikila ne: muana neikale mujima to.” Marie ukavua ulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa kadi kavua muanji kutambula to. Udi wamba ne: “Tshidibi, mvua muangate dipangadika dia kuenzela Yehowa mudimu, ne mvua mudisuike bua kumutumikila nansha bia munyi.”​—Ekesode 21:22, 23.

11 Mu tshikondo tshionso tshivuaye ne difu atshi, Marie wakatungunuka ne kulonga Bible ne kutabalela dîku diende. Ndekelu wa bionso muana wakaledibua. Marie udi ulonda ne: “Lulelu luvua luenzaku bu lukole kupita lua pa bana banyi babidi ba kumpala, kadi kakuvua ntatu minene to.” Ditshina Nzambi diakambuluisha Marie bua kulama kondo ka muoyo kimpe, ne wakatambula kunyima kua matuku makese. Pakakola muana au, yeye pende wakalonga mua kutshina Yehowa, ne udi mpindieu umuenzela mudimu mu bimue bia ku biro bia Bantemu ba Yehowa.

‘Udikoleshe mu Yehowa’

12. Mmunyi muvua ditshina dia Nzambi dikoleshe Davidi?

12 Ditshina dia Yehowa divua nadi Davidi kadiakamukanda anu bua kuenza bubi patupu to. Diakamupesha bukole bua kuenza malu ne muoyo umue ne meji mu nsombelu mikole. Munda mua tshidimu tshijima ne ngondo inayi, Davidi ne bantu bende bakasokoma Shaula mu Sikelaga mu mpata ya bena Peleshete. (1 Samuele 27:5-7) Umue musangu pavua bantu balume kabayipu, bivi bena Amaleka bakosha tshimenga ne kuyabu ne bakaji ba bantu bonso ne bana ne bimuna. Pakapingana Davidi ne bantu bende ne kumonabu tshivua tshienzeke, bakadila bikole. Kanyinganyinga kabu kakandamuka tshiji ne lukasa, ne bantu kubangabu kuambilangana bua kushipa Davidi ne mabue. Kadi nansha muvua Davidi mu dipampakana, kakapangila tshia kuenza nansha. (Nsumuinu 24:10) Ditshina diende dia Nzambi diakamusaka bua kunyemena kudi Yehowa, ne ‘wakadikolesha mu Yehowa.’ Ne diambuluisha dia Nzambi, Davidi ne bantu bende bakalondakaja bena Amaleka abu ne kunyengabu bintu bionso.​—1 Samuele 30:1-20.

13, 14. Mmunyi muvua ditshina dia Nzambi diambuluishe muena Kristo mukuabu bua kuangata mapangadika mimpe?

13 Lelu basadidi ba Nzambi badi bapeta pabu malu adi abalomba bua kueyemena Yehowa ne kuikala ne dikima bua kuenza malu ne muoyo umue. Angata tshilejilu tshia Kristina. Patshivuaye nsongakaji uvua ulonga Bible ne Bantemu ba Yehowa. Kadi uvua musue kulua muimbi wa tshisanji tshia piano, ke kumanyaye mua kutshimba bibi anu muvuaye ukeba. Kabidi, kavua umvua bimpe bua kuyisha ne uvua utshina bua kuitaba majitu avuaye mua kupeta pavuaye utambula. Pakatungunuka Kristina ne kulonga Dîyi dia Nzambi, wakatuadija kumvua bukole buadi. Uvua ulonga mua kutshina Yehowa, ne wakajingulula ne: Yehowa udi ulomba basadidi bende bua kumunanga ne mutshima wabu wonso, lungenyi, anyima ne bukole buabu buonso. (Mâko 12:30) Bualu ebu buakamusaka bua kudilambula kudi Yehowa ne kutambula.

14 Kristina wakalomba Yehowa bua amuambuluishe aye kumpala ne malu ende a Nzambi. Udi umvuija ne: “Mvua mumanye ne: nsombelu wa muimbi wa piano udi ulomba bua kuenza ngendu ya bungi ne kumvuangana bua kuimba misangu mifike ku 400 ku tshidimu. Pamutu pa nanku ngakangata dipangadika dia kulua mulongeshi bua meme kupeta mfranga ya kudiambuluisha nayi eku ngenza mudimu wa bumpanda-njila.” Mu tshikondo atshi, bakavua balongolole bua Kristina kuimbaye bua musangu wende wa kumpala mu nzubu wa dimbila misambu muende lumu wa mu ditunga diabu. Udi wamba ne: “Musangu wanyi wa kumpala wa kuimba wakalua wanyi wa ndekelu.” Katshia anu ku tshikondo atshi mbasele Kristina kudi mukulu muena Kristo. Lelu eu yeye ne bayende badi benzela Nzambi mudimu ku biro bia Bantemu ba Yehowa. Udi usanka bua mudi Yehowa mumuambuluishe bua kuangata mapangadika mimpe ne bua mudiye mpindieu ufila dîba diende dionso ne bukole buende mu mudimu wa Yehowa.

Bumpianyi bua mushinga mukole

15. Davidi uvua musue kushila bana bende tshinyi, ne mmunyi muakenzaye bualu ebu?

15 Davidi wakafunda ne: ‘Luayi bienu, nuenu bana banyi ba balume, telejayi matshi enu kundi; nennuyishe mudi ditshina dia Yehowa.’ (Musambu 34:11) Bu muvuaye tatu wa dîku, Davidi uvua musue kushila bana bende tshintu tshia mushinga mukole menemene tshivuaye natshi, mmumue ne: ditshina dilelela didi diakanyine dia Yehowa. Davidi wakaleja mu mêyi ne mu bienzedi biende tshidi Yehowa, ki mbu Nzambi udi ukuatshisha bantu buôwa ne ubalomba malu a mapite bukole, ulondakaja bualu ne bualu buonso budi bushipa Mikenji yende, kadi bu Tatu udi munange bana bende ba pa buloba, ubatabalela ne ubabuikidila mibi yabu. Davidi wakakonka ne: ‘Udi mumanye mua kujingulula mapanga ende nnganyi?’ Kuluaye kuleja muvuaye mushindike ne: Yehowa katu anu dîba dionso ulondolola bilema bietu e kuamba kabidi ne: “Umbingishe ku malu mabi andi tshiyi mumone ku mesu.” Davidi uvua yeye mujadike ne: pavuaye uditatshisha bua kuenza malu mimpe, Yehowa uvua mua kuanyisha mêyi a mukana muende ne ngenyi yende.​—Musambu 19:12, 14.

16, 17. Mmunyi mudi baledi mua kulongesha bana babu ditshina dia Yehowa?

16 Davidi mmushile baledi tshilejilu tshia kulonda. Ralph (udi wenza mudimu ku Biro bia Bantemu ba Yehowa ne muakunyende wa balume) udi wamba ne: “Baledi betu bakatukolesha mu mushindu uvua kuikala mu bulelela kuikala bualu budi busankisha. Patutshivua bana, bavua batubueja mu miyuki ivuabu bakula bua malu a tshisumbu, ne tuakabanga kusankidila bulelela bikole anu muvuabu pabu babusankidila. Bakatukolesha ne lungenyi lua kuenza malu mimpe mu mudimu wa Yehowa. Bushuwa, munkatshi mua bidimu bia bungi dîku dietu divua disombele mu ditunga didibu bakeba bamanyishi ba Bukalenge ba bungi, diodi kuambuluisha bua kuenzamu bisumbu bipiabipia.

17 “Tshiakatulama mu njila muakane ki ndituelela mulongolongo wa mikenji mikole to, kadi bivua anu bualu baledi betu bavua bangata Yehowa bu muntu mulelela ne wa malu mimpe. Bakakeba bua kumanya Yehowa bimpe menemene ne bua kumusankisha, ne ditshina diabu dilelela dia Nzambi ne dinanga divuabu bamunange biakatupesha dilongesha. Nansha patuvua tuenza bualu bubi, baledi betu kabavua batuambila ne: Yehowa kavua mutunange kabidi to; peshi tshiji katshivua tshibasaka bua kutuelela mikenji ivua kayiyi ne mushinga to. Misangu mivule, bavua batusombesha panshi ne bayikila netu, ne Mamu uvua imue misangu udila pavuaye wenza muende muonso bua kuamba malu avua mua kutulenga ku muoyo. Malu aa akambuluisha. Mêyi ne bienzedi bia baledi betu biakatulongesha ne: ditshina dia Yehowa ntshintu tshilenga menemene ne kabidi kuikala Ntemu wa Yehowa ndisanka dinene, kadi ki mbujitu to.”​—1 Yone 5:3.

18. Tshituapeta patudi tutshina Nzambi mulelela ntshinyi?

18 Tudi tubala mu ‘mêyi a [ndekelu] a Davidi’ ne: ‘Udi ukokesha bantu ne buimpe, udi ukokesha mu ditshina dia Nzambi, neikale bu munya wa misasa pabanda dîba.’ (2 Samuele 23:1, 3, 4) Bidi bimueneka ne: Solomo muana wa Davidi wakamupingana mu Bukalenge wakamona buimpe bua mêyi aa, bualu wakalomba Yehowa bua amupeshe “mutshima wa [butumike]” ne bukole ‘bua kujingulula pankatshi pa malu mimpe ne malu mabi.’ (1 Bakelenge 3:9) Solomo wakajingulula ne: kutshina Yehowa kudi kupetesha muntu meji ne disanka. Kunyima, wakumvuija mukanda wa Muambi mu tshikoso ne mêyi aa: ‘Eu nshikidilu wa malu onso; malu adi mumvuike. Utshine Nzambi, utumikile mikenji yende; ebu mbualu buonso budi muntu ne bua kuenza. Bualu bua Nzambi nealumbuluishe [bua] mudimu wonso ne bualu buonso busokoka, nansha buimpe nansha bubi.’ (Muambi 12:13, 14) Tuetu bateleje mubelu au, bushuwa netumone ne: “difutu dia kudipuekesha ne dia ditshina dietu dia Yehowa” kadiena anu meji ne disanka, kadi didi kabidi “bubanji, butumbi ne muoyo.”​—Nsumuinu 22:4.

19. Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kujingulula “ditshina dia Yehowa”?

19 Bilejilu ebi bia mu Bible bia mu tshikondo tshietu etshi mbituambuluishe bua kumona ne: ditshina dimpe dia Nzambi didi ne mushinga wa bungi mu nsombelu wa basadidi balelela ba Yehowa. Ditshina edi didi mua kutukanda bua kuenza malu adi abungamija Tatu wetu wa mu diulu ne didi kabidi mua kutupesha dikima dia kutuila baluishi betu nkanana ne bukole bua kutantamena nabu ntatu idi ituluila. Nenku tuetu bonso, bana ne bakole, tudifilayi ne tshisumi mu dilonga Dîyi dia Nzambi, tuikalayi tuelangana meji bua malu atudi tulonga ne tuikalayi dîba dionso pabuipi ne Yehowa pa kuikala ne tshibidilu tshia kumusambila ne muoyo mujima. Tuetu tuenza malu aa, ‘katuakumanya [amu] Yehowa,’ kadi netumanye kabidi mua kujingulula “ditshina dia Yehowa.”​—Nsumuinu 2:1-5.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 4 Tudi bashintulule mêna.

^ tshik. 5 Ebu budi mua kuikala bumue bua ku malu avua masake Davidi bua kufunda Musambu wa 57 ne wa 142.

Udi mua kumvuija anyi?

Mmunyi mudi ditshina dia Nzambi mua

• kuambuluisha muntu bua kupingana kudi Yehowa kunyima kua mumane kuenza bubi?

• kutupetesha disanka mu ntatu ne padibu batukengesha?

• kutukolesha bua kuenza disua dia Nzambi?

• kuikala bumpianyi bulelela bua bana betu balela?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Ditshina dia Yehowa diakakanda Davidi bua kushipa mukalenge Shaula

[Bimfuanyi mu dibeji 29]

Ditshina dia Nzambi ntshintu tshia mushinga mukole tshidi baledi mua kushila bana babu