Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mushindu wa kuyikila ne Nzambi ‘utu umvua milombu’

Mushindu wa kuyikila ne Nzambi ‘utu umvua milombu’

Mushindu wa kuyikila ne Nzambi ‘utu umvua milombu’

‘Wewe udi umvua milombu, bukua bantu buonso nebufike kuudi.’​—MUSAMBU 65:2.

1. Ndishilangana kayi didi pankatshi pa bantu ne bifukibua bikuabu bidi pa buloba? Kadi bualu ebu budi butukanguila njila wa kuenza tshinyi?

KU BIFUKIBUA bionso bia muoyo binunu ne binunu bidi pa buloba, anu bantu ke badi mua kutendelela Mufuki wa bionso. Anu bantu ke batu bumvua dijinga dia kutendelela Nzambi ne badifila bua kufikabu ku dimutendelela. Bualu ebu budi butukanguila njila mulenga wa dikema wa yonso wa kutudi kulua pende mulunda wa Tatu wetu wa mu diulu.

2. Mmunyi muvua mpekatu munyange bulunda bua muntu ne Mufuki wende?

2 Nzambi wakafuka muntu, kumupesha mushindu wa kuikala kuyikila nende. Wakafuka Adama ne Eva kabayi ne bubi. Nunku bavua mua kuyikila ne Nzambi bipepele anu mutu muana uyikila ne tatuende. Kadi bubi buakenzabu buakalua kubanyangila malu. Adama ne Eva bakabenga bua kutumikila dîyi dia Nzambi, bulunda buabu ne Nzambi e kufua. (Genese 3:8-13, 17-24) Abi bidi biumvuija ne: bana ba Adama badi baledibue ne bubi kabenaku pabu mua kuyikila ne Nzambi kabidi anyi? Tòo, Yehowa utshitu anu ubanyishila bua kuyikilabu nende, kadi anu bobu bakumbaje malu kampanda adiye ubalomba. Mmalu kayi au?

Malu adi akengedibua bua kuyikila ne Nzambi

3. Ntshinyi tshidi bantu bena mapanga ne bua kuenza padibu basemena kudi Nzambi? Ntshilejilu kayi tshidi tshitujadikila bualu ebu?

3 Muanda kampanda wakenzekela bana kampanda babidi ba Adama udi utuambuluisha bua kumanya malu adi Nzambi ulomba muntu muena mapanga udi ukeba kuyikila nende. Kayina ne Abele bakalambula Nzambi milambu bua kusemenabu pabuipi nende. Yehowa wakitaba mulambu wa Abele, kubengaye wa Kayina. (Genese 4:3-5) Ivua mishilangane ku tshinyi? Ebelu 11:4 udi wamba ne: ‘Bua ditabuja Abele wakafila kudi Nzambi mulambu mupite wa Kayina buimpe, bua bualu buawu yeye wakadi ne bualu buende buambibua ne: Yeye wakadi muakane.’ Nunku, bidi bikengela kuikala ne ditabuja bua Nzambi kutelejaye masambila etu. Bualu bukuabu budi bukengedibua budi mu mêyi a Yehowa akambilaye Kayina ne: ‘Biwenza bimpe, kuena ubanduluka anyi?’ Bushuwa, Nzambi uvua mua kuitaba mulambu wa Kayina bu yeye mukudimuke mubange kuenza malu mimpe. Kadi Kayina wakabenga mubelu wa Nzambi, kushipaye muanabu, e kuluaye mulalakanyi. (Genese 4:7-12) Nunku katshia anu ku ntuadijilu Yehowa ukavua muleje mudibi ne mushinga bua kuikala ne ditabuja ne bienzedi bimpe patudi tusemena kudiye.

4. Patudi tujinga kuyikila ne Nzambi, ntshinyi tshitudi ne bua kuanji kuitaba?

4 Bidi bikengela tuetu kuitaba mutudi bantu bena mibi bituasa kuyikila ne Nzambi. Bantu bonso mbena mibi, nunku mibi ayi ke itu ipangisha masambila etu bua kufikawu kudi Nzambi. Muprofete Yelemiya wakafunda bua muvua bena Isalele bamba ne: ‘Tuakushipa mikenji yebe. Wakudibuikila ne ditutu, nunku kakuena mutendelelu udi mua kufika kuudi.’ (Muadi wa Yelemiya 3:42, 44) Nansha nanku, katshia ku kale Nzambi utu anu uleja mutuye musue kuteleja masambila a bantu badi bamulomba ne ditabuja ne mutshima muakane, bikale batumikila mikenji yende. (Musambu 119:145) Bamue ba ku bantu abu mbanganyi? Masambila abu adi mua kutulongesha tshinyi?

5, 6. Diyikila dia Abalahama ne Nzambi didi mua kutulongesha tshinyi?

5 Umue wa ku bantu abu uvua Abalahama. Nzambi uvua uteleja Abalahama pavuaye uyikila nende bualu uvua umubikila ne: “Mulunda wanyi.” (Yeshaya 41:8) Diyikila dia Abalahama ne Nzambi didi mua kutulongesha tshinyi? Muena lulamatu au wakakonka Yehowa bua muntu uvua mua kupiana bintu biende, wamba ne: ‘Wewe neumpe tshintu kayi, bualu bua meme tshiena ne muana?’ (Genese 15:2, 3; 17:18) Musangu mukuabu, wakajinga kumanya bantu bavua mua kushala ne muoyo pavua Nzambi ubutula bantu babi ba mu Sodoma ne Amola. (Genese 18:23-33) Abalahama wakalombela kabidi bantu bakuabu Nzambi. (Genese 20:7, 17) Anu muvuabi bua Abele, Abalahama uvua pamuapa mulambule Nzambi mulambu bua kumona mua kuyikila nende.​—Genese 22:9-14.

6 Misangu yonso ayi, Abalahama kavua welakana bua kuakula ne Yehowa to. Kadi nansha muvuaye kayi welakana bua kuyikila ne Yehowa mushindu eu, uvua anu ne budipuekeshi pavuaye uyikila nende. Tangila mêyi akambaye ne kanemu konso adi mu Genese 18:27, (MMM) ne: “Ntshidi amu ne dikima dia kuakula ne Mukalenge wanyi, meme lupuishi ne butu.” Ngikadilu muimpe wa kuidikija menemene!

7. Mmalu kayi avua bantu bavua ne ditabuja kale bambile Yehowa mu masambila abu?

7 Bena lulamatu bakuabu ba kale bavua basambila bua malu mashilashilangane, Yehowa pende uvua ubateleja. Yakoba wakasambila bienze bu muntu uditshipa. Yeye mumane kulomba bua Nzambi kumukuatshisha, wakaditshipa ne muoyo mujima ne: ‘Bintu bionso biwampa nempingaje tshia dikumi kuudi bulelela.’ (Genese 28:20-22) Pashishe, pakavua Yakoba pa kusambakena ne muanabu, wakasengelela Yehowa bua amukube, wamba ne: ‘Ndi nkutendekena ne: Unsungile mu bianza bia mukuluanyi Esau, ndi mmutshina.’ (Genese 32:9-12) Yobo uvua ufidila ba mu dîku diende milambu kudi Nzambi bua kubasemeja pabuipi nende. Pakenza balunda basatu ba Yobo mpekatu ne mêyi a mukana muabu, Yobo wakabalombela kudi Yehowa, ‘Yehowa pende wakitabuja disengelela dia Yobo.’ (Yobo 1:5; 42:7-9) Mianda eyi idi ituambuluisha bua kumanya malu atudi mua kuambila Yehowa mu masambila etu. Tudi bamone kabidi ne: Yehowa mmusue kuteleja masambila a bantu badi bayikila nende mu mushindu muimpe.

Mu tshikondo tshia Mikenji ya Mose

8. Mu tshikondo tshia Mikenji ya Mose, mmunyi muvuabu balombela bantu kudi Yehowa mu masambila?

8 Yehowa mumane kupatula tshisamba tshia bena Isalele mu Ejipitu, wakadia nabu tshipungidi tshia Mikenji. Mikenji ivua ileja mushindu wa kusemena kudi Nzambi ku butuangaji bua bakuidi bavuaye muteke. Bakateka bamue bena Lewi bakuidi bua kuikalabu bakuila bantu. Pavuaku bualu buvua butangila tshisamba tshijima, muntu uvua uleja mpala wa tshisamba tshijima, ni mmukalenge anyi muprofete, uvua uleja Nzambi tshilumbu atshi mu disambila. (1 Samuele 8:21, 22; 14:36-41; Yelemiya 42:1-3) Tshilejilu, pavua mukalenge Solomo ubanjija ntempelo, wakayikila ne Yehowa mu disambila diakenzaye ne muoyo mujima. Ke Yehowa pende kuleja muvuaye muitabe disambila adi pakuujaye ntempelo ne butumbi buende ne kuambaye ne: ‘Nenteleje matshi anyi ku kulomba kudibu balomba mu nzubu eu.’​—2 Kulondolola 6:12–7:3, 15.

9. Bavua balombe bena Isalele ntshinyi bua bobu kusemena pabuipi ne Yehowa ku ntempelo?

9 Mu Mikenji ivua Yehowa mupeshe bena Isalele muvua bualu buvuaye ulomba bua kushishabu kusemena pabuipi nende ku ntempelo. Buvua bualu kayi abu? Pa kumbusha dilambula dia milambu ya nyama, Yehowa uvua mulombe muakuidi munene bua kuosha musenga wa manananshi kumpala kuende dinda dionso ne dilolo dionso. Kunyima, bakuidi bindondi bakabanga pabu kuenza bia muomumue, pa kumbusha mu Dituku dia Dibuikidila dia mibi. Pavua bakuidi kabayi baleja kanemu ka mushindu eu, Yehowa kavua wanyisha mudimu wabu nansha.​—Ekesode 30:7, 8; 2 Kulondolola 13:11.

10, 11. Tshidi tshitujadikila ne: Yehowa uvua uteleja masambila a muntu ne muntu pa nkayende ntshinyi?

10 Mu Isalele wa kale, bua kusemena pabuipi ne Nzambi bivua anu ku butuangaji bua bantu bavuaye musungule bu baleji mpala bende anyi? Tòo, Mukanda wa Nzambi udi uleja ne: Yehowa uvua usanka bua kuteleja masambila a muntu yonso a pa nkayende. Mu disambila diakenza Solomo dia dibanjija dia ntempelo, wakasengelela Yehowa wamba ne: ‘Biakutendelela ne biakutendekena muntu yonso, nansha bena Isalele bonso, ne biololabu bianza biabu ku nzubu eu; umvue biebe mu muaba webe mu diulu.’ (2 Kulondolola 6:29, 30) Mukanda wa Luka udi utuambila ne: dîba divua Zekâya tatuende wa Yone Mubatiji wosha musenga wa manananshi mu ntempelo, tshisumbu tshia batendeledi ba Yehowa bavua kabayi bakuidi tshivua tshiela masambila ‘tshitendelela Nzambi pambelu pa ntempelo.’ Bidi bimueneka ne: bantu bakavua ne tshibidilu tshia kusangila pambelu pa ntempelo bua kusambila pavua bakuidi bosha musenga wa manananshi kumpala kua Yehowa pa tshioshelu tshia ngolo.​—Luka 1:8-10.

11 Nunku, pavuabu basemena kudi Yehowa mu mushindu muimpe, uvua witaba milombu ya baleji mpala ba tshisamba tshijima ne ya muntu yonso uvua ukeba bua kuyikila nende pa nkayende. Lelu eu katuena kabidi mu tshipungidi tshia Mikenji ya Mose to. Nansha nanku, tudi mua kupeta amue malongesha a mushinga mukole pa bidi bitangila disambila bilondeshile mushindu uvua bena Isalele wa kale basemena pabuipi ne Nzambi.

Mu tshikondo tshia bena Kristo

12. Ntshinyi tshidi Yehowa mulongolole bua bena Kristo kusemenabu kudiye?

12 Mpindieu tudi mu Buena-Kristo. Kakuena kabidi ntempelo wetu mulelela eu udi bakuidi babuela bua kuimanyina tshisamba tshijima tshia Nzambi anyi udi muaba utudi mua kutangija mêsu etu patudi tusambila Nzambi to. Nansha nanku, Yehowa mmulongololaku anu mushindu wa tuetu kuyikila nende. Mmushindu kayi au? Pakelaye Kristo manyi mu tshidimu tshia 29 ne kumutekaye Muakuidi Munene, mudimu wakatuadija kuenzeka mu ntempelo wa mu nyuma. * Ntempelo wa mu nyuma eu uvua mushindu mupiamupia wa kusemena kudi Yehowa mu ntendelelu wende ku diambuluisha dia mulambu wa Yezu Kristo wa kubuikidila nawu bantu mibi yabu.​—Ebelu 9:11, 12.

13. Nku tshinyi kudi ntempelo wa mu nyuma mufuanangane ne ntempelo uvua mu Yelushalema pa bidi bitangila disambila?

13 Malu a bungi avua enzeka mu ntempelo wa mu Yelushalema adi tshimfuanyi tshia malu adi enzeka mu ntempelo wa mu nyuma, kusangisha ne adi atangila disambila. (Ebelu 9:1-10) Tshilejilu, musenga wa manananshi uvuabu boshamu dinda ne dilolo pa tshioshelu tshia musenga wa manananshi mu Muaba Munsantu wa mu ntempelo uvua uleja tshinyi? Bilondeshile mukanda wa Buakabuluibua, musenga wa ‘manananshi wa kuosha udi mitendelelu ya bansanto.’ (Buakabuluibua 5:8; 8:3, 4) Davidi wakamba ku bukole bua nyuma muimpe ne: ‘Kulomba kuanyi kuikale kumpala kuebe bu mupuya wa musenga wa manananshi.’ (Musambu 141:2) Nunku mu Buena-Kristo, musenga wa manananshi wa dipembu dimpe udi uleja masambila etu ne mêyi etu a kutumbisha nawu Yehowa.​—1 Tesalonike 3:10.

14, 15. Ntshinyi tshitudi mua kuamba bua bidi bitangila masambila a (a) bena Kristo bela manyi? (b) “mikoko mikuabo”?

14 Nnganyi udi mua kuyikila ne Nzambi mu ntempelo wende wa mu nyuma eu? Mu ntempelo uvua mu Yelushalema, bakuidi ne bena Lewi ke bavua ne diakalenga dia kuenza mudimu mu lubanza lua munda, kadi anu bakuidi ke bavua ne bukenji bua kubuela mu Muaba Munsantu. Mu bualu bua Nzambi, bena Kristo bela manyi badi ne ditekemena dia kuya mu diulu badi ne nsombelu wa pa buende ukavuabu baleje mu tshimfuanyi kudi lubanza lua munda ne Muaba Munsantu, ne nsombelu eu udi ubapetesha mushindu wa kuenza masambila ne kutumbisha Nzambi.

15 Kadi bidi munyi bua aba badi ne ditekemena dia kupeta muoyo pa buloba anyi “mikoko mikuabo”? (Yone 10:16) Muprofete Yeshaya wakaleja muvua bantu ba mu bisamba bia bungi ne bua kulua kutendelela Yehowa “mu matuku [atshivua] alua.” (Yeshaya 2:2, 3) Wakafunda kabidi muvua “bantu ba bende” ne bua kulua pabu kudi Yehowa. Bua Nzambi kuleja muvuaye musue kuteleja masambila abu, wakamba ne: ‘Nembavudijile disanka mu nzubu wanyi wa kutendelela.’ (Yeshaya 56:6, 7) Buakabuluibua 7:9-15 (MMM) udi uleja malu makuabu wamba bua “musumba munene” wa bantu ba mu “matunga onso” badi badisangishe pamue, basambila batendelela Nzambi “butuku ne munya” padibu bimane mu lubanza lunene lua pambelu lua ntempelo wa mu nyuma. Bidi bikolesha ku muoyo bua kumanya ne: lelu basadidi bonso ba Nzambi badi mua kuyikila nende bipepele bashindike ne: udi ubateleja!

Mmasambila kayi adi Yehowa uteleja?

16. Masambila a bena Kristo ba kumpala adi atulongesha tshinyi bua etu masambila?

16 Bena Kristo ba kumpala bavua ne tshibidilu tshia kusambila. Mmalu kayi avuabu balomba mu masambila abu? Bakulu bena Kristo bavua balomba Nzambi bua abalombole pavuabu basungula bantu bavua mua kuenza midimu kampanda mu bulongolodi buende. (Bienzedi 1:24, 25; 6:5, 6) Epafa wakasambidila bena kuitabuja nende. (Kolosai 4:12) Bena Kristo bavua mu tshisumbu tshia mu Yelushalema bakalombela Petelo Nzambi pavuaye mu buloko. (Bienzedi 12:5) Bena Kristo ba kumpala bakalomba Nzambi bua abapeshe dikima pavuabu babaluisha, bamba ne: ‘Mukalenge, utangile dikanyina diabu; upe bantu bebe mitshima ya kuamba dîyi diebe ne dikima dikole.’ (Bienzedi 4:23-30) Muyidi Yakobo wakambila bena Kristo bua kulomba Nzambi meji a tshia kuenza padibu mu diteta. (Yakobo 1:5) Utuku ubueja malu a nunku mu milombu yebe iutu ulomba Yehowa anyi?

17. Mmasambila a banganyi adi Yehowa uteleja?

17 Nzambi katu uteleja masambila onso to. Kadi mmunyi mutudi mua kusambila bashindike ne: Nzambi neateleje masambila etu? Bena lulamatu ba kale bavua Nzambi uteleja masambila abu bavua bamulomba ne muoyo mujima ne mutshima muakane. Bavua ne ditabuja ne bienzedi bimpe. Nunku tuetu tulomba Yehowa mushindu wa muomumue lelu eu, tudi mua kushala bashindike ne: neatuteleje menemene.

18. Bua Nzambi kutelejaye masambila a bena Kristo, mbualu kayi budibu ne bua kuenza?

18 Kudi bualu bukuabu budi bukengedibua. Mupostolo Paulo wakabumvuija wamba ne: ‘Bua bualu buende tudi ne pa kubuelela kudi Tatu mu nyuma umue.’ Paulo uvua wakula bua nganyi pakafundaye ne: ‘Bua bualu buende’? Uvua wakula bua Yezu Kristo. (Efeso 2:13, 18) Bushuwa, tudi mua kusambila Tatu wetu wa mu diulu katuyi tuelakana anu ku butuangaji bua Yezu.​—Yone 14:6; 15:16; 16:23, 24.

19. (a) Ndîba kayi divua musenga wa manananshi uvua bena Isalele buosha ununkila Yehowa bibi? (b) Mmunyi mutudi mua kufikisha masambila etu ku dikala bu musenga wa manananshi muosha udi ununkila Yehowa dipembu dimpe?

19 Anu mutukadi baleje, musenga wa manananshi uvua bakuidi ba bena Isalele bosha udi tshimfuanyi tshia masambila mimpe a bantu badi benzela Nzambi mudimu ne lulamatu. Kadi imue misangu musenga wa manananshi uvua bena Isalele balambula Yehowa kavua uwanyisha to. Bivua bienzeka nanku pavua bena Isalele buosha musenga wa manananshi mu ntempelo eku bakukuila mpingu. (Yehezekele 8:10, 11) Bia muomumue lelu, masambila a bantu badi bamba mudibu benzela Yehowa mudimu kadi eku bikale benza malu adi abengangana ne mikenji yende adi alua bu tshintu tshibole tshidi tshimununkila bibi. (Nsumuinu 15:8) Nunku tutungunukayi ne kuenza bua malu onso a nsombelu wetu ikale makezuke bua masambila etu alue bu musenga wa manananshi muosha udi ununkila Nzambi dipembu dimpe. Yehowa udi usanka bua kuteleja masambila a bantu badi balonda njila yende miakane. (Yone 9:31) Kadi nkonko mikuabu itshidi anu mishale. Mmunyi mutudi ne bua kusambila? Mmalu kayi atudi mua kulomba mu masambila etu? Mmunyi mutu Nzambi wandamuna masambila etu? Netuandamune nkonko eyi mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

[Mêyi adi kuinshi]

Udi mua kumvuija anyi?

• Mmunyi mudi bantu bena mapanga mua kusemena kudi Nzambi yeye kubitaba?

• Mmunyi mutudi mua kuidikija bena lulamatu ba kale mu masambila etu?

• Masambila a bena Kristo ba kumpala adi atulongesha tshinyi?

• Ndîba kayi didi masambila etu mikale bu musenga wa manananshi udi ununkila Yehowa dipembu dimpe?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Bua tshinyi Nzambi wakitaba mulambu wa Abele kadi kubenga wa Kayina?

[Tshimfuanyi mu dibeji 24]

“Meme lupuishi ne butu”

[Tshimfuanyi mu dibeji 25]

‘Nempingaje tshia dikumi kuudi bulelela’

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Masambila ebe adiku bu musenga wa manananshi muosha udi ununkila Yehowa dipembu dimpe anyi?