Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tshilumbu tshidi tshikutangila

Tshilumbu tshidi tshikutangila

Tshilumbu tshidi tshikutangila

UDIKU ne mulunda webe anyi mulela webe uudi munange bikole anyi? Newenze tshinyi bikala muntu mukuabu muambe ne: Udi mumunange anu bualu utu ukupesha bintu? Kuena mua kumvua bibi peshi kufika munda anyi? Ke tshivua Satana Diabolo muambe bua bantu bonso badi banange Yehowa Nzambi.

Elabi meji ku bualu buvua buenzeke pavua Satana mufikishe Adama ne Eva ku dishipa mukenji wa Nzambi ne ku dimutua mu nyima bua kutombokela Nzambi. Bualu ebu buvuaku bumvuija ne: bantu bavua ne bua kutumikila Yehowa anu pavuabu bapeta masanka anyi? (Genese 3:1-6) Bidimu bitue ku 2 500 panyima pa ditomboka dia Adama, Satana wakajula kabidi tshilumbu tshimue tshimue atshi. Kadi mpindieu, tshivua tshitangila muntu mukuabu diende Yobo. Bu muvua mêyi avua Diabolo mubande nawu Yobo maleje patoke tshilumbu tshidiku, tukonkononayi bimpe muyuki wa mu Bible udi uleja tshilumbu etshi.

‘Tshiena ngitabuja bua mutshima wanyi mutoke umuke kundi’

Yobo ‘mmuntu wa mutshima mutoke ne wa malu makane, udi utshina Nzambi ne udi wepuka malu mabi.’ Kadi Satana udi ubipisha Yobo, ne ukonka Yehowa ne: ‘Yobo udi utshina Nzambi patupu anyi?’ Pashishe Diabolo udi ubanda Nzambi ne Yobo pa kuamba mudi Yehowa musumbe lulamatu lua Yobo bualu udi umulama ne umubenesha. Satana udi wambila Nzambi ne: ‘Mpindieu, olola tshianza tshiebe, lenga bintu bionso bidiye nabi, ne yeye neakudiule ku mêsu kuebe.’​—Yobo 1:8-11.

Bua kuandamuna ku malu aa, Yehowa udi ulekela bua Satana atete Yobo. Diabolo udi wenza muende muonso bua kumbusha Yobo kudi Nzambi ne udi ukebela muntu muena lulamatu eu makenga malondangane. Badi biba bimuna bionso bia Yobo ne bashipa bikuabu, badi bashipa bena mudimu bende ne bana bende badi bafua. (Yobo 1:12-19) Kadi Satana udi ukumbaja tshivuaye musue anyi? Tòo! Nansha mudi Yobo kayi mumanye ne: makenga ende adi afumina kudi Diabolo, udi wamba ne: ‘Yehowa wakampa bintu, Yehowa wakangata bintu; dîna dia Yehowa ditumbishibue.’​—Yobo 1:21.

Pashishe, Satana udi ulua kumpala kua Yehowa, ne Yehowa udi umuambila ne: Yobo ‘utshidi unanukila kulamata ku buakane buende, kadi wewe wakansaka bua kumubutula kayi ne bualu.’ (Yobo 2:1-3) Tshilumbu tshinene ntshia muoyo mutoke wa Yobo, mbuena kuamba ne: ngikadilu udi ulomba muntu bua kulamata Nzambi bikole ne kulamata anu ku buakane. Nunku Yobo mmutshimune tshilumbu etshi tshia muoyo mutoke. Kadi Diabolo kêna anu utshioka to.

Mpindieu Satana udi wamba bualu budi butangila bantu bonso. Udi wambila Yehowa ne: ‘Dikoba ku dikoba! Bulelela, bionso bidi muntu nabi yeye neabifile bua kusungila muoyo wende. Kadi anji kuolola tshianza tshiebe, ulenge mifuba yende ne misunyi yende, ne yeye neakudiule ku mêsu kuebe.’ (Yobo 2:4, 5) Diabolo udi welesha muoyo mutoke wa bantu bonso mpata bualu udi wakula bua “muntu” pa mutu pa kuakula bua Yobo. Mu bulelela, udi wamba ne: ‘Muntu udi mua kuenza tshintu tshionso bua kusungila muoyo wende. Wewe mundekele ndi mua kumbusha bantu bonso kudi Nzambi.’ Kakuenaku muntu washala ne lulamatu kudi Nzambi mu nsombelu kayi yonso ne mu tshikondo kayi tshionso anyi?

Yehowa udi ulekela bua Diabolo akengeshe Yobo ne disama dibi menemene. Yobo udi ukenga bikole ufika too ne ku dilomba bua afue. (Yobo 2:7; 14:13) Nansha nanku, Yobo udi wamba ne: ‘Too ne pangafua bianyi tshiena ngitabuja bua mutshima wanyi mutoke umuke kundi.’ (Yobo 27:5) Yobo udi wamba nunku bualu mmunange Nzambi, ne kakuena tshintu tshidi mua kushintulula bualu ebu. Yobo mmudileje mudiye muntu wa muoyo mutoke. Bible udi wamba ne: ‘Yehowa wakasankisha Yobo mu matuku ende a ku nshikidilu ne disanka dipite diakadiye nadi mu matuku a ku tshibangidilu.’ (Yobo 42:10-17) Kudiku bantu bakuabu bu Yobo anyi? Ntshinyi tshidi tshimueneke mu kupita kua bidimu?

Mushindu udi bantu bandamune ku tshilumbu etshi

Mu nshapita wa 11 wa mukanda wa Ebelu, mupostolo Paulo udi utela mulongo wa bantu ba lulamatu ba kumpala kua bena Kristo bu mudi Noa, Abalahama, Sala ne Mose. Pashishe udi wamba ne: ‘Musangu neunkepe pa kulonda bua [bakuabu].’ (Ebelu 11:32) Basadidi ba Nzambi ba lulamatu aba bavua ba bungi menemene, ke bualu kayi Paulo wakababikila ne: ‘Tshisumbu tshinene tshia bamanyi.’ (Ebelu 12:1) Bulelela, munkatshi mua bidimu, bantu bungi kabuyi kubala mbenze mudimu ne tshipedi tshiabu tshia kudisunguila malu ne mbasungule bua kulamata Yehowa Nzambi.​—Yoshua 24:15.

Yezu Kristo, Muana wa Nzambi wakafila tshijadiki tshinene ku dishima dia Satana dia ne: udi mua kumbusha bantu bonso kudi Yehowa. Nansha muvuaye mukenge bikole too ku lufu pa mutshi wa tshibawu, wakashala anu ne muoyo mutoke. Kumpala kua Yezu kukulaye muoyo wakela lubila ne: “Tatu, ndi nteka muoyo wanyi mu bianza biebe.”​—Luka 23:46.

Bidimu bidi bienda bipita mbileje patoke ne: Diabolo ki mmukokeshe bua kumbusha bantu bonso kudi Nzambi mulelela to. Bantu ba bungi mbafike ku dimanya Yehowa ne ku ‘dimunanga ne mutshima wabu wonso ne muoyo wabu wonso ne lungenyi luabu luonso.’ (Matayo 22:37) Lulamatu luabu lukole kudi Yehowa nduleje ne: Satana uvua mushime pa bidi bitangila muoyo mutoke wa bantu. Wewe pebe udi mua kuleja mudi Diabolo mushime pa kuikala ne muoyo mutoke.

Udi ne bua kuenza tshinyi?

Nzambi mmusue bua “bantu bonso basungidibue, bafike ku dimanya dia malu malelela.” (1 Timote 2:4) Mmunyi muudi mua kupeta dimanya edi? Udi mua kulongolola ndongamu wa kulonga Bible bua ‘umanye Nzambi umuepele mulelela, ne yeye wakatumaye, Yezu Kristo.’​—Yone 17:3.

Satana wakela mpata bua muoyo mutoke wa bantu pa kubipisha malu adi abasaka bua kuenzela Nzambi mudimu. Dimanya didi ne bua kulenga muoyo webe bua kushintulula malu adimu. Ne bua kulengadi muoyo webe, kuena anu ne bua kubala Bible patupu to, kadi udi ne bua kuikala ne tshibidilu tshia kuelangana meji pa malu audi ubala. (Musambu 143:5) Paudi ubala Bible anyi mukanda wa malu a mu Bible, ikala wangata dîba dia kudiela nkonko eyi: ‘Bualu ebu budi bundongesha tshinyi pa bidi bitangila Yehowa? Muaba eu, nngikadilu kayi ya Nzambi idibu baleje? Mmu nsombelu kayi mundi mua kuleja ngikadilu eyi? Mmalu kayi adi Nzambi wanyisha anyi ubenga? Mmunyi mudiwu ashintulula mushindu undi mmona Nzambi?’ Dielangana meji dia nunku nediuwuje muoyo webe ne dinanga ne dianyisha bua Mufuki webe.

Kushala ne muoyo mutoke kumpala kua Nzambi kakuena kushikidila anu pa malu adibu batulongesha to. (1 Bakelenge 9:4) Kudi kabidi kulomba kuikala ne bikadilu bimpe mu nsombelu wetu mujima. Kadi kushala ne muoyo mutoke kakuena kukupangisha malu a mushinga nansha. Yehowa udi ‘Nzambi wa disanka,’ ne mmusue bua wikale ne disanka. (1 Timote 1:11, NW) Tumone mpindieu amue malu audi ne bua kuepuka bua wikale ne bikadilu bilenga ne disanka, ne bua Nzambi akuanyishe.

Epuka tshiendenda tshia masandi

Mu Bible, Yehowa nkayende mmufile dîyi didi bena dibaka ne bua kulonda ne: ‘Mulume neashiye tatuende ne mamuende, nealamate mukaji wende; bubidi buabu nebikale mubidi umue.’ (Genese 2:21-24) Bu mudi bena dibaka balue “mubidi umue,” badi banemeka malu adi Nzambi muambe bua dibaka padibu kabayi basangila ne muntu udi kayi muena dibaka nabu. Mupostolo Paulo wakamba ne: “Dibaka dikale dinemekibua munkatshi mua bantu bonso, bulalu kabunyanguki; Nzambi nealumbuluishe bena masandi bajike ne bena masandi babake.” (Ebelu 13:4) Muaku “bulalu” udi umvuija disangila dia mulume ne mukaji badi baselangane bilondeshile mikenji ya mbulamatadi. Bikala umue wabu musangile ne muntu udi kayi muena dibaka nende mmuende masandi, ne Nzambi neikale ne bua kumulumbuluisha.​—Malaki 3:5.

Netuambe tshinyi bua disangila kumpala kua kubuela mu dibaka? Mikenji ya Yehowa idi ikandika kabidi tshienzedi etshi. Bible udi wamba ne: “Bualu ebu budi disua dia Nzambi . . . bua nuenu nudikande ku masandi.” (1 Tesalonike 4:3) Disangila dia mulume ne mulume anyi dia mukaji ne mukaji, disangila dia bena mu dîku dimue, ne disangila dia muntu ne nyama bidi kabidi bintu bibi ku mêsu kua Nzambi. (Lewitiki 18:6, 23; Lomo 1:26, 27) Muntu yonso udi musue kusankisha Nzambi ne kuikala ne nsombelu wa disanka udi ne bua kulekela tshiendenda tshia masandi.

Netuambe bishi bua muntu udi kayi mu dibaka ne udi udijula majinga a masandi? Tshienzedi etshi katshiena tshisankisha Yehowa. (Galatia 5:19) Tudi kabidi ne bua kuepuka bua kutuma lungenyi luetu ku tshiendenda tshia masandi. Yezu wakamba ne: ‘Muntu yonso udi utangila mukaji ne lukuka lua masandi wakumana kuenda nende masandi mu mutshima wende.’ (Matayo 5:28) Mêyi aa adi akumbanyina kabidi kutangila bindidimbi bia bantu badi kabayi ne bilamba mu mikanda, ku televizion anyi ku Internet; kubala malu adi alonda mushindu udi bantu basangila; ne kuteleja misambu idi ne mêyi adi ajula majinga mabi. Patudi katuyi tuenza malu aa, tudi tusankisha Nzambi ne tudi tupeta nsombelu muimpe.

Netuambe tshinyi bua tshibidilu tshia dieleshangana bilele bia mananga ne muntu udi kayi muena dibaka netu? Bible udi ukandika bena dibaka bua kueleshangana bilele bia nunku ne muntu udi kayi muena dibaka nabu. Kuenza nunku kudi kuleja dipanga kanemu kudi Yehowa. (Efeso 5:28-33) Ki mbimpe bua bantu bajike bikale beleshangana bilele bia mananga padibu kabayi ne dijinga dia kuselangana to. Ntshinyi tshienzeka bikala muntu mukuabu wangata bilele ebi bu bualu bulelela? Ela meji ku dibungama didiye mua kuikala nadi! Bilele bia nunku bidi kabidi mua kufikisha bantu ku dienda masandi. Kadi kunemeka bantu badi kabayi balume anyi bakaji netu kudi kuleja mutudi tudiangata tuetu bine ne mushinga.​—1 Timote 5:1, 2.

Kusankisha Nzambi mu malu makuabu

Mu matunga a bungi, mbipepele bua kupeta maluvu adi akuata. Mbibi bua kuanua anyi? Bible kêna ukandika bua kunua pa nnuinu mvinyo anyi maluvu makuabu adi akuata to. (Musambu 104:15; 1 Timote 5:23) Kadi kunua kupitshisha ne kukuatshika nkubi ku mêsu kua Nzambi. (1 Kolinto 5:11-13) Kakuyi mpata, kuena musue kunyanga bukole buebe bua mubidi ne malanda a dîku diebe bua bunuavi.​—Nsumuinu 23:20, 21, 29-35.

Yehowa udi “Nzambi udi ulamata ku bushuwa.” (Musambu 31:5) Bible udi wamba ne: ‘Nzambi kêna mumanye mua kushima. (Ebelu 6:18) Nunku wewe musue kusankisha Nzambi, udi ne bua kulekela dishima. (Nsumuinu 6:16-19; Kolosai 3:9, 10) Bible udi ubela bena Kristo ne: ‘Muntu ne muntu nuambilangane ne muena mutumba nenu mêyi malelela.’​—Efeso 4:25.

Kudi kabidi manaya a mfranga. Nansha mudi bantu ba bungi basue manaya a mfranga, adi aleja lukuka bualu muntu udi uanaya udi ujinga kupeta mfranga ya bungi padi bakuabu bajimija. Yehowa katu musue bantu badi ‘bakuma mitshima yabu ku biuma bidi bifume ku njila mibi.’ (1 Timote 3:8) Nunku wewe musue kusankisha Nzambi, kuena ne bua kunaya manaya a mfranga bu mudi loteri, ambula mfumu udia mbongo ne lubilu lua tubalu (PMU). Pashishe neumone ne: udi ne makuta makumbane bua kukumbaja majinga a bena mu dîku diebe.

Buivi, mumue ne: kuangata tshintu tshia bende kakuyi dianyisha, ngumue mushindu wa lukuka. Bible udi wamba ne: “Kuibi.” (Ekesode 20:15) Mbibi bua kusumba bintu biudi mumanye ne: mbiba ne bua kuangata bintu kakuyi dianyisha dia muenabi. Bible udi wamba ne: ‘Muntu wakuiba, alekele kuiba; kadi akuate mudimu, enze budi buimpe ne bianza biende, bua yeye ikale ne tshia kupaye udi utshikengela.’ (Efeso 4:28) Bantu badi banange Yehowa kabatu biba bamfumu babu ba mudimu pa kuenza mudimu mukese, kadi batu benza mudimu ne muoyo umue. ‘Mbasue kuenda bimpe mu malu onso.’ (Ebelu 13:18) Padi muntu muikale ne kondo ka muoyo kimpe, udi upeta ditalala dia mu mutshima.

Mmunyi mutu Yehowa umona muntu wa tshikisu? Bible udi utudimuija ne: “Kukuatshi bulunda ne muntu utu wakuata tshiji, kuendi diatshimue ne muena tshiji tshikole.” (Nsumuinu 22:24) Tshiji tshikole tshitu tshitamba kufikisha ku tshikisu. (Genese 4:5-8) Bible udi wamba bua kudisombuela ne: ‘Kualukijidi muntu bubi ku bubi buende. Nudianjile kuela meji bua kuikala ne malu mimpe ku mêsu kua bantu bonso. Binuamanya mua kuenza nunku mu bienzedi bienu, nuikale ne bantu bonso ditalala. Kanudisombuedi, bana betu banangibue, kadi nushile tshiji tshia Nzambi muaba; bualu bua bakafunda ne: Busombuedi mbuanyi, meme nemfute; mudi muamba Mukalenge.’ (Lomo 12:17-19) Patudi tulonda mubelu eu, netuikale ne nsombelu wa ditalala ne netuikale ne disanka dia bungi.

Udi mua kukokesha

Udiku mua kushala ne muoyo mutoke kumpala kua Nzambi nansha bikala bantu bakuabu bakusaka bua kuenza bualu bubi anyi? Eyowa! Umanye ne: Nzambi mmusue bua uleje mudi Satana mushime pa kuamba ne: bantu kabena mua kuikala ne muoyo mutoke. Bible udi wamba ne: ‘Muananyi, wikale ne meji, usankishe mutshima wanyi, bua mmanye mua kuitaba kudi muntu udi umpenda.’​—Nsumuinu 27:11.

Mbimpe kusambila Yehowa bua akupeshe bukole bua kuenza malu mimpe. (Filipoi 4:6, 7, 13) Nunku udienzeje bua kuvudija dimanya diebe dia Bible, Dîyi dia Nzambi. Wewe welangana meji ne dianyisha dionso pa malu audi ulonga mu Bible, dinanga diebe dia Yehowa nedikole ne nedikusake bua kumusankisha. Yone wa kumpala 5:3 udi wamba ne: ‘Edi ndinanga dia Nzambi, bua tuetu tutumikile mikenji yende; ne mikenji yende kayena itunemena bujitu.’ Bantemu ba Yehowa ba muaba uudi musombele nebikale ne disanka dia kukuambuluisha bua kulonga Bible. Tudi tukulomba bua umonangane nabu anyi bua ufundile bapatudi ba tshibejibeji etshi.

[Tshimfuanyi mu dibeji 4]

Yobo wakashala ne lulamatu mu diteta

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Wewe muvudije dimanya dia Dîyi dia Nzambi, nebikukoleshe bua kuenza anu malu mimpe