Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kuenza malu malulame kudi kufuta

Kuenza malu malulame kudi kufuta

Kuenza malu malulame kudi kufuta

MASHIMI akatuadija kale mu budimi bua Edene. Nansha nanku, mu matunga a bungi bantu badi bangata kuamba bulelela ne mushinga, ne bamona mashimi bu tshintu tshibi tshitambe. Bantu badi bamba bulelela mba kuela diboko mulu. Kadi bantu bapite bungi badi bamona ne: bua kuikala ne muoyo pa buloba apa, bidi bikengela kushima. Udi wela pebe meji kayi? Mbimpe kuenza malu malulame anyi? Tshitu tshikuambuluisha bua kuamba ne: etshi ntshimpe etshi ntshibi ntshintu kayi?

Tudi ne bua kuikala tuamba bulelela ne tuenza malu malulame bua kusankisha Nzambi. Paulo wakambila bena Kristo nende ne: ‘Nuambilangane ne muena mutumba nenu mêyi malelela.’ (Efeso 4:25) Wakamba kabidi ne: “Tudi basue kuenda bimpe mu malu onso.” (Ebelu 13:18) Katuena tuamba bulelela anyi tuenza malu mimpe bua bantu batutumbishe to. Kadi tudi tuenza bionso ebi bualu tudi tunemeka Mufuki wetu ne tudi basue kumusankisha.

Kusokoki tshiudi nansha

Mu matunga a bungi, bantu batu basokoka tshidibu anu bua kupeta bintu kampanda. Tshilejilu, batu benzeja mikanda, mapoloma ne mikanda ya bumuntu ya mafi bua kumona mua kubuela mu ditunga dikuabu anyi kubangatabu ku mudimu anyi bua kupeta muanzu udi kauyi mubakanyine to. Bamue baledi batu bashintulula malu mu mikanda ya diledibua ya bana babu bua bana aba kutungunukabu ne tulasa.

Kadi bua kusankisha Nzambi, katuena ne bua kuikala bena dishima to. Bible udi wamba ne: Yehowa udi ‘Nzambi udi ulamata ku bulelela’ ne mmusue bua bantu badiye mudie nabu bulunda bikale bantu badi bamba bulelela. (Musambu 31:5) Tuetu basue kuikala anu balunda ba Yehowa, katuidikiji “bantu badi balonda malu a mashimi,” badi ‘basokoka malu mabi abu mu lubombo.’​—Musambu 26:4.

Bantu batu kabidi basokoka bulelela padibu bamona ne: badi mua kubapesha dinyoka bua tshilema tshidibu benze. Nansha mu tshisumbu tshia bena Kristo, muntu udi mua kuteta bua kuenza nanku. Tshilejilu, mu tshisumbu kampanda, nsonga mukuabu wakambila bakulu bimue bilema bivuaye muenze. Kadi nansha muvuabu bamufunde ne: uvua wiba, wakavila pakamuebeja bakulu. Pabi, bakalua kumukuata wiba, ke bobu kumuipata mu tshisumbu. Kabivua mua kuikalaku bimpe bu yeye muambe malu onso patoke ne bamuambuluishe bua kupingaja malanda ende ne Yehowa anyi? Bible udi wamba ne: ‘Kupetudi dinyoka didi Nzambi ukubela nadi. Kuteketshi mu maboku padiye ukutandisha. Bualu Nzambi udi unyoka udiye munange.’​—Ebelu 12:5, 6, MMV.

Imue misangu, muanetu wa balume udi musue kuambula majitu mu tshisumbu udi mua kuenza muende muonso bua kusokoka malu ende anyi bilema biende bia kale. Padibu bamupesha formilere ya kuuja bua kuenza mudimu wa pa buawu, udi ubenga bua kuamba bulelela ku nkonko idi itangila malu a makanda a mubidi ne bikadilu biende wela meji ne: yeye muambe bulelela, kabakumuitaba to. Udi mua kudiambila ne: “Tshivua mushime to.” Kadi mmuambile bakuabu bulelela menemene anyi? Tangila tshidi Nsumuinu 3:32 wamba: ‘Yehowa udi ukina muntu udi ne tshishiku, kadi bunyana buende budi kudi badi ne mitshima miakane.’

Kuikala muena bulelela kudi kumvuija tshia kumpala kubenga kudishima tuetu nkayetu. Tutu tutamba kuitaba anu malu atudi basue kuitaba pamutu pa kuitaba malu malelela anyi malu adi makane. Ke bualu kayi mbitekete bua kuela bakuabu bilumbu pambidi. Tshilejilu, Mukalenge Shaula wakela tshilema tshiende pambidi pa bakuabu. Ke bualu kayi Yehowa wakamumbusha mu bukalenge. (1 Samuele 15:20-23) Kadi Mukalenge Davidi yeye wakambila Yehowa ne: ‘Ngakatonda bubi buanyi kuudi, tshiakasokoka dipambuka dianyi ku buakane. Ngakamba ne: Nentonde matomboka anyi kudi Yehowa; ne wewe wakandekelela dipila dia bubi buanyi.’​—Musambu 32:5.

Kuikala muena bulelela kudi kufuta

Kuikala bena bulelela kudi kuangatshisha muntu ne mushinga. Kadi kuikala muena mafi kudi kupepejija muntu. Tshilejilu, bantu bobu bamanye ne: uvua mubadinge nansha musangu umue patupu, kabena kabidi mua kuitaba malu ebe to, ne mbikole bua bobu kukuangata kabidi bu muntu wa nsongo. Kadi wewe muikale wamba anu bulelela ne wenza malu malulame, bantu nebakuangate bu muntu muakane udibu mua kutekela muoyo. Ke mutu Bantemu ba Yehowa bamanyike. Tumonayi bilejilu bikese patupu.

Tshia kumpala: Pakamanya direktere wa kumpanyi kampanda ne: bena mudimu ba bungi badi biba bintu, wakabakuatshisha kudi bampulushi. Kadi pakamuambilabu ne: mbakuate too ne muena mudimu uvua Ntemu, wakaya kulomba bua bamulekele diakamue. Udi mumanye bua tshinyi wakenza nanku anyi? Bualu uvua mumanye ne: Ntemu au kavua wiba to, ne kavua muenze tshintu to. Bakipata bantu bakuabu ku mudimu, kadi Ntemu au wakashala. Bantemu nende bakasanka bikole bualu ngikadilu wende wakatumbisha dîna dia Yehowa.

Tshibidi: Muaba kampanda mu Afrike, bavua ne bua kulongolola tshilamba kampanda bualu bavua bibe amue mabaya avuabu batshienza nawu. Bantu ba muaba au bakakeba bua kusangisha makuta a kusumba mabaya. Kadi nnganyi uvuabu mua kupesha makuta au? Bantu bonso bakamba ne: anu Ntemu wa Yehowa. Nunku kabena mua kusokoka bienzedi bimpe to.

Tshisatu: Munga Ntemu wa mu Afrike uvua wenza mudimu mu kumpanyi uvua mu matunga a bungi. Kadi malu a tshididi ne a bukua ne buena akajula mvita mu ditunga adi. Ke kumpanyi kumutuma mu dikuabu ditunga bua kuanji kuenzelamu mudimu wende wa ditangila malu a makuta too ne pakajika mvita. Bakenza nanku bua tshinyi? Bualu kumpala kua mvita eyi kujukayi, uvua mubenge bua kubuelakana mu kampanza ka bantu bavua basue kuiba mu kumpanyi. Bamfumu ba mudimu bavua bamanye bimpe ne: Ntemu eu utu wenza anu malu makane. Bavuaku mua kumuenzela bualu ebu bu yeye muikale muena mafi anyi muivi anyi?

Nsumuinu 20:7 udi wamba ne: ‘Muntu muakane udi wenda mu buakane bua mutshima wende.’ Muntu udi wamba anu bulelela anyi muena malu malulame udi wenda mu buakane bua muoyo wende. Kêna wibila to, kêna ushimangana to. Kutuku musue bua bakuabu bikala bakuambila anu bulelela anyi? Kuamba bulelela mbualu bunene mu ntendelelu wa Yehowa. Kudi kuleja mutudi banange Yehowa ne bantu netu. Patudi tuamba bulelela, tudi tuleja ne: tudi basue kulonda mêyi a Yezu adi alonda aa: “Nuenzele bantu malu onso anudi basue banuenzele.”​—Matayo 7:12; 22:36-39.

Kuamba bulelela dîba dionso kudi mua kutukebela imue ntatu, kadi patudi tuamba bulelela, tudi tulama kondo ka muoyo kimpe. Kondo ka muoyo ka nunku ntshintu tshimpe kupita bintu bionso bitudi mua kujimija. Kadi mu matuku adi kumpala, kuamba bulelela nekutupeteshe masanka mavule. Tumanyayi ne: kuikala balunda ba Yehowa nkupite bintu bionso kule ne kule. Bua tshinyi kushima anu bua batumone ne: tudi bantu bimpe anyi bua kupeta bintu kampanda mu njila mibi? Bualu kuenza nunku kudi kushipa bulunda buetu ne Nzambi! Nansha tuetu bapete bualu kayi, tuikalayi bajadike mudi mêyi a muimbi wa Misambu aa malelela; wakamba ne: ‘Disanka didi kudi muntu udi uvuija Yehowa tshieyemenu tshiende, udi kayi ukudimuka kudi badi badisue, anyi kudi badi basesuka bua kulondabu mashimi.’​—Musambu 40:4.

[Bimfuanyi mu dibeji 18]

Bena Kristo balelela kabena basumba anyi benzeja mikanda ya mafi to