Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Ntshimanyishilu kayi tshidibu bakuile mu Buakabuluibua 7:3?

Buakabuluibua 7:1-3 udi wamba ne: ‘Ngakatangila banjelu banayi bimana ku matengu anayi a buloba, bakuate mpepele inayi ya buloba, bua lupepele kalupepi pa buloba, anyi pa mâyi manene, anyi pa mutshi. Ngakatangila muanjelu mukuabu ubanda mulu, ufuma kudi kubanda dîba, muikale ne tshimanyishilu tshia Nzambi udi ne muoyo; ne wakela dîyi dikole kudi banjelu banayi bakadi bapeshibua bukole bua kunyangabu buloba ne mâyi manene, wamba ne: Kanunyangi buloba, nansha mâyi manene, nansha mitshi, too ne patuamana kuteka tshimanyishilu pa mpala pa bapika ba Nzambi wetu.’

Pikalabu ne bua kulekelela ‘mpepele inayi ya buloba,’ apu “dikenga dinene” nedituadije; nebabutule bitendelelu bia dishima ne bantu babi. (Buakabuluibua 7:14) ‘Bapika ba Nzambi wetu’ badibu batela aba mbana babu ne Yezu anyi bena Kristo bela manyi batshidi pa buloba. (1 Petelo 2:9, 16) Nunku, mulayi eu udi uleja ne: diteka tshimanyishilu pa mpala ya bana babu ne Kristo nedikale dimane kujika patuadija dikenga dinene. Tshidibi, mvese mikuabu ya mu Bible idi ileja ne: kudi tshimanyishilu tshia kumpala tshidi bela manyi bapeta. Ke bualu kayi, imue misangu tutu tuakula bua tshimanyishilu tshia kumpala ne tshia ndekelu. Bimanyishilu bibidi ebi mbishilangane ku tshinyi?

Tuanji tumone diumvuija dia tshiambilu etshi “kuteka tshimanyishilu.” Kale bavua benza mudimu ne tshintu kampanda bua kutua bitampi anyi bimanyishilu pa mikanda. Tshiambilu etshi tshidi kabidi mua kumvuija tshitampi anyi tshimanyishilu tshine. Mu matuku au, bantu bavua ne tshibidilu tshia kutua kamanyishilu pa katupa ka dîma ne bakanga naku mukanda anyi tshikuabu tshintu bua kuleja muena mukanda au anyi mfumu wa tshintu atshi menemene.​—1 Bakelenge 21:8; Yobo 14:17.

Paulo wakafuanyikija nyuma muimpe ne tshimanyishilu pakambaye ne: ‘Wakatujadika nenu mu Kristo, wakatuela manyi pa mutu, n’Nzambi; wakatutekela tshimanyishilu tshiende ne wakatupa tshieya tshia nyuma muimpe mu mitshima yetu kabidi.’ (2 Kolinto 1:21, 22) Nunku, Yehowa udi wela bena Kristo aba manyi a nyuma wende bua kujadika ne: mbantu bende.

Kadi kudi bitupa bibidi mu ditua bela manyi tshimanyishilu. Tshimanyishilu tshia kumpala ntshishilangane ne tshia ndekelu (1) ku tshipatshila tshiatshi ne (2) ku dîba didibu batshiteka. Tshimanyishilu tshia kumpala tshidi tshiambuluisha bua kusungula muntu mupiamupia udibu basakidila mu mulongo wa bena Kristo bela manyi. Tshimanyishilu tshia ndekelu tshidi tshijadika ne: muntu uvuabu basungule ne bateke tshimanyishilu mmuleje lulamatu luende too ne ku ndekelu. Anu ku ndekelu menemene ke kudibu batua tshimanyishilu tshia ndekelu ‘pa mpala’ pa muela manyi bua kashidi bua kushindika ne: ‘Mmupika wa Nzambi wetu’ uvuabu batete ne mushale anu ne lulamatu. Tshimanyishilu tshidibu bakuile mu Buakabuluibua nshapita wa 7 ntshimanyishilu tshia ndekelu etshi.​—Buakabuluibua 7:3.

Paulo wakafundila bena Kristo bela manyi bua dîba didibu bapeta tshimanyishilu tshia kumpala ne: ‘Nuenu kabidi, panuakamana kumvua dîyi dia bushuwa kudiye, lumu luimpe lua lupandu luenu, panuakamuitabuja kabidi, nuakuangata tshimanyishilu tshia nyuma muimpe mulayibue.’ (Efeso 1:13, 14) Bible udi uleja misangu ya bungi ne: bena Kristo ba kumpala bavua bapeta tshimanyishilu mutantshi mukese panyima pa bobu bamane kumvua lumu luimpe ne bitabe Kristo. (Bienzedi 8:15-17; 10:44) Tshimanyishilu tshia kumpala etshi tshivua tshileja muvua Nzambi mubanyishe. Kadi katshivua tshileja ne: Nzambi uvua mubanyishe bua kashidi to. Bua tshinyi?

Paulo wakamba ne: bavua bapesha bena Kristo bela manyi ‘tshimanyishilu too ne palua dituku dia bupikudi.’ (Efeso 4:30) Bualu ebu budi buleja ne: tshikondo kampanda anyi bidimu bia bungi bivua ne bua kupita kunyima kua bamane kupeta tshimanyishilu tshia kumpala atshi. Bela manyi badi ne bua kushala ne lulamatu kubangila ku dituku didibu bapeta tshimanyishilu tshia nyuma muimpe too ne ku ‘dituku didibu babapikula’ ku mibidi yabu ya pa buloba, mbuena kuamba ne: badi ne bua kushala ne lulamatu too ne ku lufu luabu. (Lomo 8:23; Filipoi 1:23; 2 Petelo 1:10) Ke bualu kayi Paulo wakamba anu ku ndekelu menemene kua muoyo wende wa pa buloba ne: ‘Ngakujikija tshidikijilu tshia lubilu, ngakulamata ditabuja; tshidi kumpala mpindieu ntshifulu tshia butumbi tshia buakane.’ (2 Timote 4:6-8) Yezu wakambila pende tshisumbu kampanda tshia bena Kristo bela manyi ne: ‘Nuikale ne dieyemena [anyi lulamatu] too ne ku lufu, nunku nennupe tshifulu tshia butumbi tshia muoyo.’​—Buakabuluibua 2:10; 17:14.

Miaku eyi “tshifulu tshia butumbi” idi ileja kabidi ne: tshikondo kampanda tshidi tshipita pankatshi pa tshimanyishilu tshia kumpala ne tshia ndekelu. Bua tshinyi? Kale, bantu bavua ne tshibidilu tshia kupesha muntu uvua upatuka wa kumpala mu lubilu tshifulu tshia butumbi. Bua muntu kupeta tshifulu atshi, kavua anu ne bua kutuadija patupu lubilu nansha. Uvua ne bua kunyema too ne ku ndekelu. Bia muomumue, anu pikala bena Kristo bela manyi ne bua kunanukila too ne ku ndekelu kua lubilu luabu (mbuena kuamba ne: kubangila ku tshimanyishilu tshiabu tshia kumpala too ne ku tshia ndekelu) ke pikalabu ne bua kupeta tshifulu tshia butumbi tshia muoyo udi kauyi ufua mu diulu.​—Matayo 10:22; Yakobo 1:12.

Kadi ndîba kayi dikala bashadile ba ku bena Kristo bela manyi bakavua bapete tshimanyishilu tshia kumpala ne bua kupeta tshimanyishilu tshia ndekelu? Bonso batshidi ne muoyo pa buloba nebapete tshimanyishilu tshia ndekelu ‘pa mpala yabu’ kumpala kua dikenga dinene kutuadijadi. Pikalabu ne bua kulekela mpepele inayi ya dikenga, bena Isalele wa mu nyuma bonso nebikale bamane kupeta tshimanyishilu tshia ndekelu. Kadi bamue ba kudibu nebikale ne muoyo ne nebikengele bua bajikije lubilu luabu lua pa buloba.