Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ambuluisha bakuabu bua batumikile tshidi Bible wamba

Ambuluisha bakuabu bua batumikile tshidi Bible wamba

Ambuluisha bakuabu bua batumikile tshidi Bible wamba

‘Au a mu buloba buimpe adi bu bantu bakumvua dîyi mu mitshima mimpe ne ya kalolo, badi badilama bikole, badi bavudija maminu bua dinanukila diabu.’​—LUKA 8:15.

1, 2. (a) Ntshinyi tshidibu bapatuile mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? (b) Mu bidimu bibidi bishale ebi, mmunyi mudi Yehowa mubeneshe mudimu udi bantu bende benza bua kuvuija bantu bayidi?

MUANETU mukuabu mpanda-njila wakamba bua mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene * ne: “Mukanda eu mmulenga mupue! Balongi banyi mbausue be! Meme panyi ndi muusue bikole. Mukanda eu udi ufila mushindu wa kutuadija kulonga Bible ne bantu panutshidi anu bimanyine kulu.” Mumanyishi mukuabu wa Bukalenge ukadi mukulakaje wakamba pende bua mukanda eu ne: “Ndi muambuluishe bantu ba bungi bua kumanya Yehowa mu bidimu ebi 50 bindi muenze mudimu wa kuyisha. Kadi ndi ngamba ne: mukanda wa kulonga nawu Bible eu ngua pa buawu. Bilejilu ne bimfuanyi bidimu mbimpe be.” Ke muudi umona pebe mukanda wa Bible ulongesha anyi? Mukanda eu mmuenza bua kukuambuluisha bua wewe kukumbaja dîyi dia Yezu edi: ‘Yayi nuvuije ba bisamba bionso bayidi, nubayishe mua kuenza malu onso angakanuambila.’​—Matayo 28:19, 20.

2 Kakuyi mpata, Yehowa udi usanka padiye umona Bantemu bende batue ku miliyo 6 ne binunu nkama 6 batumikila ku budisuile dîyi dia Yezu dia kuvuija bantu bayidi. (Nsumuinu 27:11) Kakuyi mpata, Yehowa udi ubenesha mudimu wabu. Tshilejilu, mu tshidimu tshia 2005 bavua bayishe lumu luimpe mu matunga 235 ne bavua balonge Bible ne bantu bapite pa 6 061 500. Ke tshidi tshiambuluishe bua bantu ba bungi ‘kumvua dîyi dia Nzambi ne kuditabuja, ki mbu dîyi dia bantu, kadi bu mudidi bushuwa dîyi dia Nzambi mene.’ (1 Tesalonike 2:13) Mu bidimu bibidi bishale ebi, bayidi bapiabapia bapite pa binunu nkama itanu mbashintulule nsombelu wabu bua kutumikila mikenji ya Yehowa ne kudilambula kudiye.

3. Nkonko kayi idi itangila mushindu wa kuenza mudimu ne mukanda wa Bible ulongesha ituandamuna mu tshiena-bualu etshi?

3 Mbikupeshe pebe disanka bua kulonga Bible ne muntu matuku adi panshi aa anyi? Kutshidi anu bantu ba “mitshima mimpe ne ya kalolo” bikala mua ‘kulama dîyi dia Nzambi ne kuvudija maminu bua dinanukila diabu’ padibu bumvua dîyi edi. (Luka 8:11-15) Tumonayi mpindieu muudi mua kuenza mudimu wa divuija bantu bayidi ne mukanda wa Bible ulongesha. Netuandamune nkonko isatu eyi: (1) Mmunyi muudi mua kutuadija dilonga dia Bible? (2) Ndongeshilu kayi idi ipatula bipeta bimpe? (3) Mmunyi muudi mua kuambuluisha muntu bua kulua mulongi ne mulongeshi wa Dîyi dia Nzambi?

Muudi mua kutuadija dilonga dia Bible

4. Bamue bantu badi mua kuelakana bua kulonga Bible bua tshinyi? Mmunyi muudi mua kubambuluisha bua kubenga kuelakana?

4 Bobu bakuambile bua kuela tshidia tshimue bua kusambuka musulu munene, kuakuitaba to. Kadi bobu bakutekele mabue a kudiatshila mu ntanta mîpi mîpi, udi mua kuitaba bua kuteta kuusambuka. Bia muomumue, muntu udi ne dîba dikese udi mua kuelakana bua kulonga Bible. Udi mua kuela meji ne: kulonga Bible kudi kulomba dîba ne mudimu wa bungi. Mmunyi muudi mua kumuambuluisha bua kubenga kuelakana? Wewe muikale uyukila nende mu minite mikese pa malu adi atabuluja ntema yende, udi mua kumufikisha ku dilonga Dîyi dia Nzambi pa tshibidilu ne mukanda wa Bible ulongesha. Wewe udilongolola bimpe, dîba dionso diudi umupinganyina nedikale kudiye bu dibue didiye udiatshila mutangile ku didia bulunda ne Yehowa.

5. Bua tshinyi udi ne bua kubala mukanda mujima wa Bible ulongesha?

5 Kadi kumpala kua wewe kuambuluisha muntu mukuabu ne mukanda wa Bible ulongesha, udi ne bua kuanji kuumanya bimpe menemene. Ukadiku muubale mujima anyi? Muanetu mukuabu wa balume ne mukajende bakaya ne mukanda eu mu dikisha ne kutuadijabu kuubala pavuabu baye kuendakana kumpenga kua mâyi manene. Muntu mukaji mukuabu uvua wenda usumbisha bintu wakasemena pabuipi nabu, kumonaye tshiena-bualu etshi: Bible utu ulongesha tshinyi menemene? Yeye kubambila ne: uvua ufuma ku disambila Nzambi bua lukonko elu, umulomba diandamuna. Ke bobu kumupesha mukanda eu ne disanka dionso. Ukadiku ‘mudisumbile tshikondo’ tshia kubala mukanda eu, nansha bua musangu muibidi, paudi muindile muntu anyi mu dikisha dia ku mudimu peshi mu kalasa anyi? (Efeso 5:15, 16) Wewe muubale, neumanye malu adimu bimpe ne udi kabidi mua kukeba mpunga ya kuambila bantu bakuabu malu adimu.

6, 7. Mmushindu kayi uudi mua kutuadija kulongesha bantu Bible ne mukanda wa Bible ulongesha?

6 Paudi ushila muntu mukanda eu, enza mudimu bimpe ne bimfuanyi, mvese ne nkonko bidi mu dibeji 4, 5, ne 6. Tshilejilu, udi mua kumuebeja ne: “Pa kumona ntatu yonso idi nayi bantu lelu, buebe wewe nkuepi kudi bantu mua kupeta mibelu mimpe?” Kunyima kua wewe mumane kuteleja ne ntema diandamuna diende, bala 2 Timote 3:16, 17, ne umumvuije ne: Bible udi uleja mushindu mulelela wajika ntatu ya bantu. Pashishe, uye ne muntu eu mu dibeji 4 ne 5, ne umuebeje ne: “Ku malu adibu baleje muaba eu, mbuepi budi bukutonda bikole?” Padiye uleja bualu bumue, umupeshe mukanda akukuatshile bua umubadile mvese udibu bafile bua bualu ebu mu Bible. Pashishe, bala malu adi mu dibeji 6, ne umuebeje ne: “Ku nkonko isambombo eyi, nduepi luudi musue kupeta diandamuna dialu?” Padiye uleja lukonko lumue, umuleje nshapita udi wandamuna lukonko alu; umushile mukanda ne numvuangane bua dituku diudi mua kumupinganyina bua kuandamuna lukonko alu.

7 Mushindu eu wa difila mukanda udi mua kuangata anu minite mitue ku itanu. Kadi mu minite mikese eyi, newikale mumanye bualu budi butonde muntu eu, newikale mumubadile mvese ibidi ne muyumvuije, ne newikale munzulule njila wa kulua kumupinganyina. Diyukila ne muntu mu minite mikese didi mua kumukankamija bikole menemene. Nenku, nansha muntu udi kayi ne dîba udi mua kushala muindile bua ulue kuyukila nende minite mikuabu mikese bua umuambuluishe mua kuela tshidia tshikuabu mutangile mu ‘njila wa ku muoyo.’ (Matayo 7:14) Mu bungi bua matuku, padi dijinga dia muntu dia kumanya malu a bungi divula, udi mua kuvudija bungi bua minite ya dilonga. Udi mua kumulomba bua kulonga nende nunku basombela panshi bua katantshi kale.

Ndongeshilu idi ipatula bipeta bimpe

8, 9. (a) Mmunyi muudi mua kulongolola mulongi wa Bible bua kukandamena bipumbishi ne mateta bikalaye mua kupeta? (b) Mpenyi patudi mua kupeta bintu bia kuibaka nabi ditabuja dikole bidi kabiyi bioshika?

8 Padi muntu utuadija kutumikila malu adi Bible wamba, imue misangu neapete malu adi mua kumupangisha bua kuya kumpala. Mupostolo Paulo wakamba ne: ‘Bonso badi basue kuikala [balamate Nzambi] mu Kristo Yezu nebakengeshibue.’ (2 Timote 3:12) Paulo wakafuanyikija ntatu eyi ne kapia kadi mua kuosha bintu bia kuibaka nabi bidi bioshika, kadi kakayi kosha bintu bu mudi or ne argent ne mabue a mushinga mukole. (1 Kolinto 3:10-13; 1 Petelo 1:6, 7) Bua kuambuluisha muntu uudi ulonga nende Bible bua kupeta ngikadilu idi ikengedibua bua yeye kushala mukole padi ntatu ilua, mbimpe umuibaka ne bintu bidi kabiyi bioshika.

9 Mufundi wa Misambu udi ufuanyikija ‘mêyi a Yehowa’ ne ‘tshiamu tshia argent tshiakafulabu mu ditanda, tshiakafulabu misangu muanda mutekete.’ (Musambu 12:6) Bushuwa, mu Bible mudi malu onso mimpe atudi mua kuibaka nawu ditabuja bua dilue dikole. (Musambu 19:7-11; Nsumuinu 2:1-6) Mukanda wa Bible ulongesha udi ukuleja muudi mua kulongesha bimpe ne Bible.

10. Mmunyi muudi mua kuimanyina ne mulongi pa Bible?

10 Panudi nulonga, tangija ntema ya mulongi ku mvese idibu bafile. Wele mulongi nkonko bua kumuambuluisha bua kumvuaye mvese minene ne bua kuyitumikila. Kadi kumuambidi tshia yeye kuenza to; londa tshilejilu tshia Yezu. Pavua mumanyi mukuabu wa Mikenji muele Yezu lukonko, Yezu wakamuandamuna ne: ‘Bakafunda tshinyi mu mikenji ya Mose? Udi ubala munyi?’ Muntu au wakafila diandamuna dia mu Mukanda wa Nzambi, Yezu kumuambuluisha bua kutumikila dîyi adi mu nsombelu wende. Ke Yezu kufila kabidi tshilejilu bua kuambuluisha muntu au bua amone mudi dilongesha adi ne bua kumushintulula. (Luka 10:25-37) Mukanda wa Bible ulongesha udi ne bilejilu bipepele biudi mua kuambuluisha nabi mulongi bua kutumikila mêyi a mu Bible.

11. Nudi mua kulonga bikoso bungi kayi dîba dionso dinudi nulonga?

11 Mukanda wa Bible ulongesha udi ne ngakuilu mupepele ne mutoke bua kumvuija Dîyi dia Nzambi, anu muvua Yezu umvuija malongesha makole mu mêyi mapepele. (Matayo 7:28, 29) Londa tshilejilu tshiende. Umvuija malu mu mushindu mupepele, mutoke ne mujalame. Kuyi lubilu lubilu to. Kadi mushindu uwamona malu ne bukokeshi bua mulongi ke biakambuluisha bua kumanya bungi bua bikoso binudi mua kuenza nende dîba dionso dinudi nulonga. Yezu uvua mumanye mikalu ya bayidi bende, kavua ubalokeshila malu mapite avuabu nawu dijinga anu musangu umue to.​—Yone 16:12.

12. Mmunyi mutudi mua kukuata mudimu ne tshitupa tshia ku ndekelu kua mukanda wa Bible ulongesha?

12 Mukanda wa Bible ulongesha udi ne tshitupa tshidibu basakidile ku ndekelu tshidi ne biena-bualu 14. Wewe mulongeshi udi ne bua kumanya mushindu uudi mua kukuata mudimu bimpe ne biena-bualu ebi bilondeshile majinga a mulongi. Tshilejilu, mulongi yeye mumone tshintu kampanda tshimukolele anyi muele imue nkonko bilondeshile mayisha a mu tshitendelelu tshivuaye kale, udi mua kumulomba bua adibadile nkayende tshimue tshia ku biena-bualu ebi tshidi tshiakanyine. Kadi majinga a mulongi adi mua kukusaka bua kukonkonona nende tshitupa atshi. Bua biena-bualu bu mudi tshia “‘Anyima’ ne ‘nyuma’ bidi biumvuija tshinyi menemene?ne tshia “‘Babulona Munene’ nnganyi?,” nudi mua kubikonkonona pamue ne mulongi webe. Bu mudibu kabayi bafunde nkonko ya kuela bua biena-bualu 14 ebi, nebikulombe bua kuikala mumanye bimpe malu adimu bua wewe kumona mua kuela nkonko mimpe.

13. Mmunyi mudi disambila dikolesha ditabuja?

13 Musambu 127:1 udi wamba ne: ‘Bikala Yehowa kayi wasa nzubu, badi bamuasa badi bakuata mudimu eu patupu.’ Nenku paudi udilongolola bua kulonga Bible ne muntu, lomba Yehowa diambuluisha. Masambila audi wenza ku ntuadijilu ne ku ndekelu kua dilonga dionso aleje muudi mu malanda makole ne Yehowa. Wambile mulongi bua kulomba Yehowa meji bua amone mua kumvua Dîyi diende ne bua apete bukole bua kutumikila mibelu idimu. (Yakobo 1:5) Mulongi yeye musambile nunku, neapete bukole bua kutantamena ntatu ne neatungunuke ne kukola mu ditabuja.

Ambuluisha balongi ba Bible bua balue balongeshi

14. Ndikola dia mu nyuma kayi didi mulongi ne bua kukola?

14 Bua balongi betu ba Bible kuenzabu “malu onso” avua Yezu muambile bayidi bende, badi ne bua kukola, kulekela dikala balongi ba Dîyi dia Nzambi bua kulua balongeshi ba Dîyi dia Nzambi. (Matayo 28:19, 20; Bienzedi 1:6-8) Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kuambuluisha mulongi bua kukolaye mu nyuma mushindu eu?

15. Bua tshinyi udi ne bua kulomba mulongi wa Bible bua kubuela mu bisangilu bia bena Kristo?

15 Anu panudi nutuadija dilonga dia kumpala, bikila mulongi bua alue kubuela mu bisangilu. Umumvuije ne: mu bisangilu ke mudibu bakulongesha bua wewe kuikala mulongeshi wa Dîyi dia Nzambi. Munda mua mbingu ndambu, ushiye minite mikese ku ndekelu kua dilonga dionso dia Bible bua kumumvuija mushindu unudi nulonga Dîyi dia Nzambi mu bisangilu ne mu mpuilu. Akula ne musangelu bua masanka audi upeta mu bisangilu ebi. (Ebelu 10:24, 25) Padi mulongi utuadija kubuela mu bisangilu, udi mua kulua mulongeshi wa Dîyi dia Nzambi.

16, 17. Tela bimue bipatshila bidi mulongi wa Bible mua kudifundila ne kukumbaja.

16 Wambuluishe mulongi wa Bible bua kudifundila bipatshila bidiye mua kukumbaja. Tshilejilu, umulombe bua kuambila mulunda wende anyi mulela wende malu adiye ulonga. Umulombe kabidi bua kubala Bible mujima. Wewe mumuambuluishe bua kuikala ne tshibidilu tshia kubala Bible dituku dionso, nebimuambuluishe matuku a bungi kunyima kua mumane kutambula. Bua tshinyi kubenga kumukankamija bua kukuata mvese nansha umue patupu udi wandamuna lukonko lunene lua mu nshapita yonso wa mu mukanda wa Bible ulongesha? Yeye muikale wenza malu aa, nealue ‘muena mudimu udi kayi ne bua kufua bundu, uludikile bantu njila mululame mu dîyi dia Nzambi dia bushuwa.’​—2 Timote 2:15.

17 Pamutu pa kulongesha mulongi bua kuambulula patupu mêyi a mu mvese anyi bua kuamba tshidiyi yamba mu tshikoso, umulombe bua kumvuija mvese minene padiye wandamuna nkonko ya bantu. Dienza manaya mîpi a tshilejilu didi mua kumuambuluisha; wewe wangata muaba wa mulela anyi mulongi wabu peshi muena mudimu wabu udi umuebeja bua umvuije malongesha ende. Padiye ujikija kuandamuna, umuleje mushindu udiye mua kuandamuna ne lutulu ne kanemu.​—1 Petelo 3:15.

18. Padi mulongi wa Bible ukumbana bua kulua mumanyishi udi kayi muanji kutambula, mmunyi muudi mua kumuambuluisha kabidi?

18 Mu bungi bua matuku, mulongi udi mua kukumbana bua kuenza mudimu wa buambi. Umuleje ne: udi ne bua kumona dimuanyishila bua kuyisha bu diakalenga dinene. (2 Kolinto 4:1, 7) Padi bakulu bitaba bua mulongi wa Bible kulua mumanyishi udi kayi muanji kutambula, umuambuluishe bua kulongolola katshiena-bualu kapepele ne pashishe uye kumufila mu buambi. Utungunuke ne kuenza nende mudimu mu bitupa bishilangane bia mudimu wa diyisha, ne umulongeshe mua kudilongolola bimpe kumpala kua kupinganyina bantu bavuaye muyishe. Tshilejilu tshiebe tshimpe netshimuambuluishe bikole.​—Luka 6:40.

‘Udisungile wewe ne bobu badi bateleja mêyi ebe’

19, 20. Ntshipatshila kayi tshitudi mua kuikala natshi, ne mbua tshinyi?

19 Kakuyi mpata, kuambuluisha muntu bua kupetaye “dimanya dia malu malelela” kudi kulomba mudimu wa bungi. (1 Timote 2:4) Kadi kakuena masanka a bungi atudi mua kufuanyikija ne disanka dia kuambuluisha muntu bua kutumikila tshidi Bible wamba. (1 Tesalonike 2:19, 20) Bushuwa, tudi ne diakalenga dinene dia kuikala ‘benzejanganyi ba mudimu ne Nzambi’ mu mudimu eu wa dilongesha bantu udi wenzeka pa buloba bujima!​—1 Kolinto 3:9.

20 Ku diambuluisha dia Yezu Kristo ne dia banjelu, mu katupa kîpi emu Yehowa neabutule bantu ‘badi kabayi bamanye Nzambi ne badi kabayi batumikila lumu luimpe lua Mukalenge wetu Yezu.’ (2 Tesalonike 1:6-8) Mioyo ya bantu idi mu njiwu. Kuenaku mua kudifundila tshipatshila tshia kulongesha nansha muntu umue Bible ne mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? Paudi wenza mudimu eu, udi ne diakalenga dia ‘kudisungila wewe ne bobu kabidi badi bumvua mêyi ebe.’ (1 Timote 4:16) Mpindieu ke udibi bia lukasa lukasa bua tuetu kuambuluisha bakuabu bua batumikile tshidi Bible wamba.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 1 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Mmalu kayi audi mulonge?

• Bua tshinyi mbenze mukanda wa Bible ulongesha?

• Mmunyi muudi mua kutuadija kulongesha bantu Bible ne mukanda wa Bible ulongesha?

• Ndongeshilu kayi idi ipatula bipeta bimpe?

• Mmunyi muudi mua kuambuluisha mulongi wa Bible bua kulua mulongeshi wa Dîyi dia Nzambi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Udiku ulongesha bimpe ne mukanda eu anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Diyuki dîpi didi mua kupesha muntu dijinga dia kupeta dimanya dia mu Bible

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Udi mua kuenza tshinyi bua kutangija ntema ya mulongi ku Bible?

[Tshimfuanyi mu dibeji 30]

Ambuluisha mulongi wa Bible bua kuya kumpala mu Dîyi dia Nzambi