Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Wikale anu muena dianyisha

Wikale anu muena dianyisha

Wikale anu muena dianyisha

‘Nzambi, mona mudi meji ebe mikale a mushinga mukole kundi! Mona mudi bungi buawu bupite bunene!’​—MUSAMBU 139:17.

1, 2. Bua tshinyi tudi ne bua kunanga Dîyi dia Nzambi? Ntshinyi tshivua Davidi mufunde bua kuleja dianyisha diende?

BAVUA bangule tshintu tshia dikema mu ntempelo wa Yehowa wa ku Yelushalema pavuabu bamulongolola! Muakuidi munene Hilekiya wakangula ‘mukanda wa mikenji wakafundabu kudi Mose’ uvuaye pamuapa mufunde ku tshianza tshiende kukavua pinapu bidimu bitue ku 800. Elabi meji muvua Yoshiya mukalenge uvua utshina Yehowa mumvue pavuaye mumone mukanda au! Uvua muwangate ne mushinga wa bungi ne kuambilaye Shafana uvua sekretere wende bua kumubadilawu ne dîyi dikole.​—2 Kulondolola 34:14-18.

2 Lelu, bantu miliyo ya bungi badi mua kubala Bible yonso mujima anyi tshitupa. Kadi abi bidiku bileja ne: Bible katshiena kabidi ne mushinga anyi? Kabiena nanku to! Mu bulelela, mu Bible mudi ngenyi ya Nzambi wa Bukole Buonso mifunda bua diakalenga dietu. (2 Timote 3:16) Davidi wakaleja muvuaye munange Dîyi dia Nzambi pavuaye mufunde ne: ‘Nzambi, mona mudi meji ebe mikale a mushinga mukole kundi! Mona mudi bungi buawu bupite bunene!’​—Musambu 139:17.

3. Ntshinyi tshidi tshileja ne: Davidi uvua musue malanda ende ne Nzambi bikole?

3 Davidi uvua anu ne dianyisha kudi Yehowa, bua Dîyi diende ne bua malu avuaye mulongolole mu ntendelelu mulelela. Misambu milenga bungiyi ivua Davidi mufunde idi ileja muvuaye umvua. Tshilejilu, wakamba mu Musambu wa 27:4 ne: ‘Ngakulomba Yehowa bualu bumuepele, mbuobu bundi nkebakeba: bua meme kushikama mu nzubu wa Yehowa matuku onso a muoyo wanyi, bua kumona buimpe bua Yehowa, ne bua kuelangana meji a malu a mu ntempelo wende.’ Muaku wa mu tshiena Ebelu udibu bakudimune ne: ‘kuelangana meji’ udi umvuija kushala mutangile, kukenketa, kutangila ne disanka, ne dikatshila. Bidi bimueneka ne: Davidi uvua mumanye mushinga wa malanda ende ne Nzambi ne uvua munange bionso bivuaye umupesha bua kukolesha ditabuja diende. Uvua kabidi wanyisha malu onso avua Nzambi umulongesha. Tshilejilu tshiende tshilenga ke tshitudi mua kulonda petu.​—Musambu 19:7-11.

Wikale ne dianyisha bua muudi mumanye Bible

4. Ntshinyi tshivua tshisake Yezu bua ‘kusanka mu nyuma muimpe’?

4 Bua kupeta dimanya dia mu Bible kabiena bikengela kuikala ne meji matue anyi kuikala mulonge tulasa tua bungi, bualu abi mbintu bitu bitamba kufikishangana ku lutambishi. Kadi Yehowa ke udi upesha bantu bapuekele ne ba muoyo mutoke badi bamanye mushinga wa kuikala mu malanda mimpe nende dimanya edi anu bua luse luende. (Matayo 5:3; 1 Yone 5:20) Pavua Yezu wela meji bua bamue bantu bena mpekatu bavua ne bua kuikala ne mêna abu mafunda mu diulu, ‘wakasanka mu nyuma muimpe, wakamba ne: Tatu wanyi, Mukalenge wa diulu ne wa buloba, ndi nkusakidila bua wewe wakusokoka bena meji ne bena budimu malu aa, wakuasokolola kudi bana bakese.’​—Luka 10:17-21.

5. Bua tshinyi balongi ba Yezu kabavua ne bua kulengulula malu a Bukalenge avuaye ubamanyisha?

5 Pavua Yezu mujikije disambila adi dia muoyo mujima, wakambila balongi bende ne: ‘Mêsu adi amona malu anudi numona adi ne disanka; ndi nnuambila ne: Baprofete ba bungi ne bamfumu bakasua kumona malu anudi numona, kabakaamona; bakasua kumvua malu anudi numvua, kabakaumvua.’ Yezu uvua ukankamija balongi bende bua kabangatshi malu a mushinga a Bukalenge avuaye ubamanyisha bu malu a patupu to, bualu kabavua baamanyishe basadidi ba Nzambi ba kale, nansha ‘bena meji ne bena budimu’ ba mu tshikondo tshia Yezu!​—Luka 10:23, 24.

6, 7. (a) Bua tshinyi tudi ne bua kuleja dianyisha bua dimanya dia Nzambi ditudi nadi? (b) Ndishilangana kayi didiku lelu pankatshi pa tshitendelelu tshilelela ne tshia dishima?

6 Mu tshikondo tshietu etshi, tudi ne malu a bungi adi ne bua kutusaka bua kusanka bua malu a Nzambi atudi bamanye, bualu Yehowa mmutufikishe ku diumvua Dîyi diende mu bule ne mu butshiama ku diambuluisha dia ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu.’ (Matayo 24:45, NW; Danyele 12:10) Muprofete Danyele wakafunda bua matuku a ku nshikidilu ne: “Ba bungi nebatambakane, [dimanya anyi] lungenyi neluvulangane.” (Danyele 12:4) Kuenaku umona ne: lelu dimanya dia Nzambi ‘ndivulangane’ ne basadidi ba Yehowa badi badia bimpe mu nyuma anyi?

7 Bushuwa kudi dishilangana pankatshi pa dimanya divule didi nadi bantu ba Nzambi ne tshibuejakaji tshia malongesha tshidi mu Babulona Munene! Bua bualu ebu, bantu ba bungi badi bitendelelu bia dishima bitonda badi balua mu tshitendelelu tshilelela. Badi bu mikoko idi kayiyi misue ‘kuikala mu buobumue ne [Babulona munene] mu malu mabi ende’ ne kayiyi misue kupeta ‘makenga ende.’ Yehowa ne basadidi bende badi babikila bantu badi bu mikoko aba mu ntendelelelu mulelela wa bena Kristo.​—Buakabuluibua 18:2-4; 22:17.

Bena dianyisha badi baya kudi Nzambi

8, 9. Mmunyi mudi mvese wa Hagai 2:7 ukumbana lelu?

8 Yehowa ukavua muakule bua ntendelelu wende wamba ne: “Nenzakaje bisamba bionso, biuma bia mu bukua bisamba nebipuile munemu, nenguuje Nzubu wa tshijila ewu ne lumu.” (Hagai 2:7, MMM) Mulayi eu wa dikema wakakumbana mu tshikondo tshia Hagai pavua bashadile ba ku bantu ba Nzambi bibakulule ntempelo wa ku Yelushalema. Lelu kabidi mêyi a Hagai adi akumbanyina ntendelelu wa Yehowa mu malu a bungi.

9 Bantu miliyo ne miliyo bakadi balue mu tshitudi mua kufuanyikija ne nzubu wa Yehowa bua kumutendelela “mu nyuma ne mu bulelela.” Tshidimu tshionso etshi, bantu binunu nkama ne nkama badi bu “biuma bia mu bukua bisamba” badi batungunuka ne kubuelamu. (Yone 4:23, 24) Tshilejilu, luapolo lua mudimu lua buloba bujima lua 2006 ludi luleja ne: bantu 248 327 bavua batambule bua kuleja muvuabu badilambule kudi Yehowa. Mbienze anu bu ne: bantu bapiabapia 680 badi babuelamu dituku dionso edi! Dinanga diabu dia bulelela ne dijinga diabu dia kuenzela Yehowa mudimu wa kumanyisha Bukalenge ntshijadiki tshia ne: Nzambi ke udi mubakoke.​—Yone 6:44, 65.

10, 11. Londa bualu budi buleja mushindu udi bantu bafike ku dinanga bulelela budi mu Bible.

10 Bantu ba bungi ba muoyo muimpe mbakokibue kudi bulelela bualu bavua bamone ‘ditapuluka pankatshi pa bantu bimpe ne bantu babi, pankatshi pa badi bakuatshila Nzambi mudimu ne badi kabayi bamukuatshila mudimu.’ (Malaki 3:18) Tuangate tshilejilu tshia tatu Wayne uvua muena Mishonyi ne mukajende Virginia. Bavua ne nkonko ya bungi ya malu a Nzambi, kadi kabavua bapete mandamuna ayi to. Kabavua basue mvita to, kabidi kabavua bumvua bua tshinyi banene ba ekeleziya wabu bavua babenesha basalayi ne bingoma biabu ne bivua bibatonda bikole. Pakakulakajabu, bakamona ne: bena mu tshitanda tshiabu kabatshivua babatangila to, nansha muvua Virginia mulongeshe mu Kalasa ka mu Dia lumingu ka malu a Nzambi munkatshi mua bidimu bia bungi. Badi bamba ne: “Kakuvua muntu nansha umue uvua ulua kututangilaku kumbelu anyi ulua kutusamba ne malu a Nzambi to. Ekeleziya uvua anu ukeba dieya dituvua nadi kuajiki. Bivua bitutonda be.” Malu avua malue kubatonda kabidi bikole pavuabu bamona ekeleziya wabu wanyisha balume bavua balala ne balume nabu.

11 Pavua malu au abenzekela apu, muikuluabu wa bakaji ne pashishe muanabu wa bakaji bavua balue Bantemu ba Yehowa. Nansha muvua Wayne ne mukajende Virginia banyingalale bua tshitendelelu tshivua bana babu atshi, panyima pa matuku bakashintulula mmuenenu wabu kuitababu bua kulonga Bible. Wayne wakamba ne: “Mu ngondo isatu tshianana tukavua balonge bintu bia bungi mu Bible kupita bituvua balonge mu bidimu 70 bivua bishale! Katuvuaku banji kumanya ne: dîna dia Nzambi n’Yehowa to, ne katuvua bamanye tshintu nansha tshimue bua Bukalenge ne bua Mparadizu wa pa buloba.” Abidi mmale asatu mmipi, bakatuadija kubuela mu bisangilu bia Bantemu ba Yehowa ne kuyisha lumu luimpe. Virginia wakamba ne: “Tudi basue kulongesha bantu bonso bulelela.” Bonso babidi bakatambula mu 2005 pakavuabu ne bidimu 80 ne bia mu njila. Bavua bamba ne: “Tudi bafike mu tshisumbu tshia bena Kristo mudibu batunange bimpe.”

Wikale ne dianyisha bua ‘muudi mulongolola bua midimu yonso mimpe’

12. Ntshinyi tshitu Yehowa upesha bantu bende misangu yonso? Kadi ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua biobi kutuambuluisha bimpe?

12 Yehowa utu misangu yonso wambuluisha bantu bende bua kuenzabu disua diende. Tshilejilu, wakumvuija Noa malu onso matokesha bimpe a mushindu wa kuibaka buatu, pabi uvua mudimu uvuaye wenza bua musangu wa kumpala ne uvuaye ne bua kuenza bimpe menemene! Mudimu wakenzeka muvuabi bikengela. Bua tshinyi? Bualu Noa “wakenza mianda yonso yakamuambila Nzambi.” (Genese 6:14-22) Lelu kabidi, Yehowa udi upesha bantu bende bionso bidibu nabi dijinga bua kuenza disua diende. Bushuwa, mudimu wetu wa kumpala ngua kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ne kuambuluisha bantu badi basue bua balue bayidi ba Kristo Yezu. Anu bu Noa, bua tuetu kuenza mudimu eu bimpe bidi bikengela tuenze bionso bidibu batuambila. Tudi ne bua kulonda mushindu udi Yehowa utulombola ku diambuluisha dia Dîyi diende ne dia bulongolodi buende.​—Matayo 24:14; 28:19, 20.

13. Yehowa udi utulongesha ku diambuluisha dia tshinyi?

13 Bua kukumbaja mudimu wetu bimpe, tudi ne bua kumanya mua ‘kuludikila bantu njila mululame mu Dîyi dia Nzambi’ bualu diodi didi ‘ne mudimu muimpe wa kuyisha bantu, ne wa kubabela, ne wa kubadimuija, ne wa kubalongesha mu buakane bua Nzambi; bua muntu wa Nzambi ikale mukumbajibue, mulongolola tshishiki bua midimu yonso mimpe.’ (2 Timote 2:15; 3:16, 17) Yehowa udi utulongesha mu tshisumbu tshia bena Kristo anu bu muvuaye ulongesha bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala. Lelu, mu bisumbu 99 770 bia Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima, ku lumingu luonso kutu kuenzeka Kalasa ka Mudimu wa Nzambi ne Tshisangilu tshia Mudimu bidi bituambuluisha bua kuyisha. Utuku uleja muutu wanyisha bisangilu ebi bia mushinga mukole pa kubuelamu misangu yonso ne kutumikala malu audi ulongamu anyi?​—Ebelu 10:24, 25.

14. Mmushindu kayi udi basadidi ba Yehowa baleja dianyisha bua mudimu mulenga udibu benzela Nzambi? (Lejaku bimue bintu bidi bileja mu dibeji dia 27 too ne dia 30.)

14 Bantu miliyo ya bungi badi benzela Nzambi mudimu pa buloba badi baleja ne: badi ne dianyisha bua dilongesha dia Yehowa padibu badifila mu mudimu eu ne muoyo mujima. Tshilejilu, mu tshidimu tshia mudimu tshia 2006, bamanyishi ba Bukalenge 6 741 444 bavua bapitshishe mêba 1 333 966 199 mu mudimu wa diyisha mu mishindu yawu yonso. Mu mudimu eu, mbalombole malonga a Bible 6 286 618 ku mbanza ya bantu. Aa mmalu makese tshianana adi akolesha adi mu luapolo lua mudimu wa buloba bujima. Tudi tujinga bua wewe pebe utangila luapolo elu ne lukukankamije pawamona amue malu mimpe adimu, anu muvua ngumu ya mushindu uvua mudimu uya kumpala ku kale ikankamija bena Kristo ba kale.​—Bienzedi 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7.

15. Bua tshinyi muntu nansha umue kêna ne bua kuteketa mu mikolo bua mudimu udiye wenzela Yehowa ne muoyo mujima?

15 Mbila mikole ya ditumbisha nayi Yehowa Nzambi idiye umvua tshidimu tshionso etshi idi ileja dianyisha didi nadi bantu bende bua disanka didibu nadi dia kumumanya ne dia kumanyisha malu ende. (Yeshaya 43:10) Bushuwa, mudimu wa bana betu badi basama, badi bakulakaja ne badi balema udi bu tukuta tukese tuvua mukaji wa mu lufuila mufile. Kadi katupu muoyo ne: Yehowa ne muanende Yezu mbanange muntu yonso udi wenzela Nzambi mudimu ne muoyo mujima, bilondeshile makanda ende.​—Luka 21:1-4; Galatia 6:4.

16. Mbintu kayi bia dilongesha nabi bidi Nzambi mutupeshe mu bidimu bishale ebi?

16 Pa kumusha ditulongesha bua mudimu, Yehowa udi kabidi utupesha bintu bilenga bia kulongesha nabi. Bua bidimu bishale ebi, tudi mua kutela bintu bu mudi mukanda wa Bulelela budi bufikisha ku muoyo wa kashidi, wa Udi mua kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba bukudimuna mparadizu, wa Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi ne wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? utudi nawu mpindieu. Bantu badi banyisha bintu ebi badi benza nabi mudimu wa diyisha bimpe.

Kuata mudimu bimpe ne mukanda wa Bible ulongesha

17, 18. (a) Nshapita kayi wa mu mukanda wa Bible ulongesha uutu musue kuleja bantu mu buambi? (b) Ntshinyi tshidi mutangidi wa tshijengu mukuabu muambe bua mukanda wa Bible ulongesha?

17 Mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? ndibenesha dia dikema bua mudimu wa buambi. Mudi nshapita 19, Tshisakidila tshikale ne malu mumvuija mu bule ne mu butshiama, ne mmufunda mu Tshiluba tshipepele ne tshitoke. Tuangate tshilejilu tshia nshapita wa 12 udi wamba ne: “Tuikalayi ne nsombelu udi usankisha Nzambi.” Mbalejemu mudi mulongi mua kulua mulunda wa Nzambi, pabi bantu ba bungi kabatu nansha bela meji a kudia bulunda ne Nzambi anyi kabatu bamanye ne: bidi mua kuenzeka to. (Yakobo 2:23) Mmunyi mudi bantu bamona mukanda eu udi wambuluisha bua kulonga Bible?

18 Mutangidi wa tshijengu mukuabu wa mu Australie udi wamba mudi mukanda wa Bible ulongesha “ukoka muntu bua kuyikila nende bimpe.” Udi wamba kabidi mudi mukanda eu mupepele bua kuenza nawu mudimu ne: “mmuambuluishe bamanyishi ba bungi bua kukolabu muoyo ne bua kuikala ne disanka mu mudimu wa diyisha. Ke bualu kayi bantu ba bungi badi bawangata bu tshiuma tshia mushinga mukole bu or.”

19-21. Londa malu adi akolesha adi aleja buimpe bua mukanda wa Bible ulongesha.

19 Mamu mukuabu wa mu ditunga dia Guyana wakambila mpanda-njila uvua muye kamuyisha kuende ne: “Nzambi ke udi mukutume eu.” Mulume uvuabu basombe nende uvua mumunyeme, mumushiye ne bana babidi anu matuku au. Mpanda-njila e kubulula mukanda wa Bible ulongesha mu nshapita wa 1 ne kumubadila tshikoso tshia 11 mu kamutu ka bualu ka ne: “Mmunyi mutu Nzambi umona malu mabi?” Mpanda-njila wakamba ne: “Bualu ebu buvua bumulenge bikole. Uvua muanji kujuka, kuya kumfundu kua kazubu kavuaye upanyina bintu, ne kudila bikole.” Mamu eu wakitaba bua muanetu wa bakaji uvua pabuipi apu kuikalaye umulongesha Bible. Udi uya kumpala mu dilonga diende mpindieu.

20 José wa mu ditunga dia Espagne mmufuishe mukaji pavua mashinyi madishinde. Uvua unua bintu bidi bikuata bua kupua ntatu yende muoyo ne wakamonangana ne baminganga badi batangila bikadilu bia bantu bua kumuambuluishabu. Kadi kabavua bamanye mua kuandamuna lukonko luvua lutonda José lua ne: “Bua tshinyi Nzambi uvua muanyishe bua mukajanyi kufuaye?” Dimue dituku José wakapetangana ne muena mudimu nende mukuabu diende Francesc. Francesc kumulomba bua bobu kuyikila pa malu adi mu nshapita wa 11 udi wamba ne: “Bua tshinyi Nzambi mmulekele makenga?” mu mukanda wa Bible ulongesha. Tshidi Bible umvuija, ne tshilejilu tshia mulongeshi ne mulongi tshidi mu nshapita au, bivua bimusankishe bikole. Ke yeye kutuadija kulonga ne tshisumi tshia bungi, kubuela mu mpuilu wa tshijengu wa Bantemu ba Yehowa, ne bua mpindieu udi ubuela mu bisangilu biabu bionso ku Nzubu wa Bukalenge wa muaba udibu.

21 Roman ntatu wa mvula 40 wa mu ditunga dia Pologne. Uvua ngenda-mushinga uvua unemeka Dîyi dia Nzambi bikole. Kadi bu muvuaye ne mudimu wa bungi, uvua mulonge anu bintu bikese bia mu Bible. Nansha nanku, uvua mubuele mu mpungilu wa distrike wa Bantemu ba Yehowa, kupetaye wende mukanda wa Bible ulongesha. Panyima pa matuku, kushintulukaye bikole menemene. Udi wamba ne: “Malongesha manene a mu Bible adi mu mukanda eu adi apetangana ne enza bu tshimfuanyi tshimpe.” Roman udi ulonga Bible ne tshisumi mpindieu ne udi uya kumpala mu malu adiye ulonga.

Wikale anu muena dianyisha misangu yonso

22, 23. Mmunyi mutudi mua kutungunuka ne kuikala ne dianyisha bua bintu bitudi batekemene kumpala eku?

22 Anu bu muvuabu bambe mu Mpungilu wa Distrike wa “Lupandu luetu lukadi pabuipi,” Bantemu ba Yehowa mbindile ne muoyo kulu kulu “lupandu lua kashidi” ludi Nzambi mutulaye ne lutudi mua kupeta anu bua mashi avua Yezu Kristo mufile. Mushindu mutambe buimpe wa kuleja mutudi ne dianyisha dia muoyo mujima ngua kutungunuka ne kudikezula “ku midimu mifue bua kukuatshila Nzambi udi ne muoyo mudimu.”​—Ebelu 9:12, 14.

23 Bushuwa, kumona mudi bamanyishi ba Bukalenge bapite pa miliyo 6 batungunuka ne lulamatu ne kuenzela Nzambi mudimu padi eku lungeyi lua kudisankisha luenda palu luvula bikole ntshishima menemene. Mudimu eu ntshijadiki tshia ne: bantu bonso aba badi ne dianyisha dikole dia kuikala basadidi ba Nzambi, bamanye ne: ‘Mudimu udibu benza mu Mukalenge kawena patupu.’ Dianyisha edi ditungunuke nanku kashidi ne amen!​—1 Kolinto 15:58; Musambu 110:3.

Newandamune bishi?

• Ntshinyi tshidi Davidi mutulongeshe bua dianyisha dietu kudi Nzambi ne bua malu adiye mulongolole bua kutukolesha mu ditabuja?

• Mmushindu kayi udi mvese wa Hagai 2:7 mukumbana lelu eu?

• Ntshinyi tshidi Yehowa mupeshe bantu bende bua kuenzabu mudimu wende bu mudibi bikengela?

• Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kuleja muudi wanyisha Yehowa bua malu mimpe ende onso?

[Nkonko ya dilonga]

[Tablo mu mabeji 27-30]

LUAPOLO LUA BULOBA BUJIMA LUA BANTEMU BA YEHOWA BUA TSHIDIMU TSHIA MUDIMU 2006

(Bua kumona malu bimpe, tangila mu mukanda)

[Bimfuanyi mu dibeji 25]

Yehowa mmutupe bionso bua kuenza disua diende