Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuikale ne disanka dia kutshina Yehowa

Tuikale ne disanka dia kutshina Yehowa

Tuikale ne disanka dia kutshina Yehowa

‘Nuenu bansantu bende, nutshine Yehowa; bualu bua badi bamutshina kabena bakengela tshintu.’​—MUSAMBU 34:9.

1, 2. (a) Mmishindu kayi ibidi idi bena mu bitendelelu bia bungi bamona ditshina dia Nzambi? (b) Netuandamune nkonko kayi mu dilonga edi?

BAMPASATA ba bungi batu balongesha bantu bua kutshina Nzambi batu bimanyina pa dilongesha dia dishima dia ne: Nzambi utu ukengesha bantu babi kashidi mu inferno wa kadilu. Dilongesha edi kadiena dipetangana ne Bible bualu mbafundemu ne: Yehowa udi Nzambi wa dinanga ne wa buakane. (Genese 3:19; Dutelonome 32:4; Lomo 6:23; 1 Yone 4:8) Bampasata bakuabu bobu kabatu nansha balongesha bantu bua kutshina Nzambi to. Buabu bobu, Nzambi katu ulondesha malu to, ne utu witaba muntu yonso nansha yeye muikale ne nsombelu wa mushindu kayi. Bible katu ulongesha kabidi nunku nansha.​—Galatia 5:19-21.

2 Bible udi utukankamija bua kutshina Nzambi. (Buakabuluibua 14:7) Bualu ebu budi bujula nkonko ya bungi. Bua tshinyi Nzambi wa dinanga mmusue bua tuikale tumutshina? Udi ulomba bua tumutshine bishi? Ditshina dia Nzambi nedituambuluishe bishi? Netuandamune nkonko eyi patudi tutungunuka ne kukonkonona Musambu wa 34.

Bua tshinyi kutshina Nzambi?

3. (a) Mmunyi muudi umona mukenji wa kutshina Nzambi? (b) Bua tshinyi bantu badi batshina Yehowa badi ne disanka?

3 Tudi ne bua kutshina Yehowa bualu m’Mufuki ne Mukalenge mutambe bunene. (1 Petelo 2:17) Kadi ditshina edi ndishilangane bikole ne buôwa butudi mua kumvua kumpala kua nzambi wa tshikisu. Didi diumvuija kuikala ne kanemu kudi Yehowa. Didi kabidi diumvuija kubenga kumubungamija. Ditshina edi ndiakane ne didi dilengeja nsombelu wa muntu, kadiena ditutonda anyi ditukuatshisha buôwa. Yehowa, ‘Nzambi wa disanka,’ mmusue bua bantu badiye mufuke bikale pabu ne disanka. (1 Timote 1:11, NW) Kadi bua tuetu kuikala ne disanka, tudi ne bua kuenza malu adiye utulomba. Bua bantu ba bungi, bidi biumvuija kushintulula nsombelu wabu. Bantu bonso badi bashintulula nsombelu wabu badi bamona mudi mêyi a Davidi aa mikale malelela: ‘Teta, ulabule, umvue ne: Yehowa udi muakane; disanka didi kudi muntu udi unyemena kudiye! Nuenu bansantu bende, nutshine Yehowa; bualu bua badi bamutshina kabena bakengela tshintu.’ (Musambu 34:8, 9) Bantu bonso badi batshina Yehowa kabena bapangila tshintu nansha tshimue bualu badi mu malanda mimpe ne Nzambi.

4. Ndishindika kayi divua Davidi ne Yezu bafile?

4 Davidi wakapesha bantu bende lumu pa kubabikila ne: ‘bansantu,’ anu muvuabi bienzeka mu tshikondo tshiabu. Bavua munkatshi mua tshisamba tshinsantu tshia Nzambi. Bavua kabidi bateka muoyo wabu mu njiwu pavuabu balonda Davidi. Nansha muvuabu banyema Mukalenge Shaula, Davidi uvua mushindike ne: Yehowa uvua ne bua kutungunuka ne kubakumbajila majinga abu. Davidi wakafunda ne: “Bana balume ba nyama ya ntambue badi bakengela bia kudia, nzala idi ibasuma; kadi badi bakeba Yehowa kabena bakengela tshintu tshimpe tshimue.” (Musambu 34:10) Yezu pende wakashindikila bayidi bende bualu bua muomumue.​—Matayo 6:33.

5. (a) Bayidi ba bungi ba Yezu bavua mu nsombelu kayi? (b) Mmubelu kayi uvua Yezu mufile pa bidi bitangila utudi ne bua kutshina?

5 Bena Yuda ba bungi bavua bateleja Yezu bavua bapele. Nunku Yezu uvua ubumvuila ‘luse, bualu bua bobu bakadi batata, bakadi bamuangalake bu mikoko idi kayiyi ne mulami.’ (Matayo 9:36) Bantu bapuekele aba bavuaku ne bua kuikala ne dikima dia kulonda Yezu anyi? Bua kumulondabu, bavua ne bua kutshina Nzambi pamutu pa kutshina bantu. Yezu wakamba ne: ‘Kanutshinyi badi bashipa mubidi, kadi kunyima kabena bamanye mua kuenza bunga bualu. Meme nennudimuije bua wa nuenu kutshina: Nutshine udi ne bukole bua kuela bantu mu Ngena; bulelela, ndi nuambila ne: Numutshine yeye. Kabatu bapana mishamisha itanu ku makuta makese abidi anyi? Mushamusha umue kawena mupua muoyo ku mêsu kua Nzambi. Nsuki ya ku mitu yenu mene mene idi mibala yonso. Kanutshinyi, mushinga wenu udi mutambe wa mishamisha ya bungi.’​—Luka 12:4-7.

6. (a) Mmêyi kayi a Yezu adi akankamija bena Kristo? (b) Bua tshinyi Yezu udi tshilejilu tshimpe tshia ditshina dia Nzambi?

6 Padi baluishi benzeja bantu badi batshina Yehowa bua kulekela kumuenzela mudimu, bantu aba badi mua kuvuluka mubelu wa Yezu eu: ‘Muntu yonso wangitabuja ku mêsu kua bantu, Muana wa muntu neamuitabuje kabidi ku mêsu kua banjelu ba Nzambi; kadi muntu yonso wampidia ku mêsu kua bantu neapidibue ku mêsu kua banjelu ba Nzambi.’ (Luka 12:8, 9) Mêyi aa adi akankamija bena Kristo bikole, nangananga mu matunga mudibu bakandike mudimu wabu. Bena Kristo aba badi batungunuka ne kutumbisha Yehowa ne budimu mu bisangilu biabu ne mu mudimu wa kuyisha. (Bienzedi 5:29) Yezu mmushiye tshilejilu tshilenga mu ‘ditshina dia Nzambi.’ (Ebelu 5:7) Dîyi dia Nzambi diakamanyisha bua bualu buende ne: ‘Nyuma wa Yehowa neashikame pambidi pende, nyuma wa kumunemeka. Disanka diende nedikale mu dinemeka diende dia Yehowa.’ (Yeshaya 11:2, 3) Nunku, Yezu mmukumbanyine menemene bua kutulongesha buimpe bua kutshina Nzambi.

7. (a) Ntshinyi tshidi bena Kristo benza bua kuleja ne: mbitabe ku dibikila dia buena dia Davidi? (b) Mmunyi mudi baledi mua kuidikija tshilejilu tshilenga tshia Davidi?

7 Bulelela, bantu bonso badi balonda tshilejilu tshia Yezu ne badi batumikila malongesha ende, badi bitaba dibikila dia buena dia Davidi edi: ‘Luayi bienu, nuenu bana banyi ba balume, telejayi matshi enu kundi; nennuyishe mudi ditshina dia Yehowa.’ (Musambu 34:11) Bivua bikumbanyine bua Davidi abikile bantu bende ne: “bana” bende bualu bavua bamuangata bu mulombodi wabu. Davidi pende uvua wambuluisha bantu bende bua batshine Nzambi, bikale mu buobumue bua Nzambi abanyishe. Etshi ntshilejilu tshimpe be bua baledi bena Kristo. Yehowa mmubapeshe bujitu bua ‘kukolesha bana babu bimpe ne dibela ne didimuija bia Mukalenge.’ (Efeso 6:4) Padi baledi bayukila ne bana babu malu a Nzambi dituku dionso ne bikale ne tshibidilu tshia kulonga nabu Bible, badi babambuluisha bua kutshina Yehowa ne kupeta disanka.​—Dutelonome 6:6, 7.

Mushindu wa kuleja ne: tudi tutshina Nzambi

8, 9. (a) Bua tshinyi kuikala ne nsombelu wa bantu badi batshina Nzambi nkuimpe? (b) Kukanda ludimi luetu kudi kumvuija tshinyi?

8 Anu mutukadi bamone, kutshina Yehowa kakuena kupangisha muntu bua kuikala ne disanka to. Davidi wakebeja ne: ‘Muntu kayi udiku udi unanga muoyo, udi musue matuku ende alepe bua yeye amonemu diakalengele?’ (Musambu 34:12) Bidi bimueneka ne: kutshina Yehowa kudi ne mushinga bua kuikala ne disanka ne matuku a muoyo a bungi. Mbipepele bua kuamba ne: “Ndi ntshina Nzambi.” Kadi kabitu bipepele bua kuleja ditshina edi mu nsombelu wetu to. Ke bualu kayi Davidi udi utuadija kumvuija mutudi mua kuleja ne: tudi tutshina Nzambi.

9 ‘Kanda ludimu luebe bua kaluambi malu mabi, kanda mishiku yebe bua kayambi mêyi a kudinga nawu.’ (Musambu 34:13) Nyuma wa Nzambi wakasaka mupostolo Petelo bua kutela tshitupa tshia Musambu wa 34 etshi panyima pa yeye mumane kubela bena Kristo bua kulejangana dinanga dia buena muntu. (1 Petelo 3:8-12) Kukanda ludimi luetu ku malu mabi kudi kumvuija ne: katuena ne bua kutangalaja biakulakula bidi mua kunyangila bakuabu lumu to. Kadi tudi ne bua kudienzeja misangu yonso bua kukolesha bakuabu patudi tuyukila nabu. Tudi kabidi ne bua kudienzeja bua kuikala ne muoyo mukole ne kuamba bulelela.​—Efeso 4:25, 29, 31; Yakobo 5:16.

10. (a) Kumuka ku malu mabi ku kumvuija tshinyi? (b) Kuenza malu mimpe kudi kumvuija tshinyi?

10 “Umuka ku malu mabi, enza malu mimpe; ukebe ditalala, udilonde.” (Musambu 34:14) Katuena tuenza malu adi Nzambi mukandike bu mudi tshiendenda, ditangila bimfuanyi bia bantu badi kabayi ne bilamba, buivi, malu a mîdima, tshikisu, dikuatshika dia maluvu ne dinua dia mfuanka ne diamba. Katuena kabidi tunaya anyi tutangila manaya adi ne bintu bionso ebi nansha. (Efeso 5:10-12) Kadi tudi tuenza malu mimpe. Bualu butambe buimpe butudi mua kuenza, nkuikala ne tshibidilu tshia kuyisha Bukalenge bua Nzambi ne kuvuija bantu bayidi, tuambuluisha bakuabu bua kupetabu lupandu. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Kuenza malu mimpe kudi kumvuija kabidi kulongolola bisangilu bia bena Kristo ne kubuelamu, kukuatshisha mudimu wa buloba bujima ne makuta etu, kulongolola Nzubu wetu wa Bukalenge ne kutangila bena Kristo badi mu ntatu.

11. (a) Mmushindu kayi uvua Davidi utumikila tshivuaye wamba bua ditalala? (b) Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua ‘kulonda ditalala’ mu tshisumbu?

11 Davidi mmushiye tshilejilu tshimpe mu dilonda ditalala. Uvua mupete mpunga wa kushipa Shaula misangu ibidi. Misangu yonso eyi, wakabenga kuenza bualu bua tshikisu ne panyima wakakula ne mukalenge ne kanemu konso bualu uvua musue bua bikale nende mu ditalala. (1 Samuele 24:8-11; 26:17-20) Ntshinyi tshitudi mua kuenza lelu bikala nsombelu kampanda mufuane kunyanga ditalala mu tshisumbu? Tudi ne bua ‘kukeba ditalala ne kudilonda.’ Nunku, tuetu bamone ne: malanda etu ne muena Kristo netu mukuabu kaena mimpe, tudi ne bua kulonda mubelu wa Yezu: tuanji ‘kulengejangana ne muanetu au.’ Pashishe tudi mua kuenza malu makuabu adi ntendelelu wetu ulomba.​—Matayo 5:23, 24, MMM; Efeso 4:26.

Kutshina Nzambi kudi kufila masanka a bungi

12, 13. (a) Mmasanka kayi adi bantu badi batshina Nzambi bapeta lelu? (b) Ndiakalenga kayi dinene diapeta bena lulamatu mu katupa kîpi emu?

12 ‘Mêsu a Yehowa adi kudi bakane, ne matshi ende adi buashi ku kudila kuabu.’ (Musambu 34:15) Malu avua Nzambi muenzele Davidi adibu bafunde mu Bible adi aleja mudi mêyi aa malelela. Lelu’eu, tudi ne disanka dia bungi ne ditalala dia mu mutshima bualu tudi bamanye ne: Yehowa udi utulama. Tudi batuishibue ne: neatungunuke ne kutukumbajila majinga etu, nansha patudi mu ntatu mikole. Tudi bamanye ne: mu mutantshi mukese emu, batendeledi bonso balelela nebapete buluishi bukadibu bamanyishe bua kudi Goga wa ku Magoga; nebapetangane kabidi ne “dituku dinene dia Yehowa didi dikuatshisha bantu buowa.” (Yoele 2:11, 31; Yehezekele 38:14-18, 21-23) Mu malu onso atuapetangana nawu aa, mêyi a Davidi aa neikale malelela buetu tuetu: ‘Bantu bakane badi badila dikuatshisha, Yehowa udi ubumvuila, udi ubapandula mu makenga abu onso.’​Musambu 34:17.

13 Netuikale ne disanka dia bungi dia kumona muikale Yehowa ne bua kutumbisha dîna diende dinene. Mioyo yetu neyuwule ne kanemu kupita kumpala, ne baluishi bonso nebabutudibue. ‘Mpala wa Yehowa udi mutangija kudi benji ba malu mabi bua kubakengesha, bua kujimijaye tshivulukidi tshiabu pa buloba.’ (Musambu 34:16) Nedikale diakalenga dinene dia kumona lupandu lunene elu mu bulongolodi bupiabupia bua Nzambi!

Malu adi Yehowa mulaye adi atuambuluisha bua kunanukila

14. Mmêyi kayi adi atuambuluisha bua kunanukila mu ntatu?

14 Tshidibi mpindieu, bua tuetu kutungunuka ne kutumikila Yehowa munkatshi mua bantu babi ne badi batukine mbimpe tunanukila. Ditshina dia Nzambi didi dituambuluisha bikole bua tuikale tumutumikila. Bua malu makole adiku lelu, bamue basadidi ba Yehowa badi bapeta ntatu idi ibapangisha disanka ne ibatekesha ku muoyo. Kadi badi ne bua kumanya ne: bobu beyemene Yehowa, neabambuluishe bua batantamene ntatu yabu. Mêyi a Davidi aa adi akolesha ku muoyo: ‘Yehowa udi pabuipi ne bantu badi ne mitshima itamba kunyingalala, udi usungila badi ne mitshima ya majiya.’ (Musambu 34:18) Davidi udi utungunuka ne kukolesha bantu ku muoyo padiye wamba kabidi ne: ‘Makenga a muntu muakane adi a bungi; kadi Yehowa udi umusungila ku buonso buawu.’ (Musambu 34:19) Nansha tuetu bapete makenga bungi kayi kakuena bualu to, bualu Yehowa udi ne bukole bua kutusungila.

15, 16. (a) Lumu kayi lubi luvua Davidi mumvue panyima pa yeye mumane kufunda Musambu wa 34? (b) Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kutantamena ntatu?

15 Mutantshi mukese panyima pa Davidi mumane kufunda Musambu wa 34, wakumvua lutatu luvua lukuate bantu ba mu Nobo, pavua Shaula mubashipe ne mushipe bakuidi ba bungi. Uvua ne bua kuikala munyingalale bikole pavuaye uvuluka ne: diya diende dia ku Nobo ke divua dijule tshiji tshia Shaula. (1 Samuele 22:13, 18-21) Kakuyi mpata, Davidi wakeyemena Yehowa bua amuambuluishe, ne uvua pamuapa mukole ku muoyo bualu uvua mumanye ne: bantu “bakane” nebabike ku lufu.​—Bienzedi 24:15.

16 Dimanya dia ne: bantu nebabike ku lufu didi ditukolesha petu lelu. Tudi bamanye ne: baluishi betu kabena mua kutuenzela bualu bubi buashala kashidi to. (Matayo 10:28) Davidi wakaleja dishindika dia muomumue pavuaye mufunde ne: ‘Yeye udi ulama mifuba [ya muntu muakane] yonso; kakuena umue wayi udi utshibuka.’ (Musambu 34:20) Mvese eu wakakumbana mu nsombelu wa Yezu. Nansha muvuabu bashipe Yezu ne tshikisu, kakuvua mufuba wende nansha umue uvuabu ‘batshibule.’ (Yone 19:36) Mu mushindu mukuabu, Musambu wa 34:20 udi utujadikila ne: nansha bena Kristo bela manyi ne balunda babu ba mu “mikoko mikuabo” bapete ntatu ya bishi, kabakukenga kashidi nansha. Mu mushindu kampanda, kabakutshibula mifuba yabu to.​—Yone 10:16.

17. Ndikenga kayi didi dindile bantu badi bakine basadidi ba Yehowa?

17 Nsombelu mmushilangane bua bantu babi. Mu katupa kîpi emu nebapole bubi buvuabu bakune. ‘Malu mabi neashipe muntu mubi; badi ne bantu bakane lukuna nebapishibue.’ (Musambu 34:21) Bantu bonso badi batungunuka ne kuluisha Bantemu ba Nzambi nebapete dikenga dibi menemene. Pakumbana dibuluibua dia Yezu Kristo, ‘nebapete dikenga, dibutuka dia tshiendelele mene.’​—2 Tesalonike 1:9.

18. Mmu ngumvuilu kayi mudi bena mu ‘musumba munene’ bamane kusungidibua, ne mbualu kayi buabenzekela mu matuku adi kumpala eku?

18 Musambu wa Davidi udi ujika ne mêyi adi akolesha ku muoyo aa: ‘Yehowa udi upikula mioyo ya badi bamukuatshila mudimu; kakuena umue wa badi banyemena kudiye washipibua.’ (Musambu 34:22) Pabuipi ne ku ndekelu kua bukokeshi bua Mukalenge Davidi bua bidimu 40, wakamba ne: Nzambi ‘wakupikula muoyo wanyi mu makenga onso.’ (1 Bakelenge 1:29) Anu bu Davidi, mu matuku makese emu bantu badi batshina Yehowa nebavuluke malu a kale ne nebikale ne disanka dia kusungidibua ku bilema bionso bivua bifume ku bubi ne ku ntatu yabu yonso. Bena Kristo bela manyi ba bungi bakadi bobu bapete masanka abu mu diulu. ‘Musumba munene’ wa munkatshi mua bisamba bionso udi udisangisha mpindieu kudi bashadile ba ku bana babu ne Yezu bua kukuatshila Nzambi mudimu ne bua kupeta dianyisha diende. Yehowa udi ubanyisha bualu badi bitabuja bukole budi nabu mashi a Yezu bua kusungila bantu. Mu bukokeshi bua Kristo bua bidimu tshinunu, nebapete masanka onso adi afumina ku mulambu wende ne nebalue bantu bapuangane.​—Buakabuluibua 7:9, 14, 17; 21:3-5.

19. Ntshinyi tshidi bena mu ‘musumba munene’ badisuike bua kuenza?

19 Bua tshinyi batendeledi ba Nzambi ba mu ‘musumba munene’ nebapete masanka onso aa? Bualu mbadisuike bua kutungunuka ne kutshina Yehowa, kumuenzela mudimu ne kanemu ne ditumikila dionso. Bushuwa, ditshina dia Yehowa didi ditupetesha masanka mpindieu ne didi dituambuluisha bua ‘kulamata muoyo wa bushuwa’ udi muikale muoyo wa tshiendelele mu bulongolodi bupiabupia bua Nzambi.​—1 Timote 6:12, 18, 19; Buakabuluibua 15:3, 4.

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kutshina Nzambi, ne kumutshina kudi kumvuija tshinyi?

• Mmunyi mudi ditshina dia Yehowa mua kushintulula nsombelu wetu?

• Mmasanka kayi adi bantu badi batshina Nzambi bapeta?

• Mmalu kayi adi Nzambi mulaye adi atuambuluisha bua kunanukila?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Bantu badi batshina Yehowa batu ne budimu padibu bakandika midimu ya ntendelelu wabu

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Bualu buimpe butambe butudi mua kuenzela bantu netu mbua kubamanyisha lumu luimpe lua Bukalenge