Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mushindu wakapeta Hana ditalala

Mushindu wakapeta Hana ditalala

Mushindu wakapeta Hana ditalala

MUKAJI kampanda muena lulamatu udi usambila ne dîyi dikole bua kutumbisha Yehowa. Udi umona ne: Nzambi mmumujule mu lupuishi, mumupeshe disanka pamutu pa bundu.

Mukaji au si ng’Hana. Ntshinyi tshidi tshishintulule mushindu udiye udiumvua? Bua tshinyi udi mpindieu ne disanka? Mmunyi mudi bualu buende ebu mua kutuambuluisha? Bua kupeta mandamuna a nkonko eyi, tukonkononayi bualu bua Hana.

Dîku didi mu kanyinganyinga

Hana ngumue wa ku bakaji babidi ba Elekana, muena Lewi udi musombele mu Efelayima. (1 Samuele 1:1, 2a; 1 Kulondolola 6:33, 34) Nansha muvua Nzambi kayi mulongolole disela dia bakaji ba bungi ku ntuadijilu, Mikenji ya Mose ivua idianyisha ne kuvua mêyi avua atangila bualu ebu. Dîku dia Elekana didi ditendelela Yehowa, kadi disela bakaji ba bungi ditu misangu mivule dijudija bilumbu, anu mudibi bimueneka mu malu a mu nzubu mua Elekana.

Hana kêna ulela to; kadi Penina mukaji mukuabu wa Elekana udi yeye ne bana. Penina udi utatshisha Hana bikole.​—1 Samuele 1:2b.

Bakaji ba mu Isalele badi bangata dibenga kulela bu tshipendu anyi mene bu tshimanyinu tshia dibenga kuangatshibua ne mushinga kudi Nzambi. Kadi kakuena malu adi ajadika ne: dibenga kulela dia Hana didi dileja ne: Nzambi ki mumuanyishe to. Pamutu pa Penina kusamba Hana, udi umukuma buledi ku diulu bua kumutondesha nsombelu.

Diya ku ntempelo wa Yehowa

Nansha mudi dîku dia Elekana ne ntatu eyi, ditu dienza luendu ku tshidimu tshionso bua kuya kulambula milambu ku ntempelo wa Yehowa ku Shilo. * Pamuapa badi benza luendu elu lua kutua kupingana ku makasa mutantshi wa kilometre mitue ku 60. Bikondo ebi bidi ne bua kuikala bia lutatu lukole nangananga bua Hana bualu bitupa bia bungi bia mulambu wa kuvuija nawu ditalala badi babipesha Penina ne bana bende, kadi Hana udi upeta anu tshitupa tshimue. Mu bikondo ebi Penina udi upeta mushindu wa kuyobola Hana, umunyingalaja, bualu bidi bimueneka ne: Yehowa udi ‘mumujike munda’ bua kaledi. Hana udi utata nunku tshidimu tshionso, ufika mene ku didila ne ku dijila biakudia. Ngendu eyi ivua ne bua kuikala imusankisha, idi ilua bikondo bia kanyinganyinga kakole. Nansha nanku, Hana udi wenza ngendu eyi mutangile ku ntempelo wa Yehowa.​—1 Samuele 1:3-7.

Udi mumone mudi Hana mutushile tshilejilu tshimpe anyi? Ntshinyi tshiutu wenza paudi mutekete ku muoyo? Utu uditola pa nkayebe kuyi musue kudisangisha ne bena Kristo nebe anyi? Hana kavua wenza nanku to. Wakashala anu ne tshibidilu tshiende tshia kuikala munkatshi mua batendeledi ba Yehowa. Tudi ne bua kuenza bia muomumue nansha mu nsombelu mikole.​—Musambu 26:12; 122:1; Nsumuinu 18:1; Ebelu 10:24, 25.

Elekana udi uteta bua kusamba Hana ne kumukolesha ku muoyo bua ambe tshidi tshimutonde. Udi umukonka ne: ‘Hana, udi udidila tshinyi? Kuena udia bua tshinyi? Mutshima webe udi unyingalala bua tshinyi? Meme tshiena mupite bana ba balume dikumi kuudi anyi?’ (1 Samuele 1:8) Pamuapa Elekana ki mmumanye bualu bua dipanga dia malu dia Penina to, ne Hana udi mua kuikala witaba bua kukenga mu tshimuma kayi udiabakena. Bua kulama ditalala mu bualu ebu, udi uleja ditabuja diende padiye unyemena kudi Yehowa mu disambila.

Hana udi wenza mutshipu

Bavua badia milambu ya kuvuija nayi ditalala ku nzubu wa tshitendelelu wa Yehowa. Padi Hana umbuka mu nzubu wa tshidilu, udi usambila Nzambi. (1 Samuele 1:9, 10) Udi ulomba Nzambi wamba ne: ‘Yehowa, biwatangila kunyingalala kua muntu webe mukaji, biwamvuluka, biwikala kuyi upua muntu webe mukaji muoyo, kadi biwapa muntu webe mukaji muana mulume, meme nemmufile kudi Yehowa matuku ende onso a muoyo wende, dipaya kadiena dibeya ku mutu wende.’​—1 Samuele 1:11.

Disambila dia Hana ndimanyine pa bualu busunguluke. Udi ulomba muana wa balume ne uditshipa bua kumufila kudi Yehowa matuku ende onso a muoyo bu Munazi. (Nomba 6:1-5) Bayende Elekana udi wanyisha mutshipu eu, ne udi pashishe wenza malu adi aleja mudiye wanyisha dilaya dia mukajende edi.​—Nomba 30:6-8.

Mushindu udi Hana usambila udi usaka Muakuidi Munene Eli ku diela meji ne: mmukuatshike maluvu. Mishiku ya Hana idi inyunga, dîyi diende kadiena diumvuika to, bualu udi wakula munda munda. Edi ndisambila dienza ne muoyo mujima. (1 Samuele 1:12-14) Elabi meji mudi Hana mudiumvue padi Eli umuamba ne: mmukuatshike maluvu! Kadi udi wandamuna muakuidi munene ne kanemu kuonso. Padi Eli umanya ne: Hana udi usambila ‘bua kunyingalala kuende ne bua kutatshishibua kuende kutambe,’ udi umuambila ne: ‘Nzambi wa Isalele umvue biende kulomba kuwakumulomba.’ (1 Samuele 1:15-17) Pashishe, Hana udi upingana kuende utuadija kudia, ne ‘mutshima wende kawena unyingalala kabidi.’​—1 Samuele 1:18.

Malu onso aa adi atulongesha tshinyi? Patudi tusambila Yehowa bua malu adi matutonde, tudi mua kumumanyisha mutudi tudiumvua ne kumulomba malu ne muoyo mujima. Tuetu katuyi ne mushindu wa kujikija bualu, tudi ne bua kubushiya mu bianza biende. Eu ke mushindu mutambe buimpe wa kuenza.​—Nsumuinu 3:5, 6.

Kunyima kua basadidi ba Yehowa bamane kusambila ne muoyo mujima, batu pamuapa bapeta ditalala dia buena dia Hana. Mupostolo Paulo wakamba bua disambila ne: ‘Lekelayi kuditatshisha ku bualu bumue, kadi mu malu onso ku ditendelela ne ku disengelela numanyishe Nzambi bua milombu yenu ne disakidila. Ne ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu, nedilame mitshima yenu ne meji enu mu Kristo Yezu.’ (Filipoi 4:6, 7) Patudi tupuila Yehowa bujitu buetu, tudi ne bua kumulekelelabu bua abuambule. Pashishe anu bu Hana, katuena ne bua kutungunuka kabidi ne kuikala ne kanyinganyinga to.​—Musambu 55:22.

Muana mufila kudi Yehowa

Mpindieu Nzambi udi utangila tshilumbu tshia Hana; udi wimita difu ne ulela muana wa balume. (1 Samuele 1:19, 20) Eu ngumue wa ku misangu mikese idibu bakula mu Bible bua mudi Nzambi wangata bujitu bua muana wikala ne bua kulua musadidi wende. Samuele muana wa Elekana ne Hana udi ne bua kulua muprofete wa Yehowa, wenza mudimu wa mushinga mukole bua kujadika dilondangana dia bakokeshi ba Isalele.

Kakuyi mpata, Hana udi utuadija kulongesha Samuele malu a Yehowa kubangila ku buana buende. Kadi udiku upua mutshipu wende muoyo anyi? Nansha kakese! Udi wamba ne: ‘Tshiena nya too ne palekela muana mabele, pashishe nenye nende bua kumuenekaye ku mêsu kua Yehowa ne bua kushaleyeku tshiendelele.’ Padi Samuele ulekela mabele, pamuapa muikale ne bidimu bisatu anyi bipite apu, Hana udi uya nende bua ikale mu nzubu wa Yehowa anu bu muvuaye muditshipe.​—1 Samuele 1:21-24; 2 Kulondolola 31:16.

Kunyima kua Hana ne bayende bamane kufila mulambu kudi Yehowa, badi bafila Samuele kudi Eli. Pamuapa Hana mmukuate ku tshianza tshia muanende padiye wambila Eli ne: ‘Mukalenge wanyi, bu mudi mutshima webe ne muoyo bulelela, mukalenge wanyi meme ndi mukaji au wakimana pepi nebe kunoku, utendelela Yehowa. Ngakamulomba muana eu, ne Yehowa wakamana kumpa kulomba kuanyi kungakamulomba. Nunku ngakumupingaja kudi Yehowa; ngakumufila kudi Yehowa matuku onso adiye ne muoyo.’ Mushindu eu ke udi Samuele utuadija kuenzela Nzambi mudimu wa pa buawu.​—1 Samuele 1:25-28; 2:11.

Nansha mudi matuku enda apita, Hana kêna upua Samuele muoyo to. Bible udi uleja ne: “Mamuende uvua umutelela muntumpu muipi tshidimu tshionso, umutuadilawo pavuaye uya ne bayende bua kulambula mulambo wabo wa ku tshidimu ku tshidimu.” (1 Samuele 2:19, MMM) Kakuyi mpata, Hana udi utungunuka ne kusambila bua Samuele. Patuye ulua kumutangila tshidimu tshionso, kakuyi mpata utu umukankamija bua atungunuke ne kuenzela Nzambi mudimu ne lulamatu.

Dimue dituku, Eli udi ubenesha baledi ba Samuele ne wambila Elekana ne: ‘Yehowa akupe bana bakuabu ne mukaji eu bualu bua kulomba kuakalombaye Yehowa.’ Bilondeshile mêyi aa, Hana ne Elekana badi balela bana bakuabu ba balume basatu ne ba bakaji babidi.​—1 Samuele 2:20, 21.

Bushuwa, Elekana ne Hana mbashile baledi bena Kristo tshilejilu tshimpe tshia kulonda. Baledi ba bungi bakadi anu bu batu basombeshe Yehowa bana babu ba balume ne ba bakaji pa kubakankamija bua kuenza mudimu wa kuyisha bikole miaba mikuabu mutantshi mule ne kumabu. Baledi ba mushindu eu mba kuela kalumbandi bua mudibu bitabe bualu ebu. Ne Yehowa neabavudijile masanka.

Disambila dia Hana dia disanka

Ndisankapu kayi didi nadi Hana uvua kayi ulela kumpala! Mbakule misangu mikese mu Bible bua masambila menza kudi bantu bakaji. Kadi mu bualu bua Hana, tudi bamanye masambila abidi avuaye muenze. Dia kumpala ndia pavuaye mubungame ne kanyinganyinga, ne dibidi ndia disanka bua kuela Nzambi tuasakidila. Hana udi utuadija kusambila wamba ne: ‘Muoyo wanyi udi usanka bua [Yehowa].’ Udi usanka bualu yeye ‘uvua kayi ulela, udi ulela bana,’ ne udi utumbisha Yehowa bua mudiye ‘mubandishi wa bapele, udi ujula mutekete udi mudishinde panshi.’ Bushuwa, ‘udi upatula mukengi mu bitotshi.’​—1 Samuele 2:1-10, MMM.

Muyuki eu wa Hana udi Nzambi mufundishe udi uleja ne: bilema bia bakuabu bidi mua kutubungamija. Kadi katuena ne bua kulekela bilema ebi bitupangisha disanka dia kuenzela Yehowa mudimu nansha. Yehowa ke muteleji munene wa masambila, utu umvua miadi ya basadidi bende ba lulamatu, ubapandisha mu dikenga ne ubapesha ditalala dikumbane ne masanka makuabu.​—Musambu 22:23-26; 34:6-8; 65:2.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 9 Bible udi ubikila muaba eu wa ntendelelu mulelela wa Yehowa ne: “ntempelo.” Kadi mu tshikondo etshi batshidi balamina mushete wa tshipungidi wa bena Isalele mu ntenta anyi mu nzubu wa tshitendelelu. Ntempelo wa Yehowa wa kumpala udi ushala kaba kamue badi balua kumuibaka mu tshikondo tshia Mukalenge Solomo.​—1 Samuele 1:9; 2 Samuele 7:2, 6; 1 Bakelenge 7:51; 8:3, 4.

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Hana wakafila Samuele kudi Yehowa