Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tukokele balami badi batulombola

Tukokele balami badi batulombola

Tukokele balami badi batulombola

“Nutumikile badi banukokesha, nubakokele.”​—EBELU 13:17.

1, 2. Mmvese kayi idi ileja ne: Yehowa ne Yezu Mbalami ba mikoko balenga?

YEHOWA NZAMBI ne Muanende Yezu Kristo mbalami ba mikoko balenga. Muprofete Yeshaya uvua mumanyishe ne: ‘Monayi! Mukalenge Yehowa nealue bu muena bukole, ne diboko diende nedimukokeshile bantu. Neadishe tshisumbu tshiende tshia mikoko bu mudi mulami wa mikoko uyidisha, neambule bana ba mikoko mu maboko ende, neabatuale mu tshiadi tshiende ne nealombole mikoko idi imuamushila bana bitulu bitulu.’​—Yeshaya 40:10, 11.

2 Mulayi eu wa dipingana dia bena Yuda kuabu uvua mukumbane mu 537 kumpala kua bikondo bietu ebi. (2 Kulondolola 36:22, 23) Uvua mukumbane kabidi pavua Yezu Kristo udi tshimfuanyi tshia Kolesha Munene mupatule bashadile bela manyi mu bupika bua “Babulona munene” mu 1919. (Buakabuluibua 18:2; Yeshaya 44:28) Yezu udi “diboko” dia Yehowa dia bukokeshi, udi usangisha mikoko ne uyilama bimpe. Yezu nkayende wakamba ne: “Ndi mulami muimpe wa mikoko; ndi mumanye yanyi ne yanyi idi mimmanye.”​—Yone 10:14.

3. Mmunyi mudi Yehowa muleje mushindu udiye uditatshisha bikole bua mudibu benzela mikoko yende malu?

3 Mulayi udi mu Yeshaya 40:10, 11 udi uleja mushindu mulenga wa dikema udi Yehowa ulama bantu bende. (Musambu 23:1-6) Mu matuku avua Yezu wenza mudimu pa buloba, wakaleja pende muvuaye uditatshisha bikole bua balongi bende ne bua bantu bonso. (Matayo 11:28-30; Mâko 6:34) Yehowa ne Yezu wende bavua banyingalale bikole bua muoyo mubi uvua nawu balami anyi balombodi ba bena Isalele bavua kabayi batangila majinga a bantu ne bavua babadila pambidi. (Yehezekele 34:2-10; Matayo 23:3, 4, 15) Yehowa uvua mulaye ne: ‘Nensungile tshisumbu tshia mikoko, kayena ikala bu tshintu tshia kupaulabu, nendumbulule tshilumbu tshidi pankatshi pa mukoko ne mukoko. Nenteke mulami umue pa mutu payi, yeye neayidishe, muntu wanyi Davidi mene; yeye neayidishe, yeye neikale mulami wayi.’ (Yehezekele 34:22, 23) Mu matuku a ku nshikidilu aa, Yezu Kristo eu udi Davidi Munene, udi “mulami umue” uvua Yehowa musungule bua kuikalaye ku mutu kua bantu Bende bonso ba pa buloba, nansha bikala bena Kristo bela manyi anyi ‘mikoko mikuabu.’​—Yone 10:16.

Mapa adi Yehowa mupesha tshisumbu

4, 5. (a) Ndipa kayi dia mushinga didi Yehowa mupeshe bantu bende pa buloba? (b) Ndipa kayi didi Yezu mufile mu tshisumbu?

4 Padi Yehowa muteke ku mutu kua bantu bende ba pa buloba “mulami umue” Yezu Kristo, mmupeshe tshisumbu tshia bena Kristo dipa dia mushinga mukole. Dipa edi dia kudi Yehowa dikavua dimanyisha mu Yeshaya 55:4 mudibu bamba ne: ‘Monayi, ngakamusungula bu mumanyi wanyi kudi bantu, bu mukokeshi wabu ne kapitene ka bantu.’ Bena Kristo bela manyi pamue ne bena mu “musumba munene,” bonso mbafume mu matunga onso, bisamba bionso, bantu bonso ne miakulu yonso. (Buakabuluibua 5:9, 10; 7:9) Bonso badi benza “tshisumbu tshimue” tshia mikoko tshidi pa buloba bujima, ne tshidibu balombola kudi “mulami umue” Yezu Kristo.

5 Yezu pende mmufile dipa dia mushinga mukole mu tshisumbu tshiende tshia pa buloba. Mmufile balami bindondi ba lulamatu badi baditatshisha bua diakalenga dia mikoko anu bu Yehowa ne Yezu. Mupostolo Paulo uvua muakule bua dipa edi dia mushinga mu mukanda wakafundilaye bena Kristo ba ku Efeso. Wakamba ne: ‘Pakabandaye mu diulu, wakaya ne bakatambaye bukole mu bupika, [wakafila mapa mikale bantu, NW]. Wakapa bakuabu bua kuikala bapostolo, ne bakuabu bua kuikala baprofete, ne bakuabu bua kuikala batangadiki, ne bakuabu bua kuikala bampasata, ne bakuabu bua kuikala bayishi; bua kulengejabu bansantu tshishiki bua bobu benze mudimu wa kukuatshisha bakuabu, bua kudiundishabu ekeleziya udi mubidi wa Kristo.’​—Efeso 4:8, 11, 12.

6. Buakabuluibua 1:16, 20 udi ufuanyikija kasumbu ka bakulu bela manyi ne tshinyi? Ne ntshinyi tshitudi mua kuamba bua mikoko mikuabu idi mikale bakulu mu bisumbu?

6 ‘Mapa mikale bantu’ aa mbakulu anyi batangidi bateka kudi Yehowa ne Muanende ku nyuma muimpe, bua kudishabu mikoko ne luse. (Bienzedi 20:28, 29) Ku ntuadijilu, bakulu bonso bavua balume bena Kristo bela manyi. Mu Buakabuluibua 1:16, 20 badi bafuanyikija bonso bavua mu tusumbu tua bakulu mu tshisumbu tshia bela manyi ne “mitoto” anyi “banjelu” badi mu tshianza tshia balume tshia Kristo mbuena kuamba ne: badi ku bulombodi buende. Kadi mu matuku aa a ku nshikidilu, bungi bua batangidi bela manyi budi anu buenda bukepa; nanku batangidi ba bungi badi mu bisumbu lelu mba mu mikoko mikuabu. Bu mudibu bateka bakulu kudi bantu badi Kasumbu Kaludiki kateka ne ku bulombodi bua nyuma muimpe, tudi mua kuamba buabu pabu ne: badi mu tshianza tshia balume tshia Mulami muakane Yezu Kristo anyi ku bulombodi buende. (Yeshaya 61:5, 6) Bu mudi bakulu badi mu bisumbu bionso bakokela Kristo udi Mutu wa tshisumbu, mbimpe tuetu kulonda tshidibu batuambila.​—Kolosai 1:18.

Ditumikila bakulu ne dibakokela

7. Mmubelu kayi uvua mupostolo Paulo mufile bua mushindu utudi mua kumona bakulu badi mu tshisumbu?

7 Balami betu badi mu diulu, Yehowa ne Yezu Krito, mbatekemene ne: tutumikile ne tukokele balami bindondi badibu bateka bua kulombola tshisumbu. (1 Petelo 5:5) Mupostolo Paulo wakafunda ku nyuma wa Nzambi ne: ‘Nuvuluke bantu bakanukokesha, bakanuambila dîyi dia Nzambi; nuela meji a nshikidilu wa tshikadilu tshimpe tshia mioyo yabu, nuidikije ditabuja diabu. Nutumikile badi banukokesha, nubakokele; bua bobu badi bikale ne tshitabela bua mioyo yenu, bu bantu balua kubadila Nzambi bintu; bua bobu benze bualu ebu ne disanka, kabayi ne manunganyi, bua bualu ebu kabuena bunukuatshisha.’​—Ebelu 13:7, 17.

8. Mpa tshinyi padi Paulo utuambila bua ‘kuela meji,’ ne mmunyi mutudi mua ‘kutumikila’?

8 Mu mvese eu Paulo udi utubela bua ‘kuela meji’ anyi kutangila tshikadilu tshimpe tshia bakulu ne bua kuidikija ditabuja diabu. Udi kabidi utubela bua kutumikila balume badibu bateka aba mu tshidibu bamba ne kubakokela. Mulongi wa malu a mu Bible mukuabu diende Richard France udi wamba ne: muaku wa tshiena-Greke udibu bakudimuna ne: “nutumikile” kawena umvuija “kutumikila kuetu kua pa tshibidilu eku to. Kadi udi umvuija ne: ‘nuikale batuishibue,’ bileja lungenyi lulenga lua kuitaba bukokeshi bua bakulu.” Tudi tutumikila bakulu bualu Bible udi utuambila bua kubatumikila ne bualu tudi batuishibue kabidi ne: mbasue bua mudimu wa Nzambi uya kumpala ne badi batutabalela ne muoyo mujima. Netuikale ne disanka tuetu tuitaba ne muoyo mujima bukokeshi buabu.

9. Bua tshinyi mbimpe kusakidila ‘dikokela’ ku ditumikila dietu?

9 Kadi, ntshinyi tshituenza dîba dituamona ne: mushindu udi bakulu baleja bua kuenza bualu kampanda kawena umueneka mutambe buimpe? Dîba adi, ke patudi dijinga ne dikokela. Mbipepele bua tuetu kutumikila patudi tumvua bua tshinyi badi batulomba bua kuenza bualu kampanda ne tubuitaba, kadi netuleje dikokela dietu nangananga patudi tuitaba bualu butudi katuyi bumvue bimpe. Mupostolo Petelo uvua pende mukokele mushindu au.​—Luka 5:4, 5.

Malu anayi adi atusaka bua kuya mudi bakulu baya

10, 11. Mmu ngumvuilu kayi muvua bakulu ‘bambile [bena Kristo nabu] dîyi dia Nzambi’ mu bidimu lukama bia kumpala? Kadi lelu?

10 Mu mvese wa Ebelu 13:7, 17 utukavua batele kulu eku, mupostolo Paulo udi ulejamu malu anayi adi ne bua kutusaka bua kutumikila bakulu ne kubakokela. Bualu bua kumpala budi ne: ‘bakatuambila dîyi dia Nzambi.’ Tuvulukayi ne: ‘mapa mikale bantu’ adi Yezu mupeshe tshisumbu adi ne mudimu wa ‘kulengeja bansantu tshishiki.’ (Efeso 4:11, 12) Yezu uvua ulengeja ngelelu wa meji ne ngikadilu ya bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala ku diambuluisha dia balami bindondi ba lulamatu, ne bamue ba kudibu bavua bapete nyuma wa Nzambi bua kufundila bisumbu mikanda. Uvua muenze mudimu ne bakulu bateka ku nyuma aba bua kulombola ne kukolesha bena Kristo ba kumpala.​—1 Kolinto 16:15-18; 2 Timote 2:2; Tito 1:5.

11 Lelu, Yezu udi utulombola ku diambuluisha dia ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu,’ udibu baleja mpala kudi Kasumbu Kaludiki ne bakulu badiku kateka. (Matayo 24:45) Bua kuleja mutudi tunemeka “Mulami Munene” Yezu Kristo, tudi tulonda mubelu wa Paulo wa ne: ‘Numanye badi benza mudimu munkatshi muenu ne badi ku mutu kuenu mu Mukalenge ne badi banudimuija.’​—1 Petelo 5:4; 1 Tesalonike 5:12; 1 Timote 5:17.

12. Mmunyi mudi bakulu balala ‘tshitabela bua mioyo yetu’?

12 Bualu buibidi budi butusaka bua kuya mudi bakulu baya budi ne: Badi balala ‘tshitabela bua mioyo yetu.’ Bobu bamone mmuenenu wetu ukadi usua kunyanguka anyi kantu kampanda kafuana kunyanga malanda etu ne Nzambi mu bikadilu bietu, badi pabuipi bua kutupesha mibelu idi ikengela bua tuetu kumona mua kuakaja malu bimpe. (Galatia 6:1) Tshiambilu kulala ‘tshitabela’ ntshikudimuna ku muaku wa tshiena-Greke udi umvuija “kudipangisha bua kulala butuku.” Bilondeshile mulongi mukuabu wa malu a mu Bible, tshiambilu etshi tshidi tshimvuija “ntema mikole itu nayi balami ba mikoko.” Kusakidila ku ditangila bua tuikale ne makanda malenga mu nyuma, bitu bifika bua bakulu kupangabu mua kulala butuku anu bua kuela meji bua diakalenga dietu mu nyuma. Bualu ebu kabuenaku ne bua kutusaka bua kueleshangana diboko ne balami aba bindondi, badi benza muabu muonso bua kuidikija mudi Yezu Kristo “mulami munene” uditatshisha bua diakalenga dietu anyi?​—Ebelu 13:20.

13. Nnganyi utuabadila tuetu bonso ne bakulu malu ne mmunyi mutuamubadilawu?

13 Bualu buisatu budi butusaka bua kuya mudi bakulu baya budi ne: badi batulama bu bantu “balua kubadila Nzambi bintu.” Bakulu badi bavuluka ne: badi balami bindondi, benza mudimu wabu ku bulombodi bua Balami bimpe Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo. (Yehezekele 34:22-24) Mikoko nya Yehowa; ‘wakayisumba ku mashi’ a Muanende ne mmuindile bua ne: bakulu balue kumubadila bintu (anyi neabalumbuluishe) bua mushindu udibu balama mikoko Yende, bualu badi ne bua kuyilama bimpe. (Bienzedi 20:28, 29) Nunku tuetu buonso netubadile Yehowa malu bua mushindu utudi tulonda mudiye utuludika. (Lomo 14:10-12) Eyowa, patudi tutumikila bakulu badi mu tshisumbu, tudi tuleja kabidi mutudi tukokela Kristo udi Mutu watshi.​—Kolosai 2:19.

14. Ntshinyi tshidi mua kufikisha bakulu bua kuenza mudimu ne ‘manunganyi’? Ne ntshinyi tshidi mua kuenzeka?

14 Paul uvua mutele bualu buinayi budi butusaka bua kuya mudi bakulu baya ne budipuekeshi. Uvua mufunde ne: ‘Bua bobu benze bualu ebu ne disanka, kabayi ne manunganyi, bua bualu ebu kabuena bunukuatshisha.’ (Ebelu 13:17) Bakulu badi ne majitu a bungi pa makaya abu: kulongesha tshisumbu, kulama mikoko, kulombola mudimu wa buambi, kudisha bena mu mêku abu ne kukosa bilumbu bidi mua kujuka mu tshisumbu. (2 Kolinto 11:28, 29) Tuetu babenga bua kuenda pamue nabu, tudi tubakumbajila bujitu bukuabu bua pa mutu. Badi mua kutuadija ‘kunungana.’ Tuetu tubenga bua kuya mudibu batuleja, tudi tubungamija Yehowa ne tudi mua kupeta diakabi. Kadi patudi tuya mudi bakulu batuleja ne kamenu, badi mua kukumbaja midimu yabu ne disanka ne tudi tupeta buobumue ne disanka mu mudimu wa diyisha Bukalenge.​—Lomo 15:5, 6.

Tulejayi dikokela dietu

15. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tutumikila ne tukokela?

15 Kudi mishindu ya bungi itudi mua kuleja ne: tudi tueleshangana diboko ne bakulu. Tshilejilu, bilondeshile malu mapiamapia a mu teritware wenu, bakulu mbalongolole bisangilu bia mudimu wa buambi mu matuku ne mêba adi atulomba bua tuetu kushintulula malu kampanda atukavua bibidile nawu anyi? Tuenze muetu muonso bua tulonde tshidibu balongolola etshi. Tudi mua kupeta malu mimpe atuvua katuyi nansha batekemene to. Mutangidi wa mudimu nealue kutukumbula mu kasumbu ketu ka dilonga dia mukanda anyi? Tudifile bikole mu buambi lumingu alu bikalaku mushindu. Mbatupeshe mudimu mu Kalasa ka Mudimu wa Nzambi anyi? Tuenze muetu muonso bua kuikala mu bisangilu ne kuenza mudimu eu. Mutangidi wa Kasumbu ketu ka dilonga dia mukanda mmutuambile ne: elu lumingu kasumbu ketu ke kadi kakomba anyi kakolopa mu Nzubu wa Bukalenge anyi? Tuenzayi muetu muonso bua kuenza mudimu eu bilondeshile makanda etu. Patudi tuenza malu atudi batela aa ne makuabu kabidi, tudi tuleja ne: tudi tukokela balume badi Yehowa ne Muanende bateke bua kutulama.

16. Bua tshinyi katuena ne bua kutomboka bualu mukulu kampanda kêna wenza malu bu mudibi bileja?

16 Bidi mua kuenzeka ne: mukulu kampanda enze malu adi kasumbu ka mupika wa lulamatu ne Kasumbu Kaludiki kabayi bambe to. Yeye mutungunuke anu mushindu eu, nealue kubadila Yehowa “mulami ne mutangidi wa mioyo” yetu malu. (1 Petelo 2:25) Kadi butekete anyi tshilema tshia bamue bakulu katshiena ne bua kutufikisha ku dilua bena mutu mukole to. Yehowa kêna wanyisha ne wambuluisha bantu badi babenga kutumikila ne bantomboji.​—Nomba 12:1, 2, 9-11.

Yehowa udi ubenesha badi batumikila

17. Mmunyi mutudi ne bua kumona bakulu?

17 Yehowa mmumanye ne: bantu badiye muteka bua kuikalabu bakulu mbena mapanga. Kadi udi wenza nabu mudimu, ne ku diambuluisha dia nyuma wende muimpe udi ulama bantu bende pa buloba. Tudi bamanye ne: “bukole ebu bupite” budi bakulu benza nabu mudimu (nansha butudi petu nabu) “mbua kudi [Nzambi], kabuena bufuma kutudi to.” (2 Kolinto 4:7, MMM) Nanku tudi ne bua kuela Yehowa tuasakidila bua bidiye wenza ku diambuluisha dia bakulu aba ba lulamatu ne tudi ne bua kubatumikila.

18. Patudi tukokela bakulu, tudi tuleja tshinyi?

18 Bakulu badi benza muabu muonso bua kuikalabu bakumbanyine tshidi Yehowa uvua mubateke balami ba mikoko mu matuku a ku nshikidilu muambe mu Yelemiya 3:15: “Nennusunguile balami badi benza bu mudi mutshima wanyi musue, nebanudishe ne lungenyi ne meji mimpe.” Bushuwa bakulu badi mu bisumbu bietu badi benza mudimu mulenga wa kulongesha ne wa kukuba mikoko ya Yehowa. Nanku, tulejayi ne: tudi ne dianyisha bua mudimu mukole udibu benza pa kueleshangana nabu diboko, kubatumikila ne kubakokela. Bituenza nunku, tudi tuleja mutudi ne dianyisha kudi Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo Balami ba mu diulu.

Diambulula

• Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yehowa ne Yezu Kristo Mbalami ba mikoko balenga?

• Bua tshinyi mbimpe kusakidila ‘dikokela’ ku ditumikila dietu?

• Tela imue mishindu itudi mua kuleja mutudi tukokela

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Bakulu badi mu bisumbu badi balonda bulombodi bua Kristo

[Bimfuanyi mu dibeji 29]

Kudi mishindu ya bungi ya kuleja mutudi tukokela bakulu badi Yehowa muteka