Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tutumikile Kristo ne mupika wa lulamatu

Tutumikile Kristo ne mupika wa lulamatu

Tutumikile Kristo ne mupika wa lulamatu

‘Mfumu wende neamuteke pamutu pa bintu biende bionso.’​—MATAYO 24:45-47.

1, 2. (a) Bilondeshile Mukanda wa Nzambi, nnganyi udi Mukalenge wetu? (b) Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yezu udi ulombola tshisumbu tshia bena Kristo?

YEZU wakambila bayidi bende ne: ‘Kanubikidibu ne: Bakalenge, bualu bua mukalenge wenu udi umue, Kristo mene.’ (Matayo 23:10) Mêyi ende aa avua abaleja patoke ne: kabavua mua kuangata muntu wetu wa pa buloba eu bua kuikalaye mukalenge ku mutu kuabu. Mukalenge wabu udi mu diulu ne udi anu Yezu Kristo nkayende. Yehowa ke uvua mupeshe Yezu muanzu eu. Yehowa ‘wakamubisha ku bafue ne wakamupa bua kuikalaye mutu wa malu onso a mu ekeleziya, udi mubidi wende.’​—Efeso 1:20-23.

2 Bu mudi Kristo muikale “mutu wa malu onso” mu tshisumbu tshia bena Kristo, udi ne bukokeshi pamutu pa bionso bidi bienzekamu. Udi umona bionso bidi bienzeka mu tshisumbu. Udi utangila bua kumanya bikala tshisumbu tshionso tshilonda mikenji ya Nzambi ne tshikale nende mu malanda mimpe. Ke tshidi malu adi mu mukanda wa buakabuluibua mufunda kudi Yone atuleja. Mu mêyi avua Yezu mutumine bisumbu 7, uvua muambe misangu 5 muvuaye mumanye bienzedi biabu, malu mimpe abu ne mateketa abu, ne uvua mubabele ne mubakoleshe ku muoyo bilondeshile tshisumbu ne tshisumbu. (Buakabuluibua 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) Tuikalayi bashindike ne: Kristo uvua kabidi mumanye bimpe bisumbu bia mu Asia Mukese, mu Palestine, mu Sulia, mu Babilone, mu Greke, mu Italia ne miaba mikuabu pa bidi bitangila ditumikila diabi dia mikenji ya Nzambi. (Bienzedi 1:8) Netuambe bitshi bua lelu?

Mupika wa lulamatu

3. Bua tshinyi mbimpe bua kufuanyikija Kristo ne mutu, kadi tshisumbu ne mubidi?

3 Panyima pa dibika dia Yezu ne matuku makese kumpala kua kubandaye mu diulu, wakambila bayidi bende ne: ‘Bakumana kumpa bukokeshi buonso mu diulu ne pa buloba.’ Wakasakidila kabidi ne: ‘Monayi, ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ (Matayo 28:18-20) Uvua ne bua kuikala nabu bua kubaludika. Mu mikanda ivua mupostolo Paulo mufundile bena Efeso ne bena Kolosai, wakafuanyikija tshisumbu ne “mubidi” udi mutu muikale Kristo. (Efeso 1:22, 23; Kolosai 1:18) Mukanda mukuabu udi wamba bua difuanyikija dia mubidi ne tshisumbu ne: difuanyikija edi “kadiena anu dileja mushinga wa buobumue budi pankatshi pa mubidi ne mutu, kadi didi dileja kabidi ne: mutu udi ukokesha bitupa bionso bia mubidi. Mbintu bidiye wenza nabi mudimu.” (The Cambridge Bible for Schools and Colleges) Mbanganyi badi Kristo wenza nabu mudimu katshia walua mukalenge mu 1914?​—Danyele 7:13, 14.

4. Bilondeshile mulayi wa muprofete Malaki, ntshinyi tshivua Yehowa ne Yezu Kristo basangane pavuabu balue kulumbuluisha ntempelo wa mu nyuma?

4 Mulayi wa Malaki ukavua mumanyishe ne: ‘Mukalenge’ Yehowa nealue ne ‘mutuadi wa mukenji (messager) wa tshipungidi’ udi muikale Yezu Kristo bua kulumbuluisha ‘ntempelo’ wende anyi nzubu wa mu tshimfuanyi wa ntendelelu. Bidi bimueneka ne: ‘tshikondo tshia dilumbuluisha ba mu nzubu wa Nzambi’ tshivua tshikumbane mu 1918. * (Malaki 3:1; 1 Petelo 4:17) Bavua batete bantu bonso bavua badiamba mudibu baleji-mpala ba Nzambi ne batendeledi bende balelela ba pa buloba. Bakabenga bitendelelu bia bukua-buena-Kristo bionso bualu mbilongeshe munkatshi mua bidimu bia bungi malongesha adi ela Nzambi mâyi ku makasa ne bualu bivua biditua ne kasuki mu Mvita ya Kumpala ya Buloba bujima. Kadi bavua batete bashadile ba ku bena Kristo bela manyi ne babakezule anu bu tshiamu ne mudilu ne babitabe, ke kuluabu “bantu badi bafila milambu kudi [Yehowa] mu buakane.”​—Malaki 3:3.

5. Mu diumvuangana ne mulayi wa Yezu wa ‘dikalaku diende,’ nnganyi uvuaye musangane ‘mupika’ wa lulamatu?

5 Mu diumvuangana ne mulayi wa Malaki, malu avua Yezu muleje bayidi bende bu tshimanyinu avua mua kubambuluisha bua kumanya tshikondo tshia ‘dikalaku diende ne tshia ku nshikidilu kua tshikondo etshi’ ne avua kabidi mua kubambuluisha bua kumanya kasumbu ka ‘mupika.’ Yezu wakamba ne: ‘Mmupika kayi udi ulamata mfumuende, udi ne meji? Mfumuende wakamuteka pamutu pa bantu bende bualu bua kubapa biakudia palua dituku diabi. Mupika au neikale ne disanka, papingana mfumuende, pamusanganaye wenza nunku. Bulelela, ndi nnuambila ne: Yeye neamuteke pamutu pa bintu biende bionso.’ (Matayo 24:3, 45-47) Pavua Kristo ‘mupingane’ bua kutangila midimu ya ‘mupika’ mu 1918, wakasangana kasumbu ka bashadile ba ku bela manyi ba lulamatu babanya ‘biakudia [bia mu nyuma] dituku diabi’ katshia ku 1879. Bavua babanya biakudia ebi ku diambuluisha dia Tshibumba tshia Nsentedi ne mikanda mikuabu ya malu a mu Bible. Kristo uvua mubanyishe bu kasumbu kadiye wenza naku mudimu anyi ‘mupika’ wende, ne mu 1919 wakateka kasumbu aku ku mutu kua bintu biende bionso bia pa buloba.

Dilombola bintu bia Kristo bia pa buloba

6, 7. (a) Mmu miaku mikuabu kayi ivua Yezu muakule bua ‘mupika’ wa lulamatu? (b) Ntshinyi tshivua Yezu musue kuleja pavuaye muakule bua ‘mulami wa bintu’?

6 Ngondo mikese kumpala kua Yezu kuakulaye bua bimanyinu bia dikalaku diende ne bia mushindu wa kumanya ‘mupika’ uvua ne bua kuikala muleji-mpala wende pa buloba, uvua muakule bua ‘mupika’ eu mu miaku mikuabu idi ileja midimu yakumbajaye. Wakamba ne: ‘Nnganyi mulami wa bintu udi ulamata mfumuende ne dinanukila, ne udi muntu wa lungenyi? Mfumuende neamuteke pamutu pa bantu bende bua yeye kubapa bidia biabu palua dituku diabi. Bulelela, ndi nuambila ne: Yeye neamuteke pamutu pa bintu biende bionso.’​—Luka 12:42, 44.

7 Mu mvese eu badi babikila mupika ne: mulami wa bintu, tshiambilu tshikudimuna ku muaku wa tshiena-Greke udi uleja “muntu muteka bua kulombola midimu mu nzubu anyi mu tshitupa kampanda tshia buloba.” Kasumbu ka mulami kakavua ne bua kuikala kasumbu ka bena mukanda bavua bumvuija malu mimpe adi mu Bible patupu to. Pa kumusha difila biakudia bia mu Bible bidi bikolesha ditabuja ‘palua dituku diabi,’ Kristo uvua muteke ‘mulami wa bintu wa lulamatu’ eu ku mutu kua bantu bende bonso bua kulombola bisumbu biende ne malu adi enzekamu anyi ‘bintu biende bionso.’ Bintu bionso bia Kristo mbintu kayi?

8, 9. ‘Mbintu’ kayi bidibu bapeshe mupika bua kulama?

8 Mupika udi ne mudimu wa kutangila bintu bionso bidi biambuluisha bena Kristo bua kukumbaja midimu yabu bu mudi: nzubu idibu balombuela mudimu wabu pa buloba bujima, nzubu ya betele pamue ne miaba idibu badisangishila bua kutendelela anyi Nzubu ya Bukalenge ne ya mpuilu idi pa buloba. Mupika udi kabidi ne mudimu wa mushinga mukole wa kupatula programe idi ikolesha ditabuja ya dilonga Bible ku lumingu luonso mu bisangilu, mu mpungilu ne mpuilu idi yenzeka ku tshidimu tshionso. Mu bisangilu bionso ebi, mupika udi umvuija bimpe malu adi atangila dikumbana dia milayi ya tshiprofete ya mu Bible ne uleja kabidi mushindu wa kutumikila mikenji ya mu Bible lelu eu.

9 Mudimu mukuabu wa mulami wa bintu ngua kulombola midimu yonso ya mushinga idi itangila diyisha ‘lumu luimpe lua Bukalenge’ ne divuija ‘bantu ba mu bisamba bionso bayidi.’ Ku midimu eyi kudi kabidi wa kulongesha bantu bua kuenzabu malu onso avua Kristo udi Mutu wa tshisumbu muambe bua kuenza mu tshikondo etshi tshia ku nshikidilu. (Matayo 24:14; 28:19, 20; Buakabuluibua 12:17) Mudimu wa kuyisha ne kulongesha bantu mmupatula “musumba munene” wa balunda ba lulamatu ba bashadile bela manyi. Bantu aba “mbiuma bia mu bukua bisamba” bitudi mua kutela mu “bintu” bia Kristo bia mushinga bidi mupika wa lulamtu ulombola.​—Buakabuluibua 7:9, MMM; Hagai 2:7, MMM.

Kasumbu kaludiki kadi kaleja mpala wa mupika

10. Nkasumbu kayi kavua kangata mapangadika mu bidimu lukama bia kumpala? Mapangadika aa avua mapatule tshinyi mu bisumbu?

10 Midimu mikole idi mupika wa lulamatu ne bua kuenza idi ilomba bua yeye kuangata mapangadika manene a bungi. Mu tshisumbu tshia bena Kristo tshia kumpala, bapostolo ne bakulu ba ku Yelushalema bavua baleja mpala wa mupika, bangata mapangadika avua atangila bena Kristo bonso. (Bienzedi 15:1, 2) Mapangadika aa avua afika mu bisumbu ku diambuluisha dia mikanda anyi ku butuangaji bua batangidi bena ngendu. Bena Kristo ba kumpala bavua ne disanka bua mushindu mulenga uvuabu babaludika eu, ne bu muvuabu batumikila Kasumbu Kaludiki ne muoyo mujima, bakapeta ditalala ne buobumue.​—Bienzedi 15:22-31; 16:4, 5; Filipoi 2:2.

11. Nnganyi udi Kristo ukuata nende mudimu lelu bua kulombola tshisumbu tshiende? Ne mmunyi mutudi ne bua kumona kasumbu ka bena Kristo bela manyi aka?

11 Anu bu mu tshikondo tshia bena Kristo ba kumpala, kudi bakulu bakese bela manyi a nyuma badi benza Kasumbu Kaludiki lelu eu. Kristo udi Mutu wa tshisumbu, udi ulombola balume aba ba lulamatu mu mudimu wabu wa kuludika mudimu wa Bukalenge ku diambuluisha dia ‘tshianza tshiende tshia balume’ tshia bukole. (Buakabuluibua 1:16, 20) Mu malu a mu nsombelu a Albert Schroeder, (umue wa ku bantu bakadi benza matuku a bungi mu Kasumbu Kaludiki udi mufue abidi aa) mbafunde ne: “Bena mu Kasumbu Kaludiki batu benza tshisangilu tshiabu mu Disatu dionso, batshituadija ne disambila bua kulomba buludiki bua nyuma wa Yehowa. Badi benza muabu muonso bua kujadika ne: mu bualu ne bualu buonso budibu benza ne dipangadika dionso didibu bangata, badi balonda anu tshidi Mukanda wa Nzambi wamba.” * Tudi ne bua kueyemena bena Kristo bela manyi ba lulamatu aba. Bua bidi bitangila Kasumbu Kaludiki nangananga, bidi bikengela tutumikila dîyi dia mupostolo Paulo edi: ‘Nutumikile badi banukokesha, nubakokele; bua bobu badi bikale ne tshitabela bua mioyo yenu.’​—Ebelu 13:17.

Tukokelayi mupika wa lulamatu ne muoyo mujima

12, 13. Mmalu kayi adi Bible wamba adi atusaka bua kutumikila kasumbu ka mupika wa lulamatu?

12 Bualu bua kumpala budi butusaka bua kunemeka kasumbu ka mupika wa lulamatu budi ne: patudi tuenza nunku eu tudi tutumikila Mukalenge Yezu Kristo. Paulo uvua mufunde bua bela manyi ne: ‘Muntu mubikidibue pakadiye muena budishikaminyi udi mupika wa Kristo. Bakanusumba ku mushinga mukole.’ (1 Kolinto 7:22, 23; Efeso 6:6) Nunku, patudi tutumikila mupika wa lulamatu ne Kasumbu kende Kaludiki, tudi tutumikila Kristo udi Mukalenge wa mupika eu. Patudi tutumikila bantu badi Kristo ukuata nabu mudimu bua kulombola bintu biende bia pa buloba, tudi tuleja mutudi ‘tuamba patoke ne: Yezu Kristo udi Mukalenge, too ne ku butumbi bua Nzambi Tatu.’​—Filipoi 2:11.

13 Bualu bukuabu budi butusaka bua kutumikila mupika wa lulamatu budi ne: mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi, bela manyi badi “ntempelo” udi Yehowa musombele mu “nyuma.” Bu mudibu babafuanyikija nunku, badi ‘ba tshijila.’ (1 Kolinto 3:16, 17; Efeso 2:19-22) Yezu mmupeshe bena mu kasumbu aka badibu bangata bu ntempelo bintu biende bionso bia pa buloba. Bidi biumvuija ne: badi ne bukokeshi kampanda ne midimu mu tshisumbu tshia bena Kristo idibu anu buobu nkayabu mua kuenza. Bua bualu ebu, bantu bonso mu tshisumbu badi bamona kulonda buludiki bua mupika wa lulamatu ne Kasumbu kende Kaludiki ne kubutua nyama ku mikolo bu mudimu wa tshijila. Bushuwa, ‘mikoko mikuabu’ idi imona kuambuluisha kasumbu ka mupika mu mudimu wabu wa kutangila bintu bia Mukalenge bu muabi munene.​—Yone 10:16.

Tuambuluishayi kasumbu ka mupika

14. Anu bu mukavua muprofete Yeshaya muambe, mmunyi mudi mikoko mikuabu ilonda kasumbu ka mupika ne yenza mudimu bu ‘bena mudimu badi kabayi difutu’?

14 Muprofete Yeshaya ukavua mumanyishe muvua mikoko mikuabu mua kutumikila bena Isalele wa Nzambi ne muoyo mujima pavuaye muambe ne: ‘Yehowa udi wamba ne: [Bena mudimu badi kabayi difutu, NW] ba ku Ejipitu ne biuma bia buenduluki bua mushinga mu Etiopi, ne bena Seba bine, bantu bale, nebibuele ku luseke luebe, nebikale bintu biebe. Nebakulonde, nebalue ku luseke luebe ne nkanu mibasuike. Nebapone panshi ku mpala kuebe bua kukukuila; nebakutendekene ne: Munkatshi muenu mudi Nzambi bulelela; kakuena mukuabu, kakuena Nzambi mukuabu muomumue nende.’ (Yeshaya 45:14) Mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi, mikoko mikuabu idi ilonda buludiki bua kasumbu ka bena Kristo bela manyi ne Kasumbu kende Kaludiki. Anu bu ‘bena mudimu badi kabayi difutu,’ mikoko mikuabu mmidifile ne muayi muonso, ne bionso bidiyi nayi bua kukuatshisha mudimu wa diyisha pa buloba bujima uvua Kristo mupeshe bena Kristo bela manyi.​—Bienzedi 1:8; Buakabuluibua 12:17.

15. Mmunyi mudi mulayi udi mu Yeshaya 61:5, 6 uleja malanda adi pankatshi pa mikoko mikuabu ne Isalele wa mu nyuma?

15 Mikoko mikuabu idi ne disanka ne dianyisha dia kuenzela Yehowa mudimu ku bulombodi bua kasumbu ka mupika ne bua Kasumbu kende Kalukidi. Badi bamona bena Kristo bela manyi bu bena mu ‘Isalele wa Nzambi.’ (Galatia 6:16) Bu mudi mikoko mikuabu mikale bu “bantu ba bisamba bia bende” ne “ba ku maloba a ba bende” badi badisange ne Isalele wa mu nyuma, idi yenza mudimu ne disanka bu ‘bidima’ ne ‘balengeji ba mionji ya tumuma tua mvinyo’ ku bulombodi bua bena Kristo bela manyi, badi bikale buobu “bakuidi ba Yehowa” ne “bakuatshi ba mudimu ba Nzambi.” (Yeshaya 61:5, 6) Mbadifile mu diyisha lumu luimpe lua Bukalenge ne mu divuija bantu ba bisamba bayidi. Mbadifile ne muoyo mujima bua kuambuluisha kasumbu ka mupika mu didisha ne dikuatshisha bantu bapiabapia badi bu mikoko.

16. Mmalu kayi adi asaka mikoko mikuabu bua kukuatshisha mupika wa lulamatu ne wa budimu?

16 Mikoko mmimanye ne: mushindu udi mupika wa lulamatu uditatshisha bua kufila biakudia bia mu nyuma anu pa dîba diabi udi ubambuluisha bikole. Badi bitaba ne: bu kabuyi bua mupika wa lulamatu ne wa budimu, kabavua mua kuikala bamanye anyi bavua mua kuikala bamanye anu kakese malu a mu Bible bu mudi: bumfumu bua Yehowa, ditumbisha dia dîna diende, Bukalenge, diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia, anyima, tshidi tshienzeka panyima pa lufu, ne tshidi Yehowa menemene, Muanende ne nyuma muimpe. Bua dianyisha ne lulamatu, mikoko mikuabu idi ikuatshisha ‘bana babu’ ne Kristo bela manyi mu matuku aa a ku nshikidilu.​—Matayo 25:40.

17. Ntshinyi tshidi Kasumbu Kaludiki kamone tshimpe bua kuenza? Ne ntshinyi tshitualonga mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

17 Bu mudi bungi bua bena Kristo bela manyi buenda anu bukepela, kakuena mushindu wa kuikalabu mu bisumbu bionso bua kutangila bintu bia Kristo to. Nanku, Kasumbu Kaludiki nkasungule balume munkatshi mua mikoko mikuabu bua kuikalabu batangidi ba Betele, batangidi ba distrike, ba bijengu ne mu bisumbu bia Bantemu ba Yehowa. Mushindu utudi tumona balami bindondi aba udiku uleja ne: tudi ne lulamatu kudi Kristo ne mupika wende wa lulamatu anyi? Bualu ebu ke butualonga mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 4 Bua kumanya malu makuabu a bungi bua tshiena-bualu etshi, bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1 Luabanya 2004 dibeji dia 13-18 ne tshia dia 1 Tshisua-munene 1992 dibeji dia 13, Mfual.

^ tshik. 11 Mapatula mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1 Luabanya 1988 dibeji dia 10-17, Mfual.

Diambulula

• Nnganyi udi mukalenge wetu ne ntshinyi tshidi tshileja ne: mmumanye bimpe malu adi enzeka mu bisumbu?

• Tshikondo tshivuabu balumbuluishe “ntempelo,” nganyi uvuabu bapete muikale mupika wa lulamatu ne mbintu kayi bivuabu bamupesha bua kulama?

• Mmalu kayi adi mu Bible adi atusaka bua kuambuluisha mupika wa lulamatu?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 23]

Mu “bintu” bia Kristo bidi “mulami” utangila mudi bintu bia ku mubidi, programe idi ikolesha ditabuja ne mudimu wa diyisha

[Tshimfuanyi mu dibeji 25]

Mikoko mikuabu idi ikuatshisha kasumbu ka mupika wa lulamatu padiyi iyisha ne tshisumi