Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Lelu, tshikisu ntshipite!

Lelu, tshikisu ntshipite!

Lelu, tshikisu ntshipite!

MARÍA uvua mamu wa bidimu 64 uvua musombe nkayende kuende ku nzubu. Kadi dimue edi kumusanganabu mufue mu nzubu, mututa mufiekela mu nshingu ne lukanu.

Tshisumbu tshia bantu bafike munda tshiakatuta bampulushi basatu, tshibamba muvuabu bambule bana ba bende bakese babidi. Kuelatshi babidi ba ku bampulushi abu esanse pambidi e kubatua mudilu, bobu kuoshika kushila. Kadi mpulushi muisatu yeye wakanyema.

Muntu mukuabu pende wakela bantu bavua kabayi bamumanye nshinga, bobu kufikabu ku dimona bualu buvua bubi menemene. Bakaya mu kabudimi kampanda e kujulabu bitupa bia mibidi ya bantu banayi bafue bavua baye kuendakana tshitupa atshi. Bavua ne bilamba bibasuika ku mêsu ne mionji mibasuika ku bianza. Pakabenza baminganga mateta, bakasangana ne: bavua babajike ne muoyo.

Malu a lukisu aa ki mmalu mafuikakaja a bantu bena tshikisu ba mu filme to. Mmianda milelela mienzeke ivuabu bafunde mu bikandakanda matuku mashale aa mu dimue dia ku matunga a mu Amerike wa kuinshi. Kadi ditunga adi kadiena nkayadi didi ne malu mabi a nunku enzeka lelu pa buloba to.

Malu a tshikisu mmalue kushala musambu wa dituku dionso. Makese patupu a kudiwu nga dielangana bombe, a malu a tshinyangu adi enzeka, a dishipangana, a mvita, a diasangana bingoma ne a dikuata bakaji anyi balume ku bukole bua kulala nabu. Ku tudiomba ne mu bikandakanda batu bakula misangu ya bungi bua malu a tshikisu, kadi bantu ba bungi kabatshitu bumvua bibi bua kutangila malu a tshikisu anyi kuumvua to.

Pamuapa udi mua kudiebeja ne: ‘Ntshinyi tshidi tshienda tshienzekela bantu lelu nunku? Kabatshiena kabidi bumvuilangana luse anyi banemeka muoyo wa bantu nabu anyi?’ Bua tshinyi tudi basombe ne bantu ba mushindu eu?

Mpindieu anji angata tshilejilu tshia Harry, tatu wa bidimu 69 udi mupie disama dia kansere. Mukajende udi ne disama dia mu buongo (sclérose en plaques), kadi bena mutumba ne balunda babu batu balua kubambuluisha. Harry udi wamba ne: “Bu tuetu katuyi ne bantu bonso badi batuambuluisha aba, tshiena mumanye tshituvua mua kuenza to.” Badi baleja mu ditunga dia Canada mudiye ne: bantu bapite pa bia pa lukama 50 badi balama bakulakaje badi bambuluisha muntu udi kayi nansha tshilongo tshiabu to. Kakuyi mpata, udi mumanyaku bantu ba tshianana batu dituku dionso edi benzelangana malu malenga a bulunda. Bulelela, bantu badi anu ne mushindu wa kulejangana luse ne kuenzelangana malu malenga pamutu pa kuikala bena tshikisu.

Kadi bikalabi nanku, bua tshinyi malu a tshikisu adiku? Ntshinyi tshidi tshifikisha bantu ku dienza malu a tshikisu? Bantu badi benzelangana malu a tshikisu aba badiku mua kushintuluka anyi? Tshikisu tshine netshijikaku dimue dituku anyi? Bikalatshi mua kujika, netshijike mushindu kayi ne dîba kayi?

[Mêyi a dianyisha bua tshimfuanyi mu dibeji 3]

Kawulu: CORDON PRESS