Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udi muenzele nyuma muimpe bubi anyi?

Udi muenzele nyuma muimpe bubi anyi?

Udi muenzele nyuma muimpe bubi anyi?

“Bubi budiku budi bua lufu.”​—1 YONE 5:16.

1, 2. Mmunyi mutudi bamanye ne: muntu udi mua kuenzela nyuma wa Nzambi bubi?

NANSHA muvua mamu mukuabu wa mu ditunga dia Allemagne wenzela Nzambi mudimu, wakafunda ne: “Ndi anu ndubakana ne meji a ne: ndi muenzele nyuma muimpe bubi.” Muena Kristo udiku bushuwa mua kuenzela nyuma wa Nzambi anyi bukole budi Nzambi wenza nabu malu mpekatu anyi?

2 Eyowa, muntu udi mua kuenzela nyuma wa Yehowa bubi. Yezu Kristo wakamba ne: ‘Nebajimijile bantu mibi yabu yonso ne bipendu biabu bidibu bapenda nabi Nzambi, kadi kabena babajimijila bipendu bidibu bapenda nabi nyuma.’ (Matayo 12:31) Bible udi utudimuija ne: ‘Bituenza malu mabi bua disungula dia mutshima patuakumana kuangata dimanya dia bushuwa, kakuena kushala kabidi munga mulambu bua kubuikidila nawu mibi, kadi kudi kushala kuindila kukuabu kua dilumbulula kudi kukuatshisha buôwa.’ (Ebelu 10:26, 27) Mupostolo Yone wakafunda pende ne: “Bubi budiku budi bua lufu.” (1 Yone 5:16) Kadi muntu nkayende udi muenze bubi bunene ke udi ne bua kujadika bikalaye muenze ‘bubi bua lufu’ anyi?

Kunyingalala kudi kufikisha ku difuidibua luse

3. Bituikala ne dibungama dikole bua bubi butudi benze bidi mua kuikala bileja tshinyi menemene?

3 Yehowa ke Mulumbuluishi wa ndekelu wa benji ba malu mabi. Bushuwa, tuetu bonso tudi ne bua kumulubuila malu, ne utu wenza anu malu adi makane. (Genese 18:25; Lomo 14:12) Yehowa ke udi ujadika bituikala benze bubi budiye kayi mua kutubuikidila ne yeye ke udi mua kumbusha nyuma wende kutudi. (Musambu 51:11) Kadi bituikala ne dibungama dikole bua bubi butudi benze, bidi mua kuleja pamuapa ne: tudi banyingalale menemene. Kadi dinyingalala dilelela ntshinyi?

4. (a) Kunyingalala ntshinyi? (b) Bua tshinyi mêyi a mu Musambu 103:10-14 adi atamba kukolesha ku muoyo?

4 Kunyingalala bua mibi yetu kudi kumvuija kushintulula mushindu utudi tuangata malu mabi atuvua benze anyi njila mubi utukavua tulonda. Kudi kumvuija ne: tudi tumvua bibi ne tuela njila mubi nyima. Bituikala benze bubi bunene kadi benze malu adi akengedibua bua kuleja ne: tudi banyingalale bushuwa, mêyi a mufundi wa Misambu aa adi mua kutukolesha ku muoyo: ‘[Yehowa] kêna mutuenzele bu mudi mibi yetu, kêna mutufute bu mudi malu etu a tshishiku. Bua bu mudi diulu kulu kule pa mutu pa buloba, mbu mudi bunene bua luse luende lujalame kudi badi bamunemeka. Bu mudi luseke lua esete kule ku wesete, mbu mudiye mumbushe matomboka etu kule kutudi. Bu mudi tatu ufuila bana bende luse, mbu mudi Yehowa ufuila badi bamunemeka luse. Bua yeye udi mumanye buntu buetu, udi uvuluka ne: tudi dimfuekenya.’​—Musambu 103:10-14.

5, 6. Leja mu tshikoso malu manene adi mu 1 Yone 3:19-22 ne umvuija tshidi mêyi aa amba.

5 Mêyi a mupostolo Yone aa adi kabidi atukolesha ku muoyo: ‘Mu muanda eu netumanye ne: tudi ba bulelela, netupoleshe mitshima yetu ku mêsu kuende; bua bikala mitshima yetu itupisha, Nzambi udi upita mitshima yetu bunene, ne udi mumanye malu onso. Bananga, bikala mitshima yetu kayiyi itupisha, tudi ne dikima ku mêsu kua Nzambi; ne bintu bionso bitudi tumulomba, tudi tubiangata kudiye, bualu bua tudi tulama mikenji yende, tudi tuenza malu adi avuija disanka ku mêsu kuende.’​—1 Yone 3:19-22.

6 Tudi ‘bamanye ne: tudi ba bulelela’ bualu tudi ne dinanga dia bana betu ne katuena ne tshilele tshia kuenza malu mabi. (Musambu 119:11) Tuetu tumvua muoyo wetu utupisha bua bualu kampanda, tuvuluke ne: ‘Nzambi udi upita mitshima yetu bunene, ne udi mumanye malu onso.’ Yehowa udi utufuila luse bualu mmumanye mutudi ne ‘dinanga dia bana benu ba mu Kristo didi kadiyi ne lubombo,’ mutudi tuluangana ne bubi ne mutudi tudienzeja bua kuenza disua diende. (1 Petelo 1:22) Tuetu tueyemena Yehowa, tuleja dinanga dia bana betu ne katuyi tupia tshibawu bua dienza mpekatu ku bukole, ‘mutshima wetu kawakutupisha’ to. Netupete ‘dikima ku mêsu kua Nzambi’ patudi tumusambila ne yeye neatumvuile bualu tudi tutumikila mikenji yende.

Bilejilu bia bantu bakenzela nyuma muimpe bubi

7. Ntshinyi tshidi tshijadika bikala bubi mua kufuidibua anyi kubenga kufuidibua luse?

7 Mbubi kayi budi Yehowa kayi mua kubuikidila muntu? Bua kuandamuna lukonko elu, tumonayi bimue bilejilu bia mu Bible. Bualu ebu budi ne bua kutukolesha bituikala banyingalale kadi batshikale ne dibungama dikole bua bilema binene bituvua benze. Netumone ne: tshidi tshijadika bikala bubi mua kufuidibua luse anyi kubenga kufuidibua luse ki nganu mushindu wa bubi budi muntu muenze, kadi ntshidi tshisake muntu bua kubuenza, tshidi muoyo wende ne bunene bua budisuile buende mu dienza dia bubi abu.

8. Mmunyi muvua bamue balombodi ba bitendelelu bena Yuda ba mu siekele wa kumpala benzele nyuma muimpe bubi?

8 Balombodi ba bitendelelu ba bena Yuda ba mu siekele wa kumpala bavua baluisha Yezu Kristo ne meji mabi bakenzela nyuma muimpe bubi. Bavua bamone muvua nyuma muimpe wenza mudimu munda mua Yezu pavuaye wenza bishima bivua bitumbisha Yehowa. Kadi baluishi ba Kristo aba bakamba muvua bukole bufumina kudi Satana Diabolo. Bilondeshile Yezu, bantu bavua bapenda nyuma muimpe wa Nzambi mushindu eu bavua benza bubi buvuabu kabayi mua kubabuikidila mu ‘tshikondo etshi, nansha mu tshikondo tshialua.’​—Matayo 12:22-32.

9. Kupenda Nzambi ntshinyi, ne ntshinyi tshiakamba Yezu bua bualu ebu?

9 Kupenda Nzambi kudi kumvuija kumushiminyina malu anyi kumuamba mêyi mabi. Bu mudi nyuma muimpe ufumina kudi Nzambi, kuamba nyuma eu mêyi mabi kudi mumue ne kuamba Yehowa. Muntu udi wamba mêyi a mushindu eu kayi unyingalala kabena bamufuila luse to. Mêyi a Yezu adi atangila bubi bua nunku adi aleja ne: Yezu udi wakula bua bantu badi baluisha ne muoyo mujima malu adi nyuma muimpe wa Nzambi wenzeja. Bu muvua nyuma wa Yehowa wenza mudimu munda mua Yezu kadi baluishi bende bobu bamba muvua bukole ebu bufumina kudi Diabolo, bakapenda nyuma eu. Ke bualu kayi Yezu wakamba ne: ‘Kabena bajimija bubi bua muntu wapenda nyuma muimpe tshiendelele, yeye neikale ne bubi buende tshiendelele.’​—Mâko 3:20-29.

10. Bua tshinyi Yezu wakabikila Yudasa ne: “muana wa dibutuka”?

10 Angata kabidi tshilejilu tshia Yudasa Isakaliote. Uvua ne tshibidilu tshia kuiba makuta mu tshibutshilu tshivuabu bamupeshe bua kulama. (Yone 12:5, 6) Pashishe Yudasa wakaya kudi balombodi bena Yuda ne kumvuanganaye nabu bua kutungila Yezu tshitungu ku mpalata 30. Bushuwa, Yudasa wakadiumvua mupile panyima pa mumane kutungila Yezu, kadi kakanyingalala bua bubi buvuaye muenze ne muoyo mujima nansha. Ke bualu kayi ki mmuakanyine kubishibua to. Ke pakamubikila Yezu ne: “muana wa dibutuka.”​—Yone 17:12; Matayo 26:14-16.

Bilejilu bia bantu bavua kabayi benzele nyuma muimpe bubi

11-13. Mmunyi muvua Davidi mufike ku dienza mpekatu ne Beta-sheba, ne mmunyi mudi mushindu uvua Nzambi mukose tshilumbu etshi utukolesha ku muoyo?

11 Imue misangu, bena Kristo bavua batonde mpekatu munene uvuabu benze ne babambuluishe kudi bakulu ba mu tshisumbu badi mua kuikala batshidi bumvua bibi bua muvuabu bashipe mikenji ya Nzambi. (Yakobo 5:14) Biwikala umvua dilubakana dia mushindu eu, pamuapa dikonkonona tshidi Bible wamba bua bantu bavuabu babuikidile mpekatu yabu nedikuambuluishe bikole.

12 Mukalenge Davidi wakenza mpekatu munene ne Beta-sheba mukaji wa Uliya. Pavua Davidi pa mutu pa nzubu wende, wakatangila panshi e kumonaye makaji eu muimpe kumona wowa mâyi, ke yeye kumubikidisha mu nzubu muende ne kulalaye nende. Pakaluaye kumanya ne: Beta-sheba uvua ne difu, wakenza mayele bua bayende Uliya alue kulala nende bua kujibakaja mpekatu wa masandi eu. Pakapangila mayele au, mukalenge eu wakalongolola bua kushipesha Uliya ku mvita. Pashishe, Beta-sheba kulua mukaji wa Davidi ne kumulelelaye muana wakalua kufua.​—2 Samuele 11:1-27.

13 Yehowa wakakosa tshilumbu tshivua tshitangila Davidi ne Beta-sheba. Nzambi wakafuila Davidi luse, bimueneka ne: wakatangila malu bu mudi dinyingalala diende ne tshipungidi tshia Bukalenge tshivuaye mudie nende. (2 Samuele 7:11-16; 12:7-14) Bidi bimueneka kabidi ne: Beta-sheba wakanyingalala pende, bualu wakapeta diakalenga dia kulua mamuende wa Mukalenge Solomo ne nkambua wa Yezu Kristo. (Matayo 1:1, 6, 16) Bituikala benze mpekatu, mbimpe kuvuluka ne: Yehowa utu utangila mushindu utudi tunyingalala.

14. Mmunyi mudi bunene bua dibuikidila dia Nzambi buleja mu tshilumbu tshia Mukalenge Manashe?

14 Bunene bua dibuikidila dia Yehowa mbuleja kabidi mu tshilumbu tshia Manashe Mukalenge wa Yuda. Manashe wakenza malu mabi ku mêsu kua Yehowa. Wakashila Bâla bioshelu, wakatendelela “bintu bionso bia mu diulu” ne kuashila too ne nzambi ya dishima bioshelu mu biendedi bibidi bia ntempelo. Wakapitshisha bana bende mu kapia, kuanyishaye bilele bia nyuma mibi ne kufikishaye bena Yuda ne bena mu Yelushalema bua ‘kuenzabu malu mabi, nunku bakapita bantu ba mu bisamba biakashipabu kudi Yehowa kumpala kua bena Isalele.’ Manashe kakateleja malu akamudimuijabu nawu kudi baprofete ba Yehowa to. Ndekelu wa bionso, mukalenge wa bena Ashû wakalua kumukuata ne kuya nende mu bupika. Pavuaye mu bupika abu, wakanyingalala ne kutungunuka ne kulomba Nzambi ne didipuekesha, ke Nzambi kumufuila luse ne kumupingaja mu bukalenge buende mu Yelushalema muakatungunujaye ntendelelu mulelela.​—2 Kulondolola 33:2-17.

15. Mbualu kayi buakenzekela mupostolo Petelo budi buleja ne: Yehowa udi ‘utamba’ kubuikidila bantu?

15 Bidimu nkama mivule pashishe, mupostolo Petelo wakenza bubi bunene pakavilaye Yezu. (Mâko 14:30, 66-72) Kadi Yehowa ‘wakatamba’ kubuikidila Petelo. (Yeshaya 55:7) Bua tshinyi? Bualu Petelo wakanyingalala ne muoyo mujima. (Luka 22:62) Tshijadiki tshiakaleja ne: Nzambi uvua mumubuikidile tshiakamueneka patoke kunyima kua matuku 50 mu dia Pantekoste, Petelo wakapeta diakalenga dinene dia kuambila bantu bualu bua Yezu ne dikima dionso. (Bienzedi 2:14-36) Kudiku bualu budi mua kutusaka bua kuamba ne: Nzambi udi mua kubenga kubuikidila bena Kristo badi banyingalala bushuwa lelu anyi? Mufundi wa Misambu wakamba ne: ‘Yehowa, bu wewe mubale dipambuka dia bantu, muntu kayi wakadi mua kuimana, Mukalenge? Kadi dibuikidila [dilelela] dia mibi didi kuudi.’​—Musambu 130:3, 4.

Mushindu wa kukepesha dilubakana bua mpekatu

16. Mbua malu kayi budi Nzambi utufuila luse?

16 Bilejilu bitudi batele kulu eku bidi ne bua kutuambuluisha bua kakepesha dilubakana bua mibi itudi mua kuikala benzele nyuma muimpe. Bidi bituleja ne: Yehowa udi ubuikidila benji ba bubi badi banyingalala. Bualu bua mushinga wa bungi menemene nkusambila Nzambi ne muoyo mujima. Bituikala benze mpekatu, tudi mua kulomba luse bua mulambu wakafila Yezu bua kutupikula, bua luse lua Yehowa, bua mapanga atudi bapiane ne bua mudimu utudi benzele Yehowa ne lulamatu. Bu mutudi bamanye bulenga bua Yehowa budi kabuyi butuakanyine, tudi mua kumulomba luse ne dishindika dia ne: neatumvuile.​—Efeso 1:7.

17. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bituikala benze mpekatu ne tukeba diambuluisha?

17 Tshia kuenza tshinyi bituikala benze bubi kadi katuyi ne bukole bua kusambila bualu bubi butudi benze mbutuvuije batekete mu nyuma? Bua bualu ebu muyidi Yakobo wakamba ne: ‘Muntu [wa nunku] abikile bakulu ba ekeleziya; bobu bamulombele Nzambi, bamuele manyi mu dîna dia Mukalenge; ne kulomba kudi ne ditabuja nekusungile muena disama, ne Mukalenge neamubishe ne bikalaye muenze bualu bubi, Nzambi neamubuikidile bubi buende.’​—Yakobo 5:14, 15.

18. Bua tshinyi nansha bobu bipate muntu mu tshisumbu, bubi buende kabuena anu budi kabuyi mua kubuikidibua?

18 Nansha bikala muntu udi muenze bubi kayi munyingalale ne bamuipate mu tshisumbu, bubi buende kabuena anu budi kabuyi mua kubuikidibua. Paulo wakamba bua muela manyi uvua muenze bubi uvuabu bipate mu tshisumbu tshia mu Kolinto ne: ‘Dikenga diakangataye kudi bungi buenu didi dikumbana kudi muntu wa nunku; kadi nudi ne bualu bua kumulekelela bubi buende ne kumusamba, bua bumue muntu wa nunku katambibu ku kanyinganyinga kakole.’ (2 Kolinto 2:6-8; 1 Kolinto 5:1-5) Nunku bua muntu udi mupambuke kulengejaye malanda ende ne Yehowa, udi ne bua kuitaba mibelu ya mu Bible idibu bamupesha kudi bakulu ne udi ne bua kuleja mudiye munyingalale tshia bushuwa. Udi ne bua ‘kukuama mamuma adi makanangane ne dikudimuna dia mutshima.’​—Luka 3:8.

19. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kushala ‘bakole mu ditabuja’?

19 Ntshinyi tshidi mua kutufikisha ku diela meji ne: mmuenzele nyuma muimpe bubi? Tshidi mua kuikala ditamba kuela meji anyi butekete kampanda bua mubidi. Dîba dia nunku, kusambila ne kuikisha bimpe bidi mua kutuambuluisha. Kadi katuena nangananga ne bua kulekela Satana ututekesha mu mikolo bua tulekele kuenzela Nzambi mudimu. Bu mutu Yehowa kayi usanka bua lufu lua muntu mubi, kena usanka nansha kakese bua kujimija nansha umue wa ku basadidi bende to. Bituikala ne dipampakana dia ne: tudi benzele nyuma muimpe bubi, tudi ne bua kutungunuka ne kubala Dîyi dia Nzambi, pamue ne bitupa bidi bikoleshamu bu mudi Misambu. Tudi ne bua kutungunuka ne kubuela mu bisangilu bia tshisumbu ne kuenza mudimu wa dimanyisha Bukalenge. Kuenza malu aa nekutuambuluishe bua kuikala ‘[bakole] mu ditabuja’ ne katuyi tunyingalala bua mutudi mua kuikala benze bubi budibu kabayi mua kutubuikidila.​—Tito 2:2.

20. Ndidiela nkonko kayi didi mua kuambuluisha muntu bua kumona ne: ki mmuenzele nyuma muimpe bubi?

20 Muntu yonso udi ne dipampakana dia ne: udi mua kuikala muenzele nyuma muimpe bubi udi ne bua kudiebeja ne: ‘Ndiku mupende nyuma muimpe anyi? Ndiku munyingalale ne muoyo mujima bua bubi buanyi anyi? Ndiku ngeyemena dibuikidila dia Nzambi anyi? Ndiku mutontolodi udi mubenge butoke bua mu nyuma anyi?’ Pamuapa, muntu wa nunku neajingulule ne: ki mmupende nyuma muimpe wa Nzambi peshi ki mmulue mutontolodi to. Kadi mmunyingalale ne udi utungunuka ne kueyemena dibuikidila dia Yehowa. Bikalabi nanku, ki mmuenzele nyuma muimpe wa Yehowa bubi to.

21. Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshiandamune nkonko kayi?

21 Kujadika ne: katuena benzele nyuma muimpe bubi ndisulakana dinene be! Kadi kudi nkonko mikuabu idi itangila nyuma muimpe ituakonkonona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda. Tshilejilu, tudi mua kudiebeja ne: ‘Ndiku ndombodibua menemene kudi nyuma muimpe anyi? Mamuma a nyuma eu adiku amueneka mu nsombelu wanyi anyi?’

Newandamune tshinyi?

• Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: muntu udi mua kuenzela nyuma muimpe bubi?

• Kunyingalala bua mibi kudi kumvuija tshinyi?

• Mbanganyi bakenzela nyuma muimpe bubi pavua Yezu pa buloba?

• Mmunyi mudi muntu mua kutshimuna dilubakana dia ne: udi mua kuikala muenze bubi budi kabuyi mua kubuikidibua?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Bantu bavua bamba ne: Yezu uvua wenza bishima ne bukole bua Satana bakenzela nyuma wa Nzambi bubi

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Nansha muvua Petelo muvile Yezu, kavua muenze bubi budi kabuyi mua kubuikidibua