Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udi ‘mubanji ku mêsu kua Nzambi’ anyi?

Udi ‘mubanji ku mêsu kua Nzambi’ anyi?

Udi ‘mubanji ku mêsu kua Nzambi’ anyi?

‘Muntu udi udibutshila bintu biende, kayi mubanji ku mêsu kua Nzambi, udi nunku.’​—LUKA 12:21.

1, 2. (a) Mbua bintu kayi budi bantu bitaba bua kudikengesha bikole? (b) Ndutatu kayi ne njiwu bidi bena Kristo ne bua kukungama?

MUNKATSHI mua bidimu bia bungi, bantu ba mu matunga a bungi mbenze mudimu wa bungi bua kupeta bubanji. Tshilejilu, miaba ivua ngolo mu siekele wa 19 mu ditunga dia Australie, dia Afrique du Sud, dia Canada ne dia États-Unis yakakoka bantu ba mitantshi mile, bashiye nzubu yabu ne balela babu bua kuya kukeba biuma ku ba bende kuvuabu pamuapa kabayi ne muaba wa kulala ne tshiakudia. Bushuwa, bantu bavule badi bitaba bua kuditeka mu njiwu ya bungi ne badienzeja bikole bua kupeta biuma bidi mitshima yabu ijinga.

2 Nansha mudi bantu ba bungi lelu kabayi baye kukeba ngolo nunku, badi benza mudimu wa bungi bua kupeta bintu bidibu nabi dijinga. Kukeba bintu ebi lelu kudi mua kuikala bualu bukole budi bulomba makanda ne dîba dia bungi ne busamisha mutu. Bitu bipepele bua muntu kuditatshisha bikole bua biakudia, bia kuvuala ne muaba wa kulala, ufika too ne ku dilengulula anyi ku dipua muoyo malu a mushinga wa bungi. (Lomo 14:17) Yezu wakela lusumuinu luakaleja patoke mutu bantu ne tshilele etshi. Ludi mu Luka 12:16-21.

3. Londa mu tshikoso lusumuinu lua Yezu ludi mu Luka 12:16-21.

3 Yezu wakela lusumuinu elu dîba divuaye muakule bua mushinga wa kudimukila lukuka, mutudi bamone mu buondoke mu tshiena-bualu tshishale. Kunyima kua Yezu mumane kubela bantu bua kudimukila lukuka, wakakula bua muntu mubanji udi kayi usanka bua nzubu ya dilamina bintu idiye nayi miwule tente ne bintu bikadiye mupete, kadi udi uyibumbula ne wibaka ya minene bua kumona mua kulaminamu bintu bia bungi. Anu padiye wela meji ne: ukadi pa kusomba muikishe, Nzambi udi umuambila ne: muoyo wende mmutangile ku ndekelu ne bintu bimpe bionso bidiye mudibutshile nebiye kudi muntu mukuabu. Ke Yezu kusakidila mêyi a ndekelu aa ne: ‘[Ke mudibi nunku bua] muntu udi udibutshila bintu biende, kayi mubanji ku mêsu kua Nzambi.’ (Luka 12:21) Lusumuinu elu ludi mua kutulongesha tshinyi? Mmunyi mutudi mua kutumikila dilongesha didimu mu nsombelu wetu lelu?

Muntu uvua ne lutatu kampanda

4. Tudi mua kuamba ne: muntu wa mu mufuanu wa Yezu uvua muntu wa mushindu kayi?

4 Bantu ba mu matunga a bungi mbamanye lusumuinu luvua Yezu muele elu. Tudi tumona ne: Yezu wakatuadija muyuki eu ne: ‘Budimi bua muntu mubanji buakakuama bintu bia bungi.’ Yezu kavua muambe ne: muntu eu uvua mupete bubanji mu njila mibi anyi mu buivi to. Mmumue ne: Yezu kavua mumuleje bu muntu mubi nansha. Bushuwa, bilondeshile bivua Yezu muambe, mbiakane bua kuela meji ne: muntu udibu bambe mu lusumuinu elu uvua muenze mudimu wa bungi. Tudi mua kumvua kabidi ne: mmuntu eu uvua mudianjile kulongolola malu ne mudibutshile bintu bua matuku atshivua alua, pamuapa uvua muele meji bua diakelenga dia dîku diende. Nenku ku dimona dia bantu, tudi mua kuangata muntu eu bu muenji wa mudimu wa tshisumi uvua kayi ulengulula maji ende nansha.

5. Ndutatu kayi ludi nalu muntu wa mu lusumuinu lua Yezu?

5 Mu mishindu yonso, Yezu wakabikila muntu wa mu mufuanu eu ne: mubanji, mmumue ne: muntu ukavua mupete biuma ne bintu bia bungi. Kadi anu muvua Yezu mubiumvuije, mubanji eu uvua ne lutatu kampanda. Budimi buende buvua bukuamishe bintu bipite bivuaye muelele meji, bipite bivuaye nabi dijinga anyi bivuaye mua kulama. Ntshinyi tshivuaye ne bua kuenza?

6. Basadidi ba Nzambi ba bungi lelu batu badimona kumpala kua malu kayi a kusungula?

6 Basadidi ba Yehowa ba bungi lelu badi bapeta malu mafuanangane bikole ne a mubanji eu. Bena Kristo balelela badi badienzeja bua kuikala bena malu malulame, bena tshisumi ne benji ba mudimu ne muoyo umue. (Kolosai 3:22, 23) Nansha bobu babangate ku mudimu anyi badienzela wabu, batu misangu mivule baya kumpala ne balubuluka bimpe menemene mu bidibu benza. Padibu bajinga kubabandisha mianzu anyi mishindu mikuabu ya kupeta mfranga imueneka, batu badimona kumpala kua dipangadika dia kuangata. Badiku ne bua kuitaba muanzu peshi mishindu ya kupeta mfranga ya bungi eyi anyi? Bia muomumue, Bantemu batshidi bansonga ba bungi batu balonga bimpe mu kalasa. Ke bualu kayi batu mua kujinga kubapesha mfranga anyi diambuluisha kudi mbulamatadi bua kuya kulonga mu bilongelu biende lumu. Badiku ne bua kuitaba anu bualu bantu ba bungi batu bitaba anyi?

7. Ntshinyi tshiakenza muntu wa mu lusumuinu bua kujikija lutatu luende?

7 Tupinganayi ku lusumuinu lua Yezu ne tudiebeje ne: ntshinyi tshiakenza muntu mubanji au pakakuama budimi buende bintu bipite bungi kayi ne muaba wa kubilamina? Wakangata dipangadika dia kubumbula nzubu ya dilamina bintu ivuaye nayi bua kuibaka ya minene bua kulaminayemu biakudia ne bintu biende. Bidi bimueneka ne: lungenyi alu luakamupesha disanka ne kudiumvuaye mu bukubi, ke yeye kudiambila ne: “Nengambile muoyo wanyi ne: Muoyo wanyi, udi ne bintu bia bungi, bilamina bua bidimu ne bidimu; ikisha, udie, unue, wondoloke.”​—Luka 12:19, MMM.

Bua tshinyi uvua “mutatakane”?

8. Mbualu kayi bua mushinga buvua muntu wa mu mufuanu wa Yezu mupue muoyo?

8 Kadi anu muakabiamba Yezu, malu avua mubanji au mulongolole akamudinga patupu ne: uvua mu bukubi. Bivuaye mulongolole bivua mua kumueneka bu bimpe, kadi kuvua bualu bumue bua mushinga buvuaye mushiye: disua dia Nzambi. Muntu au uvua wela meji anu buende nkayende, muvuaye mua kuikisha, kudia, kunua ne kondoloka. Wakela meji ne: bu muvuaye ne “bintu bia bungi,” uvua kabidi mua kulala “bidimu ne bidimu.” Kadi diakabi, malu kaakenda muvuaye mulongolole to. Anu muakalua Yezu kubiamba, “muntu, nansha yeye muikale ne biuma bia bungi, muoyo wende kabena baulama kudi bintu biende to.” (Luka 12:15, MMM) Butuku buinabu, bintu bionso bivua muntu au mutatshile bivua ne bua kulua kabiyi ne mushinga kudiye, bualu Nzambi wakamuambila ne: “Mutatakane we, butuku ebu nebakulombe muoyo webe. Biuvua munguije nebishale bia nganyi?”​—Luka 12:20, MMM.

9. Bua tshinyi bakabikila muntu wa mu mufuanu ne: mutatakane?

9 Muaba eu, tudi bafike pa muji wa bualu bua mu mufuanu wa Yezu. Nzambi wakabikila muntu au ne: mutatakane. Nkonga-miaku mukuabu udi umvuija ne: mishindu ya muaku wa mu tshiena Gelika udibu bangate muaba eu “itu misangu yonso yumvuija dipanga dia lungenyi.” (Exegetical Dictionary of the New Testament) Nkonga-miaku eu udi wamba ne: mu mufuanu eu, badi baleja mudi Nzambi wangata muaku eu bua kuleja patoke “mudi malu adi mubanji eu mulongolole bua matuku atshivua alua mikale tshianana.” Muaku eu udi ufunkuna, ki mmuntu udi kayi ne lungenyi, kadi “muntu udi ubenga kueyemena Nzambi.” Mêyi akamba Yezu bua mubanji eu adi atuvuluija tshiakaluaye kuambila bena Kristo ba mu siekele wa kumpala ba mu tshisumbu tshia Laodikiya, mu Asia Mukese ne: ‘Udi wamba ne: Ndi mubanji; ne: ngakupeta biuma; ne: Tshiena nkengela tshintu; ne kuena mumanye ne: udi muena dikenga ne mukengedi wa luse, ne mupele ne mufofo ne butaka.’​—Buakabuluibua 3:17.

10. Bua tshinyi kuikala ne “bintu bia bungi” kakuena kujadikila muntu ne: nealale “bidimu bia bungi”?

10 Dilongesha edi didi ne bua kutuelesha meji. Tudiku mua kufuana muntu wa mu mufuanu eu, mmumue ne: tuenza mudimu wa bungi bua kupeta “bintu bia bungi,” kadi tupangila mua kuenza malu adi akengedibua bua kuikala ne ditekemena dia kulala “bidimu bia bungi” anyi? (Yone 3:16; 17:3) Bible udi wamba ne: “Biuma kabiena bikuatshisha muntu mu dituku dia tshiji tshikole,” ne muntu ‘udi weyemena biuma biende neapone panshi.’ (Nsumuinu 11:4, 28) Ke bualu kayi Yezu wakasakidila mubelu eu wa ndekelu mu mufuanu wende ne: ‘[Ke mudibi nunku bua] muntu udi udibutshila bintu biende, kayi mubanji ku mêsu kua Nzambi.’​—Luka 12:21.

11. Bua tshinyi bidi patupu bua kuashila ditekemena dietu ne bukubi pa biuma?

11 Pakamba Yezu ne: “ke mudibi nunku,” uvua uleja ne: tshivua tshienzekele muntu mubanji wa mu lusumuinu au netshienzekele kabidi bantu badi bashila nsombelu wabu (ditekemena diabu ne bukubi buabu) anu pa biuma. ‘Didibutshila bintu’ ki ndibi to, kadi muntu udi wenza tshilema tshinene padiye ubenga kuikala ‘mubanji ku mêsu kua Nzambi.’ Muyidi Yakobo wakabela bena Kristo bua bualu bua muomumue pakafundaye ne: ‘Apu nuenu badi bamba ne: Lelu anyi makelela netuye ku musoko mukuabu, netuikaleku tshidimu tshijima, netuenduluke mushinga, netupete bintu; kadi kanuena bamanye malu kayi neikaleku makelela.’ Kadi ntshinyi tshivuabu ne bua kuenza? ‘Nuakadi kuamba ne: Biasua [Yehowa], netuikale ne muoyo, netuenze kabidi bualu ebu anyi bualu abu.’ (Yakobo 4:13-15) Nansha muntu yeye mubanji peshi muikale ne bintu bungi kayi, bionso abi kabiakuikala ne mushinga bikalaye kayi mubanji ku mêsu kua Nzambi. Kadi kuikala mubanji ku mêsu kua Nzambi kudi kumvuija tshinyi?

Kuikala mubanji ku mêsu kua Nzambi

12. Mmalu kayi atudi ne bua kuenza bua kulua babanji ku mêsu kua Nzambi?

12 Mu mêyi avua Yezu muambe, udi uleja dishilangana pankatshi pa kuikala mubanji ku mêsu kua Nzambi ne kudibutshila biuma peshi kudivuija mubanji. Nenku, Yezu uvua wamba ne: tshipatshila tshietu tshinene katshiena ne bua kuikala tshia kudibutshila bubanji peshi kuondoloka ne bintu bitudi mua kuikala nabi. Kadi tudi ne bua kukuata mudimu ne mpetu yetu bua kulengeja anyi kukolesha malanda etu ne Yehowa. Kuenza nenku nekutuvuije bushuwa babanji ku mêsu kua Nzambi. Bua tshinyi? Bualu kudi kutunzuluila njila wa kupeta mabenesha a bungi kudiye. Bible udi utuambila ne: ‘Disankisha didi difuma kudi Yehowa didi divuija bubanji, ne kêna utenteka kanyinganyinga pa mutu padi.’​—Nsumuinu 10:22.

13. Mmunyi mudi dibenesha dia Yehowa ‘divuija bubanji’?

13 Patu Yehowa ubenesha basadidi bende, utu misangu yonso ubapesha bintu bidi bitambe buimpe. (Yakobo 1:17) Tshilejilu, pakapeshaye bena Isalele buloba bua kusombela, buvua “buloba budi bûle tente ne mabele ne buitshi.” Nansha muvuabu babikile ditunga dia Ejipitu padi mushindu au, buloba buvua Yehowa mupeshe bena Isalele buvua bushilangane nadi ku bualu bumue bua mushinga. Mose wakambila bena Isalele ne: buvua “buloba budi Yehowa, Nzambi wenu, ulama.” Mmumue ne: bavua ne bua kutanta bualu Yehowa uvua ne bua kubalama. Pavua bena Isalele bashala balamate Yehowa, uvua ubabenesha bikole ne bavua bapeta nsombelu mupite wa bisamba bionso bivua bibanyunguluke. Bushuwa, dibenesha dia Yehowa ke didi ‘divuija bubanji’!​—Nomba 16:13; Dutelonome 4:5-8; 11:8-15.

14. Bantu badi babanji ku mêsu kua Nzambi badi bapeta tshinyi?

14 Mêyi aa ‘mubanji ku mêsu kua Nzambi’ badi baakudimuna mu Bible mukuabu ne: “Mubanji kumpala kua [Nzambi].” (MMV) Bantu babanji batu misangu mivule baditatshisha bua mushindu udibu mua kumueneka ku mêsu kua bantu bakuabu. Bualu ebu butu misangu mivule bumuenekela ku nsombelu udibu nende. Mbasue kukemesha bakuabu ne tshidi Bible ubikila ne: “lutambishi bua biuma.” (1 Yone 2:16, MMM) Kadi bantu badi babanji ku mêsu kua Nzambi badi balengelela Nzambi ne bapeta bulenga buende buvule ne mbadie nende malanda mimpe. Bua nsombelu wa mushinga mukole wa nunku badi bumvua disanka ne badimona mu bukubi kupita mudi biuma mua kubenzela. (Yeshaya 40:11) Lukonko ludi lushala ndua ne: Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kuikala babanji ku mêsu kua Nzambi?

Babanji ku mêsu kua Nzambi

15. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kuikala babanji ku mêsu kua Nzambi?

15 Mu lusumuinu lua Yezu, muntu au uvua mudianjile kulongolola malu ne muenze mudimu wa bungi anu bua kudivuija mubanji, ne bakamubikila ne: mutatakane. Kadi bua kuikala babanji ku mêsu kua Nzambi, tudi ne bua kudienzeja bua kudifila bikole mu midimu idi ne mushinga wa bungi ku mêsu kua Nzambi. Munkatshi muayi mudi eu uvua Yezu muambile bayidi bende ne: ‘Yayi nuvuije ba bisamba bionso bayidi.’ (Matayo 28:19) Kufila dîba dietu, makanda etu ne dimanya dietu mu mudimu wa kuyisha Bukalenge ne wa kuvuija bantu bayidi pamutu pa kubifila bua kulengeja nsombelu wetu nkufuanangane ne kulamisha makuta ku banke. Bantu badi benze nunku mbapete masanka a bungi a mu nyuma, anu mudibi bileja kudi bilejilu bidi bilonda ebi.​—Nsumuinu 19:17.

16, 17. Mbilejilu kayi biudi mua kutulondela bua kuleja nsombelu udi uvuija muntu mubanji ku mêsu kua Nzambi?

16 Angata tshilejilu tshia muanetu wa balume wa mu dimue ditunga dia mu Asie. Uvua wenza mudimu wa dilongolola ordinatere uvua umupetesha mfranga ya bungi. Kadi mudimu wende uvua umuangata dîba dionso ne wakamufikisha ku didiumvua mupele mu nyuma. Ndekelu wa bionso, pamutu pa kukeba bua kuya kumpala mu mudimu au, wakaulekela ne kutuadija kuenza kreme ivuaye usumbisha mu njila bua kumona mua kupeta dîba dia bungi dia kukumbaja majinga ne malu ende a mu nyuma. Bantu bavuaye wenza nabu mudimu eu kumpala bakamuseka, kadi ntshinyi tshiakenzeka? Udi wamba bua pavuaye wenza kreme ne: “Mu bulelela, mvua mpeta mfranga ya bungi kupita pamvua ngenza mudimu wa ordinatere. Mbimvuije ne disanka dia bungi bualu tshitshiena ne kanyinganyinga ne disumpakana bimvua nabi pamvua ndongolola ordinatere to. Ne tshidi nangananga ne mushinga ntshia se: mpindieu ndi ndiumvua pabuipi ne Yehowa.” Dishintulula diende dia mudimu edi diakamuambuluisha bua kubuela mu mudimu wa bumpanda-njila, ne mpindieu udi wenza mudimu ku biro bia Bantemu ba Yehowa mu ditunga diabu. Bushuwa, dibenesha dia Yehowa didi ‘divuija bubanji.’

17 Tshilejilu tshikuabu ntshia muntu mukaji uvua mukolele mu dîku divuabu bangata tulasa ne mushinga wa bungi. Wakalonga iniversite mu ditunga dia France, dia Mexique, dia Suisse, ne uvua ne ditekemena dia kupeta mudimu muimpe. Wakamba ne: “Mvua ne diakalenga; bavua bannemeka ne bampesha masanka a pa buawu, kadi munda muanyi muvua mutupu, tshivua ne disanka nansha dikese to.” Pashishe wakalonga malu a Yehowa. Wakamba ne: “Pamvua ngenda nkola mu nyuma, dijinga dianyi dia kusankisha Yehowa ne dia kumupingajila bikese bia ku bivuaye mumpeshe diakangambuluisha bua kumona bimpe njila umvua ne bua kulonda: kulua mpanda-njila.” Wakalekela mudimu wa bianza uvuaye wenza ne yeye kutambula kunyima kua matuku makese. Kukadi mpindieu bidimu 20 bidiye wenza mudimu wa bumpanda-njila ne disanka dionso. Udi wamba ne: “Bamue badi bela meji ne: ndi munyange dimanya dianyi, kadi badi bitaba ne: ndi ne disanka, ne badi banyisha bikole mêyi andi mulamate mu nsombelu wanyi. Dituku dionso ntu nsambila Yehowa bua angambuluishe bua kuikala ne budipuekeshi bua mmone mua kumulengelela.”

18. Anu bu Paulo, mmunyi mutudi mua kuikala babanji ku mêsu kua Nzambi?

18 Shaula, eu wakalua mupostolo Paulo, uvua ne mudimu muimpe mumuindile kumpala. Kadi wakalua kufunda ne: ‘Bulelela, ndi mbala bintu bionso bu tshintu tshijimine bualu bua bulengele butambe bua kumanya kua Kristo Yezu, Mukalenge wanyi.’ (Filipoi 3:7, 8) Bilondeshile Paulo, bubanji buvuaye mupete mu Kristo buvua bupite bintu bionso bivua bukua panu mua kumupetesha. Bia muomumue, tuetu balekele bipatshila bionso bidi bitupetesha disanka dietu nkayetu ne balonde nsombelu wa dilamata Nzambi, tuetu petu tudi mua kupeta nsombelu udi mubanji ku mêsu kua Nzambi. Dîyi dia Nzambi didi ditujadikila ne: ‘Difutu dia kudipuekesha ne dia ditshina dietu dia Yehowa didi bubanji, butumbi ne muoyo.’​—Nsumuinu 22:4.

Udi mua kumvuija anyi?

• Ndutatu kayi luvua nalu muntu wa mu lusumuinu lua Yezu?

• Bua tshinyi bakabikila muntu wa mu lusumuinu ne: mutatakane?

• Kuikala mubanji ku mêsu kua Nzambi mmuomu ne tshinyi?

• Mmunyi mutudi mua kulua babanji ku mêsu kua Nzambi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Bua tshinyi bakabikila muntu mubanji au ne: mutatakane?

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Mmunyi mudi mpunga ya kupeta muanzu anyi mfranga mivule mua kulua diteta dikole?

[Tshimfuanyi mu mabeji 28, 29]

‘Disankisha didi difuma kudi Yehowa didi divuija bubanji’