Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kutantamena makenga kudi mua kutuambuluisha

Kutantamena makenga kudi mua kutuambuluisha

Kutantamena makenga kudi mua kutuambuluisha

‘Tudi tuinyika bantu bakadikankamika ne: badi ne disanka.’​—YAKOBO 5:11.

1, 2. Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yehowa kavua musue bua muntu ikale ukenga?

MUNTU wetu wa bushuwa eu katu musue kukenga nansha; nansha Mufuki wetu Yehowa Nzambi ki mmusue bua bantu bikale bakenga to. Tudi tujingulula bualu ebu patudi tukonkonona Dîyi didiye mufundishe ku nyuma wende ne tumona tshivua tshienzeke panyima pa yeye mumane kufuka mulume ne mukaji. Tshia kumpala, Nzambi wakafuka mulume. ‘Yehowa Nzambi wakafuka mulume ne dimfuekenya dia buloba, wakela mupuya wa muoyo mu diulu diende; ne mulume wakalua ne muoyo.’ (Genese 2:7) Adama uvua mupuangane ku mubidi ne mu lungenyi ne kavua mua kusama anyi kufua to.

2 Netuambe tshinyi bua nsombelu uvua nende Adama? Bible udi wamba ne: ‘Yehowa Nzambi wakakuna bintu mu budimi ku esete mu Edene; wakatekamu mulume wakafukaye. Yehowa Nzambi wakamenesha mitshi yonso idi mimpe ku mêsu ne idi mimpe bua kudia mu buloba.’ (Genese 2:8, 9) Bushuwa, Adama uvua musombele muaba muimpe wa dikema. Kakuvua dikenga nansha dimue mu Edene.

3. Mmasanka kayi avua Adama ne Eva mua kupeta?

3 Genese 2:18 udi utuambila ne: ‘Yehowa Nzambi wakamba ne: Ki mbimpe bua mulume ashale nkayende nansha; nemmufukile mukuatshishi bu mudiye.’ Yehowa wakafukila Adama mukaji mupuangane, kufilaye mushindu wa bobu kuikala ne nsombelu muimpe mu dîku. (Genese 2:21-23) Bible udi utuambila kabidi ne: ‘Nzambi wakabasankisha, wakabambila ne: Nulelangane, nukumbane ba bungi, nuuje buloba tente; nubukokeshe.’ (Genese 1:28) Adama ne Eva bavua ne bua kuikala ne diakalenga dinene dia kudiundisha Mparadizu uvua mu Edene too ne pavuaye umuangalaka pa buloba bujima mu bungi bua matuku. Bavua kabidi ne bua kulela bana bimpe bavua kabayi mua kuikala bakenga to. Etshi tshivua ntuadijilu muimpe be!​—Genese 1:31.

Makenga adi atuadija

4. Patudi tulondesha miyuki ya nsombelu wa bantu, ntshinyi tshitudi tumona tshidi tshibenzekele?

4 Bushuwa, patudi tutangila nsombelu udi nende bantu kutuadijila ku kale, bidi bimueneka patoke ne: kudi bualu kampanda bubi buvua buenzeke. Bantu bakenza malu mabi adi mabakebele makenga a dikema. Munkatshi mua bidimu ne bidimu, bantu bonso ba mu ndelanganyi ya Adama ne Eva bakadi basame, bakulakaje ne ndekelu wa bionso bafue. Buloba kabuena tshibuipi ne kuikala mparadizu muwule tente ne bantu ba disanka nansha. Mbumvuije malu aa bimpe mu Lomo 8:22 ne: ‘Bifukibua bionso bidi bitua mikemu popamue ne bidi bidinyenga popamue too ne katataka.’

5. Mmunyi mudi baledi betu ba kumpala babueje pabu makenga mu bantu?

5 Katuena mua kudiula Yehowa bua makenga mapite bungi adiku katshia konso aku. (2 Samuele 22:31) Bantu ke batudi mua kudiula. ‘Bobu badi banyanguke, badi benza malu mabi adi afuisha bundu.’ (Musambu 14:1) Nzambi uvua mupeshe baledi betu ba kumpala bintu bimpe bionso ku ntuadijilu. Tshivuabu babalombe bua kutungunuka ne kuikala ne nsombelu muimpe eu tshivua anu kutumikila Nzambi, kadi Adama ne Eva bakasungula bua kuikala badikadile kumpala kua Yehowa. Bu muakabengabu Yehowa, kavua kabidi mua kubambuluisha bua kuikalabu bapuangane to. Bavua ne bua kuenda kunyanguka too ne pavua lufu lubakuata. Mapanga abu mmatuambulukile.​—Genese 3:17-19; Lomo 5:12.

6. Mmunyi mudi Satana mubuelakane mu dikebela bantu makenga?

6 Muntu mukuabu udi pende mubuelakane kabidi mu dikebela bantu makenga onso mmuanjelu wakaluabu kubikila ne: Satana Diabolo. Uvua pende ne tshipedi tshia kudisunguila malu. Kadi wakenza malu mabi ne tshipedi etshi pakakebaye bua bamutendelele yeye. Pabi, anu Yehowa nkayende ke udibu ne kutendelela, ki mbifukibua to. Satana ke wakasaka Adama ne Eva bua kukebabu bua kuikala badikadile kumpala kua Yehowa, ubambila ne: ‘nenuikale bu Nzambi, bamanye malu mimpe ne malu mabi.’​—Genese 3:5.

Anu Yehowa ke udi ne bukenji bua kukokesha

7. Ntshinyi tshidi ntatu idi mifumine ku ditombokela Yehowa ileja?

7 Ntatu idi buntomboji bukebeshe idi ileja ne: Anu Yehowa Mukalenge wa diulu ne buloba ke udi ne bukenji bua kutukokesha ne anu bukokeshi buende ke budi buakane. Bidimu binunu ne binunu bidi bipite ebi mbileje mudi Satana, eu wakalua “mukokeshi wa buloba ebu” mukokeshe mu mushindu mubi ne tshikisu udi kauyi usankisha nansha kakese. (Yone 12:31) Bidimu bionso bidi bantu bakokeshe ku bulombodi bua Satana mbileje kabidi ne: kabena ne bukole bua kukokesha mu buakane. (Yelemiya 10:23) Nunku, pa kumbusha bukokeshi bua Yehowa, mishindu yonso ya dikokesha idi bantu mua kuenza idi ne bua kupangila. Ke tshidi malu adi menzeke aleja.

8. Ntshinyi tshidi Yehowa mulongoluele mishindu yonso ya makalenge a bantu, ne mmunyi muakumbajaye disua diende edi?

8 Yehowa udi ne bukenji bua kubutula mishindu yonso ya makalenge a bana ba bantu ne kupingajapu Bukalenge buende bualu mmubalekele bidimu ne bidimu bua kudikokeshabu nkayabu. Mulayi mukuabu udi wamba bua bualu ebu ne: ‘Mu matuku a bakalenge aba [ba pa buloba] Nzambi wa mu diulu neajadike bukalenge bukuabu [mbulamatadi wende wa mu diulu mulombola kudi Kristo] budi kabuyi bubutudibua tshiendelele. Nebutshibule makalenge aa onso bitupa bitupa, nebuabutule, ne buobu nebujalame tshiendelele.’ (Danyele 2:44) Bukokeshi bua bademon ne bua bantu nebushikile, ne Bukalenge bua Nzambi bua mu diulu nkayabu ke buakokesha pa buloba. Kristo neikale Mukalenge ne neakokeshe ne bantu 144 000 badibu bangate pa buloba.​—Buakabuluibua 14:1.

Makenga adi mua kupetesha masanka

9, 10. Mmunyi muvua makenga akapeta Yezu mamuambuluishe?

9 Mbimpe tuetu kukonkonona ngikadilu ya malu adibu balomba bantu bakokesha mu Bukalenge bua mu diulu. Tshia kumpala, Yezu Kristo wakaleja mudiye mukumbane bua kuikala Mukalenge. Wakenza bidimu bungi kabuyi kubala ku luseke lua Yehowa, wenza disua dia Tatuende ne muikale “muena mudimu” wende. (Nsumuinu 8:22-31) Pakalongolola Yehowa bua kumutuma pa buloba, Yezu wakitaba bualu ebu ku budisuile buonso. Pavuaye pa buloba apa, wakashindamena pa diambila bantu malu a bumfumu ne Bukalenge bua Yehowa. Yezu mmutushile tuetu bonso tshilejilu tshimpe tshitambe bualu uvua ukokela bumfumu bua Nzambi mu malu onso.​—Matayo 4:17; 6:9.

10 Bakakengesha Yezu ne ndekelu wa bionso bakamushipa. Pavuaye uyisha, uvua umona makenga avua nawu bantu bavua bamunyunguluke. Dimona makenga aa ne dialabula yeye muine divuaku ne dikuatshisha kudiye anyi? Eyowa. Ebelu 5:8 udi wamba ne: ‘Nansha yeye muikale Muana [wa Nzambi], wakayila ditumikila ku malu akakengaye nawu.’ Malu avua Yezu mupete pavuaye pa buloba mmamuambuluishe bua kumvuila bakuabu ne kuditeka pa muaba wabu. Wakadilabuila yeye nkayende makenga adi bantu bapeta. Uvua mumanye mua kumvuila badi bakenga luse ne kujingulula bimpe mudimu wende wa kulua kubasungila. Tangila mudi mupostolo Paulo uleja bualu ebu mu mukanda wa Ebelu: ‘Buakadiye nabu mbua kufuankijibua bu bana babu mu malu onso, bua yeye alue muakuidi munene wa luse ne wa kueyemenyibua mu malu a Nzambi, bua kufilaye milambu ya kubuikidila nayi bantu mibi yabu. Bualu bua yeye nkayende wakakenga pakateyibuaye, yeye udi mumanye mua kukuatshisha badi bateyibua.’ ‘Katuena ne muakuidi munene udi kayi mumanye mua kukenga netu mu matekete etu, kadi tudi ne umue wakateyibua mu malu onso muomumue atudi tuteyibua nawu, kayi ne bubi. Nunku, tusemene ne dikima pepi ne nkuasa wa butumbi wa ngasa, bua tuetu tupete luse ne bua tusangane ngasa bua kutukuatshisha mu tshikondo tshia dikengela dietu.’​—Ebelu 2:17, 18; 4:14-16; Matayo 9:36; 11:28-30.

11. Malu adibu bapete pa buloba kudi bantu bikala bakalenge ne bakuidi neabambuluishe ku tshinyi?

11 Ke mudibi kabidi bua bantu 144 000 “bakasumbibua” mu ba pa buloba bua kukokesha ne Kristo Yezu mu Bukalenge bua mu diulu. (Buakabuluibua 14:4) Bobu bonso bavua baledibue bantu pa buloba apa, bakolele munkatshi mua makenga ne bobu bine bavua bapete makenga. Bavua bakengeshe ba bungi ba kudibu, ne bavua mene bashipe bamue bualu bavua bashale balamate anu Yehowa ne basue kulonda Yezu. Kadi kabavua ‘bafuishibue bundu ku mêsu bua bumanyishi bua Mukalenge wabu, kadi bavua bakenge nende bua lumu luimpe.’ (2 Timote 1:8) Malu adibu bapete pa buloba mmabavuije batambe kukumbana bua kulumbuluisha bantu pikalabu babakokeshila mu diulu. Mbalonge mua kuditeka pa muaba wa bakuabu, mua kubumvuila luse ne kubambuluisha ne muoyo mujima.​—Buakabuluibua 5:10; 14:2-5; 20:6.

Masanka apeta bantu bashala pa buloba

12, 13. Mmunyi mudi makenga mua kuambuluisha bantu badi batekemene muoyo pa buloba?

12 Makenga adiku mpindieu adiku mua kuambuluisha bantu badi ne ditekemena dia kupeta muoyo wa tshiendelele mu mparadizu pa buloba apa pikalaku kakuyi masama, tunyinganyinga ne lufu anyi? Kanyinganyinga ne ntatu itu makenga akebesha ki mbintu bidi muntu mua kujinga kuikala nabi to. Kadi patudi tutantamena makenga, bidi bikolesha ngikadilu yetu mimpe ne bitupesha disanka.

13 Tangila tshidi Dîyi dia Nzambi diamba bua bualu ebu: “Binuakenga bualu bua buakane, nudi ne disanka.” ‘Bianupendabu bua dîna dia Kristo, nudi ne disanka.’ (1 Petelo 3:14; 4:14) ‘Panupendabu ne panukengeshabu ne panushiminyinabu mashimi onso bua bualu buanyi, nenuikale ne disanka. Nusanke, nuikale ne disanka dingi, bualu bua difutu dienu didi mu diulu ndinene.’ (Matayo 5:11, 12) ‘Muntu udi utantamana mu mateyi udi ne disanka; bualu bua pakamanabu kumujadika, neangate tshifulu tshia butumbi tshia muoyo.’​—Yakobo 1:12.

14. Mmu mushindu kayi mudi makenga mua kupetesha batendeledi ba Yehowa disanka?

14 Bushuwa, ki mmakenga atudi mua kutantamena adi atupesha disanka to. Tudi tupeta disanka patudi tumanya ne: tudi tukenga bualu tudi tuenza disua dia Yehowa ne tudi tulonda tshilejilu tshia Yezu. Tshilejilu, ku kale bakela bamue bapostolo mu buloko ne pashishe kuyabu nabu ku kabadi kanene ka bena Yuda ne kubakanyinabu bualu bavua bayisha bualu bua Yezu Kristo. Bakabela mfimbu ne kubalekela. Mmunyi muakadiumvuabu? Bible udi utuambila ne: ‘Bakumuka kumpala kua bena tshilumbuluidi basanka bualu bua bakabadibua ne: Mbakane bua kufuishibuabu bundu bualu bua dîna dia Yezu.’ (Bienzedi 5:17-41) Bakasanka, ki mbua mfimbu ivuabu babele anyi bua muvuayi mibasame to, kadi mbualu bakajingulula ne: malu aa avua mabenzekele bualu bavua balamate Yehowa ne balonde mu makasa a Yezu.​—Bienzedi 16:25; 2 Kolinto 12:10; 1 Petelo 4:13.

15. Mmunyi mudi kutantamena makenga mpindieu mua kutuambuluisha matuku atshilualua?

15 Tuetu batantamene buluishi ne ditukengesha ne meji mimpe, bidi mua kutupetesha ditantamana. Ditantamana edi nedituambuluishe bua kutantamena makenga makuabu atualua kupeta. Bible udi utuambila ne: ‘Bana betu, nububale bu disanka dionso panuapona mu mateta a mishindu ya bungi; bualu bua nudi bamanye ne: diteta dia ditabuja dienu didi dienzeja ditantamana.’ (Yakobo 1:2, 3) Bia muomumue, Lomo 5:3-5 udi utuambila ne: ‘Tutumbile bietu mu ntatu, tumanye ne: Ntatu idi yenzeja ditantamana, ne ditantamana didi dienzeja dijadikibua, ne dijadikibua didi dienzeja ditekemena. Ne ditekemena kadiena difuisha bundu.’ Nunku patudi tutamba kutantamena ntatu mpindieu bualu tudi bena Kristo, tudi tulua badipaye bimpe bua kutantamena ntatu mikuabu ituapeta mu buloba ebu bua malu mabi.

Yehowa neafute badi bajimije bintu biabu

16. Ntshinyi tshienzela Yehowa bantu bikala bakalenge ne bakuidi bua kubafuta bua makenga abu?

16 Nansha tuetu bajimije bintu bietu bua dituluisha anyi ditukengesha bualu tudi tulonda nsombelu wa bena Kristo, tuikalayi ne disanka dia kumanya ne: Yehowa neatufute bia bungi. Tshilejilu, mupostolo Paulo wakambila bamue bavua ne ditekemena dia kuya mu diulu ne: ‘Nuakitabuja ne disanka dipawula dia bintu bienu, bualu bua nudi bamanye ne: Tudi ne tshintu tshitambe buimpe ne tshidi tshishala tshiendelele,’ tuamba ne: kuikala bakokeshi mu Bukalenge bua Nzambi. (Ebelu 10:34) Mpindieu elabi meji bua disanka dikalabu nadi pikala Yehowa ne Kristo mua kubalombola bua kupeteshabu bantu bikala pa buloba masanka mu buloba bupiabupia! Mupostolo Paulo uvua muambe bulelela pakafundilaye bena Kristo ba lulamatu ne: ‘Ndi mbala makenga a mu tshikondo etshi ne: Kaena makumbane bua kuelekejibua ne butumbi budi buamba kumueneshibua kutudi.’​—Lomo 8:18.

17. Ntshinyi tshienzela Yehowa bantu badi batekemene muoyo pa buloba badi bamuenzela mudimu ne lulama lelu?

17 Bia muomumue, nansha bantu badi batekemene muoyo pa buloba bobu bajimije anyi badifidile nkayabu bintu bua kuenzela Yehowa mudimu, neabafute bintu bipite bungi mu malu enzaye kumpala eku. Neabavuije bantu bapuangane bikale ne muoyo wa tshiendelele mu mparadizu pa buloba. Mu buloba bupiabupia abu, Yehowa ‘neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kuabu; ne lufu kaluena luikalaku kabidi; madilu kaena ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi.’ (Buakabuluibua 21:4) Edi ndilaya dimpe ditambe! Kakuena tshintu nansha tshimue tshitudi mua kuikala balekele ku budisuile anyi ku tshimfula-muoyo bua dîna dia Yehowa mu buloba ebu tshitudi mua kufuanyikija ne muoyo wa tshiendelele wikala Yehowa mua kupesha basadidi bende ba lulamatu badi batantamena makenga to.

18. Mbualu kayi budi bukolesha ku muoyo budi Yehowa utulaya mu Dîyi diende?

18 Makenga onso atuikala ne bua kutantamena kaakutunyangila nansha kakese muoyo wa tshiendelele mu buloba bupiabupia bua Nzambi to. Nsombelu mulenga utuikala nende neakupule malu onso aa mu mitu yetu. Yeshaya 65:17, 18 udi utuambila ne: ‘Malu a diambedi kaena avulukibua, ne malu aa kaena abuela mu mitshima kabidi. Kadi nuikale bienu ne disanka, nusanke tshiendelele mu muanda eu undi mfuka.’ Ke bualu kayi bivua biakanyine bua Yakobo muanabu ne Yezu kuambaye ne: ‘Tudi tuinyika bantu bakadikankamika ne: Badi ne disanka.’ (Yakobo 5:11) Bushuwa, tuetu batantamene makenga atudi tupeta mpindieu ne lulamatu, tudi mua kupeta masanka kutuadijila anu ku mpindieu too ne mu matuku atshilualua.

Newandamune munyi?

• Makenga a bantu mmafume kuepi?

• Makenga adi mua kupetesha bantu bakokesha buloba ne aba basombelapu masanka kayi?

• Bua tshinyi tudi mua kusanka mpindieu nansha patudi mu makenga?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Baledi betu ba kumpala bavua ne malu mimpe a bungi avua mabindile

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Kumona makenga kuakambuluisha Yezu bua kulua Mukalenge muimpe ne Muakuidi Munene mulenga

[Tshimfuanyi mu dibeji 31]

Bapostolo ‘bakasanka bualu bakabadibua ne: mbakane bua kufuishibuabu bundu’ bua ditabuja diabu