Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuteke matuku atshilualua mu lungenyi

Tuteke matuku atshilualua mu lungenyi

Tuteke matuku atshilualua mu lungenyi

YEZU KRISTO wakamba mu muyuki wende muende lumu uvuaye muenze pa mukuna kampanda wa mu Galela ne: ‘Kanutambi kuelangana meji a makelela.’ Wakatungunuka wamba ne: ‘Makelela neadielelangane meji.’​—Matayo 6:34.

Buebe wewe, mêyi aa: ‘makelela neadielelangane meji’ adi umvuija tshinyi? Adiku aleja ne: tudi ne bua kuenza malu anu bua lelu ne kupua muoyo malu enzeka makelela anyi? Adiku umvuangana ne malu avua Yezu ne bayidi bende bitabuja anyi?

‘Kanutambi kuelangana meji’

Angata Bible webe ne udibadile mêyi avua Yezu muambe mu Matayo 6:25-32. Wakambamu ne: ‘Kanutambi kuelangana meji bua muoyo wenu ne: Netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Kanutambi kuelangana meji bua mibidi yenu ne: Netuluate tshinyi? Monayi nyunyi ya mu diulu, kayitu yasangisha bintu mu mayeba, kadi Tatu wenu udi mu diulu utu wayidisha. Muntu kayi wa munkatshi muenu, bikalaye utamba kuelangana meji, udi mumanye mua kulunga ku bule bua muoyo wende nkubita umue? Nudi nutamba kuelangana meji a bilulu tshinyi? Monayi bilongo bia mu mpata mudibi bilepa; kabitu biakuata mudimu, kabitu biasala buanda. Kanutambi kuelangana meji ne: Netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Netudiluatshishe tshinyi? Bisamba bia biende bidi bikeba bintu ebi bionso; Tatu wenu wa mu diulu udi mumanye ne: Nudi ne bintu ebi bionso bualu.’

Yezu wakafila mibelu ibidi bua kujikija tshitupa tshia muyuki wende etshi. Wakamba kumpala ne: ‘Kadi diambedi kebayi Bukalenge bua Nzambi ne buakane buende, nunku nebanupe bintu ebi bionso.’ Pashishe wakamba ne: ‘Kanutambi kuelangana meji a makelela, bualu bua makelela neadielelangane meji. Lutatu lua ku dituku ne ku dituku ludi lukumbane.’​—Matayo 6:33, 34.

Tatu wenu mmumanye majinga enu

Udiku wela meji ne: Yezu uvua ukandika bayidi bende pamue ne babidima bua kabikadi ‘bakuna, bapuola anyi basangisha bintu mu mayeba’ anyi? Peshi uvua ubakandika bua kabikadi ‘benza mudimu ne batela’ bua kupeta bilamba? (Nsumuinu 21:5; 24:30-34; Muambi 11:4) Kabivua nanku to. Bu bobu balekele kuenza mudimu, kabavua mua ‘kupeta tshintu pavua tshikondo tshia dinowa’ ne bua kulua, ne bavua mua kupangila biakudia ne bilamba bia kuvuala.​—Nsumuinu 20:4, MMM.

Netuambe tshinyi bua kuditatshisha bua bualu kampanda? Yezu uvua musue kuleja ne: bayidi bende kabavua ne bua kuditatshisha bua bualu nansha bumue anyi? Kabivua nanku to. Yezu muine uvua mukenge ne mutate bikole butuku buvuabu bamukuate.​—Luka 22:44.

Yezu uvua wakula anu bua bualu butu buenzeka. Kuditatshisha bikole bua bualu kampanda kakuena mua kukuambuluisha bua kujikija bilumbu bionso biudi nabi to. Tshilejilu, kakuakulepesha matuku ebe a muoyo nansha. Yezu wakamba ne: ‘Kakuakusakidila amue matuku ku matuku ebe a panu.’ (Matayo 6:27, MMM) Kadi patudi tutamba kuditatshisha bikole, tudi tuipidija matuku etu a muoyo.

Mubelu wende uvua ne mushinga wa bungi bualu malu a bungi atutu tuditatshishila kaatu enzeka to. Winston Churchill uvua kavula-mbedi mu ditunga dia Grande-Brétagne wakajingulula bualu ebu mu tshikondo tshia Mvita Mibidi ya buloba bujima. Wakafunda bua amue malu avuaye uditatshishila tshikondo atshi ne: “Pandi ngela meji ku malu onso amvua nditatshishila, ndi mvuluka muyuki wa tatu mukuabu mukulakaje uvua muambe pakavuaye pa kufua ne: uvua muditatshishe bua malu a bungi mu nsombelu wende, kadi a bungi kaavua menzeke to.” Bulelela, mbimpe kuangata dituku dionso anu mudidi dilua amu, nangananga padi ntatu ne bilumbu bitudi nabi mua kutusamisha.

‘Diambedi kebayi Bukalenge bua Nzambi’

Mu bulelela, Yezu kavua wela meji anu ku nsombelu muimpe wa bayidi bende to. Uvua mumanye ne: kuditatshisha bua kukumbaja majinga a ku mubidi ne dijinga dikole dia kuvudija bubanji buetu ne kupeta masanka bidi mua kutupangisha bua kuenza malu a mushinga. (Filipoi 1:10) Udi mua kudiebeja ne: ‘Ntshinyi tshidi mua kuikala ne mushinga kupita kukumbaja majinga a ku mubidi?’ Malu adi atangila ntendelelu wetu ke adi ne mushinga wa bungi. Yezu wakamba ne: tshintu tshia mushinga mu nsombelu wetu ‘nkuanji kukeba Bukalenge bua Nzambi ne buakane buende.’​—Matayo 6:33.

Mu matuku a Yezu bantu ba bungi bavua batamba kukeba bintu bia ku mubidi. Buabu buobu, kuvudija bubanji kuvua ne mushinga kupita bintu bionso. Kadi Yezu wakabela bayidi bende bua kuikala ne lungenyi lushilangane. Bu muvuabu bena mu tshisamba tshidilambule kudi Nzambi, ‘bualu buonso buvuabu ne bua kuenza’ buvua bua ‘kutshina Nzambi ne kutumikila mikenji yende.’​—Muambi 12:13.

Kuditatshisha bua bintu bia ku mubidi, mbuena kuamba ne: ‘meji a malu a pa buloba ne mashimi a biuma’ kuvua mua kubapangisha bua kutendelela Nzambi bimpe. (Matayo 13:22) Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Bobu badi basue kuikala babanji badi bapona mu kutetshibua kua munda ne mu buteyi ne mu nkuka ya bungi idi mipote ne idi ibanyanga, bu yoyi mene idi inyisha bantu mu dibashipesha ne mu dibutuka.’ (1 Timote 6:9) Yezu wakambuluisha bayidi bende bua kabaponyi mu buteyi ebu. Ke bualu kayi, wabakavuluija muvua Tatuabu wa mu diulu mumanye ne: bavua ne bintu bionso ebi dijinga. Nzambi uvua ne bua kubadisha anu mutuye udisha ‘nyunyi ya mu diulu.’ (Matayo 6:26, 32) Pamutu pa kuditatshisha bikole bua bintu bia ku mubidi, bavua ne bua kuenza muabu muonso bua kubipeta ne pashishe kuteka malu onso mu bianza bia Yehowa.​—Filipoi 4:6, 7.

Pavua Yezu muambe ne: ‘Makelela neadielangane meji,’ uvua musue anu kuamba ne: katuena ne bua kutamba kuditatshisha bikole bua malu enzeka makelela ne kuvudija ntatu ku itudi nayi lelu. Mbakudimune mêyi aa mu Bible mukuabu ne: “Kanuditatshishi bua makelela nansha; makelela nkayende neanutuadile yende ntatu. Kanyinganyinga kadi kamueneka ku dituku ku dituku kadi kakumbana bua dituku dijima.”​—Matayo 6:34, Muanda Mulenga Lelu.

‘Bukalenge buebe bulue’

Kudi dishilangana dinene pankatshi pa kubenga kuditatshisha bikole bua matuku atshilualua ne kuapua muoyo kashidi. Yezu kavua usaka bayidi bende bua kupua muoyo matuku atshilualua nansha. Kadi wakababela bua bikale baelela meji bikole. Bavua ne bua kulomba bua majinga abu a mpindieu, bu mudi biakudia bia lelu. Tshidibi, bavua ne bua kuanji kusambila bua malu avua ne bua kuenzeka mu matuku atshilualua. Tshilejilu, bavua ne bua kusambila bua Bukalenge bua Nzambi bulue ne bua disua diende dienzeke pa buloba.​—Matayo 6:9-11.

Katuena ne bua kufuana bantu ba mu tshikondo tshia Noa to. Bavua baditue mu midimu yabu anu bua ‘kudia ne kunua, kusela ne kusedibua’ ne ‘kabakamanya bualu’ bukavua pa kuenzeka. Ntshinyi tshiakabafikila? ‘Mvula ya bungi yakalua ne yakababutula.’ (Matayo 24:36-42) Mupostolo Petelo wakakula bua bualu abu bua kutuvuluija bua tuikale ne matuku atshilualua mu meji. Wakafunda ne: ‘Bualu bua bintu ebi bionso bidi bijimina nunku, bunudi nabu mbua kuikala bantu ba mushindu kayi mu bienzedi bia tshijila ne bia Nzambi, panudi nutekemena ne panudi nuendesha lukasa dilua dia dituku dia Nzambi?’​—2 Petelo 3:5-7, 11, 12.

Tudibutshile bintu mu diulu

Bulelela, tuikale ‘tuendesha lukasa’ dituku dia Yehowa. Tuetu tuenza nunku nebituambuluishe bikole mu mushindu utudi tukuata mudimu ne dîba dietu, bukole buetu, dimanya dietu ne bintu bitudi nabi. Katuena ne bua kutamba kuditatshisha bua bintu bia ku mubidi (bu mudi majinga etu anyi dikeba dia masanka) ne tushala anu ne dîba dikese bua kuikala ne ‘bienzedi bia Nzambi.’ Tuetu tuenza malu anu bua lelu, tudi mua kupeta disanka, kadi disanka adi nedikale dia tshitupa tshîpi. Yezu wakamba ne: mbimpe ‘tudibutshile bintu bietu mu diulu’ pamutu pa kudibutshilabi pa buloba.​—Matayo 6:19, 20.

Yezu wakashindika mubelu wende eu mu tshilejilu tshivuaye mufile tshia muntu uvua udilongoluela malu manene bua matuku atshilualua. Malu aa kaavua atangila malanda ende ne Nzambi to. Madimi a muntu au akakuama bikole. Wakapangadija bua kupula mayeba ende ne kuibaka manene kupita au bua ikale ne nsombelu muimpe, udia, unua ne usanka. Mbubi kayi buvua muaba au? Wakafua kumpala kua kusankaye ne bintu biende. Kadi diakabi, kavua mu malanda mimpe ne Nzambi. Yezu wakajikija tshilejilu tshiende ne mêyi aa: ‘Muntu udi udibutshila bintu biende, kayi mubanji ku mêsu kua Nzambi, udi nunku.’​—Luka 12:15-21; Nsumuinu 19:21.

Newenze tshinyi?

Katuenji tshilema bu tshia muntu uvua Yezu mutele mu tshilejilu tshiende to. Tulonge malu adi Nzambi mulongolole bua matuku atshilualua, ne tuenze bua nsombelu wetu umvuangane nawu. Nzambi mmumanyishe bantu malu enzaye. Muprofete Amosa wakafunda ne: ‘Yehowa Nzambi kêna wenza bualu, bikaleye kayi muanji kubusokoluela bantu bende baprofete diambedi.’ (Amosa 3:7) Udi mua kubala malu onso avua Yehowa mumanyishe baprofete bende mu Dîyi diende.​—2 Timote 3:16, 17.

Dîyi dia Nzambi didi dileja muanda kampanda wenzeka mu katupa kîpi emu ne wikala ne bua kushintulula malu a pa buloba bikole. Yezu wakamba ne: ‘Tshikondo etshi dikenga dinene nedilue; ku tshibangidilu tshia buloba too ne katataka kakuakadi dikenga bu adi nunku.’ (Matayo 24:21) Muntu nansha umue kêna mua kupangisha muanda eu bua kuenzekawu to. Bena Kristo balelela pabu kabena ne tshidi mua kubasaka bua kuwimanyika. Bua tshinyi? Bualu muanda eu neumbushe malu mabi pa buloba, ne neutufikishe ku ‘diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia.’ ‘Diulu dipiadipia’ didi diumvuija mbulamatadi mupiamupia wa mu diulu. ‘Buloba bupiabupia’ budi bumvuija bantu bapiabapia pa buloba. Mu buloba bupiabupia, Nzambi ‘neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kua bantu; ne lufu kaluena luikalaku kabidi; madilu kaena ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi.’​—Buakabuluibua 21:1-4.

Nunku, ki mbimpe bua kukonkonona tshidi Bible wamba bua malu aa anyi? Udiku musue bua bakuambuluishe bua kuakonkonona anyi? Lomba Bantemu ba Yehowa bua bakuambuluishe anyi fundila bapatudi ba tshibejibeji etshi. Udisuike bua kuikadi wenza malu anu bua lelu, kadi wikale uvuluka malu mimpe enzeka mu matuku atshilualua.

[Bimfuanyi mu dibeji 7]

‘Kanutambi kuelangana meji; makelela neadielelangane meji’