Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tukebayi “malu male a Nzambi”

Tukebayi “malu male a Nzambi”

Tukebayi “malu male a Nzambi”

‘Nyuma udi ukebakeba malu onso, too ne ku malu male a Nzambi.’​—1 KOLINTO 2:10.

1. Ngamue malongesha kayi malelela a mu Bible atu asankisha balongi bapiabapia ba Bible?

BAVULE ba kutudi mu tshisumbu tshia bena Kristo badi mua kuvuluka disanka diakumvuabu pakalongabu bulelela musangu wa kumpala. Tuakamanya mushinga wa dîna dia Yehowa, tshidiye mulekele makenga, tshidi bamue bantu bayila mu diulu ne malu apeta bantu bena lulamatu mu matuku atshilualua. Tuvua mua kuikala bakonkonone Bible kumpala kua tuetu kulonga malu aa, kadi bavua batusokokau anu mudibu baasokoke tshibungi tshia bantu. Tuvua benze anu bu muntu udi wenza luendu patshiatshia. Kuntuadijilu kêna umona bimpe to bualu kudi mîdima. Kadi padi dîba dienda dibanda, udi wenda umona bintu bia bungi. Ndekelu wa bionso, padi dîba difika munda munya, udi umona bimpe menemene bintu bilenga bionso bidi kumpenga kuende ne bidi mutantshi mule. Bia muomumue, pakatuadija Ntemu wa Yehowa kutuambuluisha bua kumvua Mifundu, tuakapeta dimanya dikese dia kumpala dia “malu male a Nzambi.”​—1 Kolinto 2:8-10.

2. Bua tshinyi disanka dia kulonga malu a mu Dîyi dia Nzambi didi mua kushala kashidi?

2 Tudiku ne bua kusanka bua kuikala anu ne dimanya dikese dia bulelela bua mu Bible anyi? Mêyi aa “malu male a Nzambi” adi atangila dijingulula dia meji a Nzambi adiye mubuluile bena Kristo ku nyuma muimpe kadi adiye musokoke bantu bakuabu. (1 Kolinto 2:7) Meji a Nzambi kaena ne mikalu ne dikonkonona njila yende didi mua kutupetesha disanka divule! Katuakumanya mishindu yonso idi Nzambi wenza malu ne meji to. Disanka dituakapeta patuakalonga malongesha a nshindamenu a mu Bible musangu wa kumpala didi mua kushala kashidi munda muetu bituatungunuka ne kukeba “malu male a Nzambi.”

3. Bua tshinyi tudi ne bua kumvua bimpe menemene bijadiki bia malu atudi bitabuje?

3 Bua tshinyi tudi ne bua kumvua “malu male” au? Kumvua malu atudi tuitabuja ne tshitudi tuitabila anyi bijadiki bidi bitusaka bua kuitaba kudi kukolesha ditabuja ne dieyemena dietu. Bible udi utuambila bua kukuata mudimu ne ‘meji’ etu bua ‘tuetu tujingulule mudi disua dia Nzambi didi dimpe, didi dimusankisha, ne didi diakane tshishiki.’ (Lomo 12:1, 2) Kujingulula tshidi Yehowa utulombela bua kuikala ne nsombelu kampanda kudi kukolesha dipangadika dietu dia kumutumikila. Nanku kumanya “malu male” kudi mua kutupesha bukole bua kukandamena diteta dia kuenza malu mabi ne kudi mua kutusaka bua kuikala ne “lukunukunu lua kuenza midimu mimpe.”​—Tito 2:14.

4. Kulonga Bible kudi kumvuija tshinyi?

4 Bua kumvua malu male tudi ne bua kulonga. Kadi kulonga nkushilangane ne kubala bualu kampanda pa mutu pa mutu. Kudi kumvuija kukonkonona malu ne lubatshi bua kumona mudiwu apetangana ne atukadi bamanye. (2 Timote 1:13) Kudi kumvuija kabidi kujingulula tshidibu bambidile malu audi ulonga au. Kulonga Bible kudi kulomba bua kuelangana meji a mushindu utudi mua kutumikila malu atudi tulonga mu diangata mapangadika a meji ne mu diambuluisha bakuabu. Kabidi, bu mudi ‘dîyi dionso dia mu mukanda wa Nzambi difume munda mua Nzambi bu mupuwa wende ne dikale ne mudimu muimpe,’ dilonga dietu didi ne bua kukonga ‘mêyi onso adi alopoka mukana mua Nzambi.’ (2 Timote 3:16, 17; Matayo 4:4) Dilonga dia Bible didi mua kulomba didienzeja dia bungi! Kadi didi kabidi mua kusankisha, ne kumvua “malu male a Nzambi” ki nkukole menemene to.

Yehowa udi wambuluisha bapuekele bua bumvue

5. Nnganyi udi mua kumvua “malu male a Nzambi?”

5 Nansha biwikala kuvua ne meji a bungi mu kalasa ne kuyi muibidilangane ne kulonga, kuedi meji ne: kuena mua kumvua “malu male a Nzambi” to. Pavua Yezu pa buloba, Yehowa kakasokoluela bena meji ne bantu bavua balonge disua diende to, kadi wakadisokoluela bantu bavua kabayi balonge ne bantu ba tshianana bavua badipuekesha bikole bua musadidi wa Nzambi abalongeshe. Bavua bamueneka anu bu bana batekete pa kubafuanyikija ne bantu bavua balongele mu bilongelu binene. (Matayo 11:25; Bienzedi 4:13) Mupostolo Paulo wakafundila bena kuitabuja nende bua “malu onso akalongoluela Nzambi badi bamunanga,” wamba ne: ‘Nzambi wakatubuluila malu aa mu nyuma muimpe; bualu bua nyuma udi ukebakeba malu onso, too ne ku malu male a Nzambi.’​—1 Kolinto 2:9, 10.

6. Ntshinyi tshidi 1 Kolinto 2:10 umvuija?

6 Mmunyi mudi nyuma wa Nzambi ukebakeba ‘malu onso, too ne malu male a Nzambi?’ Pamutu pa Yehowa kubuluilaye muena Kristo yonso pa nkayende malu, udi ulombola bulongolodi buende ne nyuma wende, ne buobu ebu budi buambuluisha basadidi ba Nzambi badi mu buobumue bua kumvua Bible. (Bienzedi 20:28; Efeso 4:3-6) Pa buloba bujima, bisumbu bionso bidi ne ndongamu wa muomumue wa dilonga dia Bible. Munkatshi mua bidimu bia bungi, bisumbu bidi bikonkonona mulongolongo mujima wa malongesha a mu Bible. Nyuma muimpe udi ukuata mudimu mu tshisumbu bua kuambuluisha bantu bua bikale ne ngikadilu udi ukengedibua bua kumvua “malu male a Nzambi.”​—Bienzedi 5:32.

“Malu male a Nzambi” adi akonga binganyi?

7. Bua tshinyi bantu ba bungi kabena bumvua “malu male a Nzambi”?

7 Katuena ne bua kuela meji ne: “malu male” adi mu mishindu yonso umvuija malu makole bua kuumvua. Dimanya dia “malu male a Nzambi” ndisokoka tshibungi tshia bantu, ki mbualu mbikole menemene bua kupeta meji a Nzambi to, kadi mbualu Satana udi ushima bantu ne ubasaka bua kubenga diambuluisha didi Yehowa ubapesha ku butuangaji bua bulongolodi buende.​—2 Kolinto 4:3, 4.

8. Mmalu male kayi adi Paulo muambe mu nshapita muisatu wa mukanda wakatuminaye bena Efeso?

8 Nshapita muisatu wa mukanda uvua Paulo mutumine bena Efeso udi uleja ne: “malu male a Nzambi” adi akonga malongesha malelela a bungi adi bantu ba Yehowa bavule bumvue bimpe, bu mudi kankanunuina anyi Diminu divuabu balaye, disungula bantu badi ne ditekemena dia kuya mu diulu ne Bukalenge bua Masiya. Paulo wakafunda ne: ‘[Bualu busokoka] kabuakadi bumanyishibua bukua-bantu mu bikondo bikuabu, kadi katataka buakabuluidibua bapostolo bende ba tshijila ne baprofete mu nyuma muimpe; bualu ebu busokoka budi ne: ba bisamba bia bende badi bapianyi netu, badi bitupa netu bia mubidi umue, ne badi bangatshi netu ba mulayi mu Kristo Yezu.’ Paulo wakamba ne: bakamupesha mudimu wa ‘kumuenesha ku mêsu kua bantu bonso dilonga dia bualu buakadi busokoka too ne bikondo bia bungi munda mua Nzambi.’​—Efeso 3:5-9.

9. Bua tshinyi kumvua “malu male a Nzambi” ndiakalenga?

9 Paulo wakatungunuka ne kumvuija kabidi disua dia Nzambi wamba ne: ‘bua ekeleziya amanyishe badi mu miaba ya mu diulu meji mavule a Nzambi.’ (Efeso 3:10) Banjelu badi balonga padibu batangila ne bajingulula meji a mushindu udi Yehowa wenzela tshisumbu tshia bena Kristo malu. Tudi ne diakalenga dia kumvua malu adi asankisha too ne banjelu! (1 Petelo 1:10-12) Pashishe, Paulo udi wamba ne: tudi ne bua kudienzeja bua ‘kumanya pamue ne bansantu bonso, mudi butshiame ne bule ne bule bua mulu ne ndondo’ wa ditabuja dia bena Kristo. (Efeso 3:11, 18) Tumonayi mpindieu bimue bilejilu bia malu male adi mua kualabaja ngumvuilu wetu.

Bilejilu bia malu male

10, 11. Bilondeshile Bible, ndîba kayi diakalua Yezu tshitupa tshia kumpala tshia “muana” anyi kankanunuina ka ‘mukaji’ wa Yehowa wa mu diulu?

10 Tudi bamanye ne: Yezu ke tshitupa tshia kumpala tshia “muana” anyi kankanunuina ka ‘mukaji’ wa Nzambi wa mu diulu udibu bambe mu Genese 3:15. Bua tuetu kualabaja ngumvuilu wetu, tudi mua kudiebeja ne: ‘Ndîba kayi diakalua Yezu kankanunuina kalaya? Bivuaku mu tshikondo kampanda kumpala kua kuluaye pa buloba anyi, peshi mpakaledibuaye bu muntu, ta ndîba diakatambulaye, anyi pakamubishabu ku bafue?’

11 Nzambi ukavua mulaye ne: tshitupa tshia mu diulu tshia bulongolodi buende tshidibu babikile mu mêyi a buprofete ne: ‘mukaji’ wende, tshivua ne bua kupatula kankanunuina kavua ne bua kuboza nyoka ku mutu. Kadi kuakapita bidimu binunu bia bungi, mukaji wa Nzambi kavua anu muanji kulela muana uvua mua kubutula midimu ya Satana to. Ke bualu kayi mêyi a buprofete a Yeshaya adi abikila mukaji eu ne: ‘mukaji wa nkumba’ udi ‘munyingalajibue mu mutshima wende.’ (Yeshaya 54:1, 5, 6) Ndekelu wa bionso, Yezu wakaledibua mu Beteleheme. Kadi kunyima kua ditambula diende, pakedibuaye manyi a nyuma bua kulua muana wa mu nyuma wa Nzambi, ke pakamanyisha Yehowa ne: “Eu udi Muana wanyi.” (Matayo 3:17; Yone 3:3) Eu uvua wenza tshitupa tshia kumpala tshia “muana” anyi kankanunuina ka mukaji wakadimanyisha yeye nkayende. Kunyima, bayidi ba Yezu bakedibua pabu manyi ne kuledibuabu ku nyuma muimpe. Ndekelu wa bionso ‘mukaji’ wa Yehowa uvua mushale bidimu bia bungi udimona bu ‘mukaji uvua kayi mulele’ ‘wakimba’ misambu ne disanka.​—Yeshaya 54:1; Galatia 3:29.

12, 13. Mvese kayi idi ileja ne: bena Kristo bela manyi bonso badi pa buloba badi benza ‘mupika wa lulamatu udi ne meji’?

12 Tshilejilu tshibidi tshia malu male adibu batubuluile tshidi tshitangila disua dia Nzambi dia kusungula bantu 144 000 munkatshi mua bukua bantu. (Buakabuluibua 14:1, 4) Tudi tuitaba dilongesha dia ne: bela manyi bonso badi ne muoyo pa buloba mu tshikondo kayi tshionso badi benza ‘mupika wa lulamatu udi ne meji’ uvua Yezu muambe ne: uvua ne bua kupesha bena mudimu bende ‘biakudia’ mu tshikondo tshiakanyine. (Matayo 24:45) Mvese kayi ya mu Bible idi ileja ne: ngumvuilu eu mmuakane? Yezu uvuaku mua kuikala wakula bua muena Kristo yonso udi ukolesha bena Kristo nende ne biakudia bia mu nyuma anyi?

13 Nzambi wakambila tshisamba tshia Isalele ne: ‘Nuenu nudi bamanyi banyi, ne nudi muntu wanyi ungakusungula.’ (Yeshaya 43:10) Kadi mu dia 11 Nisana mu tshidimu tshia 33, Yezu wakambila balombodi ba Isalele ne: Nzambi wakabenga tshisamba tshiabu bua katshikadi kabidi musadidi anyi muntu wende to. Wakabambila ne: ‘Nebanunyenge bukalenge bua Nzambi, nebabupe tshisamba tshidi tshikuama mamuma abu.’ Yezu wakambila bantu ne: ‘Nzubu wenu udi mushale patupu.’ (Matayo 21:43; 23:38) Nzubu wa Isalele uvua mupika wa Yehowa kavua kabidi ne lulamatu anyi lungenyi to. (Yeshaya 29:13, 14) Pashishe dine dituku adi, pavua Yezu muebeje ne: ‘Mmupika kayi udi ulamata mfumu wende, udi ne meji?’ uvua bushuwa ukonka ne: ‘Ntshisamba kayi tshia lungenyi tshiapingana pa muaba wa Isalele bua kuikalatshi mupika wa lulamatu wa Nzambi?’ Mupostolo Petelo wakandamuna pakambilaye tshisumbu tshia bena Kristo bela manyi ne: ‘Nuenu nudi tshisamba tshia tshijila, bantu badi bikale ba Nzambi mene.’ (1 Petelo 1:4; 2:9) Tshisamba etshi tshia mu nyuma, ‘Isalele wa Nzambi,’ tshiakalua mupika mupiamupia wa Nzambi. (Galatia 6:16) Anu bu muvua bena Isalele wa kale bonso benza “muntu” umue, ke mudi kabidi bena Kristo bela manyi bonso badi pa buloba mu tshikondo kayi tshionso benza ‘mupika [umue] wa lulamatu udi ne meji.’ Tudi ne diakalenga dia kupeta ‘biakudia’ bidi bifuma kudi mupika wa Nzambi eu!

Didilongela didi mua kukusankisha

14. Bua tshinyi dilonga dia Bible didi dipetesha disanka kupita dimubala patupu?

14 Padibu batuambuluisha bua kupeta ngumvuilu mupiamupia wa Mifundu, katuenaku tumvua disanka bua mudi ngumvuilu au ukolesha ditabuja dietu anyi? Ke bua tshinyi dilonga dia Bible didi mua kupetesha muntu disanka edi kupita dibala dia patupu. Ke bualu kayi paudi ubala mikanda yetu ya bena Kristo, ikala udiebeja ne: ‘Mmunyi mudi ngumvuilu eu upetangana ne malu ankavua mumvue bua tshiena-bualu etshi? Ndiku mua kuela meji bua mvese kayi mikuabu ya mu Bible peshi bijadiki bidi mua kushindika malu adibu bambe mu tshiena-bualu etshi?’ Pikalabi bikulomba bua kukebulula malu makuabu, funda lukonko luudi musue kupetela diandamuna, ne uluvuije tshiena-bualu tshia dilonga diebe dia musangu udi ulonda.

15. Mmalu kayi audi mua kulongolola bua kulonga adi mua kukusankisha, ne mmunyi mudiwu mua kushala akuambuluisha?

15 Mmalu kayi audi mua kulongolola bua kulonga adi mua kukupetesha disanka bua ngumvuilu mupiamupia? Tudi mua kukolesha ngumvuilu wetu pa kulonga mu buondoke bipungidi kabukabu bivua Nzambi mudie bua diakalenga dia bukua bantu. Udi mua kukolesha ditabuja diebe pa kulonga mêyi a buprofete avua afunkuna Yezu Kristo anyi kuenza dilonga dia mvese ku mvese dia umue wa ku mikanda ya mu Bible idi ne mêyi a buprofete. Ditabuja diebe didi mua kukola kabidi wewe mukonkonone malu a Bantemu ba Yehowa ba mu tshikondo tshietu etshi pa kubala mukanda wa Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu. * Ne dibala dia biena-bualu bia “Nkonko ya babadi” bikadi bipatuke mu Tshibumba tshia Nsentedi didi mua kukufikisha ku dipeta ngumvuilu mutokesha wa imue mvese. Funda ngenyi minene ya ngelelu wa meji wa mu Bible udibu balejamu. Ebi nebikuambuluishe bua kuibidija “meji” ebe ne bua kukolesha dijingulula dia malu. (Ebelu 5:14) Paudi ulonga, ufunde malu audi upeta mu Bible webe anyi pa dibeji bua dilonga diebe dishale dikuambuluisha wewe ne bantu bakuabu bawikala mua kukuatshisha.

Ambuluisha bana bua bikale ne disanka dia kulonga Bible

16. Mmunyi muudi mua kuambuluisha bana bua kuikalabu ne disanka dia kulonga Bible?

16 Baledi badi mua kuenza malu a bungi bua kujula bana babu dijinga dia malu a mu nyuma. Kupepeji bukole budi nabu bana bua kumvua malu male nansha. Wewe mupeshe bana mudimu wa kukebulula malu a tshiena-bualu tshinuakonkonona mu dilonga dia Bible mu dîku, udi mua kubebeja malu adibu balonge. Mu dilonga dia mu dîku nudi mua kuenza kabidi manaya a tshilejilu bua kuambuluisha bana bua bamanye mua kubingisha ditabuja diabu ne bua baleje mudi malu adibu balonge malelela. Nudi kabidi mua kuenza mudimu ne broshire wa ‘Voyez le bon pays’ * bua kubalongesha miaba idibu batele mu Bible ne bua kutokesha malu anudi nukonkonona mu dibala dienu dia Bible dia ku lumingu.

17. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi patudi tudilongela Bible?

17 Malu a mu Bible audi udilongela adi mua kukusankisha ne kukolesha ditabuja diebe, kadi kualekedi akupangisha bua kulongolola bisangilu bia tshisumbu. Bisangilu mmushindu mukuabu udi Yehowa utulongesha ku butuangaji bua ‘mupika wa lulamatu udi ne meji.’ Kadi dikebulula malu makuabu didi mua kukuambuluisha bua wewe kufila mandamuna mipe mu bisangilu, tshilejilu mu Dilonga dia Mukanda dia Tshisumbu anyi padibu benza malu manene a mu dibala dia Bible dia ku lumingu mu Kalasa ka Mudimu wa Nzambi.

18. Bua tshinyi didienzeja bua kulonga “malu male a Nzambi” kadiena diya patupu mu mâyi?

18 Kudilongela Dîyi dia Nzambi mu buondoke kudi mua kukuambuluisha bua kusemena pabuipi ne Yehowa. Bible udi uleja mushinga wa dilonga edi padiye wamba ne: ‘Lungenyi ludi ne dikuatshisha bu dia biuma; kadi [dimanya] didi ditamba bualu didi divuija muoyo kudi muenadi.’ (Muambi 7:12) Nenku didienzeja diebe bua kukolesha ngumvuilu wa malu a mu nyuma kadiena diya mu mâyi to. Bible udi ulaya bantu badi batungunuka ne kukeba ne: ‘[Nenupete] dimanya dia malu a Nzambi.’​—Nsumuinu 2:4, 5.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 15 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

^ tshik. 16 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Udi mua kumvuija anyi?

• “Malu male a Nzambi” ntshinyi?

• Bua tshinyi katuena ne bua kulekela kulonga malu male?

• Bua tshinyi bena Kristo bonso badi mua kupeta disanka padibu bumvua “malu male a Nzambi”?

• Mmunyi mudi “malu male a Nzambi” mua kukupetesha masanka?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Ndîba kayi diakalua Yezu kankanunuina kalaya?

[Tshimfuanyi mu dibeji 31]

Baledi badi mua kupesha bana biena-bualu bia kukebulula bua kulongolola dilonga dia mu dîku