Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuteke Yehowa kumpala kuetu misangu yonso

Tuteke Yehowa kumpala kuetu misangu yonso

Tuteke Yehowa kumpala kuetu misangu yonso

‘Ngakuteka Yehowa kumpala kuanyi misangu yonso.’​—MUS. 16:8.

1. Mmunyi mudi miyuki ya mu Bible mua kutuambuluisha?

MU DÎYI dia Yehowa mbafunde malu malenga adiye muenzele bantu. Badi batelamu bantu ba bungi bavua bakumbaje malu avua Nzambi musue. Bushuwa, ki mbafunde mêyi abu ne malu avuabu benze bu miyuki ya tshianana to. Kadi miyuki ayi idi ituambuluisha bua kusemena pabuipi ne Nzambi.​—Yak. 4:8.

2, 3. Mmunyi mutudi ne bua kumvua mêyi adi mu Musambu 16:8?

2 Tuetu bonso tudi mua kupetela malongesha a bungi mu malu avua menzekele bantu badi bamanyike bikole badibu batele mu Bible bu mudi Abalahama, Sala, Mose, Luta, Davidi, Esête, mupostolo Paulo ne bakuabu kabidi. Kadi miyuki ya bantu badi kabayi bamanyike bikole idi payi mua kutuambuluisha. Tuetu tuela meji bua miyuki ya mu Bible bidi mua kutuambuluisha bua kuenza malu umvuangana ne mêyi a mufundi wa Misambu a ne: ‘Ngakuteka Yehowa kumpala kuanyi misangu yonso; bualu bua yeye udi ku tshianza tshianyi tshia balume, tshiena nyungishibua.’ (Mus. 16:8) Mmunyi mutudi mua kumvua mêyi aa?

3 Misangu ya bungi musalayi uvua ukuata muele wa mvita ne tshianza tshia balume, ne ngabu uvuaye ukuata ku tshianza tshia bakaji kavua umujika ku luseke lua dia balume to. Kadi bavua bamukuba kudi mulunda wende uvua uluangana pabuipi nende ku dia balume. Yehowa neatukube bituikala bamuvuluke ne tuenza disua diende. Nunku tumone mudi kukonkonona miyuki ya mu Bible mua kukolesha ditabuja dietu bua ‘tuteke Yehowa kumpala kuetu misangu yonso.’

Yehowa udi wandamuna masambila etu

4. Fila tshilejilu tshia mu Bible tshidi tshileja ne: Nzambi utu wandamuna masambila.

4 Tuetu tuteka Yehowa kumpala kuetu, neandamune masambila etu. (Mus. 65:2; 66:19) Tshilejilu tshia Eliezê uvua pamuapa mukulumpe ku bena mudimu ba Abalahama tshidi tshitujadikila bualu ebu. Abalahama wakamutuma ku Mesopotamia bua kukebela Isaka mukaji uvua utshina Nzambi. Eliezê wakalomba Nzambi bua amulombole ne wakamona muvuaye mumulombole pakalua Lebeka kunuisha tumelo tuende mâyi. Bu muvua Eliezê musambile ne muoyo umue, wakapetela Isaka mukaji wakanangaye. (Gen. 24:12-14, 67) Bushuwa, musadidi wa Abalahama uvua muenze mudimu wa pa buawu. Bualu ebu budi butujadikila ne: Yehowa utu uteleja masambila etu.

5. Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: Yehowa utu wandamuna nansha disambila dipi dia munda munda?

5 Misangu mikuabu, tudi mua kusambila lukasa lukasa bua Nzambi atuambuluishe. Dimue dituku, Atashasete Mukalenge wa bena Pelasa wakamona ne: Nehemiya uvua umuelela mvinyo mu dikopo uvua mubungame. Mukalenge wakamuebeja ne: ‘Udi ulomba tshinyi? Diakamue Nehemiya wakatendelela Nzambi wa mu diulu.’ Nehemiya kavua mua kuamba malu a bungi mu disambila adi divua dimueneka dia munda munda to. Nansha nanku, Nzambi wakaditeleja bualu mukalenge wakambuluisha Nehemiya bua kuibakulula ngumbu ya Yelushalema. (Bala Nehemiya 2:1-8.) Bushuwa, Nzambi udi mua kuandamuna nansha disambila dipi dia munda munda.

6, 7. (a) Ntshilejilu kayi tshidi Epafa mutushile bua masambila? (b) Bua tshinyi tudi ne bua kuikala tulombela bantu bakuabu Nzambi?

6 Bible udi utubela bua tuikale ‘tulombelangana Nzambi’ nansha mututu katuyi anu ne tshijadiki tshia ne: Nzambi udi wandamuna masambila a nunku diakamue. (Yak. 5:16) Epafa, ‘muena mudimu munanukidi wa Kristo’ uvua usambila ne muoyo umue bua bana babu bena Kristo. Paulo wakafunda pavuaye mu Lomo ne: ‘Epafa, udi umue wenu [bena Kolosai] ne mupika wa Kristo Yezu, udi unutumina muoyo, udi utshinta bikole misangu yonso bua bualu buenu mu mitendelelu yende, bua nuenu nujalame bakane tshishiki, ne bamanyishibue bimpe mu disua dionso dia Nzambi. Bualu bua ndi mumanyi wa bualu buende ne: Yeye udi utamba kuikala ne mudimu wa bungi bua bualu buenu ne bua badi mu Laodikiya ne bua badi mu Hielapoli.’​—Kolos. 1:7; 4:12, 13.

7 Kolosai, Laodikiya ne Hielapoli bivua bimenga bia mu tshitupa tshimuepele tshia mu Asia Mukese. Bena Kristo ba mu Hielapoli bavua basombe munkatshi mua batendeledi ba nzambi-mukaji Cybèle. Bena mu Laodikiya bobu bavua banyunguluka kudi bantu bavua banange biuma bikole ne bena Kolosai bavua mua kunyanguka bua nkindi ya bantu. (Kolos. 2:8) Ke bualu kayi Epafa uvua mufumine mu Kolosai uvua ‘uditshinta bikole mu mitendelelu’ bua bana babu ba mu tshimenga atshi. Bible kena uleja muvua Nzambi muandamune masambila a Epafa to, kadi kakalekela kusambila bua bena Kristo nende. Tuetu petu katuena ne bua kulekela kusambila bua bena Kristo netu to. Nansha mutudi katuyi ‘tudibueja mu malu a bantu bakuabu,’ tudi mua kuikala bamanye ne: mulela wetu kampanda anyi mulunda wetu udi mu diteta dikole dia ditabuja. (1 Pet. 4:15) Nebikale bimpe bu tuetu mua kumulombela Nzambi patudi tusambila pa nkayetu. Anu muvua masambila a bantu bakuabu mambuluishe Paulo, masambila etu adi pawu mua kuambuluisha banga bantu.​—2 Kol. 1:10, 11.

8. (a) Ntshinyi tshidi tshituleja ne: bakulu ba mu Efeso bavua bamanye mushinga wa kusambila? (b) Bua tshinyi tudi ne bua kuikala bu bakulu ba mu Efeso?

8 Tutu bamanyike bu bantu batu basambila anyi? Pakapetangana Paulo ne bakulu ba mu Efeso, ‘wakatua binu panshi, wakatendelela Nzambi ne buonso buabu.’ Pashishe, ‘buonso buabu bakadila bikole, bakela Paulo bitupa ku nshingu, bakamutua mishiku, mitshima yabu yakatamba kunyingalala bua dîyi diakambaye ne: Kanuena nutangila mpala wanyi kabidi.’ (Bien. 20:36-38) Katuena bamanye mêna a bakulu bonso abu to, kadi mbimueneke ne: bavua bamanye mushinga wa kusambila. Bushuwa, tudi ne bua kuangata disambila Nzambi ne mushinga wa bungi ne tudi ne bua ‘kuela bianza mulu’ ne ditabuja bua Tatu wetu wa mu diulu atuandamune.​—1 Tim. 2:8.

Tutumikile Nzambi mu malu onso

9, 10. (a) Ntshilejilu kayi tshidi bana ba bakaji ba Selofehada bashiye? (b) Mmunyi mudi ditumikila dia bana ba bakaji ba Selofehada mua kuambuluisha muena Kristo utshidi mujike mu tshilumbu tshia dibaka?

9 Tuetu bateke Yehowa kumpala kuetu misangu yonso nebituambuluishe bua kumutumikila ne neatubeneshe. (Dut. 28:13; 1 Sam. 15:22) Bualu ebu budi butulomba bua kuikala ne lungenyi lua ditumikila. Tshilejilu, tumone lungenyi luvua nalu bana ba bakaji batanu ba Selofehada wa mu tshikondo tshia Mose. Pa tshibidilu, mu Isalele bana ba balume ke bavua bapiana bintu bia tatuabu. Selofehada yeye wakafua kayi mulele bana ba balume to, ne Yehowa wakamba bua bapeshe bana bende ba bakaji abu bupianyi buonso, kadi bavua ne bua kukumbaja bualu bumue. Bavua ne bua kubasela kudi bana ba Manashe bua bupianyi buabu bushale anu mu tshisa tshiabu.​—Nom. 27:1-8; 36:6-8.

10 Bana ba bakaji ba Selofehada bavua batuishibue ne: malu avua ne bua kuya bimpe bu bobu batumikile Nzambi. Bible udi wamba ne: ‘Bana bakaji ba Selofehada bakenza muakambila Yehowa Mose; bualu bua Mahala ne Tîza ne Hogela ne Mileka ne Noa, bana bakaji ba Selofehada, bakadi babakibua kudi bana balume bakadi bana babu ne tatuabu. Bakadi babakibua kudi ba mu mêku a bana balume ba Manashe, muana mulume wa Yosefe; bupianyi buabu buakashala mu tshisamba tshia mêku a tatuabu.’ (Nom. 36:10-12) Bana ba bakaji abu bakenza tshivua Yehowa mubalombe. (Yosh. 17:3, 4) Bena Kristo bakole mu nyuma batshidi bajike badi batumikila Nzambi padibu baselangana ‘anu mu Mukalenge’ bualu badi ne dituishibua dia muomumue.​—1 Kol. 7:39.

11, 12. Mmunyi muvua Kaleba muleje ne: uvua weyemena Nzambi?

11 Tudi ne bua kutumikila Yehowa mu malu onso anu muakenza muena Isalele mukuabu diende Kaleba. (Dut. 1:36) Pakapatuka bena Isalele mu Ejipitu mu bidimu bia 1500 ne pa mutu, Mose wakatuma bantu 12 bua kutentekela buloba bua bena Kanâna. Kadi anu batentekedi 2, Kaleba ne Yoshua ke bakambila bantu bua kueyemena Nzambi ne muoyo mujima ne bua kuya kubuela mu buloba abu. (Nom. 14:6-9) Kunyima kua bidimu bitue ku 40, Yoshua ne Kaleba batshivua ne muoyo ne balonda Yehowa mu malu onso, ne Nzambi wakasungula Yoshua bua kubuejaye bena Isalele mu Buloba Bulaya. Kadi batentekedi dikumi bavua kabayi ne ditabuja bakafua pavua bena Isalele batambakana bidimu 40 mu tshipela.​—Nom. 14:31-34.

12 Bu muvua Kaleba mumone tshivua tshienzekele bena Isalele mu tshipela, wakimana kumpala kua Yoshua ne kuambaye ne: ‘Meme ngakalonda Yehowa, Nzambi wanyi.’ (Bala Yoshua 14:6-9.) Kaleba, ukavua ne bidimu 85, wakalomba bua bamupeshe buloba bua ku mikuna buvua Nzambi mumulaye, nansha muvuamu baluishi basombele mu bimenga bivua ne ngumbu.​—Yosh. 14:10-15.

13. Nansha tuetu bikale ne ntatu, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua Yehowa kutuambuluishaye?

13 Yehowa neatukuatshishe anu ‘bituamulonda’ mu malu onso bu muvua muena lulamatu Kaleba muenze. Tuetu ne ntatu minene, Yehowa neatuambuluishe ‘bituamulonda’ mu malu onso. Kadi bidi mua kuikala bikole bua kumulonda nanku matuku etu onso a muoyo bu muvua Kaleba muenze. Nansha muvua Mukalenge Solomo mutuadije bimpe, bakaji bende bakamusaka bua kutendelela nzambi ya dishima ku bukulakaje buende, ne ‘yeye kakatamba kunanukila kulonda Yehowa bu muakenza Davidi, tatu wende.’ (1 Bak. 11:4-6) Nansha tuetu bikale ne ntatu ya mushindu kayi, tuikale anu tutumikila Yehowa ne tumuteka kumpala kuetu misangu yonso.

Tuikale anu beyemene Yehowa

14, 15. Malu avua mafikile Naomi mmakulongeshe tshinyi bua mushinga wa kueyemena Nzambi?

14 Tudi ne bua kueyemena Nzambi nangananga patudi babungame bua mutudi katuyi bamanye tshiatufikila. Tuangate tshilejilu tshia Naomi ukavua mukulakaje ne ukavua mufuishe bayende ne bana bende ba balume babidi. Pakapinganaye kuabu ku Yuda ufumina ku Moaba, wakadiabakena wamba ne: ‘Kanumbikidi ne Naomi kabidi (mmumue ne: Disanka dianyi), numbikile ne: Mala (mmumue ne: Bululu); bualu bua Nzambi wa Bukole buonso wakatamba kunkengesha. Ngakaya tente, ne Yehowa wakampingaja kuetu bitupu; nudi numbikidila ne: Naomi bua tshinyi, bualu bua Yehowa wakampisha ne Wa Bukole Buonso wakankengesha?’​—Luta 1:20, 21.

15 Nansha muvua Naomi mubungame, patudi tubala mukanda wa Luta ne ntema tudi tumona ne: uvua anu mueyemene Yehowa. Kadi nsombelu wende wakalua kushintuluka bikole. Luta uvua mukaji wa muanende wakalua mukaji wa Boaza ne kulelaye muana wa balume. Naomi wakalua ndeji wa muana au, ne Bible udi wamba ne: ‘Bakaji, bena mutumba nende, bakamuinyika dina, bamba ne: Bakalelela Naomi muana, bakamuinyika dina ne: Obeda; nyeye udi tatu wa Yishai, tatu wa Davidi.’ (Luta 4:14-17) Pabika Naomi ku lufu, neamanye ne: Luta (wabishibua pende) wakalua nkambua wa Yezu Masiya. (Mat. 1:5, 6, 16) Anu bu Naomi, katuena bamanye mudi nsombelu wetu mubi mua kushintuluka to. Nunku, tuikalayi anu beyemene Nzambi mudibu batubele mu Nsumuinu 3:5, 6 ne: ‘Eyemena Yehowa ne mutshima webe wonso, kueyemenyi dijingulula diebe dia mianda. Umumanye yeye bimpe mu bienzedi biebe bionso, yeye neakululamijile njila yebe.’

Tueyemene nyuma muimpe

16. Mmunyi muvua nyuma wa Nzambi muambuluishe bamue bakulu ba mu Isalele wa kale?

16 Tuetu bateke anu Yehowa kumpala kuetu, neatulombole ne nyuma wende. (Gal. 5:16-18) Nyuma wa Nzambi uvua pambidi pa bakulu 70 bavuabu basungule bua kuambuluisha Mose bua “kutuala bujitu” bua bena Isalele. Mbatele anu Eladada ne Medada, kadi nyuma wakabambuluisha buonso buabu bua kuenza midimu yabu. (Nom. 11:13-29) Kakuyi mpata, bantu aba bavua bakumbane, batshinyi ba Nzambi, ba kueyemena ne bena bulelela anu bu aba bakavuabu basungule kumpala. (Ekes. 18:21) Bakulu bena Kristo batu baleja ngikadilu eyi lelu.

17. Mmunyi muvua nyuma muimpe muambuluishe pavuabu benza ntenta wa kusambakena?

17 Nyuma wa Yehowa wakambuluisha bikole pavuabu benza ntenta wa kusambakena mu tshipela. Yehowa wakateka Besalele bua kulombolaye midimu yonso ya bianza ne bua kuenza ntenta wa kusambakena, ne kulayaye bua ‘kumuuja tente ne nyuma wa Nzambi ne lungenyi ne dijingulula ne meji mu kuenza kua midimu yonso ya bianza.’ (Ekes. 31:3-5) Bantu ‘bavua ne meji’ bakenza mudimu pamue ne Besalele ne Oholiaba uvua umukuatshisha bua kukumbaja mudimu au mulenga. Nyuma wa Yehowa wakasaka kabidi bantu bavua basue bua kufila bintu ne kalolo. (Ekes. 31:6; 35:5, 30-34) Nyuma au udi usaka kabidi basadidi ba Nzambi lelu bua kuenza muabu muonso bua kutuma malu a Bukalenge kumpala. (Mat. 6:33) Tudi mua kuikala bamanye imue midimu, kadi tudi ne bua kulomba Yehowa nyuma muimpe ne kulekela nyuma eu utulombola bituasua kukumbaja mudimu udi Yehowa mupeshe basadidi bende lelu eu.​—Luka 11:13.

Tuikale anu tunemeka Yehowa wa misumba

18, 19. (a) Ngikadilu kayi udi nyuma muimpe upatula munda muetu? (b) Mmalu kayi audi mulongele ku tshilejilu tshia Shimeona ne Ana?

18 Nyuma muimpe udi utupesha ngikadilu wa kanemu udi utuambuluisha bua kuteka Yehowa kumpala kuetu misangu yonso. Bavua bambile tshisamba tshia Nzambi tshia kale ne: ‘Yehowa wa misumba nyeye uudi wewe ne bua kunemeka bu wa tshijila.’ (Yesh. 8:13) Shimeona ne Ana mbakulakaje babidi ba mu Yelushalema bavua banemeka Nzambi mu bidimu lukama bia kumpala. (Bala Luka 2:25-38.) Shimeona uvua witabuja malu avuabu balaye bua Masiya ne uvua “utekemena disamba dia Isalele.” Nzambi wakamupesha nyuma muimpe ne wakamujadikila ne: uvua ne bua kushala ne muoyo bua kumona Masiya, ne atshi ke tshiakenzeka. Dimue dituku mu tshidimu tshibidi, Mariya mamuende wa Yezu ne Yosefe tatuende mudishi bakalua ne Yezu ku ntempelo. Nyuma muimpe wakasaka Shimeona bua kuamba mêyi a buprofete avua atangila Masiya ne kumanyishaye kanyinganyinga kavua Mariya ne bua kupeta pavuabu ne bua kushipela Yezu pa mutshi wa makenga. Kadi elabi meji bunene bua disanka diakapeta Shimeona pakambulaye ‘Kristo wa Mukalenge’ mu maboko ende! Shimeona mmushile kabidi basadidi ba Nzambi lelu tshilejilu tshilenga tshia kunemeka Nzambi.

19 Ana mukaji mukamba ukavua ne bidimu 84 ‘kavua umuka ku ntempelo’ to. Uvua wenzela Yehowa mudimu wa tshijila munya ne butuku ‘ujila biakudia, umulomba.’ Ana pende uvuapu pakaluabu ne Yezu ku ntempelo. Uvua ne dianyisha dia bungi pakamonaye muana eu uvua ne bua kulua Masiya. Bushuwa, ‘wakasakidila Nzambi, wakambila bonso bakadi batekemene bupikudi bua Yelushalema bualu buende.’ Ana wakadimona muenzejibue bua kuambila bantu bakuabu lumu luimpe elu. Anu bu Shimeona ne Ana, lelu bena Kristo bakadi bakulakaje badi ne disanka dia bungi bua mudi bukulakaje kabuyi bupangisha bantu bua kuenzela Yehowa mudimu.

20. Nansha tuetu bikale ne bidimu bungi kayi, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza ne mbua tshinyi?

20 Nansha tuetu bikale ne bidimu bungi kayi, tudi ne bua kuteka anu Yehowa kumpala kuetu. Nanku neabeneshe mudimu mukese utudi tuenza bua kuambila bakuabu malu a Bukalenge buende ne malu malenga adiye muenze. (Mus. 71:17, 18; 145:10-13) Kadi, bua tuetu kutumbisha Yehowa, tudi ne bua kuleja ngikadilu idi imusankisha. Mmalu kayi atudi mua kulonga bua ngikadilu eyi patudi tukonkonona miyuki mikuabu ya mu Bible?

Newandamune munyi?

• Mmunyi mutudi bamanye ne: Yehowa utu uteleja masambila?

• Bua tshinyi tudi ne bua kutumikila Nzambi mu malu onso?

• Nansha tuetu babungame, bua tshinyi tudi anu ne bua kueyemena Yehowa?

• Mmunyi mudi nyuma wa Nzambi wambuluisha basadidi bende?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 4]

Bualu buvua Nehemiya mulombe Yehowa buakakumbana

[Tshimfuanyi mu dibeji 5]

Kuvuluka mabenesha avua Naomi mulue kupeta nekutuambuluishe bua kueyemena Yehowa