Tudi tuyisha lumu luimpe mu misoko ya mu mikuna ya Andes

TUVUA bantu 18, balale panshi tuzakala ne mashika, tumvua muvua mvula mukole uloka pa malata. Pa kumona muvua mu kazubu aka kamuyi muimpe, tuakadiebeja ni ntuetu ke bavua ba kumpala ku disombamu.

Bua tshinyi tuetu bantu 18 tuakaya mu mikuna ya Andes ya mu ditunga dia Bolivie? Bualu tuvua ne dijinga dia kukumbaja dîyi dia Yezu dia kuyisha lumu luimpe too ne ‘kumfudilu kua buloba.’ (Bien. 1:8; Mat. 24:14) Tuvua baye kuyisha lumu luimpe mu misoko ya mu mikuna ayi ivua mikole bua kufikamu.

Lutatu lua kufikamu

Lutatu lua kumpala lutuvua bapete luvua kuanji kufika muaba au. Bavua batuambile ne: mashinyi atu aya mu misoko ayi ya kule kaatu ne matuku masunguluke to. Pakafika mashinyi, tuakamona ne: avua makese, ke bua tshinyi bamue ba kutudi bakimana kulu. Ndekelu wa bionso tuetu bonso tuakafika kutuvua tuya.

Dijinga dietu divua dia kuyisha mu misoko ya mu mikuna ya Andes ya mu Bolivie. Patuakatuluka mu mashinyi, batuvua nabu bavua bambule biakudia ne bavua benda mu mulongo mu tujila tua mu mikuna.

 Nansha muvua misoko imueneka mikese ku bunene buayi, nzubu ivua pale pale ne bivua bituangata dîba dia bungi bua kuyisha mu musoko wonso. Nansha patuvua tuela meji ne: tuvua ku nzubu wa ndekelu, tuvua anu tumona nzubu mukuabu mutantshi mule. Tuvua pa tshibidilu tujimina mu tujila tuvua tubuelakana mu madimi.

“Bua tshinyi kanuvua balue konso eku?”

Mamu mukuabu wakakema pakamonaye mutuvua bende ntanta mule, ke kutuitabilaye bua kulambila mu tshikuku tshiende ne nkunyi yende. Pakumvua tatu mukuabu tshidi Bible wamba bua bafue, wakakonka ne: “Bua tshinyi kanuvua balue konso eku?” Wakasanka bikole ne patuakumbuka mu musoko wabu, wakatushindikija wenda utuela nkonko mu njila. Muntu mukuabu uvua kayi muanji kumvua bualu bua Bantemu ba Yehowa wakitaba ne disanka mikanda yetu. Wakatuela tuasakidila wa bungi ne wakatupesha nsapi ya ku kazubu kutuvua mua kulala butuku abu.

Dikuabu dituku butuku kuvua muîdima mukole, tuakasa ntenta munkatshi mua tshisumbu tshia tuishi katuyi bamanye to. Tuishi etu tuakabanga kutusuma. Bu mutuvua bapungile bikole, tuetu kushala anu muaba, kadi bualu bua dikema, tuishi tuakalekela kutusuma.

Patuvua tuya kulala nyima ne mbadi bivua bitusama bualu tuvua tulala panshi, kadi munkatshi mua butuku tuvua tuibidila. Kadi mu dinda, tuvua tupua bionso bivua bitusama muoyo patuvua tubandila bibandabanda bilenga ne mavuba avua  mabuikile mikuna ivua ne neje. Tuvua tumvua anu mutoyi wa musulu ne miadi ya tunyunyi.

Patuvua tujikija kuowa mâyi mu musulu, tuvua tukonkonona mvese wa ku dituku pamue, tunua tshiayi ne tubanga kubanda kakese kakese batangile mu misoko mikuabu ivua kule. Bivua ne mushinga bua kuya mu misoko ayi. Tuakasangana mamu mukulakaje wakadila pakamanyaye ne: dîna dia Nzambi dia Yehowa ditu mu Bible. Wakumvua disanka dia bungi, bualu uvua mpindieu mua kutela dîna dia Nzambi pavuaye usambila.

Tatu mukuabu mukulakaje wakamba ne: Nzambi uvua mumuvuluke, ne wakabanga kuimba musambu wamba ne: banjelu ke bavua batutume. Muntu mukuabu uvua usama bikole kayi ne mushindu wa kupatuka mu nzubu, wakatuambila ne: muntu nansha umue mu musoko amu kavua muditatshishe bua kulua kumutangila. Wakakema bikole bua mutuvua bafume mutantshi mule mu tshimenga tshia La Paz. Mukuabu pende wakakema bikole muvua Bantemu ba Yehowa bayisha bantu ku mbanza yabu, padi bena mu bitendelelu bikuabu bela ngonga bua kubabikila ku bitanda.

Nzubu nansha umue wa mu tshitupa atshi kavua ne nzembu to, ke bualu kayi bantu bavua baya kulala pavua dîba dibuela ne babika pavuadi dipatuka. Nunku bua kusangana bantu ku mbanza yabu, tuvua tubanga kuyisha pa dîba 6 wa mu dinda, tshianana tuvua tusangana bantu bonso baya ku madimi. Pashishe, bantu bakavua babange mudimu bavua bimanyika bua kuteleja Dîyi dia Nzambi, ne abi bivua biambuluisha ngombe ivuabu badima nayi bua kuikisha. Ba bungi ba ku bantu batuvua tusangana bavua batuadijila biseba bia mikoko bua tuetu kusombapu ne bavua babikila mêku abu bua kututeleja. Bantu bakuabu bavua batupesha mifuku ya matala bua kuleja dianyisha bua mikanda ituvua babashile.

“Kanuvua bampue muoyo”

Kadi bua bantu kuvudijabu dimanya dia malu a mu Bible, bivua bikengela kupingana misangu ya bungi. Ba bungi bavua batusengelela bua tupingane bua kubalongesha kabidi. Ke bualu kayi tukadi baye misangu mivule mu misoko eyi ya mu Bolivie.

Patuvua bayamu bua musangu wa ndekelu, mamu mukuabu mukulakaje uvua ne disanka bua mutuvua balukile ne wakamba ne: “Nudi anu bu bana banyi. Kanuvua bampue muoyo.” Tatu mukuabu wakatuela tuasakidila bua mudimu wetu ne wakatuambila bua kuya kutudila kuende musangu uvua ulonda. Pamuapa difutu ditambe bunene dia mudimu wetu divua dia kumvua ne: mamu mukuabu utuvua bayishe uvua muye kusombela mu tshimenga ne ukavua mubange kuyisha lumu luimpe.

Ku ndekelu kua luendu luetu lua kumpala, petrole wa kuela mu ditshuwa wakajika ne tuvua bashale anu ne biakudia bikese menemene. Tuakangula nkunyi ne tuetu kulamba biakudia bituvua bashale nabi, pashishe tuetu kuasa luendu lua dipingana. Tuvua mutantshi mule menemene ne muaba utuvua ne bua kuangatshila mashinyi ne ndekelu wa bionso tuakafika butuku.

Tudi tupingana kuetu

Patukavua tupingana, tuakapeta ntatu bualu mashinyi avua mafue. Ndekelu wa bionso tuakabuela mu tshisasa tshia mashinyi manene avua muule tente ne bantu. Mu luendu elu tuakapeta mushindu wa kuyisha bantu bakuabu batuvua nabu mu mashinyi bavua basue kumanya bua tshinyi tuvua muaba uvuabu batusangene au. Nansha mutu bantu kabayi batamba kuakula, kadi batu ne musangelu.

Panyima pa mêba tshitema a luendu mu mashinyi, tuakafika kuetu babole bu tunyunyi. Nansha nanku luendu luetu luvua ne mushinga. Mu njila, tuakumvuangana ne mamu mukuabu wa mu tshimenga bua tuikale tulonga nende Bible.

Tuvua ne diakalenga dinene dia kuyisha bantu ba mu misoko ya kule lumu luimpe. Tuvua bayishe mu misoko inayi ne mu tusoko tukese bungi tshiakaa. Tuakavuluka mêyi aa: ‘Mona makasa a muntu udi ulua ne lumu luimpe bu mudiwu malengele pa mikuna, udi umuangalaja lumu lua ditalala, udi ulua ne lumu lua diakalengele, udi umuangalaja lumu lua lupandu.’​—Yesh. 52:7; Lomo 10:15.

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Tudi badilongolole bua kuyisha lumu luimpe