Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa udi ututangila bua diakalenga dietu

Yehowa udi ututangila bua diakalenga dietu

Yehowa udi ututangila bua diakalenga dietu

‘Mêsu a Yehowa adi akenzakana ku nseke yonso ya buloba bua kuleja bukole buende kudi bantu badi ne mitshima miakane kudiye.’​—2 KUL. 16:9.

1. Bua tshinyi Yehowa udi ututangila?

YEHOWA n’Tatu mupuangane. Mmutumanye bimpe ke bualu kayi mmumanye too ne ‘meji onso atudi tuela munda muetu.’ (1 Kul. 28:9) Kena ututangila bua kutuangula bilema to. (Mus. 11:4; 130:3) Kadi bu mudiye mutunange, mmusue kutukuba ku malu onso adi mua kunyanga malanda etu nende ne kutupangisha bua kupeta muoyo wa kashidi.​—Mus. 25:8-10, 12, 13.

2. Yehowa udi uleja bukole buende kudi banganyi?

2 Yehowa ngua bukole buonso ne udi umona malu onso. Ke bualu kayi udi mua kuambuluisha Bantemu bende badi bamulamate dîba dionso didibu bamulomba, ne udi mua kubambuluisha padibu mu ntatu. Mukanda wa 2 Kulondolola 16:9 udi wamba ne: ‘Mêsu a Yehowa adi akenzakana ku nseke yonso ya buloba bua kuleja bukole buende kudi bantu badi ne mitshima miakane kudiye.’ Yehowa udi upesha bantu badi ne mitshima miakane, badi bamuenzela mudimu ne muoyo umue bukole buende. Kadi katu wambuluisha bena dishima anyi bena lubombo to.​—Yosh. 7:1, 20, 21, 25; Nsu. 1:23-33.

Enda ne Nzambi

3, 4. ‘Kuenda ne Nzambi’ kudi kumvuija tshinyi, ne mbilejilu kayi bia mu Bible bidi bitujadikila bualu ebu?

3 Bantu ba bungi kabena bitaba ne: Mufuki wa bintu bionso udi mua kuenda ne bantu mu mushindu kampanda to. Pabi Yehowa mmusue bua tuende nende. Tshilejilu, ku kale Hanoka ne Noa ‘bakenda ne Nzambi.’ (Gen. 5:24; 6:9) Mose ‘wakatantamana bu muakadiye utangila yeye udi kayi umueneka ku mêsu.’ (Eb. 11:27) Mukalenge Davidi wakenda ne Tatuende wa mu diulu ne budipuekeshi buonso. Wakamba ne: “Bualu bua [Yehowa] udi ku tshianza tshianyi tshia balume, tshiena nyungishibua.”​—Mus. 16:8.

4 Katuena mua kuenda ne Yehowa bakuatangana ku tshianza tshia bushuwa etshi to. Kadi tudi mua kuenda nende mu mushindu mukuabu. Mmushindu kayi au? Asafa wakafunda ne: ‘Ntu ngikala nebe matuku onso; wewe udi unkuata ku tshianza tshianyi tshia balume. Wewe neundombole ne meji ebe.’ (Mus. 73:23, 24) Mu mêyi makuabu, tudi tuenda ne Yehowa patudi tulonda mibelu yende yonso itudi tupeta mu Dîyi diende ne ku diambuluisha dia ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu.’​—Mat. 24:45; 2 Tim. 3:16.

5. Mmunyi mudi Yehowa utangila bantu badi bamulamate, ne mmunyi mutudi mua kudiumvua kumpala kuende?

5 Bu mudi Yehowa munange bantu badi benda nende, udi ubatangila bua kubalama ne kubalongesha anu bu Tatu udi munange bana bende. Udi wamba ne: ‘Nenkuyishe lungenyi, nenkuleje njila uudi ne bua kuendela, nenkupe meji patshidi dîsu dianyi kuudi.’ (Mus. 32:8) Udiebeje ne: ‘Ntuku ndimona ngenda ne Yehowa bienze anu bu ne: tudi bakuatangane nende ku tshianza, nteleja mibelu yende ne mumanye ne: udi untangila ne dinanga anyi? Dimanya dia ne: udi ku luseke luanyi didi ne bukole kayi pa meji anyi, mêyi anyi ne bienzedi bianyi? Pandi ngenza bualu bubi, ntuku mmona ne: Yehowa ki n’Tatu wa tshikisu kadi udi Nzambi wa dinanga udi musue kuambuluisha bantu badi banyingalala bua mibi yabu bua kupingana kudiye anyi?’​—Mus. 51:17.

6. Nku tshinyi kudi Yehowa mupite batatuetu ba pa buloba?

6 Imue misangu Yehowa udi mua kutuambuluisha kumpala kua tuetu kupona mu bualu bubi. Tshilejilu, udi mua kumona ne: mutshima wetu udi utushima mmutuadije kujinga malu mabi. (Yel. 17:9) Dîba adi udi utuambuluisha ne lukasa kupita mudi batatuetu ba pa buloba mua kuenza bualu ‘bilafinyi biende’ bidi mua kumona too ne meji atudi tuela munda muetu. (Mus. 11:4; 139:4; Yel. 17:10) Tuangate tshilejilu tshia tshivuaye muenzele Baluka uvua mufundi wa muprofete Yelemiya ne mulunda wende wa pa muoyo.

Uvua Tatu muimpe kudi Baluka

7, 8. (a) Baluka uvua nganyi, ne mmeji kayi mabi akatuadija kudiunda munda muende? (b) Mmunyi muvua Yehowa muleje muvuaye munange Baluka?

7 Baluka uvua mufundi wa dilambu uvua muenze mudimu ne Yelemiya munkatshi mua matuku a bungi umuambuluisha mu mudimu wakalua mukole wa kumanyisha mikenji ya Yehowa kudi bena Yuda. (Yel. 1:18, 19) Pamuapa Baluka uvua mua kuikala mufumine mu dîku dia bena kantu ku bianza wakatuadija kudikebela “malu manene.” Wakatuadija kudikebela lumu anyi bubanji. Mu mishindu yonso, Yehowa uvua mumone muvua lungenyi lubi luenda ludiunda munda muende. Wakamuambila diakamue ku butuangaji bua muprofete Yelemiya ne: ‘Wewe wakuamba ne: Ndi ne mulawu! Bualu bua Yehowa wakutentakaja kanyinganyinga pa mutu pa dikenga dianyi; ndi mupungile ne kutua kuanyi kua mikemu ne tshiena mpeta dikisha.’ Pashishe kumuambilaye ne: ‘Wewe udi udikebela malu manene, kudikebediwu nansha.’​—Yel. 45:1-5.

8 Nansha muvua Yehowa ne dîsu dikole kudi Baluka, kakamuenzela malu ne tshiji to, kadi wakamubela anu bu tatu ne muanende. Nzambi wakamona ne: majinga mabi avua nawu Baluka kaavua aleja muvua mutshima wende mubi to. Yehowa uvua kabidi mumanye ne: Yelushalema ne buloba bua Yuda bikavua pa kubutudibua, ne kavua musue bua Baluka apambuke mu matuku mabi au to. Nunku bua kuambuluisha musadidi wende eu bua kumona tshivua mua kumuenzekela, Nzambi wakamuvuluija ne: uvua ne bua ‘kutumina bonso ba pa buloba makenga’ ne kumuambilaye ne: yeye mulonde mibelu yende, neapanduke. (Yel. 45:5) Bivua anu bu ne: Nzambi uvua wambila Baluka ne: ‘Baluka wadimuka. Kupu muoyo tshikala ne bua kufikila bena Yuda ne bena Yelushalema badi benza malu mabi to. Tungunuka ne kuntumikila bua wikale ne muoyo! Nenkulame.’ Mbimueneke ne: mêyi a Yehowa aa avua malenge Baluka bualu wakashintulula lungenyi luende ne kupandukaye ku kabutu kavua kakuate Yelushalema bidimu 17 pashishe.

9. Mmunyi muudi mua kuandamuna nkonko idibu bele mu tshikoso etshi?

9 Paudi wenda wela meji pa muyuki wa Baluka eu, ela meji pa nkonko ne mvese idi ilonda eyi: Ntshinyi tshidi bualu buvua Yehowa muenzele Baluka buleja pa mushindu udiye umvua bua basadidi bende? (Bala Ebelu 12:9.) Bu mutudi mu matuku a ku nshikidilu, ntshinyi tshitudi tulongela ku mibelu ivua Nzambi mupeshe Baluka ne ku tshivua Baluka muine muenze? (Bala Luka 21:34-36.) Anu bu Yelemiya, mmunyi mudi bakulu bena Kristo mua kuidikija mushindu udi Yehowa uditatshisha bua basadidi bende?​—Bala Galatia 6:1.

Muana wakidikija dinanga dia Tatuende

10. Ntshinyi tshidi Nzambi mupeshe Yezu bua kulombolaye tshisumbu tshia bena Kristo?

10 Kumpala kua Yezu kuluaye pa buloba, Yehowa uvua uleja muvuaye munange bantu bende ku diambuluisha dia baprofete ne basadidi bende bakuabu ba lulamatu. Lelu eu, tudi tumuenena dinanga diende ku diambuluisha dia Yezu Kristo udiye muteke Mfumu wa tshisumbu tshia bena Kristo. (Ef. 1:22, 23) Ke bualu kayi mu mukanda wa Buakabuluibua badi baleja Yezu bu muana wa mukoko udi ne ‘mêsu muanda mutekete, adi nyuma ya Nzambi muanda mutekete idibu batuma pa buloba buonso.’ (Buak. 5:6) Yezu udi ne bujinguludi bua bungi bualu Nzambi mmumupeshe nyuma wende. Udi pende umona malu onso adi mu mutshima wetu.

11. Mmudimu kayi udi nawu Kristo, ne mmunyi mudi mushindu udiye utuenzela malu mufuanangane ne wa Tatuende?

11 Nunku anu bu Yehowa, Yezu ki mpulushi udi musombele mu diulu bua kulondolola bionso bitudi tuenza to. Kadi udi utukonkonona bualu mmutunange. Bible utu kabidi ubikila Yezu ne: “Tatu wa Tshiendelele.” Muanzu wende eu udi utuvuluija tshienzaye bua kupetesha bantu badi bamuitabuja muoyo wa tshiendelele. (Yesh. 9:6) Pashishe bu mudi Yezu Mfumu wa tshisumbu tshia bena Kristo, udi mua kusaka bena Kristo bashindame nangananga bakulu bua kupesha bantu mibelu ne kubakolesha.​—1 Tes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.

12. (a) Ntshinyi tshidi mikanda ivua Yezu mutumine bisumbu muanda mutekete bia mu Asia Mukese ileja pa bidi bimutangila? (b) Mmunyi mudi bakulu baleja lungenyi lua Kristo bua tshisumbu?

12 Mikanda ivua Kristo mutumine bisumbu bia mu Asia Mukese idi ileja mudiye uditatshisha bua bayidi bende. (Buak. 2:1–3:22) Mu mikanda eyi, Yezu wakaleja muvuaye mumanye malu onso avua enzeka mu tshisumbu tshionso ne muvuaye uditatshisha bua bayidi bende. Mibelu eyi idi kabidi ne mushinga mu matuku etu aa bualu tshikena-kumona tshia mu Buakabuluibua tshidi tshikumbana mu ‘Dituku dia Mukalenge.’ * (Buak. 1:10) Tudi tumuenena kabidi dinanga dia Kristo kudi bakulu badi benza mudimu wa kulama tshisumbu. Udi mua kusaka ‘mapa mikale bantu’ aa bua kukolesha, kukankamija anyi kubela bena mu tshisumbu. (Ef. 4:8; Bien. 20:28; bala Yeshaya 32:1, 2.) Utuku umona malu adi bakulu benza bu tshijadiki tshia ne: Kristo udi ukutabalela anyi?

Diambuluisha pa dîba diakanyine

13-15. Mmishindu kayi idi Nzambi mua kuandamuna masambila etu? Fila tshilejilu.

13 Ukatuku musambile bikole bua kupeta diambuluisha ne wewe kulua kudipeta ku butuangaji bua mibelu ya kudi bena Kristo bashindame pavuabu balue kukutangila anyi? (Yak. 5:14-16) Pamuapa uvua mudipetele mu muyuki uvuabu benza mu bisangilu anyi mu dibala dia mikanda yetu. Misangu ya bungi Yehowa utu wandamuna masambila etu mu mishindu eyi. Tshilejilu, pakajikija mukulu kampanda kuenza muyuki wende, muanetu wa bakaji mukuabu uvuabu benzele bualu bubi mu mbingu mishale wakaya kudiye. Pamutu pa kudilakana bua bualu abu, wakamuela tuasakidila bua imue mibelu ya mu Bible ivuaye mufile mu muyuki wende bualu ivua ipetangana ne tshivua tshimuenzekele ne mimukankamije bikole. Uvua ne disanka dia bungi bua muvuaye mubuele mu bisangilu dituku adi.

14 Bua kumona mushindu udi disambila dituambuluisha, tuangatayi tshilejilu tshia bena buloko bakuabu basatu bakapeta bulelela pavuabu mu buloko ne kulua bambi ba lumu luimpe bavua kabayi banji kutambula. Bu muvuaku kuenzeke bualu bua tshikisu, bakakandika bena buloko bonso amue malu. Bobu kutomboka; kuangatabu dipangadika dia kubenga kupingaja malonga avuabu ne bua kubapeshila biakudia mu dinda divua dilonda. Bamanyishi basatu abu bakadiebeja tshivuabu ne bua kuenza. Bobu batue ku tshia bena buloko nabu bavua ne bua kushipa mukenji wa Yehowa udi mu Lomo 13:1. Kadi bobu babenge kutua ku tshia bena buloko nabu, bavua mua kubenzela bibi.

15 Bu muvuabu kabayi mua kutuilangana bua kuyukila, muntu ne muntu wakasambila ulomba meji kudi Yehowa. Pakatshiabu, bonso basatu bakamona ne: bavua bangate dipangadika dimue dia kubenga kudia dituku adi. Pakalua balami bua kusangisha malonga, bobu kabavua ne malonga a kupingaja to. Bakumvua disanka dia bungi bualu Nzambi ‘utu umvua milombu’ uvua pabuipi nabu.​—Mus. 65:2.

Tuindile matuku adi kumpala ne dishindika

16. Mmunyi mudi mudimu wa kuyisha uleja mudi Yehowa uditatshisha bua bantu badi bu mikoko?

16 Mudimu wa kuyisha udi wenzeka pa buloba bujima udi pawu uleja mudi Yehowa uditatshisha bua bantu badi banange malu mimpe badi miaba yonso. (Gen. 18:25) Misangu ya bungi Yehowa utu ulombola Bantemu ku diambuluisha dia banjelu bua baye kudi bantu badi bu mikoko, nansha bikala bantu aba basombele miaba idi lumu luimpe kaluyi luanji kufika. (Buak. 14:6, 7) Tshilejilu, Nzambi wakatuma muanjelu bua kulombola Filipo uvua muambi wa lumu luimpe bua kuya kudi muena Etiopia ne kumumvuija Dîyi dia Nzambi. Ntshinyi tshiakenzeka? Muntu au wakitaba lumu luimpe, kutambulaye ne kulua muyidi wa Yezu. *​—Yone 10:14; Bien. 8:26-39.

17. Bua tshinyi katuena ne bua kutamba kusamisha mutu bua matuku atshilualua?

17 Bu mudi tshikondo etshi tshia malu mabi tshitangile ku ndekelu kuatshi, “kanyinganyinga” kakavuabu bamanyishe nekatungunuke. (Mat. 24:8) Tshilejilu, biakudia bidi mua kubanda mushinga bualu bantu badi benda bavula pa buloba, bua minanga anyi mvula mikole peshi bua lutatu lua mfranga. Bidi mua kuikala bikole bua kupeta midimu ne bamfumu ba midimu badi mua kuenzeja bantu mudimu mêba mapite bungi. Nansha kuoku nsombelu wa mushindu kayi, bantu badi bateka malu a Bukalenge bua Nzambi pa muaba wa kumpala ne balama ‘dîsu dimpe’ kabena ne bua kusamisha mutu bikole to. Mbamanye ne: Nzambi mubanange ne neabambuluishe. (Mat. 6:22-34) Tuangate tshilejilu tshia muvua Yehowa muambuluishe Yelemiya pakavuabu pa kubutula Yelushalema mu 607 kumpala kua Yezu.

18. Mmunyi muvua Yehowa muleje muvuaye munange Yelemiya pavuabu bakeba kubutula Yelushalema?

18 Pavua bena Babulona banyunguluke Yelushalema bua kumubutula, Yelemiya uvua mu lukanu. Mmunyi muvuaye mua kupeta biakudia? Bu yeye muikale pambelu, uvua mua kudikebelabi. Kadi bu muvuabu bamulame, uvua mua kubipetela anu kudi bantu bakuabu, pabi ba bungi ba kudibu bavua bamukine. Kadi Yelemiya kakeyemena muntu to, uvua weyemena Nzambi uvua mulaye bua kumulama. Yehowa uvuaku mumuele mâyi ku makasa anyi? Tòo. Wakenza bua Yelemiya apete ‘biakudia ku dituku ku dituku too ne pakajika biakudia bionso bia mu musoko.’ (Yel. 37:21) Yelemiya, Baluka, Ebede-meleke ne bantu bakuabu bakapanduka mu tshikondo tshikole tshia nzala, tshia masama ne lufu.​—Yel. 38:2; 39:15-18.

19. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza patudi bindile matuku atshilualua?

19 Bushuwa, ‘mêsu a Mukalenge adi kudi bakane, ne matshi ende adi buashi ku milombu yabu.’ (1 Pet. 3:12) Utuku usanka bua mudi Tatuebe wa mu diulu ukutangila anyi? Utuku udiumvua bimpe bualu udi mumanye ne: udi ukutangila bua diakalenga diebe anyi? Nunku enza muebe muonso bua kutungunuka ne kuenda ne Nzambi nansha bualu kayi mua kukufikila mu matuku atshilualua. Tuikalayi bashindike ne: Yehowa neatungunuke anu ne kutangila Bantemu bende ne dinanga dionso.​—Mus. 32:8; bala Yeshaya 41:13.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 12 Nansha mudi mikanda eyi itangila tshia kumpala bena Kristo bela manyi, idi kabidi itangila Bantemu bonso.

^ tshik. 16 Tshilejilu tshikuabu tshia muvua Nzambi mulombole bantu bende tshidi mu Bienzedi 16:6-10. Mu mvese eyi badi batuambila ne: ‘Nyuma muimpe wakakanda’ Paulo ne bena diende bua kabayi kuyisha mu Asia ne mu Bitunia. Kadi wakabambila bua kuyisha mu Makedonia muvua bantu bapuekele ba bungi bitabuje lumu luimpe.

Udi mua kumvuija anyi?

• Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi ‘tuenda ne Nzambi’?

• Mmunyi muvua Yehowa muleje muvuaye munange Baluka?

• Bu mudi Yezu mfumu wa tshisumbu tshia bena Kristo, mmunyi mudiye widikija ngikadilu ya tatuende?

• Mmunyi mutudi mua kuleja mutudi beyemena Nzambi mu tshikondo etshi tshikole?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 9]

Anu bu Yelemiya ne Baluka, bakulu bena Kristo badi baleja mudi Yehowa uditatshisha bua bantu bende

[Tshimfuanyi mu dibeji 10]

Mmunyi mudi Yehowa mua kutuambuluisha pa dîba diakanyine?