Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Mu Nehemiya 8:10, bavua bambile bena Yuda bua ‘badie bintu bia manyi’ nansha muvuabu babakandike mu Lewitiki 3:17 ne: ‘kanudi dianyi.’ Mmunyi mudi mvese ibidi eyi ipetangana?

Muaku wa mu tshiena Ebelu udibu bakudimune “bintu bia manyi” mu Nehemiya 8:10 mmushilangane ne wa “dianyi” udi mu Lewitiki 3:17. Muaku wa mu tshiena Ebelu chelev udibu bakudimune “dianyi” mu Lewitiki 3:17 udi uleja manyi a nyama anyi a muntu. (Lew. 3:3; Bal. 3:22) Mvese idi kumpala kua wa 17 idi ileja ne: bena Isalele kabavua ne bua kudia manyi avua ku mala ne tuonyi tua nyama ivuabu balambula nansha avua ku mbese, bualu “dianyi dionso ndia Yehowa.” (Lew. 3:14-16) Nunku kabavua ne bua kudia manyi a nyama ivuabu ne bua kulambula Yehowa to.

Kadi muaku udibu bakudimune “bintu bia manyi” mu Nehemiya 8:10 udi ne: mashmannim, ne udi anu musangu umue mu Mifundu ya tshiena Ebelu. Mmufumine ku muaku wa pa muanda shamen udi umvuija “kuikala munene anyi kudiunda.” Lungenyi lunene ludi mu miaku eyi ndua kuikala ne bubanji anyi kuikala bimpe. (Tangila Yeshaya 25:6.) Umue wa ku miaku idi ifumina ku muaku wa pa muanda eu udi mumanyike bikole udi shemen, utubu batamba kukudimuna “manyi” anyi “mafuta a olive.” (Dut. 8:8; Lew. 24:2) Bidi bimueneka ne: muaku mashmannim udi mu Nehemiya 8:10 udi uleja biakudia bilamba ne mafuta a bungi ne udi kabidi mua kumvuija munyinyi muikale ne ndambu wa manyi kadi ki mmanyi atu malamate ku munyinyi to.

Nansha muvuabu bakandike bena Isalele bua kudia manyi avua malamate ku munyinyi wa nyama, bavua mua kudia bintu bimpe. Bavua balamba bimue bintu bu mudi tuto tuenza ne ntete ne mafuta adi afumina ku bimuma bu mudi mafuta a olive. (Lew. 2:7) Ke bualu kayi mukanda wa Étude perspicace des Écritures udi wamba ne: “bintu bia manyi” bidibu bamba muaba eu “bidi bileja bintu bimpe bidi kabiyi anu mifuba nkayayi anyi biume, kadi bikale ne mubidi muimpe bu mudi bintu bilenga bilamba ne mafuta.”

Bena Kristo mbamanye ne: mikenji ya Mose ke ivua ikandika kudia manyi. Kadi bobu kabena ku mikenji ya Mose ivua ilomba bena Isalele bua kulambula nyama to.​—Lomo 3:20; 7:4, 6; 10:4; Kolos. 2:16, 17.