Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

‘Bakatapa’ muntu wa Yehowa ‘bua mibi yetu’

‘Bakatapa’ muntu wa Yehowa ‘bua mibi yetu’

‘Bakatapa’ muntu wa Yehowa ‘bua mibi yetu’

‘Bakamutapa mputa bua mibi yetu, bakamukuma bua malu mabi etu; tuakukoleshibua ku mibundabunda yende.’​—YESH. 53:5.

1. Ntshinyi tshitudi katuyi ne bua kupua muoyo patudi tuenza Tshivulukilu, ne mmulayi kayi watuambuluisha bua kuenza nunku?

TUDI tuenza Tshivulukilu bua kuvuluka lufu lua Yezu ne malu onso adi makumbane bua lufu ne dibishibua diende. Tshivulukilu tshidi tshituvuluija dibingishibua dia bumfumu bua Yehowa, ditumbisha dia dîna diende ne dikumbana dia malu adiye mulongolole bu mudi lupandu lua bantu. Pamuapa kakuena mulayi mukuabu wa mu Bible udi umvuija mulambu wa Kristo ne malu adiwu mukumbaje bu mudi udi mu Yeshaya 53:3-12 to. Yeshaya ukavua mudianjile kuleja makenga avua muntu musungula ne bua kupeta ne muleje mushindu uvua Kristo ne bua kufua ne masanka avua lufu luende ne bua kutuadila bana babu bela manyi ne “mikoko mikuabo.”​—Yone 10:16.

2. Ntshinyi tshidi mulayi wa Yeshaya ujadika, ne ntshinyi tshidi kuukonkonona kutuenzela?

2 Bidimu bitue ku 700 kumpala kua kulelabu Yezu, Yehowa wakamba ku butuangaji bua Yeshaya ne: Muntu wende musungula uvua ne bua kushala anu mumulamate nansha mu mateta a mushindu kayi. Bualu ebu budi buleja mudi Yehowa mutuishibue bua lulamatu lua Muanende. Dikonkonona dia mulayi eu nedituambuluishe bua kuikala ne dianyisha dia bungi ne nedikoleshe ditabuja dietu.

“Bakamulengulula” ne ‘kabakamuanyisha’

3. Bua tshinyi bena Yuda bavua ne bua kuakidila Yezu bimpe, kadi ntshinyi tshiakenzabu?

3 Bala Yeshaya 53:3. Anji elabi meji muvuabi bikole bua Muana mulela umue wa Nzambi kushiya disanka dia kuikala ku luseke lua Tatuende mu diulu ne kulua pa buloba bua kufila muoyo wende bua kupikula bantu ku mpekatu ne ku lufu. (Filip. 2:5-8) Wakafila mulambu eu bua kubuikidila bantu mibi yabu, ne milambu ya nyama ivuabu bafila bilondeshile mikenji ya Mose ivua anu tshimfuanyi tshia mulambu eu. (Eb. 10:1-4) Bua bualu ebu, bena Yuda bavua ne bua kumuakidila bimpe ne kumunemeka bualu bavua bindile Masiya uvuabu balaye. (Yone 6:14) Kadi bena Yuda “bakamulengulula” ne ‘kabakamuangata ne mushinga’ anu bu mukavua Yeshaya muleje. Mupostolo Yone wakafunda ne: ‘Wakalua kudi bintu biende, kadi bantu bende mene kabakamuitabuja.’ (Yone 1:11) Mupostolo Petelo wakambila bena Yuda ne: ‘Nzambi wa bankambua betu wakatumbisha Muanende Yezu unuakufila, ne unuakupidia ku mêsu kua Pilato pakasuaye kumulekela. Nuenu nuakupidia udi wa tshijila ne muakane.’​—Bien. 3:13, 14.

4. Mmunyi muvua Yezu mumanye makenga?

4 Yeshaya uvua kabidi mumanyishe ne: Yezu uvua ne bua ‘kumanya makenga.’ Pavua Yezu pa buloba kuvua misangu ivuaye utshioka, kadi kakuena bualu nansha bumue budi buleja ne: wakasama to. (Yone 4:6) Kadi wakamanya masama a bantu bavuaye uyisha. Wakabumvuila luse ne kuondopa ba bungi. (Mâko 1:32-34) Nunku Yezu wakakumbaja mulayi udi wamba ne: ‘Bulelela, wakututuadila makenga etu, wakutuambuila kanyinganyinga ketu.’​—Yesh. 53:4a; Mat. 8:16, 17.

Bu muntu ‘mututshibue kudi Nzambi’

5. Mmunyi muvua bena Yuda ba bungi bamona lufu lua Yezu, ne bua tshinyi bualu ebu buvua dikenga kudiye?

5 Bala Yeshaya 53:4b. Bantu ba bungi ba mu tshikondo tshia Yezu kabavua bamanye bua tshinyi uvua ne bua kukenga ne kufua to. Buabu bobu, Nzambi ke uvua umunyoka bienze anu bu uvua mumutue disama dia tshipupu. (Mat. 27:38-44) Bena Yuda bakamba muvua Yezu mupendi wa Nzambi. (Mâko 14:61-64; Yone 10:33) Yezu pende kavua muena mpekatu anyi mupendi wa Nzambi to. Kadi bu mudiye munange Tatuende bikole, kubandibua bu mupendi wa Nzambi kuvua kabidi dikenga divua Muntu musungula wa Nzambi ne bua kupeta. Nansha nanku, uvua anu utumikila Yehowa ne disanka dionso.​—Mat. 26:39.

6, 7. Mmunyi muvua Yehowa ‘mukume’ muntu musungula wende, ne bua tshinyi bualu ebu buakamusankisha?

6 Kabiena bitukemesha padi Yeshaya wamba ne: bantu bavua bamona Yezu bu muntu ‘mututshibue kudi Nzambi’ to. Kadi tshidi mua kutukemesha mpadiye wamba ne: ‘Yehowa wakasua kumukuma.’ (Yesh. 53:10) Bu muvua Yehowa muambe kabidi ne: ‘Tangilayi, muntu wanyi musungula udi mutshima wanyi usanka bualu buende,’ mmunyi muvuaye mua kusanka anyi ‘kusua bua kumukuma’? (Yesh. 42:1) Mmunyi mutudi mua kuamba ne: bualu ebu buakasankisha Yehowa?

7 Bua tuetu kumvua tshidibu bamba mu mulayi eu bimpe, tuvuluke ne: pavua Satana muluishe bumfumu bua Yehowa, uvua anu bu uvua muambe ne: muntu nansha umue pa buloba anyi mu diulu kavua mua kushala mulamate Nzambi to. (Yobo 1:9-11; 2:3-5) Kadi pakashala Yezu ne lulamatu too ne ku lufu, wakaleja mudi Satana muena dishima. Nunku pavua Yehowa muitabe bua kushipabu Yezu kudi bena lukuna bende, kakuyi mpata biakamusama ku muoyo bua kumonaye muvuabu bashipa muntu wende musungula. Kadi wakasanka pakamonaye Muanende mushale anu mumulamate. (Nsu. 27:11) Pashishe bu muvuaye mumanye masanka avua lufu lua Muanende ne bua kupetesha bantu badi banyingalala bua mibi yabu, Yehowa wakasanka kabidi bikole.​—Luka 15:7.

‘Bakamutapa mputa bua mibi yetu’

8, 9. (a) Mmunyi muvua Yezu ‘mutapike mputa bua mibi yetu’? (b) Petelo udi ujadika bualu ebu bishi?

8 Bala Yeshaya 53:6. Anu bu mukoko mujimine, bantu bena mapanga kabavua ne kua kuya bua kubapikulabu ku mpekatu ne ku lufu bivuabu bapiane kudi Adama to. (1 Pet. 2:25) Bu mudibu bantu bapange bupuangane, kakuena nansha umue wa kudibu udi mua kupikula tshivua Adama mujimije to. (Mus. 49:7) Kadi bua dinanga diende dinene, ‘Yehowa wakuteka dipila dia bubi bua bonso buetu pambidi pa Muanende’ munanga udi muikale muntu wende musungula. Kristo wakambula mibi yetu ne kufua pa muaba wetu ku mutshi wa makenga pakitabaye bua ‘kumutapabu mputa bua mibi yetu’ ne ‘kumukumabu bua malu mabi etu.’

9 Mupostolo Petelo wakafunda ne: ‘Nuakabikidibua bua muanda eu, bualu bua Kristo wakakenga bua bualu buenu, wakanushila tshilejilu bua nuenu numulonde mu makasa ende. Yeye muine wakatutuadila malu mabi etu mu mubidi wende ku mutshi wa makenga, bua tuetu bamane kufua ku malu mabi, tuikale ne muoyo wa ku buakane.’ Pashishe Petelo udi utela mêyi a mu mulayi wa Yeshaya wamba ne: ‘Nuakuondapibua ku mibundabunda yende.’ (1 Pet. 2:21, 24; Yesh. 53:5) Bualu ebu mbuambuluishe bantu bena mapanga bua kulengejangana ne Nzambi anu bu mudi Petelo wamba pashishe ne: ‘Kristo wakafua musangu umue bua malu mabi, muntu muakane wakafuila bantu babi, bua kulua netu kudi Nzambi.’​—1 Pet. 3:18.

‘Bu mukoko udibu baya nawu ku tshishipelu’

10. (a) Yone Mubatiji wakabikila Yezu bishi? (b) Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: Yone uvua muambilemu?

10 Bala Yeshaya 53:7, 8. Pavua Yone Mubatiji mumone Yezu ulua kudiye, wakamba ne: ‘Tangilayi, Muana mukoko wa Nzambi udi umusha bubi bua ba pa buloba!’ (Yone 1:29) Pavua Yone mubikile Yezu ne: Muana wa mukoko, uvua mua kuikala muvuluke mêyi a Yeshaya a ne: ‘Bu mukoko udibu baya nawu ku tshishipelu.’ (Yesh. 53:7) Yeshaya ukavua muambe ne: ‘Wakapumuna mashi a muoyo wende too ne ku lufu.’ (Yesh. 53:12) Bualu bua dikema, dituku diakabanjija Yezu Tshivulukilu tshia lufu luende, wakangata dikopo dia mvinyo ne kudipesha bapostolo bende ba lulamatu 11 ubambila ne: Lupanza ‘elu ludi mashi anyi a dipungila akamatshila bantu ba bungi bualu bua kubajimijila mibi yabu.’​—Mat. 26:28.

11, 12. (a) Ntshinyi tshidi mushindu uvua Isaka muitabe bua kumulambulabu tshileja bua mulambu wa Kristo? (b) Ntshinyi tshitudi katuyi ne bua kupua muoyo bua Abalahama munene Yehowa patudi tuenza Tshivulukilu?

11 Anu bu Isaka, Yezu wakitaba bua kulambula Yehowa muoyo wende bua kukumbaja disua diende. (Gen. 22:1, 2, 9-13; Eb. 10:5-10; 11:17) Nansha muvua Isaka muitabe bua bamufile bu mulambu, Abalahama ke uvua ukeba kuufila. (Eb. 11:17) Bia muomumue, Yezu wakitaba bua kufua, kadi Yehowa ke uvua mulongolole mushindu wa kufila mulambu. Mulambu wa Muanende udi uleja mudiye munange bantu bikole.

12 Yezu nkayende wakamba ne: ‘Nzambi wakatamba kusua ba pa buloba, yeye wakabapa Muanende umuepele mulela bua muntu yonso wamuitabuja kafu biende, kadi ikale ne muoyo wa tshiendelele.’ (Yone 3:16) Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Nzambi wakatamba kuleja luse luende kutudi mu muanda eu ne: Patutshivua bantu babi, Kristo wakatufuila.’ (Lomo 5:8) Nunku patudi tuenza Tshivulukilu tshia lufu lua Yezu bua kumunemeka, katuena ne bua kupua muoyo ne: Yehowa udi Abalahama munene ke uvua mulongolole bua kufila mulambu eu to. Tudi tuenza Tshivulukilu bua kutumbisha Yehowa.

Muntu musungula udi ‘uvuija bantu bavule bakane’

13, 14. Mmunyi mudi muntu musungula ‘muvuije bavule bakane’?

13 Bala Yeshaya 53:11, 12. Yehowa wakamba bua muntu musungula wende ne: ‘Muntu wanyi muakane neavuije bantu bavule bakane.’ Mu mushindu kayi? Mêyi a ndekelu a mvese wa 12 adi andamuna lukonko elu. Adi aleja ne: “[Muntu musungula] wakakuila benji ba malu mabi.” Bana ba Adama bonso bavua baledibue mu bubi, ‘mbenji ba malu mabi,’ ne badi bafua bualu “difutu dia bubi” ndufu. (Lomo 5:12; 6:23) Nunku bivua bikengela bua balengejangane ne Yehowa. Yeshaya nshapita wa 53 udi umvuija bimpe mudi Yezu ‘wakuila’ benji ba malu mabi wamba ne: ‘Dikenga didi divuija ditalala dietu diakadi pambidi pende, ne tuakukoleshibua ku mibundabunda yende.’​—Yesh. 53:5.

14 Yezu ‘mmuvuije bantu bavule bakane’ padiye mutuambuila mibi yetu ne mutufuile. Paulo wakafunda ne: ‘Tatu wakasanka bua tshiuwidi tshionso tshia bunzambi tshikale munda mua Kristo; ne bua kulengejijaye bintu bionso kudiye bua bualu buende, yeye mumane kuvuija ditalala ku mashi a ku mutshi wende wa makenga; bua bualu buende bua kulengejijaye bintu bionso kudiye, ne bidi pa buloba ne bidi mu diulu.’​—Kolos. 1:19, 20.

15. (a) Mbanganyi badi “bintu bia mu diulu” bidi Paulo wamba? (b) Mbanganyi badi ne bukokeshi bua kudia diampa ne kunua mvinyo mu Tshivulukilu? Bua tshinyi?

15 “Bintu bia mu diulu” bidi bilengejangana ne Yehowa ku diambuluisha dia mashi a Kristo mbena Kristo bela manyi badi ne bua kuya kukokesha nende mu diulu. Bena Kristo badi “babanyanganyi ba dibikila dia mu diulu” mbapete “dibingishibua dia muoyo.” (Eb. 3:1; Lomo 5:1, 18) Yehowa udi witaba bua kuikalabu bana bende ba mu diulu. Nyuma muimpe udi ubamanyisha mudibu ‘bapianyi tshiapamue ne Kristo’ bua kulua bakalenge ne bakuidi mu Bukalenge bua mu diulu. (Lomo 8:15-17; Buak. 5:9, 10) Badi balua “bena Isalele wa Nzambi” ne badi babuela mu ‘tshipungidi tshipiatshipia.’ (Yel. 31:31-34; Gal. 6:16) Bu mudibu bena mu tshipungidi tshipiatshipia, bobu ke badi ne bukokeshi bua kudia diampa ne kunua mvinyo patudi tuenza Tshivulukilu bualu Yezu wakamba bua mvinyo eu ne: ‘Lupanza elu ludi dipungila dipiadipia dia mu mashi anyi akunumatshishilabu panshi.’​—Luka 22:20.

16. ‘Bintu bia pa buloba’ mbanganyi, ne mmunyi mudibu balua bakane ku mêsu kua Yehowa?

16 ‘Bintu bidi pa buloba’ mmikoko mikuabu ya Kristo idi ne ditekemena dia kupeta muoyo wa kashidi pa buloba. Muntu musungula udi ubavuija pabu bakane ku mêsu kua Yehowa. Bu mudibu ne ditabuja mu mulambu wa Kristo ne ‘buvuwe mayeka abu ne baatokeshe mu mashi a Muana wa Mukoko,’ Yehowa udi ubavuija bakane. Kabena balua bana ba Nzambi ba mu diulu to, kadi badi balua balunda bende ne udi ubapesha ditekemena dia kupanduka ku “dikenga dinene.” (Buak. 7:9, 10, 14; Yak. 2:23) Bu mudibu kabayi bena mu tshipungidi tshipiatshipia ne kabayi ne ditekemena dia kuya mu diulu, bena mu mikoko mikuabu kabena badia diampa anyi banua mvinyo to, kadi badi babuela mu Tshivulukilu bua kuleja kanemu kabu ne kumona muditshi tshienzeka.

Tudi tuela Yehowa ne muntu musungula wende tuasakidila

17. Mmunyi mudi dikonkonona dia milayi ya mu Yeshaya idi yakula bua muntu musungula dituambuluishe bua kudilongolola bua Tshivulukilu?

17 Dikonkonona dia milayi idi yakula bua muntu musungula idi mu Yeshaya ndituambuluishe bua kudilongolola bua kubuela mu Tshivulukilu tshia lufu lua Kristo. Ndituambuluishe bua ‘kutangila kudi mubangi ne mushikiji wa ditabuja dietu.’ (Eb. 12:2) Tudi balonge ne: Muana wa Nzambi katu muena mutu mukole to. Mmushilangane ne Satana bualu yeye udi witaba bua Yehowa amulongeshe ne ikale Mukalenge wende. Tudi bamone ne: Pavua Yezu pa buloba, uvua umvuila bantu bavuaye uyisha luse, wakondopa bavua basama ne kubambuluisha bua kulengejangana ne Nzambi. Nunku mmuleje tshienzaye mu bukalenge buende ‘pajadikaye kulumbulula kuakane pa buloba.’ (Yesh. 42:4) Bu mudiye “munya wa bisamba bionso,” tshisumi tshivuaye natshi tshidi tshisaka bayidi bende bua kuyisha lumu luimpe pa buloba bujima ne tshisumi.​—Yesh. 42:6.

18. Bua tshinyi mulayi wa Yeshaya udi utusaka bua kuikala ne dianyisha kudi Yehowa ne kudi muntu wende wa lulamatu?

18 Mulayi wa Yeshaya udi kabidi utuambuluisha bua kumvua bimpe bionso bivua Yehowa muenze bua kutuma Muanende pa buloba bua kukengaye ne kutufuila. Yehowa kavua musanke bua kumona dikenga dia Muanende to, kadi uvua musanke bua kumumona ushala mumulamate too ne ku lufu. Tudi ne bua kusanka petu anu bu Yehowa bualu tudi bamanye ne: bionso bivua Yezu muenze mbileje mudi Satana muena dishima ne mbitumbishe dîna dia Yehowa ne bibingishe bumfumu buende. Pashishe Kristo mmuambule mibi yetu ne mufue pa muaba wetu. Lufu luende nduambuluishe kasumbu kakese ka bana babu bela manyi ne mikoko mikuabu bua kulua bakane ku mêsu kua Yehowa. Patudi tudisangisha bua kuenza Tshivulukilu, tuikalayi ne dianyisha dia bungi kudi Yehowa ne kudi muntu wende musungula wa lulamatu.

Diambulula

• Mmu mushindu kayi uvua Yehowa ‘musue’ bua ‘bakume’ Muanende?

• Mmunyi muvuabu ‘batape Yezu bua mibi yetu’?

• Mmunyi muvua muntu musungula ‘muvuije bantu bavule bakane’?

• Leja mudi dikonkonona dia milayi idi yakula bua muntu musungula dikuambuluishe bua kudilongolola bua Tshivulukilu.

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

‘Wakadi mupetudibue, ne katuakamuanyisha nansha’

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

‘Wakapumuna mashi a muoyo wende too ne ku lufu’

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Bena mu tshisumbu tshia “mikoko mikuabo” batu babuela mu Tshivulukilu kadi kabatu badia diampa ne banua mvinyo to