Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tangilayi muntu musungula wa Yehowa

Tangilayi muntu musungula wa Yehowa

Tangilayi muntu musungula wa Yehowa

‘Tangilayi, muntu wanyi musungula udi mutshima wanyi usanka bualu buende.’​—YESH. 42:1.

1. Bu mudi Tshivulukilu pabuipi, ntshinyi tshidi basadidi ba Yehowa ne bua kuenza, ne mbua tshinyi?

BU MUDI tshikondo tshia kuvuluka lufu lua Kristo pabuipi, basadidi ba Nzambi badi ne bua kutumikila mubelu wa mupostolo Paulo wa ‘kutangila kudi Yezu, mubangi ne mushikiji wa ditabuja dietu.’ Paulo wakamba kabidi ne: ‘Nuelangane meji bua yeye wakukankamana mu ditontolola dia nunku dia bantu babi diakamutontololabu nadi, bua nuenu kanupungidi, bikala batekete mu mitshima yenu.’ (Eb. 12:2, 3) Kutangila nsombelu wa lulamatu uvua nende Yezu pa buloba too ne muakalambulaye muoyo wende kudi kuambuluisha bena Kristo bela manyi ne mikoko mikuabu bua kutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu ne lulamatu ne bua ‘kubenga kuteketa mu mitshima yabu.’​—Tangila Galatia 6:9.

2. Milayi ya Yeshaya idi yakula bua Muana wa Nzambi idi itulongesha tshinyi?

2 Yehowa wakafila milayi ya bungi ivua yakula bua Muanende ku diambuluisha dia muprofete Yeshaya. Milayi eyi neyituambuluishe bua ‘kutangila kudi mubangi ne mushikiji wa ditabuja dietu’ Kristo Yezu. * Idi ituambuluisha bua kumumanya bimpe, kumanya makenga uvuaye mupete ne mudi Yehowa mumuvuije Mukalenge ne Musungidi. Neyituambuluishe bua kumvua tshidi Tshivulukilu tshituenza tshidimu etshi mu Dinayi dia 9 a ngondo muinayi tshiumvuija.

Muntu musungula nganyi?

3, 4. (a) Mu mukanda wa Yeshaya, “muntu wanyi” udi uleja nganyi? (b) Mmunyi mudi Bible uleja patoke muntu wanyi udibu batela mu Yeshaya nshapita wa 42, 49, 50, 52 ne wa 53?

3 Yeshaya udi wakula bua “muntu wanyi” misangu ya bungi mu mukanda wende. Imue miaba Yeshaya udi wakula bua yeye muine. (Yesh. 20:3; 44:26) Mikuabu misangu udi wakula bua tshisamba tshijima tshia Isalele anyi Yakoba. (Yesh. 41:8, 9; 44:1, 2, 21) Kadi netuambe tshinyi bua milayi ya dikema idi yakula bua Muntu musungula idi mu Yeshaya nshapita wa 42, 49, 50, 52 ne wa 53? Mifundu ya tshiena Greke idi ituambuluisha bua kumanya Muntu wa Yehowa udibu bakuila mu nshapita eyi. Bualu bua dikema, munene wa mu bukalenge bua bena Etiopi udibu batele mu mukanda wa Bienzedi uvua ubala umue wa ku milayi eyi pavua nyuma mulombole Filipo bua kuya kudiye. Uvua ubala mêyi atudi tupeta lelu mu Yeshaya 53:7, 8 ne wakakonka Filipo ne: “Muprofete udi wamba nganyi? Udi udiamba anyi udi wamba muntu mukuabo?” Diakamue Filipo wakamumvuija ne: Yeshaya udi wakula bua Yezu Masiya.​—Bien. 8:26-35.

4 Patshivua Yezu muana, muntu muakane Simona wakakula ku bukole bua nyuma wamba muvua ‘muana Yezu’ ne bua kulua “munya wamueneka kudi bisamba bia bende” anu bu muvuabi bidianjila kumanyisha mu Yeshaya 42:6 ne 49:6. (Luka 2:25-32) Pashishe, Yeshaya 50:6-9 ukavua muleje mushindu mubi uvuabu ne bua kukengesha Yezu mu butuku buvuabu bamulumbuluisha. (Mat. 26:67; Luka 22:63) Panyima pa Pantekoste wa mu 33 panyima pa Yezu, mupostolo Petelo wakaleja patoke ne: Yezu ke “muntu musungula” wa Yehowa. (Yesh. 52:13; 53:11; bala Bienzedi 3:13, 26.) Milayi idi itangila Masiya eyi idi itulongesha tshinyi?

Yehowa udi ulongesha muntu wende

5. Ndilongesha dia mushindu kayi divua muntu musungula mupete?

5 Umue wa ku milayi ya Yeshaya idi yakula bua muntu musungula wa Nzambi udi utuleja malanda avua pankatshi pa Yehowa ne Muanabute wende kumpala kua kuluaye pa buloba. (Bala Yeshaya 50:4-9.) Muntu musungula eu wakaleja muvua Yehowa umulongesha wamba ne: ‘Udi utelejija ditshi dianyi bua kumvua bu mudi bayidi bumvua.’ (Yesh. 50:4) Pavua muntu wa Yehowa mu diulu, wakateleja malongesha a Tatuende, kumanya malu a bungi ne kuluaye muyidi udi utumikila mfumuende. Uvua ne diakalenga dinene bualu Mufuki wa diulu ne buloba ke uvua umulongesha.

6. Mmunyi muvua muntu musungula muleje mudiye utumikila Tatuende mu malu onso?

6 Mu mulayi eu, Muntu musungula udi ubikila Tatuende ne: ‘Mukalenge Yehowa.’ Bualu ebu budi buleja ne: Muntu musungula uvua witaba mudi Yehowa mukumbane bua kuikala mfumu wa diulu ne buloba. Bua kuleja mudiye utumikila Tatuende mu malu onso wakamba ne: ‘Mukalenge Yehowa wakujikula matshi anyi, ne tshiakamutombokela, tshiakamukoma nyima.’ (Yesh. 50:5) Yezu ‘wakadi pepi ne Yehowa bu muena mudimu wende’ pavuaye ufuka bintu bionso ne bantu. “Muena mudimu” eu uvua usanka ‘kumpala kua Yehowa matuku onso. Uvua usanka mu buloba buende budi ne bantu bashikamamu, ne disanka diende divule diakadi bua kusomba ne bukua bantu.’​—Nsu. 8:22-31.

7. Ntshinyi tshidi tshileja ne: muntu musungula uvua mujadike ne: Tatuende neamukuatshishe mu ntatu?

7 Dilongesha divua Yezu muntu musungula mupete ne dinanga divuaye munange bantu biakamuambuluisha bua kutantamena ntatu mikole yakapetaye pa buloba. Wakatungunuka ne kuenza disua dia Tatuende ne disanka nansha pavuaye mu ntatu mikole. (Mus. 40:8; Mat. 26:42; Yone 6:38) Yezu uvua mujadike ne: Tatuende neamukuatshishe mu ntatu yonso ivuaye ne bua kupeta pa buloba ne neamuanyishe. Anu bu mukavua Yeshaya mudianjile kuleja, Yezu uvua mukumbane bua kuamba ne: ‘Udi umbingisha udi pabuipi nanyi. Wafuilangana nanyi nganyi? Monayi, Mukalenge Yehowa neankuatshishe.’ (Yesh. 50:8, 9) Mulayi mukuabu udi uleja ne: Yehowa uvua bushuwa muambuluishe muntu wende uvua mumulamate pavuaye wenza mudimu uvuaye mumutumine pa buloba.

Mudimu wa muntu musungula pa buloba

8. Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yezu ke uvua ‘muntu musungula’ wa Yehowa uvuabu batele mu Yeshaya 42:1?

8 Bible udi utuleja tshiakenzeka pavua Yezu mutambule mu 29 wamba ne: ‘Nyuma muimpe wakapueka pambidi pende ne dîyi diakafuma mu diulu ne: Wewe udi Muananyi munanga, udi unsankisha bimpe.’ (Luka 3:21, 22) Yehowa wakaleja patoke ‘muntu musungula’ wende udibu batele mu mulayi wa Yeshaya. (Bala Yeshaya 42:1-7.) Yezu wakakumbaja mulayi eu mu mushindu wa dikema pavuaye pa buloba. Matayo udi utela mêyi adi mu Yeshaya 42:1-4 ne uleja mudiwu akumbanyina Yezu.​—Mat. 12:15-21.

9, 10. (a) Mmunyi muvua Yezu mukumbaje mulayi udi mu Yeshaya 42:3 pavuaye pa buloba? (b) Mmunyi muvuaye ‘muvuije kulumbulula kuakane’ pavuaye pa buloba, ne ndîba kayi ‘diajadikaye kulumbulula kuakane pa buloba’?

9 Bamfumu ba tshitendelelu tshia bena Yuda bavua bapepeja bantu bapele ba mu tshikondo tshiabu. (Yone 7:47-49) Bavua babakengesha bibi ne bavua mua kubafuanyikija ne ‘disele didi diamba kukoseka’ peshi ‘kalulu ka muinda kadi kafuima muishi.’ Kadi Yezu uvua umvuila bapele ne bantu bavua bakenga luse. (Mat. 9:35, 36) Wakabikila bantu abu wamba ne: ‘Luayi kundi, bonso badi ne mudimu mukole, badi ne bujitu bunene, meme nennupe dikisha.’ (Mat. 11:28) Pashishe Yezu ‘wakavuija kulumbulula kuakane’ pakalongeshaye bantu mikenji ya Yehowa bua tshidi tshimpe ne tshibi. (Yesh. 42:3) Wakaleja ne: mbimpe kutumikila mikenji ya Nzambi kadi kuikala kabidi ne luse. (Mat. 23:23) Yezu wakaleja kabidi buakane pavuaye uyisha bantu bonso, babanji ne bapele.​—Mat. 11:5; Luka 18:18-23.

10 Mulayi wa Yeshaya uvua kabidi muleje ne: ‘muntu musungula’ ‘neajadike kulumbulula kuakane pa buloba.’ (Yesh. 42:4) Neenze bualu ebu katupa kakese panyima pa yeye mumane kutuadija kukokesha, pabutulaye makalenge a tshididi bua kupingaja bukalenge buende buakane pa muaba wawu. Neajadike bulongolodi bupiabupia ‘muikala buakane.’​—2 Pet. 3:13; Dan. 2:44.

“Munya” ne ‘tshipungidi’

11. Mmushindu kayi uvua Yezu “munya wa bisamba bionso” mu tshikondo tshiende, ne mmunyi mudiye munya mu matuku etu aa?

11 Yezu wakakumbaja tshivuabu bambe mu Yeshaya 42:6 ne kuleja muvuaye “munya wa bisamba.” Pavuaye pa buloba wakaleja butoke ebu nangananga kudi bena Yuda. (Mat. 15:24; Bien. 3:26) Kadi wakamba ne: ‘Ndi munya wa ba pa buloba.’ (Yone 8:12) Yezu kavua mulue munya wa bena Yuda ne bantu ba bisamba bikuabu anu pavuaye mubalongeshe Dîyi dia Nzambi to, kadi wakafila kabidi muoyo wende mupuangane bua kusungila bantu bonso. (Mat. 20:28) Pakabikaye ku lufu, wakatuma bayidi bende bua kuikalabu bantemu bende too ‘ne ku mfudilu kua buloba.’ (Bien. 1:8) Pavua Paulo ne Bânaba bayisha, bakakula bua “munya wa bisamba” ne kuleja mudiwu umvuangana ne mudimu wa kuyisha uvuabu benza munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu. (Bien. 13:46-48; tangila Yeshaya 49:6.) Mudimu eu utshidi wenzeka too ne lelu bualu bana babu ne Yezu bela manyi ne bena diabu badi bayisha lumu luimpe ne bambuluisha bantu bua kuitabuja Yezu udi “munya wa bisamba.”

12. Mmunyi muvua Yehowa mufile muntu wende musungula ‘bu tshipungidi tshia bantu’?

12 Anu mu wowu mulayi au, Yehowa wakambila muntu wende musungula ne: ‘Nenkulame; nenkufile wewe bu tshipungidi tshia bantu.’ (Yesh. 42:6) Satana wakenza muende muonso bua kubutula Yezu ne kumupangisha bua kuenza mudimu uvuaye muluile pa buloba, kadi Yehowa wakalama Yezu too ne pakakumbana tshikondo tshivuaye ne bua kufua. (Mat. 2:13; Yone 7:30) Pashishe Yehowa wakamubisha ku lufu ne kumufila bu ‘tshipungidi’ anyi tshieya kudi ba pa buloba. Dilaya edi divua Yehowa muenze ne muoyo umue didi ditujadikila ne: muntu wende musungula wa lulamatu uvua ne bua kutungunuka ne kuikala “munya wa bisamba” udi upikula bantu ku mîdima ya malongesha a dishima.​—Bala Yeshaya 49:8, 9. *

13. Mmushindu kayi uvua Yezu mupikule ‘badi bashikame mu mîdima’ pavuaye pa buloba, ne mmunyi mudiye utungunuka ne kubapikula lelu?

13 Mu diumvuangana ne tshivua Yehowa mulaye, muntu wende musungula uvua ne bua ‘kutabeja mêsu a bafofo,’ ‘kupatula bena lukanu mu tshina tshia lukanu,’ ne kupikula ‘badi bashikame mu mîdima.’ (Yesh. 42:7) Pavuaye pa buloba, Yezu wakenza bualu ebu pakelaye bilele bia dishima bia bamfumu ba bitendelelu patoke ne kuyisha lumu luimpe lua bukalenge. (Mat. 15:3; Luka 8:1) Nunku wakasungila bena Yuda bakalua bayidi bende ku malongesha a bitendelelu bia dishima. (Yone 8:31, 32) Bia muomumue, Yezu wakambuluisha bantu ba bungi bavua kabayi bena Yuda bua kumanya bulelela. Wakatuma bayidi bende bua ‘baye, bavuije ba bisamba bionso bayidi’ ne kubalayaye ne: neikale nabu ‘too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ (Mat. 28:19, 20) Yezu udi mu diulu, kadi udi ulombola mudimu wa kuyisha lumu luimpe udi wenzeka pa buloba bujima.

Yehowa wakabandisha ‘muntu wende’

14, 15. Bua tshinyi Yehowa wakabandisha muntu wende, ne mmunyi muakamubandishaye?

14 Mu mulayi mukuabu udi wakula bua muntu wende Masiya Yehowa udi wamba ne: ‘Monayi, muntu wanyi neikale ne diakalengele, neatumbishibue, neabandishibue mulu, neatambe kuikala mulu.’ (Yesh. 52:13) Yehowa wakabandisha Muanende bualu uvua mumutumikile mu malu onso ne mushale mulamate bumfumu buende nansha mu mateta makole.

15 Mupostolo Petelo wakamba bua Yezu ne: ‘Udi ku tshianza tshia bukole tshia Nzambi, mumane kubuela mu diulu; banjelu ne makokeshi ne makole biakavuijibua kunyima kuende.’ (1 Pet. 3:22) Bia muomumue, mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Wakadipuekesha, wakalua mutumikidi too ne ku lufu, lufu mene lua pa mutshi. Ne bua bualu ebu Nzambi wakamubandisha kulu kule, wakamupa dîna didi pa mutu pa dîna dionso; ne bua mu dîna dia Yezu binu bionso bitue panshi, ne bia bintu bia mu diulu ne bintu bia pa buloba ne bintu bia muinshi mua buloba, ne bua ndimi yonso yambe patoke ne: Yezu Kristo udi Mukalenge, too ne ku butumbi bua Nzambi Tatu.’​—Filip. 2:8-11.

16. Mmunyi muvua Yezu ‘mutambe kuikala mulu’ mu 1914, ne ntshinyi tshidiye wenza kutuadijila anu pine apu?

16 Mu tshidimu tshia 1914, Yehowa wakabandisha kabidi ‘muntu musungula’ wende Yezu bikole. Yezu ‘wakatamba kuikala mulu’ pavua Yehowa mumuteke Mukalenge wa bukalenge bua Masiya. (Mus. 2:6; Dan. 7:13, 14) Kutuadijila anu pine apu, Yezu udi ‘ukokesha munkatshi mua badi nende lukuna.’ (Mus. 110:2) Wakanji kutshimuna Satana ne bademon bende ne kubela pa buloba. (Buak. 12:7-12) Pashishe bu mudiye Kolesha Munene, Yezu wakapikula bana babu bela manyi bavua bashale pa buloba ku bupika bua “Babulona munene.” (Buak. 18:2; Yesh. 44:28) Udi ulombola mudimu wa kuyisha lumu luimpe pa buloba bujima ne mudimu eu mmuambuluishe bua kusangisha bana babu bela manyi bavua ‘bashale’ pamue ne “mikoko mikuabo” idi yenzejangana mudimu ne ‘kasumbu kakese ka mikoko.’​—Buak. 12:17; Yone 10:16; Luka 12:32.

17. Dilonga dia milayi ya Yeshaya idi yakula bua “muntu wanyi” nditupeteshe tshinyi?

17 Dikonkonona dia milayi idi mu mukanda wa Yeshaya eyi ndikoleshe dianyisha dietu bua Mukalenge ne Musungidi wetu Yezu Kristo. Mushindu uvuaye mutumikile Tatuende mu malu onso pavuaye pa buloba udi uleja muvua Tatuende mumulongeshe kumpala kua kuluaye pa buloba. Wakaleja mudiye “munya wa bisamba” pavuaye uyisha ne padiye ulombola mudimu wa kuyisha eu too ne lelu. Mu tshiena-bualu tshidi tshilonda netumone mulayi mukuabu udi uleja muvua muntu musungula Masiya ne bua kukenga ne kulambula muoyo wende bua kusungila bantu. Tudi ne bua ‘kuelangana meji’ bikole pa malu aa bualu Tshivulukilu tshia lufu lua Yezu tshikadi pabuipi.​—Eb. 12:2, 3.

[Mêyi adi kuinshi]

Diambulula

• “Muntu wanyi” udibu batele mu milayi ya Yeshaya nganyi, ne ntshinyi tshidi tshitujadikila nanku?

• Ndilongesha kayi divua Yehowa mupeshe muntu wende?

• Mmunyi mudi Yezu “munya wa bisamba”?

• Mmunyi muvua Nzambi mubandishe muntu musungula?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 21]

Filipo wakaleja patoke ne: Yezu Masiya ke ‘muntu musungula’ uvuabu batele mu Yeshaya

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Yezu muntu musungula wa Yehowa wakumvuila bapele ne bantu bavua bakenga luse

[Tshimfuanyi mu dibeji 24]

Yehowa wakabandisha Yezu ne kumuteka Mukalenge