Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Mu Bible badi batela “mukanda wa Yashâ” ne ‘mukanda wa Mvita ya Yehowa.’ (Yosh. 10:13; Nom. 21:14) Mikanda ibidi eyi kayena mu mikanda mianyisha ya mu Bible to. Mikanda eyi ivua payi mifundisha ku nyuma wa Nzambi, kadi mmijimine anyi?

Kakuena bualu budi mua kutufikisha ku diamba ne: mikanda eyi ivua mifundisha ku nyuma wa Nzambi kadi kuluaye kujimina pashishe to. Bantu bavua bafunde Bible ku diambuluisha dia nyuma bavua batela misangu ya bungi mikanda mikuabu. Imue ya kudiyi ivua mua kuikala imue ya ku idi mu Bible kadi ivuabu binyike mêna atudi katuyi bamanye lelu to. Tshilejilu, mu 1 Kulondolola 29:29 badi bakula bua ‘mêyi a Samuele, mumonyi wa malu a Nzambi,’ ‘mêyi a Natana muprofete,’ ne ‘mêyi a Gada, mumonyi wa malu a Nzambi.’ Mikanda yonso isatu eyi idi mua kuikala ileja anu mikanda yonso ibidi ya Samuele anyi mukanda wa Balumbuluishi.

Ku lukuabu luseke, bavua mua kuikala batela mikanda mikuabu ivua ne mêna mafuane a ya mu Bible, kadi kayiyi ya mu Bible menemene to. Tudi mua kumvuija bualu ebu ne mikanda 4 ya kale eyi: “mukanda wa kulondolola kua malu a bakelenge ba Yuda,” “mukanda wa bakalenge ba Yuda ne Isalele,” “mukanda wa bakelenge ba Isalele,” ne “mukanda wa bakelenge ba Isalele ne ba Yuda.” Nansha mudi mêna a mikanda eyi mafuanangane ne mikanda ya mu Bible itudi bamanye bu mudi 1 Bakelenge ne 2 Bakelenge, yonso inayi kayena mu mikanda mifundisha ku nyuma wa Nzambi to, ne kayena nansha mu mikanda mianyisha ya mu Bible to. (1 Bak. 14:29; 2 Kul. 16:11; 20:34; 27:7) Nanku bidi bimueneka ne: ivua anu mikanda ya miyuki ya malu a kale ivuaku mu tshikondo tshivua muprofete Yelemiya ne Ezela bafunda malu adi mu Bible lelu.

Kakuyi mpata, bamue bafundi ba Bible bavua bakula bua mikanda eyi ivuaku kadi kayiyi mifundisha ku nyuma anyi bavua bayibale bua kupeta amue malu a kufunda. Mu Esetê 10:2 badi batela “Mukanda wa kulondolola kua malu a bakelenge ba Madai ne Pelasa.” Bia muomumue, Luka wakalondesha ‘malu au malondolola biakane ku tshibangidilu tshiawu too ne katataka’ bua kumona mua kufunda mukanda wende. Bidi biumvuika ne: uvua mua kuikala muanji kubala mikanda ivuaye mupete bua kumona mua kufunda mêna a bankambua ba Yezu adi mu mukanda wa Luka. (Luka 1:3; 3:23-38) Nansha muvua Luka mubale mikanda ivua kayiyi mifundisha ku nyuma wa Nzambi, mukanda uvuaye mufunde uvua wowu mufundisha ku nyuma wa Nzambi. Mukanda eu udi ne mushinga mukole kutudi.

Kadi bua “mukanda wa Yashâ” ne ‘mukanda wa Mvita ya Yehowa’ idibu batela mu lukonko ludi kulu eku, bidi bimueneka ne: ivua mikanda ivuaku tshikondo atshi kadi kayiyi mifundisha ku nyuma to. Ke bualu kayi Yehowa kavua muyilame to. Miyuki ya mu Bible idi yakula bua mikanda ibidi eyi ivua mifikishe bantu badi bamulonga ku diamba ne: mikanda ibidi eyi ivua tusala anyi misambu ya bilumbu bivua pankatshi pa bena Isalele ne baluishi babu. (2 Sam. 1:17-27) Mukanda mukuabu udi wamba ne: mikanda ayi ivua mua kuikala ne “misambu ne tusala tua bena mu Isalele bavua bapiluke bikole mu dienza dia misambu.” Nansha bamue bantu bavua Nzambi muenza nabu mudimu mu tshikondo atshi bu mudi baprofete anyi bamonyi bakafunda malu makuabu avua nyuma muimpe kayi mubasake bua bafunde anyi adi Nzambi kayi mubueje mu Bible udi yeye ‘ne mudimu muimpe wa kuyisha bantu, ne wa kubabela, ne wa kubadimuija’ lelu eu.​—2 Tim. 3:16; 2 Kul. 9:29; 12:15; 13:22.

Ditela patupu dia imue mikanda mu Bible ne dikala diayi ne mushinga bua kuangatshilamu malu kampanda kadiena mua kutufikisha ku diamba ne: mikanda eyi ivua mifundisha ku nyuma wa Nzambi to. Kadi Yehowa wakalama bimpe mikanda yonso ivua ne ‘dîyi dia Nzambi wetu’ ne mikanda eyi idi ishala bua “tshiendelele.” (Yesh. 40:8) Kakuyi mpata, malu avua Yehowa muanyishe bua ikala mu mikanda 66 ya mu Bible itudi nayi lelu ke atudi nawu dijinga menemene bua kuikala ‘balongolola tshishiki bua midimu yonso mimpe.’​—2 Tim. 3:16, 17.