Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yobo wakatumbisha dîna dia Yehowa

Yobo wakatumbisha dîna dia Yehowa

Yobo wakatumbisha dîna dia Yehowa

‘Dîna dia Yehowa ditumbishibue.’​—YOBO 1:21.

1. Nnganyi uvua mua kuikala mufunde mukanda wa Yobo? Ndîba kayi diakaufundaye?

MOSE uvua ne bidimu 40 pakanyemaye Palô mu Ejipitu ne kuyaye kusombela mu Midiyana. (Bien. 7:23) Pavuaye mu ditunga adi, uvua mua kuikala mumvue bakula bua makenga akakuata Yobo uvua musombele mu tshimenga tshia Usa tshivua pabuipi ne Midiyana. Panyima pa bidimu, Mose ne bena Isalele bakapitshila pabuipi ne Usa pakavuabu ku ndekelu kua luendu luabu mu tshipela. Mose uvua mua kuikala mumvue tshivua tshienzekele Yobo mu bidimu biende bia ndekelu panyima pa makenga ende. Bena Yuda batu bamba ne: Mose ke uvua mufunde mukanda wa Yobo matuku makese Yobo mumane kufua.

2. Mmushindu kayi udi mukanda wa Yobo mua kuambuluisha basadidi ba Yehowa lelu eu?

2 Mukanda wa Yobo udi ukolesha ditabuja dia basadidi ba Yehowa lelu eu. Mushindu kayi? Muyuki eu udi utuambuluisha bua kumvua malu a mushinga avua menzeke mu diulu ne udi utamba kuimanyina pa tshilumbu tshinene tshia bumfumu butambe bunene bua Nzambi. Muyuki wa Yobo udi utuleja tshidi kuikala ne muoyo mutoke kumvuija, ne utuambuluisha bua kumanya tshitu tshisaka Yehowa imue misangu bua kulekela basadidi bende bakenga. Mukanda eu udi uleja mudi Satana Diabolo muikale muluishi munene wa Yehowa ne wa bantu. Udi kabidi uleja ne: bantu bena mapanga bu Yobo badi mua kushala balamate Yehowa nansha mu makenga makole. Tukonkononayi amue malu adi mu mukanda wa Yobo.

Satana udi uteta Yobo

3. Yobo uvua muntu wa mushindu kayi? Bua tshinyi Satana wakamuluisha?

3 Yobo uvua muntu mubanji uvuabu banemeka ne uvua mfumu wa dîku uvua ulombola ba mu nzubu muende bimpe. Kakuyi mpata, bantu bavua bamuanyisha bua mibelu yende ne bua muvuaye wambuluisha bapele. Kadi uvua nangananga utshina Nzambi. Bible udi wamba ne: Yobo uvua muntu ‘wa mutshima mutoke ne wa malu makane, uvua utshina Nzambi, wepuka malu mabi.’ Satana Diabolo kavua muluishe Yobo bua bubanji buende anyi bua lumu luvuaye nalu to, kadi wakamuluisha bualu uvua mulamate Nzambi.​—Yobo 1:1; 29:7-16; 31:1.

4. Kuikala ne muoyo mutoke kudi kumvuija tshinyi?

4 Ku ntuadijilu kua mukanda wa Yobo, badi bakula bua tshisangilu tshivua Yehowa muenze mu diulu ne banjelu bende. Satana wakalua pende mu tshisangilu atshi ne kubanda Yobo kumpala kua Nzambi. (Bala Yobo 1:6-11.) Nansha muvua Satana muakule bua bubanji bua Yobo, wakatamba kuimanyina pa muoyo wende mutoke. Kuikala ne ‘muoyo mutoke’ kudi kumvuija kuikala muntu muakane, udi kayi ne kalema. Bilondeshile Bible, muntu udi ne muoyo mutoke mmuntu udi ulamata Yehowa ne muoyo mujima.

5. Ntshinyi tshivua Satana muambe bua Yobo?

5 Satana wakamba ne: Yobo kavua utendelela Nzambi bualu uvua mumunange to, kadi uvua umutendelela anu bua kupeta masanka. Wakamba ne: Yobo uvua mua kushala mulamate Yehowa anu bu yeye mutungunuke ne kumubenesha ne kumulama. Bua kukosa tshilumbu, Yehowa wakitabila Satana bua kukengeshaye Yobo. Mu dituku dimue, Yobo wakajimija bimuna biende bionso, bena mudimu bende ne bana bende bonso dikumi. (Yobo 1:13-19) Yobo wakalekela Yehowa bua makenga au anyi? Bilondeshile Bible, Yobo wakamba bua tshivua tshimufikile atshi ne: ‘Yehowa wakampa bintu, Yehowa wakangata bintu; dîna dia Yehowa ditumbishibue.’​—Yobo 1:21.

6. (a) Satana wakamba tshinyi mu tshisangilu tshikuabu tshivua tshienzeke mu diulu? (b) Satana uvua mubande kabidi nganyi pavuaye mubande Yobo bua muoyo wende mutoke?

6 Pashishe, kuakenzeka tshisangilu tshikuabu mu diulu. Satana wakaya kabidi bua kubanda Yobo wamba ne: ‘Dikoba ku dikoba! Bulelela, bionso bidi muntu nabi yeye neabifile bua kusungila muoyo wende. Kadi anji kuolola tshianza tshiebe, ulenge mifuba yende ne misunyi yende, ne yeye neakudiule ku mêsu kuebe.’ Muaba eu Satana kena wakula anu bua Yobo nkayende to. Pakambaye ne: ‘Bionso bidi muntu nabi yeye neabifile bua kusungila muoyo wende,’ wakela muoyo mutoke wa Yobo ne wa “muntu” yonso udi utendelela Yehowa mpata. Ke bualu kayi Nzambi wakitabila Satana bua kutua Yobo disama dibi ditambe. (Yobo 2:1-8) Kadi makenga a Yobo kaavua mashikile apu to.

Tshitudi tulongela kudi Yobo

7. Mmushindu kayi uvua mukaji wa Yobo ne balunda bende bamukengeshe?

7 Ku ntuadijilu, mukaji wa Yobo wakakenga pende anu bu Yobo. Lufu lua bana bende ne dijimina dia bubanji buabu bivua mua kuikala bimukengeshe bikole. Bivua mua kuikala bimutonde bikole bua kumona bayende ukenga ne disama dibi. Wakambila Yobo ne: ‘Utshidi unanukila kulamata ku buakane buebe anyi? Diula Nzambi ne fuaku biebe!’ Pashishe bantu basatu aba: Elifaza, Biledada ne Sôfa bakalua kudi Yobo bamba muvuabu balue kumusamba. Kadi mêyi akamuambilabu akaleja ne: bavua ‘basambi bavua bamutatshisha.’ Tshilejilu, Biledada wakamba muvua bana ba Yobo bafue bualu bavua benze malu mabi. Elifaza pende kuamba muvua Yobo ukenga bua mibi yende ya kale. Wakafika too ne ku diamba ne: Nzambi katu wangata bantu badi bamulamate ne mushinga to. (Yobo 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Yobo wakashala anu mulamate Nzambi nansha mu makenga makole aa. Bushuwa, Yobo wakenza bibi bualu “wakadibingisha, kakabingisha Nzambi.” (Yobo 32:2) Nansha nanku, wakashala anu mulamate Nzambi mu makenga onso avua mamukuate.

8. Elihu mmushile bantu badi babelangana lelu tshilejilu kayi?

8 Pashishe Bible udi wakula bua Elihu, uvua pende mulue bua kusamba Yobo. Elihu wakanji kuteleja bivua Yobo ne balunda bende basatu bamba. Nansha muvuaye muakunyabu bonso, wakaleja muvuaye ne meji a bungi. Wakakula ne Yobo ne kanemu konso. Wakela Yobo kalumbandi bua malu ende makane. Kadi wakabela Yobo bua muvuaye utamba kudibingisha. Ndekelu wa bionso wakalua kujadikila Yobo ne: kuenzela Nzambi mudimu ne lulamatu kutu anu kuimpe. (Bala Yobo 36:1, 11.) Elihu udi tshilejilu tshimpe bua badi babela bantu bakuabu lelu. Uvua ne lutulu, uvua uteleja ne ntema yonso, wela kalumbandi pavuabi bikengela ne ufila mibelu mimpe.​—Yobo 32:6; 33:32.

9. Mmushindu kayi uvua Yehowa muambuluishe Yobo?

9 Ndekelu wa bionso, Yehowa wakakula buludiludi ne Yobo. Bible udi wamba ne: ‘Yehowa wakandamuna Yobo dîyi dipatuka mu mvunde.’ Wakela Yobo nkonko milondangane ne dîyi dimpe ne kumubela bua alongolole lungenyi luende. Yobo wakitaba mubelu au ne kuambaye ne: ‘Ndi muntu mupuekele, ndi nkudimuna mutshima wanyi, ndi nsomba mu lupuishi ne mu butue.’ Panyima pa Yehowa mumane kuakula ne Yobo, wakatandisha balunda bende basatu bualu kabavua bambe ‘mêyi malelela.’ Wakambila Yobo bua kubalombela luse. Ke ‘Yehowa kukudimuna dikenga dia Yobo, kumupingajila diakalengele, pakalombelaye balunda bende Nzambi. Wakavudija bintu bia Yobo bipite bia diambedi misangu ibidi.’​—Yobo 38:1; 40:4; 42:6-10.

Tudi banange Yehowa ne muoyo mujima anyi?

10. Bua tshinyi Yehowa kavua mulengulule tshivua Satana muambe anyi mumubutule?

10 Yehowa ke mufuki wa diulu ne buloba, ne yeye ke Mfumu wa bionso. Bua tshinyi kavua mulengulule malu avua Diabolo mubande nawu Yobo? Nzambi uvua mumanye ne: kavua mua kukosa tshilumbu tshivua Diabolo mujule bu yeye mutshilengulule anyi mumubutule to. Diabolo uvua muambe ne: Yobo uvua mua kuela Yehowa nyima bu yeye mua kujimija bubanji buende. Kadi Yobo wakashala anu mulamate Nzambi nansha mu makenga makole. Pashishe, Satana kuamba muvua muntu nansha umue kayi mua kushala mulamate Nzambi padiye ukenga. Yobo wakakenga, kadi wakalama muoyo wende mutoke. Nunku nansha muvua Yobo muena mapanga, wakaleja muvua Satana muena dishima. Kadi netuambe tshinyi bua basadidi bakuabu ba Nzambi?

11. Mmushindu kayi uvua Yezu muleje patoke mudi Satana muena dishima?

11 Padi musadidi yonso wa Nzambi ulama muoyo wende mutoke nansha padi Satana umukengesha, udi uleja mudi Satana muena dishima. Yezu wakalua pa buloba ne kuleja patoke mudi Satana muena dishima. Yezu uvua mupuangane anu bu Adama tatu wetu wa kumpala. Bu muvua Yezu mulamate Nzambi too ne ku lufu, wakaleja mudi Satana muena dishima ne mudi malu adiye ubanda nawu bantu mikale a dishima.​—Buak. 12:10.

12. Mutendeledi wa Yehowa yonso udi ne dibanza kayi?

12 Nansha mukadibu bele Satana patoke, udi anu utungunuka ne kuteta batendeledi ba Yehowa. Yonso wa kutudi udi ne dibanza dia kuleja ne: udi wenzela Yehowa mudimu bualu mmumunange, kadi ki mbua kupeta masanka to. Mmushindu kayi utudi tumona dibanza edi? Tudi tumona ne: kushala balamate Yehowa ndiakalenga dinene. Tudi tukola ku muoyo bualu tudi bamanye ne: Yehowa udi utupesha bukole bua kutantamena ntatu, ne anu bu muvuaye muenzele Yobo, udi wenza bua makenga etu kaatupitshi bukole.​—1 Kol. 10:13.

Satana mmuluishi wa dikamakama ne mmutontolodi

13. Mmalu kayi adi mukanda wa Yobo utuleja bua Satana?

13 Mifundu ya tshiena Ebelu idi ileja mudi Satana uluisha Yehowa ne dikamakama ne muvuaye mupambuishe bantu. Tudi tupeta malu makuabu mu mifundu ya tshiena Greke. Tshilejilu, mukanda wa Buakabuluibua udi uleja ne: mu katupa kîpi emu, bumfumu butambe bunene bua Yehowa nebubingishibue ne Satana neabutudibue. Mukanda wa Yobo udi uleja malu makuabu a buntomboji bua Satana. Satana kavua mubuele mu bisangilu bivua bienzeke mu diulu bua kutumbisha Yehowa to, kadi uvua mubuelamu ne meji mabi. Yeye mumane kubanda Yobo ne Yehowa mumuitabile bua kumuteta, ‘Satana wakalopoka ku mêsu kua Yehowa.’​—Yobo 1:12; 2:7.

14. Satana wakenzela Yobo malu mushindu kayi?

14 Nunku, mukanda wa Yobo udi uleja ne: Satana mmuluishi wa bantu udi kayi ne luse. Matuku a bungi akapita pankatshi pa tshisangilu tshidibu batele mu Yobo 1:6 ne tshidibu batele mu Yobo 2:1. Mu matuku onso au, Satana uvua mukengeshe Yobo bibi bitambe. Lulamatu lua Yobo luakafikisha Yehowa ku diambila Satana ne: ‘Yeye utshidi unanukila kulamata ku buakane buende, kadi wewe wakanjikila bualu buende bua kumubutula kayi ne bualu.’ Kadi Satana kakitaba ne: malu avuaye mubande nawu Yobo avua a dishima to. Wakambila Yehowa bua kuteta kabidi Yobo bikole. Nunku, Diabolo wakateta Yobo patshivuaye ne bubanji ne pakavuaye mushale bianza bitupu. Bushuwa, Satana katu umvuila nansha bapele anyi bantu badi dikenga dikuata luse nansha lukese to. Mmukine bantu bonso badi ne muoyo mutoke. (Yobo 2:3-5) Nansha nanku, lulamatu lua Yobo luakaleja ne: Satana mmuena dishima.

15. Batontolodi ba lelu mbafuane Satana ku tshinyi?

15 Satana ke muntu wa kumpala wakalua mutontolodi. Batontolodi ba lelu mbamufuane. Batu basue kuakula bibi bua bantu badi mu tshisumbu, bua bakulu ne bua bena mu Kasumbu Kaludiki. Batontolodi bakuabu kabatu basue bantu batele dîna dia Yehowa to. Ki mbasue kulonga malu ende ne kumuenzela mudimu to. Anu bu tatuabu Satana, badi baluisha bantu badi ne muoyo mutoke. (Yone 8:44) Ke bualu kayi, Bantemu ba Yehowa kabatu basue kubuelakana nabu nansha kakese to.​—2 Yone 10, 11.

Yobo wakatumbisha dîna dia Yehowa

16. Yobo uvua umona Yehowa mushindu kayi?

16 Yobo uvua utela dîna dia Yehowa ne uditumbisha. Nansha pavuaye mu madilu bua lufu lua bana bende, kakabanda Nzambi ne bualu bubi to. Nansha muvuaye wela meji ne: Yehowa ke uvua mumunyenge bintu, wakatungunuka anu ne kutumbisha dîna diende. Mu amue a ku mêyi akambaye pashishe, wakamba ne: ‘Monayi, ditshina dia Mukalenge didi meji; ne kumuka ku malu mabi kudi kujingulula kua malu.’​—Yobo 28:28.

17. Ntshinyi tshivua tshiambuluishe Yobo bua kulama muoyo wende mutoke?

17 Ntshinyi tshivua tshiambuluishe Yobo bua kulama muoyo wende mutoke? Bidi bimueneka ne: kumpala kua dikenga kumukuatadi, ukavua mudie malanda makole ne Yehowa. Nansha mutudi katuyi bajadike ne: Yobo uvua mumanye muvua Satana uluisha Yehowa, wakadisuika bua kushala anu ne lulamatu. Wakamba ne: ‘Too ne pangafua bianyi tshiena ngitabuja bua mutshima wanyi mutoke umuke kundi.’ (Yobo 27:5) Ntshinyi tshivua tshifikishe Yobo ku dikala mu malanda mimpe ne Yehowa? Kakuyi mpata, uvua munange miyuki ya malu avua Nzambi muenzele balela bende bu mudi Abalahama, Isaka ne Yakoba. Uvua kabidi mua kuikala mufike ku dimona ngikadilu mivule ya Yehowa pavuaye utangila bintu bidiye mufuke.​—Bala Yobo 12:7-9, 13, 16.

18. (a) Yobo wakaleja mushindu kayi muvuaye mulamate Yehowa? (b) Mmushindu kayi utudi mua kuidikija tshilejilu tshilenga tshia Yobo?

18 Malu avua Yobo mulonge akamusaka bua kusankisha Yehowa. Bu muvuaye utshina ne: bena mu dîku diende bavua mua kuikala benzele Nzambi bualu bubi, anyi ‘bapende Nzambi mu mitshima yabu,’ uvua upesha Nzambi milambu misangu yonso. (Yobo 1:5) Nansha pavuaye mu dikenga dikole, Yobo uvua anu utumbisha Yehowa. (Yobo 10:12) Mmutushile tshilejilu tshimpe be! Tuetu petu tudi ne bua kutungunuka ne kulonga bua kumanya Yehowa bimpe, kumanya kabidi malu adiye mulongolole. Tudi ne bua kuikala ne bibidilu bimpe bidi bikolesha malanda etu ne Yehowa bu mudi kudilongela, kubuela mu bisangilu, kusambila ne kuyisha lumu luimpe. Tudi kabidi ne bua kuenza muetu muonso bua kumanyisha bantu dîna dia Yehowa. Muoyo mutoke wa Bantemu ba Yehowa lelu udi usankisha Yehowa anu bu muvua wa Yobo mumusankishe. Netuakule bua bualu ebu mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi Satana Diabolo wakaluisha Yobo?

• Mmakenga kayi avua makuate Yobo? Ntshinyi tshiakenzaye?

• Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kulama muoyo wetu mutoke anu bu Yobo?

• Mukanda wa Yobo udi utulongesha malu kayi bua Satana?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 4]

Muyuki wa Yobo udi utuleja tshilumbu tshinene tshia bumfumu butambe bunene bua Nzambi

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Mmalu kayi adi mua kuteta muoyo webe mutoke?