Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mmuaba kayi uudi ne bua kuikala palua nshikidilu?

Mmuaba kayi uudi ne bua kuikala palua nshikidilu?

Mmuaba kayi uudi ne bua kuikala palua nshikidilu?

PIKALA Yehowa ne bua kutubula ndongoluelu mubi wa malu eu ku Armagedone, ntshinyi tshienzekela bantu bakane? Bible udi wandamuna mu Nsumuinu 2:21, 22 ne: ‘Badi ne mitshima miakane nebashikame mu buloba, badi ne mutshima mutoke nebajalame. Kadi nebajimije bantu babi pa buloba, nebumushepu bena tshitungu.’

Kadi bantu badi ne mutshima mutoke nebashale pa buloba mushindu kayi? Nekuikaleku muaba wayabu kusokoma anyi? Mmuaba kayi udibu ne bua kuikala palua nshikidilu? Miyuki inayi ya mu Bible ya mushindu uvua Nzambi musungile bantu idi mua kutuambuluisha bua kuandamuna nkonko eyi.

Pavua muaba ne mushinga

Bible udi wakula bua muvua Nzambi musungile Noa ne Lota mu 2 Petelo 2:5-7 wamba ne: Nzambi ‘kavua muengeleke ba pa buloba kale, kadi wakalama Noa, muambi wa malu mimpe ne bantu bakuabu muanda mutekete pakatumaye mâyi manene pa buloba bua bantu babi; ne wakandamuna misoko ya Sodoma ne Amola butue bua kapia, wakayipisha ne dibutuka, wakayivuija bu tshifuanyikiji kudi bantu balualua kupidia Nzambi; ne wakapandisha Lota, muntu muakane pakadiye mutatshishibue ku bienzedi bia bundu bia bashipi ba mikenji.’

Ntshinyi tshivua Noa m1uenze bua kupanduka ku mvula wa kabutu? Nzambi wakamuambila ne: ‘Nshikidilu wa bantu bonso wakufika kumpala kuanyi: bualu bua buloba budi buule tente ne mayoyo bualu buabu; mona, nembajimije ne buloba pamue. Enza biebe buatu ne mutshi wa gopher.’ (Gen. 6:13, 14) Noa wakenza buatu anu muvua Yehowa mumuambile. Matuku muanda mutekete kumpala kua mvula wa kabutu kuloka, Yehowa wakamuambila bua kusangisha nyama mu buatu ne bua kubuelamu yeye ne bena mu dîku diende bonso. Dituku dia muanda mutekete, tshiibi tshia buatu tshiakadikanga, ne ‘mvula yakaloka pa buloba munya ne butuku matuku makumi anayi.’ (Gen. 7:1-4, 11, 12, 16) Kadi Noa ne bena mu dîku diende ‘bakasungidibua mu mâyi.’ (1 Pet. 3:20) Bua kupandabu, bavua ne bua kushala munda mua buatu. Kakuvua muaba mukuabu pa buloba uvuabu mua kusokoma to.​—Gen. 7:19, 20.

Tshivua Nzambi muambile Lota bua kuenza tshivua tshishilangane ne tshivuaye muambile Noa. Banjelu babidi bakambila Lota muaba uvuaye kayi ne bua kuikala. Bakamuambila ne: ‘Bonso baudi nabu mu musoko [wa Sodoma], umuke nabu mu muaba eu. Bualu bua netubutule musoko eu.’ Lota ne bena mu dîku diende bavua ne bua ‘kunyemena ku mikuna.’​—Gen. 19:12, 13, 17.

Malu avua mafikile Noa ne Lota adi aleja ne: Yehowa ‘udi mumanye mua kupandisha bantu bende bimpe mu mateyi abu, ne mua kulama bantu babi mu dikenga too ne palua dituku dia kulumbulula.’ (2 Pet. 2:9) Bua Noa ne Lota kupandabu, bavua ne bua kuikala muaba kampanda. Noa uvua ne bua kuikala mu buatu; Lota yeye uvua ne kumbuka mu Sodoma. Kadi ke mutubi bienzeka misangu yonso anyi? Yehowa udiku mua kusungila bantu bakane nansha bobu muaba kayi anyi? Bua kuandamuna lukonko elu, tuangate bilejilu bikuabu bibidi bia muvua Nzambi musungile bantu.

Muaba utu anu ne mushinga anyi?

Kumpala kua Yehowa kutumina bena mu Ejipitu bipupu dikumi mu matuku a Mose, wakatumina bena Isalele dîyi bua kulaba mashi a mukoko wa Kupita kua Yehowa pa mutu pa biibi bia ku nzubu yabu ne ku mabaya abidi a ku mpenga. Bua tshinyi? Bualu ‘Yehowa uvua ne bua kupita bua kushipa bena Ejipitu; pavuaye ne bua kumona mashi ku mutshi wa pa mushiku wa mbelu ne ku biluwa bia mushiku wa nzubu, uvua ne bua kuya pa mutu pa tshiibi ne kupita; Yehowa uvua ne bua kukandika mushipi bua kayi mu nzubu yenu bua kunushipa.’ Anu butuku bumue abu, ‘Yehowa wakashipa banabute bonso ba mu buloba bua Ejipitu, muanabute wa muntu wa mu nzubu wa lukanu, ne banabute bonso ba bimuna.’ Banabute ba bena Isalele bakapanduka, nansha muvuabu bashale mu nzubu.​—Ekes. 12:22, 23, 29.

Tuangate kabidi tshilejilu tshia Lahaba, mukaji muena tshiendenda uvua musombele mu musoko wa Yeleko. Bena Isalele bakavua pa kutuadija kukuata misoko ya mu Buloba bulaya. Pakajingulula Lahaba ne: bakavua pa kubutula Yeleko, wakambila batentekedi babidi bena Isalele ne: bena mu musoko bavua ne buôwa bua dilua dia bena Isalele. Kusokokaye batentekedi abu ne kubalomba bua baditshipe bua kumusungila yeye ne bena mu dîku diende bonso pakuatabu Yeleko. Batentekedi kumuambila bua kusangishaye balela bende mu nzubu muende, uvua mulamakane ne tshimanu tshia lumbu lua musoko. Bu muntu ne bua kupatuka mu nzubu, uvua ne bua kufua pamue ne bena mu musoko bakuabu. (Yosh. 2:8-13, 15, 18, 19) Kadi Yehowa wakalua kuambila Yoshua ne: ‘lumbu lua musoko neludishimbukile panshi mu muaba walu.’ (Yosh. 6:5) Muaba uvua batentekedi bambile Lahaba bua kusokoma, wakalua muaba wa njiwu. Lahaba ne balela bende bavua ne bua kupanduka mushindu kayi?

Pakakumbana tshikondo tshia kukuata Yeleko, bena Isalele bakela mbila ne kutuadijabu kuela mpungi. Yoshua 6:20 udi wamba ne: ‘Pakumvua [bena Isalele] muadi wa mpungi, bakela mbila bikole, ne lumbu luakadishimbukila.’ Mpindieu, kakuvua muntu uvua mua kupangisha lumbu bua kushimbukalu to. Kadi kuakenzeka tshishima bualu lumbu luakupuka, kushikidila anu muaba uvua nzubu wa Lahaba. Ke Yoshua kuambila batentekedi babidi ne: ‘Ndayi mu nzubu wa mukaji au muena tshiendenda, nulue ne mukaji ne bintu bionso bidiye nabi, bu munuakaditshipa kudiye.’ (Yosh. 6:22) Bantu bonso bavua mu nzubu wa Lahaba bakapanda.

Ntshinyi tshivua ne mushinga?

Ntshinyi tshitudi mua kulongela ku mushindu uvua Nzambi musungile Noa, Lota, bena Isalele mu matuku a Mose ne Lahaba? Mmushindu kayi udi bilejilu ebi bituambuluisha bua kumanya muaba utudi ne bua kuikala pabutula Nzambi ndongoluelu mubi wa malu eu?

Kakuyi mpata, Noa wakapanda bualu uvua mu buatu. Kadi uvua mubuelamu bua tshinyi? Bualu uvua ne ditabuja ne uvua utumikila Nzambi. Bible udi wamba ne: “Noa wakenza nunku; wakenza mianda yonso yakamuambila Nzambi.” (Gen. 6:22; Eb. 11:7) Netuambe tshinyi buetu tuetu? Tudiku tuenza malu onso adi Nzambi utuambila anyi? Noa uvua kabidi “muambi wa malu mimpe.” (2 Pet. 2:5) Tudi petu ne bua kuyisha ne tshisumi nansha bantu bobu kabayi batuteleja.

Lota wakapanda bualu uvua mumbuke mu Sodoma. Wakapanda bualu uvua muakane ku mêsu kua Nzambi ne uvua unyingalala bikole bua bienzedi bibi bivua bantu bavua kabayi batshina Nzambi benza mu Sodoma ne Amola. Bienzedi bibi bia bantu bidiku bitutonda petu lelu anyi? Peshi tukadi bibidilangane nabi, kabitshiyi bitutonda anyi? Tudiku tuenza muetu muonso bua Nzambi atusangane ‘mu ditalala katuyi ne katoba, katuyi ne kadiwu’ anyi?​—2 Pet. 3:14.

Bua bena Isalele bavua mu Ejipitu ne bua Lahaba uvua mu Yeleko kupandabu, bavua ne bua kushala mu nzubu yabu. Bivua bibalomba kuikala ne ditabuja dia bungi ne kutumikila Nzambi. (Eb. 11:28, 30, 31) Elayi meji muvua bena mu dîku dionso dia bena Isalele batangile muanabute wa mu dîku diabu pavua “muadi munene” utuadija kumvuika ku nzubu ne ku nzubu kua muena Ejipitu. (Ekes. 12:30) Elayi meji muvua Lahaba ne balela bende bakuatangane bua buôwa pavuabu bumvua mukumu wa lumbu pavualu luenda lupuka, lutangile kudibu. Bavua ne bua kuikala ne ditabuja dia bungi menemene bua kutumikila tshivuabu bambile ne kushala anu mu nzubu.

Nshikidilu wa bulongolodi bubi bua Satana ukadi pabuipi. Katuena banji kumanya muikala Yehowa ne bua kusungila bantu bende mu ‘dituku dia tshiji tshiende’ didi dienza buôwa to. (Sef. 2:3) Tshidibi, nansha tuetu bikale muaba kayi dituku adi, tumanye ne: bua tuetu kupanduka, tudi ne bua kuikala ne ditabuja dikole ne kutumikila Yehowa. Kadi bua mpindieu, tudi ne bua kuangata ne mushinga ‘nzubu yetu’ idibu batele mu mulayi wa Yeshaya.

‘Buelayi mu nzubu yenu’

Bible udi wamba mu Yeshaya 26:20 ne: ‘Luayi, bantu banyi, buelayi mu nzubu yenu, nuinjile biibi bienu kunyima kuenu; nusokome katupa kîpi, too ne papita tshikondo tshia njiya.’ Mulayi eu uvua mua kuikala mukumbane bua musangu wa kumpala mu 539 kumpala kua Yezu, pavua bena Madai ne bena Pelasa bakuate Babulona. Bidi bimueneka ne: pakabuela Kolesha mukalenge wa bena Pelasa mu Babulona, wakatuma dîyi bua muntu yonso ashale mu nzubu bualu uvua muambile basalayi bende bua kushipa bantu bonso bavuabu basangana pambelu.

Mu matuku etu aa, ‘nzubu’ idibu batele mu mulayi eu idi mua kuikala yumvuija bisumbu bipite pa 100 000 bia Bantemu ba Yehowa bidi pa buloba bujima. Bisumbu ebi bidi bituambuluisha bikole. Nebitungunuke ne kutuambuluisha too ne ku “dikenga dinene.” (Buak. 7:14) Nzambi udi wambila batendeledi bende bua kubuela mu ‘nzubu’ yabu ne kusokoma ‘too ne papita tshikondo tshia njiya.’ Tudi ne bua kuangata bisumbu ebi ne mushinga ne kupangadija bua kushalamu. Tudi ne bua kulonda mubelu wa Paulo udi wamba ne: ‘Tudielelangane meji muntu ne muntu bua kuenzejangana ku dinanga ne ku dienza dia bienzedi bimpe, katuyi tulekela bietu disangisha dietu pamue, bu mudi tshilele tshia bakuabu, kadi tukoleshangane mitshima, tutambe kuenza nunku bualu bua tudi tumona dituku dia Mukalenge disemena pabuipi.’​—Eb. 10:24, 25.

[Bimfuanyi mu dibeji 7]

Malu avua Nzambi muenze bua kusungila bantu ku kale adi atulongesha tshinyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 8]

‘Nzubu’ idi mua kuikala ileja tshinyi lelu eu?