Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mulami wa lulamatu ne Kasumbu kende kaludiki

Mulami wa lulamatu ne Kasumbu kende kaludiki

Mulami wa lulamatu ne Kasumbu kende kaludiki

‘Nnganyi udi mulami wa bintu udi ulamata mfumuende ne dinanukila, ne udi muntu wa lungenyi? Mfumuende neamuteke pa mutu pa bantu bende bua yeye kubapa bidia biabu palua dituku diabi.’​—LUKA 12:42.

1, 2. Ndukonko kayi lua mushinga luvua Yezu muele pavuaye wakula bua matuku a ku nshikidilu?

PAVUA Yezu ufila bimanyinu bia matuku a ku nshikidilu, wakakonka ne: ‘Mmupika kayi udi ulamata mfumuende, udi ne meji? Mfumuende wakamuteka pa mutu pa bantu bende bualu bua kubapa biakudia palua dituku diabi.’ Yezu wakatungunuka wamba ne: mfumu wa mupika eu uvua ne bua kumufuta bua lulamatu luende pa kumuteka ku mutu kua bintu biende bionso.​—Mat. 24:45-47.

2 Ngondo ya bungi kumpala, Yezu ukavua muele lukonko lua muomumue. (Bala Luka 12:42-44.) Wakabikila mupika ne: “Mulami wa bintu” ne kuakula bua ‘bantu bende.’ Mulami wa bintu mmuntu udibu bateka bua kutangila bintu bia mfumuende ne udi ku mutu kua bena mudimu bakuabu. Kadi mulami wa bintu udi pende muena mudimu. Mupika eu anyi mulami wa bintu nnganyi? Mmushindu kayi udiye upesha bantu ‘biakudia palua dituku diabi’? Bidi ne mushinga wa bungi bua tuetu kumanya njila udi Nzambi utupeshila malongesha ende adi bu biakudia.

3. (a) Mmushindu kayi udi bena mu bukua buena Kristo bumvuija tshivua Yezu muambe bua ‘mupika’? (b) “Mulami wa bintu” anyi ‘mupika’ nnganyi? Kadi ‘bantu bende’ mbanganyi?

3 Bena mu bukua buena Kristo batu bela meji ne: Yezu uvua wakula bua bantu badi ne majitu munkatshi mua bantu badi badiamba mudibu bena Kristo. Kadi Yezu udi ‘mfumu’ wa mu tshilejilu atshi kavua muambe ne: nekuikale bapika ba bungi batangalake mu bitendelelu bidi bidiamba mudibi bilonda Kristo to. Kadi uvua muleje patoke ne: nekuikale “mulami wa bintu” anyi ‘mupika’ anu umue uvuaye ne bua kulua kuteka ku mutu kua bintu biende bionso. Nunku, anu mutu tshibejibeji etshi tshiumvuija misangu ya bungi, mulami eu udi ne bua kuikala “tshisumbu tshikese” tshia bayidi bela manyi mu tshibungi tshiabu. Mu mvese idi kumpala kua mêyi a Yezu aa mu mukanda wa Luka, Yezu uvua ufuma ku diakula bua bayidi aba. (Luka 12:32) Nunku padiye wakula bua ‘bantu bende,’ udi wakula anu bua tshisumbu etshi kadi uleja mudimu udi nawu muntu yonso. Bualu ebu budi bujula lukonko lua mushinga elu: Muntu yonso udi mu kasumbu ka mupika eu udiku pende wenza mudimu wa kufila biakudia pa dîba diabi anyi? Tudi tupeta diandamuna dia lukonko elu patudi tukonkonona bimpe tshidi Bible wamba.

Muena mudimu wa Yehowa ku kale

4. Yehowa wakabikila bena mu tshisamba tshia Isalele bishi? Kadi mbualu kayi butudi ne bua kumanya bua tshisamba etshi?

4 Yehowa wakabikila bena mu tshisamba tshiende tshia Isalele mu tshibungi ne: Muntu wanyi anyi muena mudimu wanyi. Wakamba ne: ‘Nuenu [ku bungi] nudi bamanyi banyi, ne nudi muntu wanyi [ku bumue] ungakusungula.’ (Yesh. 43:10) Bena mu tshisamba bonso bavua mu kasumbu ka muena mudimu eu. Kadi mbimpe tumanye ne: anu bakuidi ne bena Lewi ke bavua ne bukenji bua kulongesha bantu mikenji ya Nzambi.​—2 Kul. 35:3; Mal. 2:7.

5. Bilondeshile Yezu, ndishintuluka kayi dinene divua ne bua kuenzeka?

5 Tshisamba tshia Isalele ke tshivua mupika uvua Yezu muambe anyi? Tòo, bualu Yezu wakambila bena Yuda ba mu tshikondo tshiende ne: ‘Nebanunyenge bukalenge bua Nzambi, nebabupe tshisamba tshidi tshikuama mamuma abu.’ (Mat. 21:43) Nunku malu avua ne bua kushintuluka. Yehowa uvua ne bua kusungula tshisamba tshikuabu. Nansha nanku, pa bidi bitangila malu adi Nzambi ulomba bantu, mudimu wa mupika wa mu tshilejilu tshia Yezu udi wa muomumue ne uvua nawu “muntu” wa Nzambi anyi muena mudimu wende mu Isalele wa kale.

Mupika wa lulamatu udi umueneka

6. Ntshisamba kayi tshipiatshipia tshiakaledibua mu Pentekoste wa mu 33? Mbanganyi bakalua benamu?

6 “Bena Isalele ba Nzambi” anyi tshisamba tshipiatshipia etshi ntshienza ne bena Isalele ba mu nyuma. (Gal. 6:16; Lomo 2:28, 29; 9:6) Tshisamba etshi tshiakaledibua mu Pentekoste wa mu 33 pavua nyuma wa Nzambi mutulukile bayidi. Kutuadijila dituku adi, bena Kristo bela manyi bonso bakabuela mu tshisamba atshi tshivua mpindieu ne bua kuikala kasumbu ka mupika kavua Mfumu Yezu Kristo muteke. Bakapesha muena mu tshisamba atshi yonso mudimu wa kuyisha lumu luimpe ne kuvuija bantu bayidi. (Mat. 28:19, 20) Kadi muntu yonso wa mu tshisumbu etshi uvuaku ne mudimu wa kufila biakudia pa dîba diabi anyi? Tumonayi mudi Bible wandamuna lukonko elu.

7. Kumpala, bapostolo bavua ne mudimu kayi? Kadi mmudimu kayi wakaluabu kupeta kabidi?

7 Mudimu wa kumpala uvua Yezu mupeshe bapostolo bende 12 pavuaye mubasungule uvua wa kubatuma bua kuyisha bantu bakuabu lumu luimpe. (Bala Mâko 3:13-15.) Mudimu eu uvua upetangana ne muaku wa mu tshiena Greke wa apostolos udi mufume ku muaku wa pa muanda udi umvuija “kutuma.” Kadi pavua matuku enda apita ne tshisumbu tshia bena Kristo tshienda tshishindama, bapostolo bakalua kupeta kabidi mudimu wa “butangidi.”​—Bien. 1:20-26.

8, 9. (a) Bapostolo 12 bavua batamba kuditatshisha bua bualu kayi? (b) Mbanganyi bakuabu bakapeta majitu manene akitababu kudi bena mu kasumbu kaludiki?

8 Bapostolo 12 bavua batamba kuditatshisha bua bualu kayi? Bua kuandamuna lukonko elu, tumone malu avua menzeke panyima pa dituku dia Pentekoste. Pavua bilumbu bijuke bua mushindu wa kuabanyina bakamba biakudia, bapostolo 12 bakasangisha bayidi ne kubambila ne: ‘Ki mbimpe bua tuetu kulekela dîyi dia Nzambi bua kuenza mudimu wa mêsa.’ (Bala Bienzedi 6:1-6.) Ke bapostolo kuteka bana betu ba balume bavua bakumbane bua kutangila “bualu ebu” bua bapostolo bobu badifile bikole mu ‘mudimu wa dîyi.’ Yehowa wakabenesha mushindu uvuabu balongolole malu au, bualu ‘dîyi dia Nzambi diakadiundadiunda, bayidi bakavulangana ba bungi mu Yelushalema.’ (Bien. 6:7) Nunku, anu bapostolo ke bavua ne mudimu wa kufila malongesha a mu Dîyi dia Nzambi.​—Bien. 2:42.

9 Kadi panyima pa matuku, bantu bakuabu bakapeta majitu manene mu tshisumbu. Tshilejilu, ku bulombodi bua nyuma muimpe, bena mu tshisumbu tshia Antiokia bakatuma Paulo ne Bânaba mu mudimu wa kuenza bisumbu ne kubikumbula. Bakalua kumanyika bu bapostolo nansha muvuabu kabayi munkatshi mua bapostolo 12 ba kumpala. (Bien. 13:1-3; 14:14; Gal. 1:19) Bena mu Kasumbu Kaludiki bavua mu Yelushalema bakitaba bupostolo buabu. (Gal. 2:7-10) Matuku makese panyima pa bualu ebu, Paulo wakafunda mukanda wende wa kumpala ku bukole bua nyuma muimpe; nunku wakatuadija kuenza mudimu wa kufila biakudia anyi malongesha a mu Dîyi dia Nzambi.

10. Bena Kristo bela manyi bonso ba kumpala bavua benza mudimu wa kufila malongesha a mu Dîyi dia Nzambi anyi? Umvuija.

10 Kadi bena Kristo bela manyi bonso bavuaku batangila mudimu wa kuyisha ne wa kulongolola malongesha a mu Dîyi dia Nzambi a kufila anyi? Tòo, bualu mupostolo Paulo udi wamba ne: “Bonso badi bapostolo anyi? Bonso badi baprofete anyi? Bonso badi bayishi anyi? Bonso badi benji ba malu a kukema anyi?” (1 Kol. 12:29) Nansha muvua bena Kristo bela manyi bonso bayisha, anu bana betu ba balume muanda mukulu patupu ke bakafunda mikanda 27 ya mu Mifundu ya tshiena Greke.

Mupika wa lulamatu lelu

11. ‘Mbintu’ kayi bidi mupika utangila?

11 Mêyi a Yezu adi mu Matayo 24:45 adi aleja patoke ne: kuvua ne bua kuikala kasumbu ka mupika wa lulamatu ne wa budimu pa buloba too ne mu tshikondo tshia ku nshikidilu. Buakabuluibua 12:17 udi ubikila bena mu kasumbu aka ne: ‘Tunkanunuina tua mukaji tuakashala.’ Kristo mmuteke bena mu kasumbu aka batshidi pa buloba ku mutu kua bintu biende bionso. “Bintu” bidi mulami wa lulamatu ne bua kutangila mmalu onso adi atangila bukalenge bua Nzambi pa buloba. Mu bintu ebi mudi bantu badi bakokela bukalenge ebu ne nzubu ne bintu bionso bidibu benza nabi midimu bua kuyisha lumu luimpe.

12, 13. Mmushindu kayi udi muena Kristo umanya ne: udi ne ditekemena dia kuya mu diulu?

12 Mmushindu kayi udi muena Kristo umanya ne: udi ne ditekemena dia kuya mu diulu ne udi munkatshi mua bena Isalele ba Nzambi batshidi pa buloba? Tudi tupeta diandamuna mu mêyi avua mupostolo Paulo muambile bantu bavua ne bua kuya mu diulu bu yeye. Wakamba ne: ‘Bonso badi balombodibua kudi nyuma wa Nzambi, bobu badi bana ba Nzambi. Bua kanuakangata nyuma wa bupika tshiakabidi bua kutshina; kadi nuakangata nyuma wa bupianyi bua bana utudi tubikila nende Nzambi ne: Aba, Tatu. Nyuma muimpe muine udi umanyishangana ne nyuma yetu ne: Tuetu tudi bana ba Nzambi. Ne bituikala bana, tudi bapianyi kabidi; bapianyi ba Nzambi, ne bapianyi tshiapamue ne Kristo: bituakenga nende, mbua tuetu tutumbishibue nende.’​—Lomo 8:14-17.

13 Mu tshikoso, bantu aba badi bapeta nyuma wa Nzambi ne “dibikila” dia mu diulu. (Eb. 3:1) Nzambi nkayende ke udi ubabikila. Bobu pabu badi bitaba kabayi belakana anyi batshina bua kulua bana ba Nzambi to. (Bala 1 Yone 2:20, 21.) Nunku, ki mbobu badi badisunguila ditekemena edi to, kadi Yehowa ke udi ubasungula padiye ubatua tshitampi anyi ubapesha nyuma wende.​—2 Kol. 1:21, 22; 1 Pet. 1:3, 4.

Mmuenenu muimpe

14. Bela manyi badi bamona dibikila diabu bishi?

14 Mmushindu kayi udi bena Kristo bela manyi aba ne bua kudimona padibu bindila bua kuya mu diulu? Mbamanye ne: nansha mudibu bapete dibikila dia pa buadi edi, didi anu ndibikila patupu. Badi ne bua kushala ne lulamatu too ne ku lufu bua kushishabu kuya mu diulu. Badi ne didipuekesha ne badi badiumvua anu bu Paulo uvua muambe ne: ‘Bana betu, tshiena ndibala bu muntu wakamana kubukuata; kadi ndi ngenza bualu bumue: Pandi mpua muoyo bua malu a kunyima, pandi ndumbila ku malu adi kumpala, ndi ntshinta bua kufika ku ndekelu kua njila bua kuangata bukenji bua dibikila dia mulu dia Nzambi mu Kristo Yezu.’ (Filip. 3:13, 14) Bela manyi batshidi pa buloba badi ne bua kuenza muabu muonso bua ‘kuenda bakanangane ne dibikila diakababikilabu nadi mu kudipuekesha kuonso,’ benza nunku “ne ditshina ne dizakala.”​—Ef. 4:1, 2; Filip. 2:12; 1 Tes. 2:12.

15. Mmushindu kayi udi bena Kristo ne bua kumona bantu badi badia diampa ne banua mvinyo mu Tshivulukilu? Mmunyi mudi bela manyi ne bua kudimona?

15 Kadi mmushindu kayi udi bena Kristo bakuabu ne bua kumona muntu udi wamba mudiye muela manyi ne utuadija kudia diampa ne kunua mvinyo mu Tshivulukilu? Kabena ne bua kumulumbuluisha to. Atshi ntshilumbu tshiende ne Yehowa. (Lomo 14:12) Kadi bena Kristo bela manyi balelela kabatu bakeba bua bena Kristo bakuabu babamone bu bantu ba pa buabu to. Kabena ne bua kuela meji ne: bu mudibu bela manyi, badi bumvua Dîyi dia Nzambi kupita too ne bamue bena Kristo bashindame ba mu “musumba munene” bakadi benze bidimu bia bungi mu bulongolodi to. (Buak. 7:9, MMM) Kabena ne bua kuela meji ne: badi ne nyuma muimpe kupita bena Kristo nabu ba mu tshisumbu tshia ‘mikoko mikuabu’ to. (Yone 10:16) Kabena bakeba bua babenzele malu mu mushindu wa pa buawu; kabena bamona kabidi ne: bu mudibu badia diampa ne banua mvinyo, badi ku mutu kua bakulu ba mu tshisumbu to.

16-18. (a) Bela manyi bonso badiku ne dîyi mu diangata mapangadika a mushindu mupiamupia wa kumvuija dilongesha kampanda anyi? Umvuija. (b) Bua tshinyi bena mu Kasumbu Kaludiki kabatu bakonka bantu bonso batu badia diampa ne banua mvinyo tshia kuenza?

16 Bela manyi bonso ba pa buloba bujima batuku batuilangana bua kuangata dipangadika dia mushindu mupiamupia wa kumvuija dilongesha kampanda dia mu Bible anyi? Tòo. Nansha mudi kasumbu ka mupika kikale ne bujitu bua kulongesha bena Kristo bela manyi, bantu bonso badi mu kasumbu aka kabena ne majitu a muomumue anyi midimu ya muomumue to. (Bala 1 Kolinto 12:14-18.) Anu mutukadi bamone, bena Kristo ba kumpala bonso bavua bayisha. Kadi anu bantu bakese menemene ke bavua bafunde mikanda ya mu Bible ne ke bavua batangila tshisumbu tshia bena Kristo.

17 Tuangate tshilejilu, Bible utu misangu mikuabu wamba mudi ‘ekeleziya’ anyi tshisumbu tshilumbuluisha bantu. (Mat. 18:17) Kadi mu kuamba kuimpe, anu bakulu ke badi balumbuluisha bantu bualu bobu ke badi baleji-mpala ba tshisumbu. Bakulu kabatu bebeja bena mu tshisumbu bonso tshia kuenza kumpala kua kuangata dipangadika. Kadi badi benza mudimu udi Nzambi mubapeshe ne benza malu mu dîna dia tshisumbu tshijima.

18 Bia muomumue lelu, bana betu ba balume bela manyi bakese ke badi baleji-mpala ba kasumbu ka mupika kajima. Bobu ke badi benza Kasumbu Kaludiki ka Bantemu ba Yehowa. Bana betu ba balume bela manyi aba badi batangila midimu ya Bukalenge ne ya kulongesha bena Kristo nabu. Kadi anu bu muvuabi bua bena Kristo ba kumpala, bena mu Kasumbu Kaludiki kabatu bebeja muena mu kasumbu ka mupika yonso tshia kuenza kumpala kua kuangata mapangadika to. (Bala Bienzedi 16:4, 5.) Tshidibi, bena Kristo bela manyi bonso mbaditue ne muoyo mujima mu mudimu munene wa dinowa udi wenzeka mpindieu. Mu tshibungi, bela manyi bonso badi benza kasumbu ka ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu,’ kadi patudi tubangata muntu ku muntu, badi ne midimu mishilangane.​—1 Kol. 12:19-26.

19, 20. Mmuenenu kayi muimpe udi nende bena mu musumba munene bua ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu’ ne Kasumbu kende kaludiki?

19 Ntshinyi tshidi malu atudi bamone aa ne bua kuenzela bena mu musumba munene wa bantu badi anu benda bavula badi ne ditekemena dia kusomba pa buloba kashidi? Bu mudibu munkatshi mua bintu bia mukalenge, badi ne disanka dia kutumikila malu adibu balongolola kudi bena mu Kasumbu Kaludiki kadi kaleja mpala wa ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu.’ Bena mu musumba munene badi banyisha malu onso adi bena mu Kasumbu Kaludiki balongolola bua kubalongesha. Kadi nansha mudi bena mu musumba munene banemeka kasumbu ka mupika, kabena babandisha mu mushindu wa pa buawu muntu yonso udi wamba mudiye muena mu kasumbu aka to. Muena Kristo yonso udi muela manyi mulelela kena ukeba anyi utekemena bua bena Kristo nende bamuenzele malu a pa buawu to.​—Bien. 10:25, 26; 14:14, 15.

20 Nansha tuetu bikale ‘bantu bende’ anyi bena mudimu badi munkatshi mua bela manyi batshidi pa buloba anyi bena mu musumba munene, tuenzayi muetu muonso bua kueleshangana diboko ne mulami wa bintu wa lulamatu ne Kasumbu kende kaludiki. Yonso wa kutudi ‘ashale mutabale’ ne aleje mudiye ne lulamatu too ne ku nshikidilu.​—Mat. 24:13, 42, MMM.

Udi muvuluke anyi?

• ‘Mupika wa lulamatu ne wa budimu’ nnganyi? Bena mudimu mbanganyi?

• Mmushindu kayi udi muntu umanya ne: mmupete dibikila dia kuya mu diulu?

• Nnganyi udi ne bujitu bunene bua kupesha bena Kristo malongesha a mu Dîyi dia Nzambi?

• Mmushindu kayi udi muela manyi yonso ne bua kudimona?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Lelu, Kasumbu Kaludiki kadi kaleja mpala wa mupika wa lulamatu ne wa budimu. Ke muvuabi kabidi bua bena Kristo ba kumpala