Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Anyisha muaba uudi nawu mu tshisumbu

Anyisha muaba uudi nawu mu tshisumbu

Anyisha muaba uudi nawu mu tshisumbu

‘Nzambi wakalongolola bitupa mu mubidi, tshitupa ne tshitupa bu muakasuaye’​—1 KOL. 12:18.

1, 2. (a) Ntshinyi tshidi tshileja ne: muntu yonso udi mua kupeta muaba mu tshisumbu udiye mua kuanyisha? (b) Nkonko kayi ituakonkonona mu tshiena-bualu etshi?

KATSHIA mu Isalele wa kale, Yehowa uvua mulongolole bua tshisumbu tshikale muaba udiye ulongeshila bantu bende ne ubaludikila. Tshilejilu, kunyima kua bena Isalele bamane kukuata musoko wa Ai, Yoshua ‘wakababadila mêyi onso a mikenji, ne masanka ne milawu bu muakadi malu onso mafunda mu mukanda wa mikenji; wakaabadila tshisumbu tshijima tshia bena Isalele.’​—Yosh. 8:34, 35.

2 Mu bidimu lukama bia kumpala, mupostolo Paulo wakambila Timote mukulu muena Kristo ne: tshisumbu tshia bena Kristo tshivua ‘nzubu wa Nzambi’ ne ‘dikunji ne tshishindamenu tshia malu malelela.’ (1 Tim. 3:15) Lelu, ‘nzubu’ wa Nzambi mmuenza ne bena Kristo balelela bonso badi pa buloba bujima. Mu nshapita wa 12 wa mukanda uvua Paulo mutumine bena Kolinto udi ufuanyikija tshisumbu ne mubidi wa muntu. Udi wamba ne: nansha mudi bitupa bia mubidi ne midimu mishilangane, bionso bidi ne mushinga. Paulo udi wamba ne: ‘Nzambi wakalongolola bitupa mu mubidi, tshitupa ne tshitupa, bu muakasuaye.’ Udi uleja kabidi ne: ‘Bitupa bia mubidi bitudi tuela meji ne: kabiena bitamba butumbi, tudi tubiluatshisha biobi ne butumbi butambe bunene.’ (1 Kol. 12:18, 23) Nunku, mudimu udi nawu muntu muakane mu nzubu wa Nzambi kawena mutambe buimpe anyi mushadile kuudi muena Kristo mukuabu wa lulamatu wenza to. Kudi dishilangana dikese. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kupeta muaba mu bulongolodi bua Nzambi ne kuwanyisha? Mmalu kayi adi mua kulengeja anyi kunyanga muaba utudi nawu mu tshisumbu? Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua ‘kudiunda kuetu kumueneka kudi bonso’?​—1 Tim. 4:15.

Mmunyi mutudi mua kuanyisha muaba utudi nawu?

3. Mmushindu kayi umue utudi mua kupeta wetu muaba mu tshisumbu ne kuleja mutudi tuwangata ne mushinga?

3 Umue mushindu wa kupeta muaba mu tshisumbu ne kuleja mutudi tuwangata ne mushinga nkuambuluisha ‘mupika wa lulamatu udi ne meji’ ne Kasumbu Kaludiki kadi kaleja mpala wa mupika eu. (Bala Matayo 24:45-47.) Tudi ne bua kukonkonona mushindu utudi tutumikila malu adi bena mu kasumbu ka mupika batuambila. Tshilejilu, kukadi bidimu bia bungi bidibu batubela bua kuikala ne ndengejilu muimpe wa mubidi, mvuadilu muimpe ne dijikija lutetuku dimpe ne kuepuka dienza mudimu bibi ne Internet. Tutuku tutumikila mibelu eyi mimpe idi ituambuluisha bua kuikala mu malanda mimpe ne Nzambi anyi? Netuambe tshinyi bua mubelu udibu batupeshe bua kuikala kuenza ntendelelu wa mu dîku? Tutuku tutumikila mubelu eu ne bateke dîba bua ntendelelu wa mu dîku dilolo anyi? Tuetu bikale bajike, tutuku ne dîba dia kudilongela Bible anyi? Yehowa neabeneshe yonso wa kutudi ne bena mu mêku patudi tulonda buludiki bua kasumbu ka mupika.

4. Ntshinyi tshitudi ne bua kukonkonona patudi tuangata mapangadika bua malu etu nkayetu?

4 Bamue bantu badi mua kuela meji ne: bualu bua dijikija lutetuku ne didilengeja ne divuala mbualu budi butangila muntu nkayende. Kadi muena Kristo mutambule udi wangata ne mushinga muaba udiye nawu mu tshisumbu, kena ne bua kuangata mapangadika mimanyine pa tshidiye yeye musue to. Mbimpe kulonda mmuenenu wa Yehowa udi muleja mu Bible dîba ditudi tuangata mapangadika. Mêyi a mu Bible adi ne bua kuikala ‘muendu ku makasa etu ne munya udi utema mu njila wetu.’ (Mus. 119:105) Tudi tudileja mutudi ne meji patudi tukonkonona tshidi mapangadika atudi tuangata bua malu etu nkayetu mua kuenzela mudimu wetu wa buambi ne bantu bakuabu mu tshisumbu ne badi kabayimu.​—Bala 2 Kolinto 6:3, 4.

5. Bua tshinyi tudi ne bua kulekela lungenyi lua kudienzela malu?

5 ‘Nyuma udi wenzeja katataka munkatshi mua bana ba bupidia’ mmutangalake pa buloba anu bu kapepe katudi tupuyakana. (Ef. 2:2) Nyuma eu udi mua kutufikisha ku diela meji ne: katuena dijinga ne buludiki budi bufuma kudi bulongolodi bua Yehowa to. Katuena basue kufuana Diotelefe, uvua kayi musue ‘kuitaba mêyi a mupostolo Yone ne kanemu.’ (3 Yone 9, 10) Tulekelayi lungenyi lua kudienzela malu. Katuena ne bua kuamba anyi kuenza malu adi aleja ne: katuena tunemeka bulongolodi budi Yehowa wenza nabu mudimu lelu. (Nom. 16:1-3) Kadi tudi ne bua kunanga diakalenga ditudi nadi dia kueleshangana diboko ne kasumbu ka mupika. Katuenaku ne bua kudienzeja bua kutumikila ne kukokela bantu badi batulombola mu tshisumbu tshietu anyi?​—Bala Ebelu 13:7, 17.

6. Bua tshinyi tudi ne bua kukonkonona nsombelu wetu?

6 Mushindu mukuabu wa kuleja mutudi banange muaba utudi nawu mu tshisumbu mpatudi tukonkonona nsombelu wetu bua kuenza muetu muonso bua ‘kutumbisha mudimu wetu’ ne kunemeka Yehowa. (Lomo 11:13) Bamue mbalue bampanda-njila ba pa tshibidilu. Bakuabu mbalue bamisionere, batangidi ba bijengu ne ba distrike, ne banga pabu badi benza mudimu ku Betele. Bana betu ba balume ne ba bakaji ba bungi badi bambuluisha mu mudimu wa dibaka Nzubu ya Bukalenge. Basadidi ba Yehowa ba bungi badi benza muabu muonso bua kuambuluisha bena mu mêku bua kutungunukabu ne kuenzela Nzambi mudimu ne kudifila bikole mu buambi lumingu luonso. (Bala Kolosai 3:23, 24.) Tuikale batuishibue ne: patudi tudifila mu mudimu wa Nzambi ku budisuile ne tuenza muetu muonso bua kumuenzela mudimu ne muoyo mujima, tudi tupeta muaba wetu mu bulongolodi buende.

Malu adi aleja dishilangana

7. Umvuija mudi nsombelu wetu mua kulenga muaba utudi nawu mu tshisumbu.

7 Mbimpe tukonkonone nsombelu wetu bualu udi utuambuluisha bua kuenza malu mu tshisumbu ne kupetamu muaba. Tshilejilu, imue midimu itu bana betu ba balume benza mu tshisumbu mmishilangane ne itu bana betu ba bakaji benza. Bidimu bitudi nabi, makanda etu a mubidi ne malu makuabu bidi ne mushinga mu tshitudi mua kuenza mu mudimu wa Yehowa. Nsumuinu 20:29 udi wamba ne: ‘Butumbi bua bansongalume mbukole buabu, bulengele bua bantu banunu budi mutu mutoke too.’ Bansonga badi mua kuenza midimu mikole idi ilomba makanda a mubidi mu tshisumbu, bualu batshidi ne bukole bua bungi. Bantu bakulumpe badi pabu bambuluisha tshisumbu bikole ne meji ne dimanya bidibu nabi. Tuikale bavuluke kabidi ne: malu onso atudi tuenza mu bulongolodi bua Yehowa Nzambi, tudi tuenza bua bulenga buende budi kabuyi butuakanyine.​—Bien. 14:26; Lomo 12:6-8.

8. Mmunyi mudi dijinga ditudi nadi mua kulengeja anyi kunyanga malu atudi tuenza mu tshisumbu?

8 Tshilejilu tshia bana ba muntu babidi ba bakaji tshidi tshilonda etshi tshidi tshileja bualu bukuabu budi buleja muaba utuikale nawu mu tshisumbu. Bonso babidi bavua balonge tulasa tutumbuke. Bavua ne nsombelu wa mushindu umue. Baledi babu bavua babakankamija bikole bua pajikijabu tulasa tuabu benze mudimu wa bumpanda-njila bua pa tshibilu. Bobu bamane kujikija, umue wakalua mpanda-njila ne mukuabu kuditua mu dienza midimu ya tshianana. Ntshinyi tshidi tshileja dishilangana pankatshi pabu? Dishilangana didi dimuenekela ku dijinga dia yonso wa kudibu. Pakajikijabu, muntu yonso wakaditua mu dienza tshivuaye musue. Ki ntshilumbu tshitudi natshi tuetu bonso anyi? Tudi ne bua kuela meji bikole bua tshitudi basue kuenza mu mudimu wa Nzambi. Tudiku mua kuvudija mudimu utudi tuenzela Nzambi nansha biobi bikengela kushintulula amue malu anyi?​—2 Kol. 9:7.

9, 10. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza tuetu katuyi tumvua bua kuenzela Yehowa mudimu wa bungi?

9 Ntshinyi tshitudi mua kuamba tuetu katuyi tumvua bua kuenzela Yehowa mudimu wa bungi, kadi tuenza anu malu adibu batulombe mu tshisumbu? Paulo wakafundila bena Filipoi ne: ‘Nzambi ngudi wenzeja munda muenu bua kusua ne bua kuenza kabidi bualu bua disua diende dimpe.’ Nunku, Yehowa udi mua kutupesha bukole budi mua kushintulula dijinga dietu.​—Filip. 2:13; 4:13.

10 Katuenaku mua kulomba Yehowa bua atupeshe dijinga dia kuenza disua diende anyi? Ke tshivua mukalenge Davidi muenze pende. Wakasambila ne: ‘Yehowa, ummanyishe bienzedi biebe; unyishe njila yebe. Undombole biebe mu bulelela buebe, unyishe; bualu bua wewe udi Nzambi wa lupandu luanyi; ndi nkuindila wewe dinda too ne ku dilolo.’ (Mus. 25:4, 5) Tudi petu mua kulomba Yehowa bua atuambuluishe bua kuenza malu adi amusankisha. Tuetu bele meji a mutu Yehowa Nzambi ne Muanende bumvua patudi tuenza mudimu wabu, netuikale ne dianyisha bua bualu buabu. (Mat. 26:6-10; Luka 21:1-4) Lungenyi lua dianyisha ludi mua kutusaka bua kulomba Yehowa bua atupeshe dijinga dia kuya kumpala mu bulongolodi buende. Muprofete Yeshaya mmufile tshilejilu tshia ngikadilu utudi ne bua kuikala nende. Pakumvuaye Yehowa umukonka ne: ‘Nentume nganyi, nganyi watuyila?’ muprofete wakandamuna ne: ‘Ke meme eu, untume meme!’​—Yesh. 6:8.

Mmunyi mutudi mua kuya kumpala?

11. (a) Ndijinga kayi didiku bua bana betu ba balume kuambulabu majitu mu tshisumbu? (b) Ntshinyi tshidi muanetu wa balume ne bua kuenza bua kuambula majitu?

11 Tudi dijinga ne bana betu ba balume badi mua kulombola, bualu bantu 289 678 bavua batambule mu tshidimu tshia 2008. Ntshinyi tshidi muanetu wa balume mua kuenza bua kukumbaja bualu ebu? Udi ne bua kudienza bua kukumbaja ngikadilu idi Bible ulomba muntu bua kuluaye musadidi wa mudimu anyi mukulu. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) Ntshinyi tshidi muanetu wa balume mua kuenza bua kukumbaja ngikadilu idi Bible umulomba eyi? Udi ne bua kudifila bikole mu mudimu wa buambi, kukumbaja midimu idibu bamupesha mu tshisumbu ne muoyo mujima, kuditatshisha bua kuakaja mandamuna adiye ufila mu bisangilu ne ditabalela bena Kristo nende. Padiye wenza nunku, udi uleja mudiye wangata ne mushinga muaba udiye nawu mu tshisumbu.

12. Mmushindu kayi udi bansonga mua kuleja tshisumi tshiabu bua bulelela?

12 Ntshinyi tshidi bansonga anyi bana badi ne bidimu dikumi ne pamutu mua kuenza bua kuya kumpala mu tshisumbu? Badi ne bua kudienzeja bua kukola ‘mu meji onso ne dijingulula bia mu nyuma’ padibu bapeta dimanya dia mu Bible. (Kolos. 1:9) Bobu badilongela Bible ne tshisumi ne babuela mu bisangilu bionso, nebibambuluishe bua kuyabu kumpala. Bansonga badi mua kuya kumpala kabidi padibu baditatshisha bua kukumbaja ngikadilu idi ‘ibunzuluila tshiibi tshinene tshia kuenza mudimu’ wa ku dîba ne ku dîba mu mishindu mishilangane. (1 Kol. 16:9) Kukeba bua kuenzela Yehowa mudimu kampanda musunguluke, ke njila wa muoyo ne wa disanka ne kudi kupetesha mabenesha a bungi.​—Bala Muambi 12:1.

13, 14. Mmushindu kayi udi bana betu ba bakaji mua kuleja mudibu banyisha muaba udibu nawu mu tshisumbu?

13 Bana betu ba bakaji badi pabu mua kuleja ne: badi bangata ne mushinga diakalenga didibu nadi dia kukumbaja mudimu udibu baleje mu Misambu 68:11. Mvese eu udi wamba ne: ‘Mukalenge [Yehowa] udi wamba dîyi diende ne: bakaji badi bambila bantu lumu luimpe badi tshisumbu tshinene.’ Padi bana betu ba bakaji benza mudimu wa kuvuija bantu bayidi badi baleja mudibu ne dianyisha bua muaba udibu nawu mu tshisumbu. (Mat. 28:19, 20) Nunku, padi bana betu ba bakaji badifila mu mudimu wa buambi ne badipangisha amue malu bua mudimu eu, badi baleja mudibu bangata muaba udibu nawu mu tshisumbu ne mushinga.

14 Mu mukanda uvua Paulo mufundile Tito udi wamba ne: ‘Bakaji bakulumpe bikale ne mitshima ya kanemu; bikale bayishi ba malu adi mimpe, bua bobu balongeshe bansongakaji bua kunangabu babayabu ne bana bakalelabu, bua kuikala ne meji mapuekele, bua kuikala kabayi ne meji a tshiendenda, bua kuenza mudimu wa mu nzubu yabu, bua kuikala bimpe, kukokela babayabu bualu bua dîyi dia Nzambi kadipendibu.’ (Tito 2:3-5) Bana betu ba bakaji bashindame badi ne mudimu muimpe mu tshisumbu. Padibu banemeka bana betu ba balume badi balombola ne bangata mapangadika mimpe mu tshilumbu tshia didilengeja, divuala ne dijikija lutetuku badi bafila tshilejilu tshimpe kudi bakuabu ne baleja mudibu banyisha muaba udibu nawu mu tshisumbu.

15. Ntshinyi tshidi muanetu wa bakaji utshidi mujike mua kuenza bua kutantamena bunkaya?

15 Imue misangu bidi mua kuikala bualu bukole bua muanetu wa bakaji udi mujike kupetaye muaba mu tshisumbu. Muanetu mukuabu wa bakaji wakamba bua bualu ebu ne: “Imue misangu muntu mujike utu udiumvua bu udi nkayende.” Pavuabu bamuebeje bua kumanya tshivuaye muenze bua kupita bimpe ne lutatu elu, wakamba ne: “Disambila ne didilongela Bible biakangambuluisha bua kupetulula muaba umvua nawu mu tshisumbu. Ngakalonga bua kumanya muvua Yehowa ummona. Pashishe meme kudienzeja bua kuambuluisha bakuabu mu tshisumbu. Malu aa mmangambuluishe bua meme kudiumvua bimpe.” Yehowa wakambila Davidi mêyi adi mu Musambu 32:8 ne: ‘Nenkupe meji patshidi dîsu dianyi kuudi.’ Eyowa, Yehowa udi utabalela basadidi bende bonso ne bana betu ba bakaji batshidi bajike, ne neabambuluishe bua bapete muaba wabu mu tshisumbu.

Lama muaba webe

16, 17. (a) Bua tshinyi kuitaba dibikila dia Yehowa dia kuikala mu bulongolodi buende ndipangadika dimpe menemene ditudi bangate? (b) Mmunyi mutudi mua kulama muaba wetu mu bulongolodi bua Yehowa?

16 Yehowa mmukoke musadidi wende yonso bua kudia nende malanda mimpe. Yezu wakamba ne: ‘Kakuena muntu udi mumanye mua kudivuila kundi, bikala Tatu wakuntuma kayi mumukoke.’ (Yone 6:44) Yehowa mmutukoke munkatshi mua miliyare ya bantu badi pa buloba bua tuikale mu tshisumbu tshiende lelu. Tuvua bangate dipangadika dimpe menemene patuvua bitabe dibikila edi. Ndituambuluishe bua kumanya bua tshinyi tudi ne muoyo ne tshipatshila tshiawu. Tudi ne disanka mutudi bapete wetu muaba mu tshisumbu.

17 Mufundi wa Misambu wakamba ne: ‘Yehowa ndi nnanga muaba uudi mushikame mu nzubu webe.’ Udi utungunuka wamba ne: ‘Dikasa dianyi didi dimana mu muaba mupunga, nemvudijile Yehowa disanka mu masangisha a bantu bende.’ (Mus. 26:8, 12) Nzambi mulelela mmulongoluele yonso wa kutudi muaba mu bulongolodi buende. Bua tuetu kulama muaba mulengele utudi nawu mu bulongolodi bua Yehowa, tudi ne bua kutungunuka ne kulonda buludiki bua Nzambi ne kuenza mudimu wende ne tshisumi.

Utshidi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi ki mbibi bua kuamba ne: muena Kristo yonso udi ne wende muaba mu tshisumbu?

• Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuanyisha muaba utudi nawu mu bulongolodi bua Nzambi?

• Mmalu kayi adi mua kulengeja anyi kunyanga muaba utudi nawu mu tshisumbu?

• Mmunyi mudi bansonga bena Kristo ne bakulumpe mua kuleja ne: badi banyisha muaba udibu nawu mu bulongolodi bua Nzambi?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 16]

Ntshinyi tshidi bana betu ba balume mua kuenza bua kupeta majitu mu tshisumbu?

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Mmunyi mudi bana betu ba bakaji mua kuleja ne: badi banyisha muaba udibu nawu mu tshisumbu?