Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tutungunukayi ne kunanga bena Kristo netu

Tutungunukayi ne kunanga bena Kristo netu

Tutungunukayi ne kunanga bena Kristo netu

‘Nuende bienu mu dinanga bu muakanusua Kristo.’​—EF. 5:2.

1. Mbualu bunene kayi buvua Yezu muleje buvuabu mua kumanyina bayidi bende?

TSHIMANYINU tshia Bantemu ba Yehowa nkuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ku nzubu ne ku nzubu. Kadi Yezu Kristo wakamba malu a bungi adi bantu mua kumanyina bayidi bende balelela. Wakamba ne: ‘Ndi nnuelela mukenji mupiamupia ne: nusuangane; nusuangane bu mungakunusua. Bua bualu ebu bantu bonso nebamanye ne: nudi bayidi banyi, binuasuangana nunku.’​—Yone 13:34, 35.

2, 3. Padi bantu batu babuela mu bisangilu bietu bamona mutudi banangangane bitu bibasaka bua kuenza tshinyi?

2 Kakuena bantu batu banangangane bu mutu bena Kristo balelela banangangane to. Bu mutu tshiamu tshia nzembu tshikoka tshiamu tshikuabu, ke mutu dinanga disuikakaja basadidi ba Yehowa pamue mu buobumue ne dikoka bantu ba muoyo muakane mu ntendelelu mulelela. Tshilejilu, tatu Marcelino wa mu ditunga dia Cameroun wakafua mêsu mu njiwu kampanda ya ku mudimu. Panyima pa njiwu eyi, bantu bakamuendeshila lumu ne: uvua mulue mpofo bualu uvua ne mupongo. Pamutu pa pastere wa mu tshitanda tshiabu ne bena kuitabuja nende kumukolesha ku muoyo, bakamuipata mu disambila diabu. Pavua Ntemu wa Yehowa mukuabu mubikile Marcelino mu bisangilu, ukavua musue kubenga. Kavua musue kabidi bua baye kumuipata to.

3 Marcelino wakakema bikole bua tshivua tshienzeke pakafikaye ku Nzubu wa Bukalenge. Bena mu tshisumbu bakamuakadila ne disanka dionso ne yeye kuteleja malongesha a mu Bible avua mamukoleshe. Wakatuadija kubuela mu bisangilu bionso ne kuyaye kumpala mu dilonga diende dia Bible ne kutambulaye mu 2006. Mpindieu udi uyisha bena mu dîku diabu ne bena mutumba bulelela ne ulongesha bantu ba bungi Bible. Marcelino mmusue bua bantu badiye ulongesha Bible bumvue pabu ne: munkatshi mua bantu ba Nzambi mudi dinanga dia buena divuabu bamuleje.

4. Bua tshinyi tudi ne bua kutumikila mubelu wa Paulo wa ‘kuenda mu dinanga’?

4 Katuena mua kulengulula dinanga dia bena Kristo netu bualu ditu dikoka bantu. Tuangate tshilejilu: muntu yeye mutemeshe kapia pambelu butuku, katu kakoka bantu bakuabu bua kuluabu kusanguluja mubidi. Kadi bantu badi bota kapia aka bobu kabayi bakasonsola kadi kajima. Bia muomumue, dinanga didi mua kukepa mu tshisumbu padi muena Kristo yonso udimu kayi uditatshisha bua kudikolesha. Mmushindu kayi utudi mua kudikolesha? Mupostolo Paulo udi wamba ne: ‘Nuende bienu mu dinanga bu muakanusua Kristo, wakadifila bua bualu buetu bu mulambu ne tshintu tshishipa bua kuikalaye mupuya wa dipembu dimpe kudi Nzambi.’ (Ef. 5:2) Lukonko ludi yonso wa kutudi mua kudiela ludi ne: Mmushindu kayi undi mua kuenda mu dinanga?

“Nuenu, kabidi nudiundishibue”

5, 6. Bua tshinyi Paulo wakalomba bena Kristo ba mu Kolinto bua “badiundishibue”?

5 Mupostolo Paulo wakafundila bena Kristo ba mu Kolinto wa kale ne: ‘Bena Kolinto, mukana muetu mudi mubulule kunudi, mitshima yetu idi midiundishibue. Kanuena nukepeshibua munda muetu, kadi nudi nukepeshibua mu mitshima yenu nuenu. Bua difutu diodiumue dipingane kutudi, ndi nuambila bu bana, nuenu kabidi nudiundishibue mu mitshima yenu.’ (2 Kol. 6:11-13) Bua tshinyi Paulo uvua ulomba bena mu Kolinto bua kudiundabu mu dinanga?

6 Tuanji kukonkonona muvua tshisumbu tshia mu Kolinto wa kale tshituadije. Paulo wakalua mu Kolinto bu mu tshidimu tshia 50. Nansha muvua Paulo mupetamu ntatu ku ntuadijilu kua mudimu wende wa diyisha, kakapingana tshianyima to. Mu matuku makese, bantu ba bungi ba mu tshimenga etshi bakitaba lumu luimpe. Mu “tshidimu tshijima ne ngondo isambombo,” Paulo wakadifila mu dilongesha ne dikolesha tshisumbu tshipiatshipia etshi. Bulelela, uvua munange bikole bena Kristo ba mu Kolinto. (Bien. 18:5, 6, 9-11) Bavua pabu ne bua kumunanga ne kumunemeka. Kadi, bamue bena mu tshisumbu kabavua basue kusemena pabuipi nende to. Pamuapa bamue kabavua basue mibelu ivuaye ufila buludiludi to. (1 Kol. 5:1-5; 6:1-10) Bakuabu bavua balonde mashimi a “bapostolo badi batambe bonso bunene.” (2 Kol. 11:5, 6) Paulo uvua musue bua bana babu bena Kristo bamunange pende. Ke bua tshinyi wakabalomba bua “badiundishibue” pa kuikalabu nende pabuipi ne kunanga bena Kristo bakuabu.

7. Mmunyi mutudi mua “kudiundishibua” mu dileja bana betu bena Kristo dinanga?

7 Netuambe tshinyi buetu tuetu? Mmunyi mutudi mua “kudiundishibua” mu dileja bana betu bena Kristo dinanga? Bitu bipepele bua bantu ba mulongo umue anyi ba tshisamba tshimue kunanganganabu. Bantu batu basue mishindu imue ya kujikija lutetuku batu misangu ya bungi bapitshisha dîba kaba kamue. Kadi tuetu basue kuenza malu ne bamue bena Kristo netu, kadi mikale atutapulula ne bakuabu tudi ne bua ‘kudidiundisha’ anyi kualabaja dinanga dietu kudi bakuabu. Mbimpe tudiebeje ne: ‘Ntuku imue misangu mpatuka mu buambi anyi njikija lutetuku ne bana betu ba balume ne ba bakaji bandi tshiyi nabu tshibidilu anyi? Ntuku nyukila anu kakese ne bantu bapiabapia batu balua ku Nzubu wa Bukalenge ngela meji ne: bobu ke badi ne bua kulua kundi bua kudia nanyi bulunda anyi? Ntuku ngela bena mu tshisumbu bonso bakulumpe ne bana muoyo anyi?’

8, 9. Mmushindu kayi udi mibelu ya Paulo idi mu Lomo 15:7 mua kutuambuluisha bua kuelangana muoyo mu mushindu wa kuleja bana betu dinanga?

8 Mêyi avua Paulo mufundile bena Lomo adi mua kutuambuluisha mu bualu bua kuelangana muoyo ne kuangata bena Kristo netu ne mushinga. (Bala Lomo 15:7.) Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: “nuitabujangane” udi umvuija “kuakidilangana bimpe, kuitaba bua kudia bulunda ne muntu.” Mu bikondo bivuabu bafunda Bible pavua muntu wakidila balunda, uvua ubaleja disanka divuaye nadi bua bualu buabu. Kristo mmutuakidile petu nanku mu mushindu kampanda, ne udi utulomba bua kumuidikija pa kuikala kuakidila bena Kristo netu.

9 Patudi tuela bana betu muoyo ku Nzubu wa Bukalenge anyi miaba mikuabu, tudi mua kutangila mpala mienyi itutu katuyi banji kumona anyi kuyukila nayi. Bua tshinyi kubenga kuyukila nabu nansha minite mikese? Mu bisangilu bidi bilonda, tudi mua kuyukila ne bakuabu. Mu minite mikese, tudi mua kuyukila malu mimpe ne bena Kristo pabuipi ne bonso. Katumvu bibi tuetu katuyi bapete mushindu wa kuyukila ne bantu bonso dituku dimue adi to. Muntu kena mua kufikila muanabu munda bualu ki mmupete mushindu wa kumuela muoyo ku tshisangilu tshionso to.

10. Mpunga kayi udi yonso wa kutudi nende mu tshisumbu? Mmunyi mudiye mua kutuambuluisha?

10 Kuela bakuabu muoyo ntshidia tshia kumpala tshia kubakidila. Dielangana muoyo didi mua kutuambuluisha bua kuyukila bimpe ne kudia bulunda bukole. Tshilejilu, padi bana betu badi babuela mu mpungilu ne mu mpuilu badimanyisha kudi bakuabu ne batuadija kuyukila nabu batu bakeba kumonangana kabidi. Bana betu bena budisuile batu bibaka Nzubu wa Bukalenge ne batu bambuluisha bantu mu bikondo bia bikumina, batu balua balunda ba pa muoyo bualu batu bafika ku dimanyangana ngikadilu mu malu atubu balondelangana. Mu bulongolodi bua Yehowa mudi mpunga ya bungi idi bantu mua kudia bulunda buimpe. Tuetu banange bantu ba mishindu mishilashilangane, ba bungi ba kudibu nebalue balunda betu. Tudiundishayi dinanga didi ditusangisha mu ntendelelu mulelela.

Ikale ne dîba dia kuyukila ne bakuabu

11. Ntshilejilu kayi tshidi Yezu mutushile tshidi mu Mâko 10:13-16?

11 Bena Kristo bonso badi ne bua kudienzeja bua kuikala bantu badibu mua kuashila bualu anu bu muvua Yezu. Tshilejilu, tangila tshivua Yezu muenze pavua bayidi bende bapangisha baledi bua kuluabu ne bana babu kudiye. Wakamba ne: ‘Nuitabuje bua bana bakese kulua kundi, kanubakandi; bualu bua bukalenge bua Nzambi mbua badi bu bana.’ Pashishe ‘wakabambula mu maboko ende, wakabasankisha, wakabalenga bianza.’ (Mâko 10:13-16) Elabi meji disanka divua bana abu mua kuikala nadi pavua Mulongeshi Munene mubatabalela ne dinanga!

12. Mmalu kayi adi mua kutupangisha bua kuikala kuyukila ne bantu bakuabu?

12 Muena Kristo yonso adikonke ne: ‘Ntuku ne dîba dia kuyukila ne bantu bakuabu anyi? Peshi ntu anu mmueneka bu muntu udi ne malu mamupite?’ Bibidilu bitu kabiyi anu bibi imue misangu bidi mua kutupangisha mua kuikala kuyukila ne bantu. Tshilejilu, udi musombe ne bantu kadi eku wenda utua mbote ya telefone anyi muele bintu mu matshi uteleja misambu, si udi ubambila muudi kuyi musue kusomba nabu, ki muomu anyi? Bantu bakuabu bobu batumona misangu yonso batangile anu mu ka ordinatere ketu ka ku bianza tumueneka bu tudi ne bia bungi bia kuenza, badi mua kuamba ne: katuena basue kuyukila nabu to. Bushuwa, kudi ‘tshikondo tshia kupuwa.’ Kadi patudi munkatshi mua bantu, ‘ntshikondo tshia kuakula.’ (Mua. 3:7) Bamue bantu badi mua kuamba ne: “Ntu musue kudisombela nkayanyi” anyi ne: “Tshitu musue kuyukila ne bantu mu dinda to.” Nansha nanku, kuela miyuki ya bulunda nansha dîba ditudi katuyi basue, nkuleja mutudi ne dinanga didi ‘kadiyi didikebela bintu’ anyi masanka adi.​—1 Kol. 13:5.

13. Mmuenenu kayi udi bana betu ba balume ne ba bakaji ne bua kuikala nende uvua Paulo mulombe Timote bua ikale nende?

13 Paulo uvua ukankamija nsonga Timote bua anemeke bena mu tshisumbu bonso. (Bala 1 Timote 5:1, 2.) Tuetu petu tudi ne bua kumona bena Kristo bakulumpe bu bamamuetu ne bu batatuetu ne bansonga bu bana betu ba difu dimue. Tuetu bikale ne mmuenenu eu, muena Kristo nansha umue kakudiumvua bu muenyi kumpala kuetu.

14. Mmalu kayi mimpe atudi mua kupeta patudi tuyukila bimpe ne bakuabu?

14 Patudi tuyukila ne bakuabu bimpe, tudi mua kubakolesha mu ditabuja ne badi mua kudiumvua bimpe. Muanetu mukuabu udi uvuluka ne: patshivuaye ubuelelaku ku Betele, bena mu dîku dia Betele bakavua benze bidimu bia bungi bavua ne tshibidilu tshia kuyukila nende. Mêyi mimpe avuabu bamukolesha nawu, avua amusaka ku didiumvua ne: bavua bamunange bikole kudi bena mu dîku dia Betele. Mpindieu udi pende ubidikija pa kuyukila bimpe ne bana babu ba mu dîku dia Betele.

Budipuekeshi budi butuambuluisha bua kukeba ditalala

15. Mmalu kayi adi aleja ne: tudi petu mua kukokangana?

15 Ewodia ne Suntuke, bavua bena Kristo ba mu tshimenga tshia Filipoi wa kale; bidi bimueneka ne: bavua bapangile mua kujikija tshilumbu tshivua pankatshi pabu. (Filip. 4:2, 3) Paulo ne Banaba bakakokangana bikole ne bualu ebu buakamanyika kudi bantu ba bungi ne bobu kutapulukangana bua tshikondo kampanda. (Bien. 15:37-39) Malu aa adi aleja ne: bena Kristo balelela badi mua kukokangana imue misangu. Yehowa udi utuambuluisha bua kujikija bilumbu ne kusomba mu bulunda. Kadi udi utulomba amue malu a kuenza.

16, 17. (a) Mmushindu kayi udi budipuekeshi mua kuambuluisha bua kujikija bilumbu? (b) Leja mushinga udi nawu budipuekeshi pavua Yakoba muye kumonangana ne Esau

16 Ela meji ne: udi wenza luendu ku mashinyi ne mulunda webe. Kumpala kua wewe kutuadija luendu, udi wanji kuela nsapi bua kutemesha ne kutula mashinyi. Bia muomumue, bidi bikengela kuikala ne nsapi bua kujikija bilumbu. Nsapi eu mbudipuekeshi. (Bala Yakobo 4:10.) Tshilejilu tshidi kuinshi eku tshidi tshileja ne: budipuekeshi budi mua kuambuluisha bantu badi bakokangane bua kutumikila mikenji ya mu Bible.

17 Munkatshi mua bidimu 20, Esau uvua mukuatshile muanabu Yakoba tshiji tshikole ne ukeba bua kumushipa bua muvuaye muangate bumpianyi buende. Bana ba mapasa aba bakavua pabuipi ne kutuilangana kunyima kua bidimu abi bimane kupita, kadi ‘Yakoba uvua utshina bikole, mutshima wende wakazakala.’ Uvua wela meji ne: Esau uvua mupete mpunga muimpe wa kumuenzela bibi. Kadi pakatuilanganabu, Yakoba wakenza bualu bukuabu buvua Esau kayi mutekemene to. ‘Wakakukuila panshi’ pakasemenaye pabuipi ne mukuluende. Ntshinyi tshiakalua kuenzeka? ‘Esau wakaya lubilu bua kumuakidila, wakamuela tshitupa ku nshingu, wakatuangana nende mishiku; bakadila.’ Wakenza bua kabaluanganyi ne muanabu to. Ngikadilu wa budipuekeshi uvua nende Yakoba uvua mumuambuluishe bua kujikija lukuna luvua Esau mumukuatshile.​—Gen. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Padi bilumbu bijuka, bua tshinyi mbimpe tuetu kutumikila mibelu ya mu Bible? (b) Bua tshinyi katuena ne bua kutshioka padi muntu kayi witaba diakamue bua tuetu kulombangana nende luse?

18 Bible udi ne mibelu mimpe idi yambuluisha bua kujikija bilumbu. (Mat. 5:23, 24; 18:15-17; Ef. 4:26, 27) * Tuetu katuyi ne budipuekeshi mbikole bua kutumikila mubelu eu ne kukeba ditalala. Ki mbimpe kuindila bua bantu bakuabu baleje budipuekeshi patudi tuetu ne mushindu wa kuleja budipuekeshi.

19 Bua amue malu, tuetu bateta bua kulombangana luse ne muntu kampanda kabiyi bikumbana, katutshioki to. Bua muntu mukuabu bitu bimukengela matuku a bungi bua kulekelaye tshiji. Bana babu ne Yosefe bavua bamukine bikole bitambe. Kuakapita bidimu bia bungi kumpala kua kumonanganabu ne Yosefe ukavua kavula mbedi mu Ejipitu. Ndekelu wa bionso, bakashintulula mitshima yabu ne kulombabu luse. Yosefe wakabafuila luse ne bana ba Yakoba bakalua tshisamba tshinene ne kupeta diakalenga dia kutuala dîna dia Yehowa. (Gen. 50:15-21) Patudi tulama ditalala munkatshi muetu ne bana betu, tudi tuambuluisha bua buobumue ne disanka bikale mu tshisumbu.​—Bala Kolosai 3:12-14.

Tuleje dinanga “mu bienzedi ne mu bulelela”

20, 21. Diowesha dia Yezu bapostolo bende mâyi ku makasa didi ditulongesha tshinyi?

20 Mutantshi mukese kumpala kua Yezu kufuaye, wakambila bapostolo bende ne: ‘Ngakunupa tshimfuanyikiji etshi bua nuenu kuenza bu mungakunuenzela.’ (Yone 13:15) Uvua ufuma ku diowesha bapostolo bende 12 mâyi ku makasa. Tshivua Yezu muenze atshi katshivua tshilele patupu anyi tshienzedi tshimpe tshia tshianana to. Kumpala kua Yone kuakula bua bualu bua dibowesha mâyi ku makasa, wakamba ne: ‘Yezu wakasua bende mene bakadi pa buloba, wakabasua too ne ku nshikidilu.’ (Yone 13:1) Dinanga divua nadi Yezu bua bayidi bende ke divua dimusake bua kuenza bualu buvuabu benza kudi mupika anyi muena mudimu. Mpindieu bayidi bavua ne bua kunangangana ne budipuekeshi. Eyowa, dinanga dilelela dia bena Kristo netu didi ne bua kutusaka bua kutabalela bana betu bonso ba balume ne ba bakaji ne kubelela meji mimpe.

21 Mupostolo Petelo uvuabu boweshe mâyi ku makasa kudi Muana wa Nzambi, wakalua kumvua bimpe tshivua Yezu muenze atshi. Wakafunda ne: ‘Bualu bua nuenu nuakulengeja mitshima yenu mu kutumikila kuenu kua malu a bushuwa bua kuikala ne dinanga dia bana benu ba mu Kristo didi kadiyi ne lubombo, nunku nunangangane mu mitshima yenu bikole.’ (1 Pet. 1:22) Mupostolo Yone uvua Mukalenge moweshe mâyi ku makasa, wakafunda pende ne: ‘Bana bakese, katunanganganyi ku mêyi anyi ku ndimi; kadi tunangangane mu bienzedi ne mu bulelela.’ (1 Yone 3:18) Mutshima wetu utusake bua kuleja mu bienzedi bietu mutudi banange bena Kristo netu.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 18 Bala malu adi mu mukanda wa Bulongolodi budi buenza disua dia Yehowa mu dibeji dia 144-150.

Utshidi muvuluke anyi?

• Mmu mishindu kayi mutudi mua ‘kudiunda’ mu dinangangana?

• Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kuikala ne dîba dia kuyukila ne bakuabu?

• Budipuekeshi budi ne mushinga kayi mu dikeba dia ditalala?

• Ntshinyi tshiatusaka bua kutabalela bena Kristo netu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 21]

Akidila bena Kristo nebe ne disanka

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Ikala ne dîba dia kuyukila ne bakuabu