Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

‘Amba dîyi dia Nzambi ne dikima’

‘Amba dîyi dia Nzambi ne dikima’

‘Amba dîyi dia Nzambi ne dikima’

‘Buonso buabu bakadi buule tente ne nyuma muimpe, bakamba dîyi dia Nzambi ne dikima.’​—BIEN. 4:31.

1, 2. Bua tshinyi tudi ne bua kudienzeja bua kulengeja mushindu wetu wa kuyisha?

MATUKU asatu kumpala kua Yezu kufua, wakambila bayidi bende ne: ‘Nebambile bantu bonso ba pa buloba lumu luimpe elu lua bukalenge buanyi, neluikale tshimanyishilu ku bisamba bionso; pashishe, nshikidilu nealue.’ Kumpala kua kubandaye mu diulu wakapesha bayidi bende mudimu wa ‘kuvuija ba bisamba bionso bayidi, kubayisha mua kuenza malu onso avuaye mubambile.’ Wakabalaya ne: ‘Ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’​—Mat. 24:14; 26:1, 2; 28:19, 20.

2 Tuetu Bantemu ba Yehowa tudi badifile mu mudimu uvuabu batuadije kudi bayidi ba kumpala ba Yezu. Kakuena mudimu udi mupite wa kuyisha Bukalenge ne kuvuija bantu bayidi to, bualu wowu udi usungila bantu. Nunku, mbimpe tulengeje mushindu wetu wa kuyisha. Mu tshiena bualu etshi, netulonge mushindu udi nyuma muimpe utuambuluisha bua kuakula ne dikima patudi tuyisha. Biena-bualu bibidi bialonda nebituleje mudi nyuma wa Yehowa utuambuluisha bua kulongesha bimpe ne kuyisha pa tshibidilu.

Tudi ne bua kuikala ne dikima

3. Bua tshinyi mbimpe kuikala ne dikima bua kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge?

3 Mudimu wa kuyisha udi Nzambi mutupeshe ndiakalenga dinene ditambe. Kadi utu utukebela ntatu. Kudi bantu badi bitaba lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ne disanka, kadi ba bungi badi benza malu anu bu bantu ba mu tshikondo tshia Noa. Yezu wakamba ne: ‘Kabakamanya bualu too ne pakalua mvula ya bungi kubabutula.’ (Mat. 24:38, 39) Kudi bakuabu pabu badi batuseka anyi batuluisha. (2 Pet. 3:3) Badi mua kutuluisha kudi bamfumu, balongi netu, bena mudimu netu anyi kudi bena mu dîku dietu. Tudi kabidi ne bua kuluisha butekete buetu nkayetu bu mudi bundu ne ditshina dia ne: badi mua kubenga kututeleja. Kudi malu a bungi adi mua kutupangisha bua kuakula badilekelele ne kuyisha dîyi dia Nzambi ne “dikima.” (Ef. 6:19, 20) Bidi bilomba kuikala ne dikima bua kutungunuka ne kuyisha Dîyi dia Nzambi. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne dikima?

4. (a) Dikima ntshinyi? (b) Ntshinyi tshiakakolesha mupostolo Paulo ku muoyo bua kuyisha ne dikima mu Tesalonike?

4 Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: “dikima” udi umvuija “kuamba malu anu mudiwu, kuakula ne dishindika dionso.” Muaku eu udi kabidi umvuija ‘kuikala ne muoyo mukole, dishindika, kubenga kuikala ne buôwa.’ Kuakula ne dikima kakuena kumvuija kuikala muena dikamakama to. (Kol. 4:6) Nansha tuetu ne dikima, tudi ne bua kuikala mu ditalala ne bantu bonso. (Lomo 12:18) Patudi tuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi tudi ne bua kuakula ne dikima kadi bikale ne bukalanga bua kubenga kutapa bantu ku muoyo katuyi bamanye. Bua kuikala ne dikima, tudi ne bua kuikala ne ngikadilu mikuabu idi itulomba kudienzeja bua kuyipeta. Dikima dia nunku kadiena didiluila ku bukole buetu nkayetu to. ‘Pakenzelabu’ mupostolo Paulo ne bena diende “bibi ku Filipoi,” ntshinyi ‘tshiakabakolesha mitshima’ bua kuyisha bena mu Tesalonike? Paulo wakafunda ne: “Tuakakolesha mitshima mu Nzambi wetu.” (Bala 1 Tesalonike 2:2.) Yehowa udi mua kutumbusha buôwa ne kutupa dikima dia mushindu eu.

5. Mmunyi muvua Yehowa mupeshe Petelo, Yone ne bayidi bakuabu dikima?

5 Pavua “bakokeshi [ba bantu] ne bakulu ne bafundi” bakanyine Petelo ne Yone, bapostolo aba bakandamuna ne: ‘Nusungule budi buakane ku mêsu kua Nzambi, kutumikila dîyi dienu anyi dîyi dia Nzambi; bualu bua katuena bamanye mua kuenza bualu bukuabu, anu kuambila bantu malu atuakumona ne atuakumvua.’ Bobu ne bena Kristo nabu kabavua balombe Nzambi bua imanyike buluishi to, kadi bakamulomba ne: ‘Mukalenge, bua malu a mpindieu, utangile dikanyina diabu; upe bantu bebe mitshima ya kuamba dîyi diebe ne dikima dikole.’ (Bien. 4:5, 19, 20, 29) Yehowa wakabandamuna bishi? (Bala Bienzedi 4:31.) Yehowa wakabapesha nyuma wende bua bikale ne dikima. Nyuma wa Nzambi udi mua kutupesha petu dikima. Kadi mmunyi mutudi mua kumupeta? Mmunyi mudiye mua kutulombola patudi tuyisha?

Tshia kuenza bua kupeta dikima

6, 7. Leja mushindu mupepele utudi mua kupeta nyuma wa Nzambi. Fila bilejilu.

6 Mushindu mupepele wa kupeta nyuma wa Nzambi, nkumulombaye. Yezu wakambila bantu ne: ‘Nuenu bantu babi, binuamanya mua kupa bana benu bintu bimpe, Tatu wenu wa mu diulu kena upa batu bamulomba nyuma muimpe anyi?’ (Luka 11:13) Nunku, tudi ne bua kulomba Nzambi nyuma muimpe misangu yonso. Tuetu ne buôwa bua kuyisha mu njila, padi mpunga umueneka anyi miaba ya midimu, tudi mua kulomba Yehowa nyuma wende bua atupeshe dikima.​—1 Tes. 5:17.

7 Ke tshivua muanetu wa bakaji Rosa muenze. * Dimue dituku pavuaye ku mudimu, wakumvua mulongeshi nende ubala luapolo lua mu tshilongelu tshikuabu lua mudibu bakengesha bana. Malu avua mulongeshi au mubale akamunyingalaja bikole, ke kuelaye dîyi ne: “Bua tshinyi malu a nunku adi enzeka?” Rosa kavua mua kupitshisha mpunga wa kuyisha eu to. Wakenza tshinyi bua kupeta dikima dia kuakula? Udi wamba ne: “Ngakalomba Yehowa bua angambuluishe ne nyuma wende.” Kupetaye dikima dia kuyisha muena mudimu nende au ne kupungabu dîyi bua kulua kuyukila malu makuabu. Tuangate kabidi tshilejilu tshia Milane, muana wa bakaji wa bidimu 5 wa mu tshimenga tshia New York. Udi wamba ne: “Meme ne mamu tutu tusambila Yehowa kumpala kua meme kuya mu kalasa.” Batu balomba tshinyi? Batu balomba Nzambi bua Milane ikale ne dikima dia kulamata Nzambi ne kuambila bantu bakuabu malu ende. Mamuende udi wamba ne: “Tshibidilu tshia kusambila ntshiambuluishe Milane bua kumvuija bantu tshituye kayi wenzela mafesto a mufikilu wa diledibua ne makuabu ne kubenga kubuelamu.” Bilejilu ebi kabienaku bileja ne: disambila didi diambuluisha bua kupeta dikima anyi?

8. Mushindu uvua muprofete Yelemiya mupete dikima udi utulongesha tshinyi?

8 Tumonayi kabidi tshivua tshiambuluishe muprofete Yelemiya bua kupeta dikima. Pavua Yehowa mumusungule bua ikale muprofete wa bisamba, Yelemiya wakamuandamuna ne: “Mona, tshiena mua kuakula bimpe, bualu bua ntshidi anu muana.” (Yel. 1:4-6) Kadi pakapita matuku, Yelemiya wakatuadija kuyisha ne dikima ne tshisumi, ne bantu bakavua bamumona bu uvua ubatuadila anu diakabi. (Yel. 38:4) Wakamanyisha bantu malu a kudi Yehowa bidimu bipite pa 65. Bua mushindu wakaluaye kumanyika mu Isalele bikole bua dikima diende, bidimu bitue ku 600 bimane kupita pavua Yezu wakula ne dikima, bantu bakela meji ne: uvua Yelemiya mubike ku lufu. (Mat. 16:13, 14) Tshivua tshijikije buôwa buvua nabu muprofete Yelemiya ntshinyi? Udi wamba ne: Dîyi dia Nzambi ‘didi mu mutshima wanyi bu kapia kadi kosha munda mua mifuba yanyi; tshiena mua kupuwa.’ (Yel. 20:9) Dîyi dia Yehowa diakapesha Yelemiya bukole ne diakamusaka bua kuakula.

9. Bua tshinyi dîyi dia Nzambi didi mua kutupa bukole anu bu muvuadi dipeshe Yelemiya?

9 Mupostolo Paulo wakafundila bena Ebelu ne: ‘Dîyi dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole, didi dipita muele wonso musakisha nseke ibidi kutua, didi ditubula too ne ku dipandulula dia muoyo ne nyuma, ne dia manungu ne buongo bua mifuba, didi dijingulula lukasa meji ne malu adi mutshima musue kuenza.’ (Eb. 4:12) Mukenji wa kudi Nzambi anyi dîyi diende didi mua kutupesha petu bukole anu bu muvuadi dipeshe Yelemiya. Vuluka ne: nansha muvua Nzambi muenzeje bantu bua kufunda Bible, ki mmeji a bantu adibu bafunde to. Bible mmufundisha ku nyuma wa Nzambi. Petelo muibidi 1:21 udi wamba ne: ‘Kakuena diyisha dia baprofete diakanji kulua ku disua dia muntu; kadi bantu bakamba dîyi dia kudi Nzambi benzeja kudi nyuma muimpe.’ Patudi tudifila bua kudilongela Bible ne muoyo mujima, tudi tuuja meji etu ne malu adi mafundisha ku nyuma muimpe. (Bala 1 Kolinto 2:10.) Malu aa adi mua kulua bu ‘kapia kadi kosha’ munda muetu, nunku katuakudilaminawu to.

10, 11. (a) Tuetu basue kuakula ne dikima, tudi ne bua kudilongela mushindu kayi? (b) Tela bualu nansha bumue buudi mulongolole bua kulengeja mushindu uudi udilongela.

10 Bua didilongela dia Bible kutuambuluishadi, tudi ne bua kuenza bua malu atudi tulonga atulenge ku muoyo ne atusake bua kushintuluka. Tshilejilu, Nzambi wakambila muprofete Yehezekele mu tshikena-kumona bua kudia mukanda muvunga uvua ne mukenji mukole wa kuambila bantu bavua kabayi basue kuteleja Nzambi. Yehezekele uvua ne bua kubueja mêyi onso a kudi Nzambi munda muende. Nunku uvua mua kuambila bantu ne disanka bualu uvua muumvue masheme bu buitshi.​—Bala Yehezekele 2:8–3:4, 7-9.

11 Malu adi atuenzekela anu muvuawu menzekele Yehezekele. Lelu bantu ba bungi kabatu basue kuteleja malu adi Bible wamba to. Tuetu basue kutungunuka ne kuyisha dîyi dia Nzambi, tudi ne bua kulonga Bible bikole bua kumvua malu adimu bimpe. Tudi ne bua kuikala ne tshibidilu tshia kulonga Bible, katuyi tumulonga ku mpukampuka to. Tuikale ne dijinga dia buena dia mufundi wa musambu wa 19 wakamba ne: ‘Mêyi a mukana muanyi ne meji andi ngela mu mutshima wanyi ikale mitabujibue ku mêsu kuebe, Yehowa, dibue dianyi ne mupikudi wanyi.’ (Mus. 19:14) Mbimpe tuikale ne dîba dia kuelelangana meji a malu atudi tubala mu Bible bua abuele mu muoyo wetu. Nunku, tudi ne bua kudienzeja bua kulengeja mushindu ututu tudilongela Bible. *

12. Bua tshinyi bisangilu bietu bidi bituambuluisha bua nyuma muimpe atulombole?

12 Mushindu mukuabu wa kupeta nyuma muimpe wa Yehowa ngua ‘kuenzejangana ku dinanga ne ku dienza dia bienzedi bimpe, katuyi tulekela bietu disangisha dietu pamue.’ (Eb. 10:24, 25) Nyuma wa Nzambi udi utulombola patudi tudienzeja bua kubuela mu bisangilu bionso bia bena Kristo, tuteleja ne ntema ne tutumikila malu atudi tulongamu. Bidi nanku bualu nyuma wa Yehowa udi utulombola ku butuangaji bua tshisumbu.​—Bala Buakabuluibua 3:6.

Masanka atudi tupeta patudi ne dikima

13. Malu avua bena Kristo ba kumpala benze mu buambi adi atulongesha tshinyi?

13 Nyuma muimpe ke bukole budi butambe onso, ne udi mua kupesha bantu bukole bua kuenza disua dia Yehowa. Wakapesha bena Kristo ba kumpala bukole bua kuyisha mu mushindu wa dikema. Bakayisha lumu luimpe ‘munkatshi mua bifukibua bionso bidi muinshi mua diulu.’ (Kolos. 1:23) Patudi tuvuluka ne: ba bungi ba kudibu kabavua ‘bamanye mikanda ne bavua bantu patupu,’ bidi bimueneka patoke ne: kuvua bukole kampanda buvua bubasaka bua kuyisha bikole.​—Bien. 4:13.

14. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne “lukunukunu mu mitshima”?

14 Patudi tuenza malu adi ambuluisha nyuma muimpe bua kutulombola, tudi tupeta bukole bua kuyisha ne dikima. Patudi tusangisha malu mimpe atudi tupeta patudi tusambila pa tshibidilu, tudilongela Bible bimpe ne muoyo mujima, tuelangana meji a malu atudi tulonga ne tubuela mu bisangilu pa tshibidilu bidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne “lukunukunu mu mitshima.” (Lomo 12:11) Bible udi wamba bua ‘muena Yuda mukuabu dîna diende Apolo, mulelela ku Alesandelia, uvua ne ludimi lupepele, uvua mulue ku Efeso’ ne: ‘Bualu bua mutshima wende wakadi musankidile, yeye wakadi wamba ne uyisha malu a Yezu bimpe.’ (Bien. 18:24, 25) Tuetu ne “lukunukunu mu mitshima,” dikima dietu didi mua kuvula patudi tuyisha ku nzubu ne ku nzubu ne padi mpunga umueneka.​—Lomo 12:11.

15. Mmalu mimpe kayi atudi tupeta patudi tuyisha ne dikima dia bungi?

15 Kuyisha ne dikima dia bungi kudi kutuambuluisha. Tudi tuakaja mushindu utudi tumona malu bualu tudi tumvua bimpe mushinga udi nawu mudimu wetu ne mabenesha adi afuminaku. Tudi tuvudija disanka dietu bualu tudi tuyisha bimpe. Tudi tuvudija kabidi tshisumi tshietu bualu tudi bamanye mudibi bikengela kuyisha ne mitalu.

16. Padi tshisumi tshietu bua mudimu wa kuyisha tshikepele, tuenze tshinyi?

16 Tuetu katutshiyi tuyisha ne tshisumi bu mutuvua tuenza kumpala, tuenze tshinyi? Tudi ne bua kudikonkonona ne muoyo mujima. Paulo wakafunda ne: ‘Nuditete munda muenu ni nudi ne ditabuja; nudijadike bienu.’ (2 Kol. 13:5) Diebeja ne: ‘Ntshidi ne lukunukunu mu mutshima anyi? Ntu ndomba Yehowa nyuma wende anyi? Masambila anyi adiku aleja mundi mmueyemena bua kuenza disua diende anyi? Ntuku ndeja dianyisha bua mudimu wa kuyisha mu masambila antu ngenza anyi? Mmushindu kayi untu ndilongela? Mmêba bungi munyi antu ngelangana meji pa malu amvua mubale ne mumvue? Mmushindu kayi untu ndifila bua bisangilu bia tshisumbu?’ Wewe mudiele nkonko ya nunku, idi mua kukuambuluisha bua kumona muaba uudi ne butekete ne kudilongolola.

Itaba bua nyuma wa Nzambi akupe dikima

17, 18. (a) Mmushindu kayi udi mudimu wa kuyisha wenzeka lelu? (b) Mmunyi mutudi mua kuakula ne “dikima dionso” patudi tuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi?

17 Yezu wakambila bayidi bende kumpala kua kubandaye mu diulu ne: ‘Nenuangate bukole, panupuekela nyuma muimpe pambidi penu; nenuikale bamanyi banyi mu Yelushalema ne mu Yudaya yonso ne Samalea ne ku mfudilu kua buloba.’ (Bien. 1:8) Mudimu wakatuadija tshikondo atshi udi wenjibua lelu mu mushindu wa dikema. Bantemu ba Yehowa bapite pa miliyo 7 badi bayisha lumu luimpe lua Bukalenge mu matunga mapite pa 230 ne badi benza mêba matue ku muliyare mujima ne tshitupa ku tshidimu tshionso mu mudimu eu. Tudi ne disanka dia bungi dia kuenza mudimu eu ne tshisumi bualu kawakuenzeka kabidi to.

18 Mudimu eu udi wenzeka pa buloba bujima lelu ku bulombodi bua nyuma wa Nzambi anu muvuabi mu matuku a bena Kristo ba kumpala. Tuetu balekele nyuma muimpe utulombola, netuakule ne “dikima dionso” patudi tuyisha. (Bien. 28:31) Nunku, tulekelayi nyuma muimpe utulombola patudi tuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 7 Tudi bashintulule mêna.

^ tshik. 11 Wewe musue bua kulengeja mushindu uutu ubala Bible ne udilongela, bala tshiena-bualu tshidi mu mukanda wa Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kadi kakuambuluisha tshidi tshiamba ne: “Udifile ku dibala” ne tshia ne: “Kulonga kudi ne dikuatshisha,” mu dibeji dia 21-32.

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne dikima patudi tuyisha dîyi dia Nzambi?

• Ntshinyi tshivua tshiambuluishe bayidi ba kumpala bua kuyisha ne dikima?

• Mmunyi mutudi mua kupeta dikima?

• Mmalu mimpe kayi atudi tupeta patudi tuyisha ne dikima?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Mmunyi mudi baledi mua kuambuluisha bana babu bua kuikala ne dikima?

[Bimfuanyi mu dibeji 8]

Disambila dîpi didi mua kukuambuluisha bua kupeta dikima paudi uyisha