Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mudi Yehowa ukuata mudimu ne nyuma muimpe bua kukumbaja disua diende

Mudi Yehowa ukuata mudimu ne nyuma muimpe bua kukumbaja disua diende

Mudi Yehowa ukuata mudimu ne nyuma muimpe bua kukumbaja disua diende

‘Dîyi didi dipatuka mukana muanyi kadiena dipingana kundi kadiyi dianji kushikija muanda ungakaditumina.’​—YESH. 55:11.

1. Leja dishilangana didi pankatshi pa bantu babidi badi benza luendu mu tshilejilu etshi.

FUANYIKIJABI ne: bantu babidi badi badilongolola bua kuenza luendu ku mashinyi, muntu ku luende luseke, muntu ku luende luseke. Wa kumpala udi uzola njila wa kulondaye too ne mu kanungu kakese. Muibidi mmumanye kudiye uya bimpe, mumanye kabidi mishindu mikuabu ya bungi ya kukufika. Udi ne mushindu wa kushintulula njila padibi bikengela. Nunku kakuena tshintu tshidi mua kumupangisha bua kufika kudiye uya to. Kadi bu mudi muntu wa kumpala muikale anu ne njila umue mu mutu, udi mua kupangila mua kufika kudiye uya bualu mashinyi adi mua kufuila mu njila, njila udi mua kunyanguka anyi kukoseka.

2, 3. (a) Disua dia Yehowa didi ditangila tshinyi? Ntshinyi tshiakenzaye pavua Adama ne Eva benze bubi? (b) Bua tshinyi tudi ne bua kumanya mudi Yehowa wenda ukumbaja disua diende?

2 Yehowa katu ne njila umue musunguluke udiye ukuata nende mudimu bua kukumbaja disua diende to, kadi utu udikumbaja ku kakese ku kakese mu bungi bua bidimu. (Ef. 3:11) Disua diende didi ditangila tshivuaye mulongolole bua bantu ne buloba, mbuena kuamba ne: buloba bujima buvua ne bua kuikala mparadizu muvua bantu ne bua kusombela kashidi mu ditalala ne disanka. (Gen. 1:28) Pavua Adama ne Eva benze bubi, Yehowa wakakeba mushindu mukuabu bua kukumbaja disua diende. (Bala Genese 3:15.) Wakangata dipangadika bua mukajende wa mu tshimfuanyi alele “muana” uvua ne bua kulua kubutula Satana mukebeshi wa bubi ne kujikija ntatu yonso ivuaye mukebeshe.​—Eb. 2:14; 1 Yone 3:8.

3 Kakuena tshintu nansha tshimue mu diulu anyi pa buloba tshidi mua kupangisha Nzambi bua kukumbaja tshidiye muambe bua kuenza. (Yesh. 46:9-11) Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bualu Yehowa udi wenza mudimu ne nyuma wende muimpe. Bu mudi bukole ebu kabuyi ne tshidi mua kubupita dikanda, ntshijadiki tshia ne: disua dia Nzambi ‘nedienzeke.’ (Yesh. 55:10, 11) Mbimpe tumanye mushindu udi Nzambi ukumbaja disua diende ne tuikale ne nsombelu udi umvuangana nadi, bualu dikumbana dia disua edi ke diatupetesha diakalenga mu matuku atshilualua. Bidi kabidi bikolesha ditabuja dietu patudi tumona mudi Yehowa ukuata mudimu ne nyuma muimpe. Nunku, tukonkononayi mudimu uvua nawu nyuma muimpe ku kale, mu matuku etu aa ne mu matuku atshilualua mu dikumbana dia disua dia Yehowa.

Mudimu wa nyuma muimpe ku kale

4. Mmushindu kayi uvua Yehowa mumanyishe disua diende ku kakese ku kakese?

4 Ku kale, Yehowa uvua umanyisha disua diende ku kakese ku kakese. Ku ntuadijilu, kankanunuina anyi Muana uvuabu balaye uvua “bualu busokoka.” (1 Kol. 2:7) Yehowa wakalua kuakula kabidi bua muana au bidimu bitue ku 2 000 pashishe. (Bala Genese 12:7; 22:15-18.) Wakalaya Abalahama bualu buvua ne bua kulua kukumbana mu mishindu ya bungi. Mêyi a ne: ‘bualu bua kankanunuina kebe’ adi aleja ne: kankanunuina kavua ne bua kuikala muntu uvua ne bua kupatukila mu ndelanganyi ya Abalahama. Tudi bashindike ne: Satana uvua muteleje ne ntema yonso pavua Nzambi mumanyishe bualu bua mushinga ebu. Kakuyi mpata muluishi eu uvua musue kubutula ndelanganyi ya Abalahama anyi kuyinyangakaja bua kupangisha disua dia Nzambi. Kadi bualu abu kabuvua mua kuenzeka to, bualu nyuma wa Nzambi udi kayi umueneka uvua wenza mudimu. Mushindu kayi?

5, 6. Mmunyi muvua Yehowa mukuate mudimu ne nyuma wende bua kulama bantu ba mu dîku muvua kankanunuina ne bua kupatukila?

5 Yehowa wakakuata mudimu ne nyuma wende bua kulama bantu ba mu dîku muvua kankanunuina ne bua kupatukila. Wakambila Abalama (anyi Abalahama) ne: “Meme ndi ngabu webe.” (Gen. 15:1) Kaavua mêyi a mu lupitapita to. Tshilejilu, tangila tshiakenzeka mu tshidimu tshia 1919 kumpala kua Yezu pavua Abalahama ne Sala baye kusombela bua matuku makese mu Gelâ. Bu muvua Abimeleke mukalenge wa mu Gelâ kayi mumanye ne: Sala uvua mukaji wa Abalahama, wakajinga kumuvuija mukajende. Satana uvuaku wenzeja malu muinshimuinshi bua kupangisha Sala bua kaleledi Abalahama muana anyi? Bible kena ujadika bualu ebu to. Kadi udi wamba ne: Yehowa wakapangisha Abimeleke bua kuenza tshivuaye musue kuenza. Wakamudimuija mu tshilota bua kalengi Sala.​—Gen. 20:1-18.

6 Yehowa kavua mubalame anu musangu umue au to, kadi wakasungila Abalahama ne dîku diende misangu ya bungi. (Gen. 12:14-20; 14:13-20; 26:26-29) Ke bualu kayi mufundi wa Musambu wa 105 wakamba bua Abalahama ne ndelanganyi yende ne: Yehowa ‘kakitabuja bua muntu umue kubenzela bibi. E, wakabela bakalenge bualu buabu. Wakamba ne: Kanulengi bantu banyi bedibue manyi pa mutu tshianza, kanuenzedi baprofete banyi bibi.’​—Mus. 105:14, 15.

7. Leja mishindu ivua Yehowa mulame tshisamba tshia Isalele.

7 Ku diambuluisha dia nyuma wende, Yehowa wakalama tshisamba tshia Isalele muvua kankanunuina ne bua kupatukila. Ku diambuluisha dia nyuma wende, wakabapesha mikenji ivua ne bua kulama ntendelelu mulelela ne kubalama bua kabanyangi malanda abu nende, lungenyi luabu ne bua kushalabu bakezuke ku mubidi. (Ekes. 31:18; 2 Kol. 3:3) Mu tshikondo tshia Balumbuluishi, nyuma wa Yehowa wakapesha bamue bantu bukole bua kusungila bena Isalele kudi baluishi babu. (Bal. 3:9, 10) Munkatshi mua bidimu bionso biakafikisha too ne ku diledibua dia Yezu udi tshitupa tshia kumpala tshia kankanunuina ka Abalahama, nyuma muimpe uvua ne bua kuikala muambuluishe bua kulama bintu bionso bivua ne mudimu mu dikumbana dia milayi ivua yakula bua Yezu bu mudi Yelushalema, Beteleheme ne ntempelo.

8. Ntshinyi tshidi tshileja ne: nyuma muimpe uvua muambuluishe Muana wa Nzambi mu nsombelu wende ne mu mudimu wende?

8 Nyuma muimpe wakambuluisha Yezu mu nsombelu wende ne mu mudimu wende. Nyuma muimpe wakenza bualu buvua kabuyi buanji kuenzeka munda mua Mariya utshivua kamama. Wakambuluisha mukaji mupange bupuangane bua kuimita ne kulela Muana mupuangane uvua kayi ne tshibawu tshia lufu. (Luka 1:26-31, 34, 35) Nyuma wakalua kulama Yezu bua kafu patshivuaye muana. (Mat. 2:7, 8, 12, 13) Pavua Yezu ne bidimu bitue ku 30, Nzambi wakamupuekeshila nyuma wende bua kuleja muvuaye mumusungule bua kuikala mupianyi wa nkuasa wa Davidi ne mumupeshe mudimu wa kuyisha. (Luka 1:32, 33; 4:16-21) Nyuma muimpe wakapesha Yezu bukole bua kuenza bishima bu mudi kuondopa babedi, kudisha bisumbu bia bantu ne kubisha bafue. Malu a kukema aa avua aleja masanka atuapeta mu bukokeshi bua Yezu.

9, 10. (a) Ntshinyi tshidi tshileja ne: bayidi ba kumpala ba Yezu bavua ne nyuma muimpe? (b) Ndishintuluka kayi diakenzeka mu mushindu uvua Yehowa ukumbaja disua diende mu tshikondo tshia bena Kristo ba kumpala?

9 Kutuadijila mu Pentekoste wa mu 33, Yehowa wakakuata mudimu ne nyuma wende bua kuela tshitupa tshibidi tshia kankanunuina ka Abalahama manyi. Ba bungi ba kudibu kabavua ba mu ndelanganyi ya Abalahama to. (Lomo 8:15-17; Gal. 3:29) Bidi bimueneka ne: bayidi ba Yezu ba kumpala bavua ne nyuma muimpe bualu uvua ubambuluisha bua kuyisha ne tshisumi ne kuenza malu a kukema. (Bien. 1:8; 2:1-4; 1 Kol. 12:7-11) Bipedi bia nyuma bivuabu bapete biakaleja bualu bupiabupia mu mushindu uvua Yehowa ukumbaja disua diende. Biakaleja ne: katshivua musue bantu bamutendelele ku ntempelo wa mu Yelushalema bu muvuabu benze munkatshi mua bidimu bia bungi kumpala to. Ukavua mpindieu ukuata mudimu ne tshisumbu tshia bena Kristo bela manyi tshivua tshifuma ku dienjibua. Katshia anu tshikondo atshi, Yehowa udi ukuata natshi mudimu bua kukumbaja disua diende.

10 Yehowa uvua muenze mudimu ne nyuma wende kale bua kuenza malu bu mudi kulama bantu, kubapesha bukole ne kubela manyi bua kukumbaja disua diende. Kadi netuambe tshinyi bua matuku etu aa? Mmushindu kayi udiye wenza nende mudimu bua kukumbaja disua diende? Tudi ne bua kumanya mudiye ukuata nende mudimu bualu tudi basue kuenza malu adi apetangana ne nyuma eu. Nunku, tukonkononayi mishindu inayi idi Yehowa ukuata mudimu ne nyuma wende lelu.

Mudimu wa nyuma muimpe lelu

11. Ntshinyi tshidi tshileja ne: nyuma muimpe udi wambuluisha batendeledi ba Nzambi bua kuikala bakezuke? Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza bua kuleja ne: udi ukuatshishangana ne nyuma muimpe?

11 Tshia kumpala, nyuma muimpe udi wambuluisha batendeledi ba Nzambi bua kuikala bakezuke. Bantu badi benzela Nzambi mudimu bilondeshile disua diende badi ne bua kuikala bakezuke. (Bala 1 Kolinto 6:9-11.) Bamue bantu badi balua bena Kristo bavua mua kuikala bendi ba masandi, balume bavua balala ne balume nabu anyi bakaji bavua balala ne bakaji nabu. Majinga atu afikisha ku dienza malu mabi avua mua kuikala mele miji munda muabu. (Yak. 1:14, 15) Kadi ‘bakuvuibua’ bua kuleja ne: mbashintuluke bua kusankisha Nzambi. Ntshinyi tshidi tshiambuluisha muntu udi munange Nzambi bua kutantamena majinga mabi? Kolinto wa kumpala 6:11 udi wandamuna ne: “Nyuma wa Nzambi wetu.” Paudi ulama bikadilu biebe bimpe, udi uleja ne: udi witaba bua nyuma eu ikale ukuambuluisha mu nsombelu webe.

12. (a) Bilondeshile tshikena kumona tshia Yehezekele, mmushindu kayi udi Yehowa ulombola bulongolodi buende? (b) Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza bua kuleja ne: udi wenza malu adi umvuangana ne nyuma muimpe?

12 Tshibidi, Yehowa udi ukuata mudimu ne nyuma wende bua kulombola bulongolodi buende kudiye musue bua buye. Mu tshikena kumona tshia Yehezekele, mbafuanyikije tshitupa tshia bulongolodi bua Nzambi tshia mu diulu ne tshidiendelandela tshidi tshienda tshiya bua kukumbaja disua dia Yehowa. Ntshinyi tshidi tshisaka tshidiendelandela atshi bua kuya luseke kampanda? Nyuma muimpe. (Yeh. 1:20, 21) Tuvulukayi ne: bulongolodi bua Yehowa mbuenza ne bitupa bibidi, tshia mu diulu ne tshia pa buloba. Bikala nyuma muimpe ulombola tshitupa tshia mu diulu, udi kabidi ulombola tshitupa tshia pa buloba. Paudi utumikila buludiki bua tshitupa tshia bulongolodi bua Nzambi tshia pa buloba ne ushala mutshilamate, udi uleja ne: udi wenda pamue ne tshidiendelandela tshia mu diulu tshia Yehowa ne wenza malu adi umvuangana ne nyuma wende.​—Eb. 13:17.

13, 14. (a) “Bantu ba tshikondo etshi” bavua Yezu mutele mbanganyi? (b) Fila tshilejilu tshidi tshileja ne: nyuma muimpe udi wambuluisha bua kulengeja ngumvuilu wa malu a mu Bible. (Tangila kazubu kadi kamba ne: “Utu witaba diumvuija dipiadipia dia malu a mu Bible anyi?”)

13 Tshisatu, Yehowa udi ukuata mudimu ne nyuma muimpe bua kutuambuluisha bua kumvua malu adi mu Bible. (Nsu. 4:18) ‘Mupika wa lulamatu ne wa budimu’ mmuenze mudimu ne Tshibumba tshia Nsentedi munkatshi mua bidimu bia bungi bua kupatula diumvuija dipiadipia dia malu a mu Bible. (Mat. 24:45, NW) Tuangate tshilejilu tshia mushindu ututu tumvua tshilumbu tshia “bantu ba tshikondo etshi” bavua Yezu mutele. (Bala Matayo 24:32-34.) Yezu uvua wakula bua bantu ba tshikondo kayi? Tshiena-bualu tshia ne: “Kuikalapu kua Kristo kudi kumvuija tshinyi buebe wewe?” tshiakaleja ne: Yezu kavua wakula bua bantu babi to, kadi bua bayidi bende bakavua pa kuedibua manyi a nyuma muimpe. * Bayidi ba Yezu bela manyi ba kumpala ne ba lelu, ke bavua ne bua kumona tshimanyinu ne kujingulula muditshi tshiumvuija ne: Yezu ‘udi pabuipi, udi ku mbelu mene.’

14 Bualu ebu budi bumvuija tshinyi buetu tuetu? Nansha mutudi katuyi mua kumanya bule bujalame bua “tshikondo etshi,” tudi ne bua kumanya amue malu adi atangila muaku “tshikondo.” Utu nangananga wakula bua bantu ba bipimu bishilangane badi ne muoyo mu tshikondo kampanda tshisunguluke tshidi katshiyi tshipite bule ne tshidi ne ndekelu. (Ekes. 1:6) Nunku, mmunyi mutudi mua kumvua mêyi a Yezu adi atangila “bantu ba tshikondo etshi”? Bidi bimueneka ne: uvua musue kuamba ne: bela manyi bavua bamone pavua tshimanyinu tshituadije mu 1914 kabavua ne bua kufua bonso kumpala kua kupetangana ne bela manyi bakuabu badi ne bua kumona ntuadijilu wa dikenga dinene to. Tshikondo atshi tshivua ne ntuadijilu ne netshikale ne ndekelu. Dikumbana dia malu mashilangane a tshimanyinu adi aleja patoke ne: dikenga dinene dikadi pabuipi. Paudi ushala mutabale ne utungunuka ne kuenzela Nzambi mudimu ne tshisumi, udi uleja muudi mumvue bimpe diumvuija dipiadipia dia malu a mu Bible ne ulonda buludiki bua nyuma muimpe.​—Mâko 13:37.

15. Ntshinyi tshidi tshileja ne: nyuma wa Nzambi ke udi utupesha bukole bua kuyisha lumu luimpe?

15 Tshinayi, nyuma muimpe udi utupesha bukole bua kuyisha lumu luimpe. (Bien. 1:8) Ke bualu kayi lumu luimpe ludi luyishibua pa buloba bujima. Ela meji pa bualu ebu. Pamuapa uvua pebe wela meji ne: kuvua mua kuya kuyisha ku nzubu ne ku nzubu to, bualu uvua ne lumamamama anyi ne buôwa. Kadi mpindieu udi uyisha ne tshisumi tshionso. * Bantemu ba Yehowa ba lulamatu ba bungi mbatungunuke ne kuyisha nansha padibu babaluisha anyi babakengesha. Anu nyuma muimpe wa Nzambi ke udi mua kutupesha bukole bua kutantamena ntatu idi ikuatshisha buôwa ne kuenza malu atudi katuyi mua kuenza ne bukole buetu nkayetu. (Mika 3:8; Mat. 17:20) Paudi uyisha ne tshisumi, udi uleja muudi ukuatshishangana ne nyuma eu.

Mudimu wa nyuma muimpe mu matuku atshilualua

16. Bua tshinyi tudi bajadike ne: Yehowa nealame Bantemu bende mu dikenga dinene?

16 Mu matuku atshilualua, Yehowa neakuate mudimu ne nyuma wende muimpe mu mishindu ya pa buayi bua kukumbaja disua diende. Tuanji kuakula bua tshilumbu tshia ditulama. Anu mutukadi bamone, Yehowa wakakuata mudimu ne nyuma wende kale bua kulama bantu basunguluke anyi tshisamba tshijima tshia Isalele. Nunku tudi bashindike ne: neakuate kabidi nende mudimu bua kulama Bantemu bende mu dikenga dinene dikadi pabuipi. Katuena ne bua kukokangana bua kumanya mushindu wikala Yehowa ne bua kutulama tshikondo atshi to. Kadi tuindile matuku atshilualua ne dieyemena dionso bualu tudi bamanye ne: Yehowa nealame bantu badi bamunange ku diambuluisha dia nyuma wende nansha bobu bikale penyi.​—2 Kul. 16:9; Mus. 139:7-12.

17. Mmushindu kayi wenza Yehowa mudimu ne nyuma wende mu bulongolodi bupiabupia?

17 Mmushindu kayi wenza Yehowa mudimu ne nyuma wende mu bulongolodi buende bupiabupia? Nyuma wende neambuluishe bua kufundabu mivungu mipiamipia yabululabu tshikondo atshi. (Buak. 20:12) Ntshinyi tshikala mu mivungu eyi? Kakuyi mpata nemuikale malu onso ikala Yehowa ne bua kutulomba bua kuenza munkatshi mua bidimu tshinunu. Udiku muindile ne muoyo kulu kulu bua kubala malu ikala mu mivungu ayi anyi? Tudi bindile ne disanka dionso bulongolodi bupiabupia abu. Katuena mua kufuanyikija muikala malu mu tshikondo atshi tshikala Yehowa ukuata mudimu ne nyuma wende bua kukumbaja disua diende bua buloba ne bantu basombapu to.

18. Udi mudisuike bua kuenza tshinyi?

18 Katupu muoyo nansha kakese ne: disua dia Yehowa nedikumbane, bualu udi ukuata mudimu ne nyuma wende udi muikale bukole budi bupite makole onso a mu diulu ne pa buloba bua kudikumbaja. Disua dia Nzambi didi dikutangila pebe. Ke bualu kayi, mbimpe udisuike bua kulomba Yehowa nyuma wende ne kuenza malu adi umvuangana nadi. (Luka 11:13) Wewe muenze nunku, newikale ne ditekemena dia kuikala ne muoyo wa tshiendelele mu Mparadizu pa buloba anu muvua Yehowa musue.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 15 Tangila Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15/9/1993 mu dibeji dia 19 bua kumona tshilejilu tshia muntu uvua mutantamene lumamamama ne mulue mumanyishi wa lumu luimpe wa tshisumi.

Udi muvuluke anyi?

• Leja mishindu ivua Yehowa mukuate mudimu ne nyuma wende muimpe kale bua kukumbaja disua diende.

• Mmushindu kayi udi Yehowa wenza mudimu ne nyuma wende lelu eu?

• Mmushindu kayi wenza Yehowa mudimu ne nyuma wende mu matuku atshilualua bua kukumbaja disua diende?

[Nkonko ya dilonga]

[Kazubu mu dibeji 10]

Utu witaba diumvuija dipiadipia dia malu a mu Bible anyi?

Yehowa udi utungunuka ne kutokeshila Bantemu bende malongesha a mu Bible. Ngamue malu kayi adibu balengeje diumvuija diawu mu Tshibumba tshia Nsentedi?

▪ Ndilongesha kayi didi mu lusumuinu lua Yezu lua luevene didi dileja mutu muntu ulua muyidi wa Kristo? (Mat. 13:33)​—15/7/2008, dibeji 19-20.

▪ Ndîba kayi didi dibikila dia bena Kristo badi ne ditekemena dia kuya mu diulu dijika?​—1/5/2007, dibeji 30-31.

▪ Kutendelela Yehowa “mu nyuma” kudi kumvuija tshinyi? (Yone 4:24)​—15/7/2002, dibeji 15.

▪ Bena mu musumba munene badi benza mudimu mu lupangu kayi? (Buak. 7:15)​—1/5/2002, dibeji 30-31.

▪ Ditapulula dia mikoko ne mbuji didi dienzeka dîba kayi? (Mat. 25:31-33)​—15/10/1995, dibeji 18-28.