Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ikala ukolesha bena mu tshisumbu

Ikala ukolesha bena mu tshisumbu

Ikala ukolesha bena mu tshisumbu

“Nusambangane, nudiundishangane muntu ne muntu.”​—1 TES. 5:11.

1. Kuikala mu tshisumbu kudi kutupetesha masanka kayi? Nansha nanku, nntatu kayi itudi nayi?

KUIKALA muena mu tshisumbu tshia bena Kristo ndiakalenga dinene ditambe. Kudi kukuambuluisha bua kuikala mu malanda mimpe ne Yehowa. Kutumikila mibelu idi mu Dîyi diende kudi kukuepula ku ntatu itu ifumina ku nsombelu mubi utu nende bantu badi kabayi bena Kristo. Kudi kukuambuluisha bua kuikala ne balunda bimpe badi basue bua wikale ne diakalenga. Bushuwa, masanka adi a bungi. Kadi bena Kristo ba bungi badi baluangana ne ntatu kampanda anyi kansanga. Bamue ba kudibu badi dijinga ne diambuluisha bua kumvuabu malu male adi mu Dîyi dia Nzambi. Bakuabu badi basama anyi bikale ne dibungama peshi badi mua kuikala bakenga bua ntatu idibu bapete bua mapangadika mabi avuabu bangate. Pashishe tuetu bonso tudi munkatshi mua bantu badi kabayi banange Nzambi.

2. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza padi bana betu bakenga? Bua tshinyi?

2 Muntu nansha umue wa kutudi katu musue kumona muena Kristo nende ukenga to. Mupostolo Paulo wakafuanyikija tshisumbu ne mubidi ne kuamba ne: ‘Bikala tshitupa tshimue ne dikenga, bitupa bionso bidi bikenga natshi.’ (1 Kol. 12:12, 26) Mu bikondo bia mushindu eu, tudi ne bua kukuatshisha bana betu ba balume ne ba bakaji. Mu Bible mudi miyuki ya bungi idi ileja muvua bena mu tshisumbu bambuluishe bakuabu bua kuluangana ne ntatu yabu ne bayitantamene. Patudi tuenda tukonkonona miyuki eyi, keba mushindu uudi mua kuambuluisha bena Kristo nebe bu muvua bakuabu benze. Mmushindu kayi uudi mua kuambuluisha bena Kristo nebe bua batungunuke ne kuenzela Yehowa mudimu bua tshisumbu tshiende kuikalatshi tshikole?

‘Bakaya nende kuabu’

3, 4. Mmushindu kayi uvua Akula ne Pisikila bambuluishe Apolo?

3 Pavua Apolo muye kusombela mu Efeso, ukavua muambi wa lumu luimpe wa tshisumi. Mukanda wa Bienzedi udi wamba ne: ‘Bualu bua mutshima wende wakadi musankidile, yeye wakadi wamba ne uyisha malu a Yezu bimpe, mumanye anu bua dibatiza dia Yone.’ Bu muvua Apolo kayi mumanye ‘dibatiza dia mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe,’ bidi bimueneke ne: bavua mua kuikala bamuyishe kudi bayidi ba Yone Mubatiji anyi kudi bayidi ba Yezu kumpala kua Pentekoste wa mu 33. Nansha muvua Apolo ne tshisumi, kuvua malu makuabu a mushinga avuaye kayi mumvue to. Mmushindu kayi uvua kusomba ne bena Kristo nende kumuambuluishe?​—Bien. 1:4, 5; 18:25; Mat. 28:19.

4 Akula ne mukajende Pisikila bavua bena Kristo ne bakumvua Apolo uyisha ne dikima dionso mu nsunagoga, kumuangatabu, kuya nende kuabu ne kumulongesha malu a bungi. (Bala Bienzedi 18:24-26.) Ke tshivuabu mua kuenza bua kuleja muvuabu bamunange. Kakuyi mpata, Akula ne Pisikila bavua ne bua kuikala bayukile ne Apolo ne budimu mu mushindu muimpe bua kamonu bu bavua bamuseka to. Apolo kavua mumanye tshivua tshienzekele tshisumbu tshia bena Kristo ku ntuadijilu kuatshi to. Kakuyi mpata, Apolo uvua ne dianyisha dia bungi kudi balunda bende bapiabapia bua muvuabu bamumvuije malu a mushinga au. Pakamanyaye malu au, “wakatamba kukuatshisha” bena Kristo nende ba mu Akaya ne kuyisha ne tshisumi tshia bungi.​—Bien. 18:27, 28.

5. Ntshinyi tshidi bamanyishi ba bungi benza bua kuambuluisha bantu? Ntshinyi tshidi tshienzeke bua bualu abu?

5 Lelu bena Kristo ba bungi mu tshisumbu tshia bena Kristo badi ne dianyisha dia bungi kudi bantu bavua babambuluishe bua kumvua Bible. Bantu ba bungi batu bashala balunda ba bavua babalongeshe Bible. Misangu ya bungi, kuambuluisha muntu bua kumvua malu a mu Bible kutu kulomba kuikala kuyukila nende munkatshi mua ngondo ya bungi. Kadi bambi ba lumu luimpe batu badienzeja bua kuenza nunku bualu mbamanye ne: mioyo ya bantu idi mu njiwu. (Yone 17:3) Bitu bituenza disanka dia bungi patudi tumona bantu bitaba bulelela, batumikila bidibu balonga ne badifila bua kuenza disua dia Yehowa.

‘Yeye wakadi ne lumu luimpe lumanyibue’

6, 7. (a) Bua tshinyi Paulo wakasungula Timote bua kuyabu nende benda bakumbula bisumbu? (b) Mmushindu kayi uvua Paulo muambuluishe Timote bua kuya kumpala?

6 Pavua mupostolo Paulo ne Sila bapitshile mu Luseta mu luendu luabu luibidi lua dikumbula bisumbu, bakasanganamu nsongalume wa bidimu bitue ku 20 uvuabu babikila ne: Timote. ‘Yeye wakadi ne lumu luimpe lumanyibue kudi bana babu ba mu Kristo ba mu Luseta ne ba mu Ikonio.’ Eunike mamuende wa Timote ne Loi kakuende bavua bena Kristo, kadi tatuende kavua muena kuitabuja to. (2 Tim. 1:5) Paulo uvua mua kuikala mumanyangane ne bena mu dîku edi kukavua bidimu bibidi pavuaye muyemu bua musangu wa kumpala. Kadi mpindieu wakatamba kutabalela Timote bualu uvua umueneka nsongalume wa pa buende. Nunku, bakulu ba mu tshisumbu bakitaba bua Timote kuyaye wenda wambuluisha Paulo mu mudimu wenda wa dikumbula bisumbu.​—Bala Bienzedi 16:1-3.

7 Timote uvua ne malu a bungi a kulongela kudi mulunda wende Paulo uvua mumupitshile ku bidimu bia bungi. Kadi wakalonga ne lukasa lua bungi bualu mu matuku makese patupu, Paulo wakamutuma bua kuenda kukumbula bisumbu ne kuikala muleji mpala wende. Mu bidimu 15 anyi bipite apu bivua Timote muenze ku luseke lua Paulo, nsongalume eu uvua kayi ne dimanya dia bungi ne pamuapa muena lumamamama wakaya kumpala bikole ne kulua mutangidi muimpe.​—Filip. 2:19-22; 1 Tim. 1:3.

8, 9. Ntshinyi tshidi bena mu tshisumbu mua kuenza bua kuambuluisha bansonga? Fila tshilejilu.

8 Bansonga balume ne bakaji ba bungi badi mu tshisumbu lelu eu badi ne mushindu wa kuenza malu manene. Bobu babambuluishe ne babakankamije kudi bena Kristo nabu badi bashindame, bansonga aba badi mua kudifila ne kuitaba bua kuenza midimu minene mu bulongolodi bua Yehowa. Tangila bimpe mu tshisumbu tshienu, kamuenaku bansonga badi mua kuya kumpala bu Timote anyi? Wewe mubambuluishe ne mubakankamije, badi mua kulua bampanda-njila, kuya ku Betele, kulua bamisionere anyi batangidi ba bijengu nansha ba distrike. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kubambuluisha bua kukumbaja bipatshila bia mushindu eu?

9 Martin, ukadi muenze bidimu 20 ku Betele udi uvulula ne dianyisha dionso malu avua mutangidi wa tshijengu mumuambile kukadi bidimu 30 pavuabu nende mu buambi. Mutangidi au wakamulondela ne disanka muvuaye muenze mudimu ku Betele patshivuaye nsonga. Wakakankamija Martin bua kumone ni uvua pende mua kuenza mudimu wa muomumue mu bulongolodi bua Yehowa. Martin udi umona ne: malu avuaye mumuambile au ke avua mamuambuluishe bua kulua kuya ku Betele. Wewe musake bansonga bua kudifundila bipatshila mu mudimu wa Nzambi, udi ubenzela bimpe bitambe.

‘Nukoleshe badi ne mitshima yamba kupanga’

10. Mmunyi muakumvua Epafodito? Bua tshinyi?

10 Epafodito wakenza luendu lule umbukila ku Filipoi mutangile ku Lomo bua kutangila mupostolo Paulo uvuabu bele mu buloko bua ditabuja diende. Bena mu Filipoi ke bavua bamutume ku luendu alu. Kavua muye anu bua kutuadila Paulo bintu bia kudibu to, kadi uvua muye kabidi bua kusombamu matuku onso avua akengela bua kumukolesha mu lutatu lukole alu. Kadi pavuaye mu Lomo apu, Epafodito wakasama ne uvua ‘pepi ne lufu.’ Wakabungama bikole bualu wakamona ne: kavua mukumbaje tshivuaye muyilemu.​—Filip. 2:25-27.

11. (a) Bua tshinyi kabiena ne bua kutukemesha patudi tumona bamue bena Kristo netu babungama? (b) Ntshinyi tshivua Paulo muambile bena Filipoi bua kuenzela Epafodito?

11 Kudi ntatu ya bungi itu ifikisha bantu ku dibungama lelu. Bilondeshile bulongolodi budi butangila malu a makanda a mubidi pa buloba bujima, muntu 1 pa 5 udi mua kukenga bua dibungama nansha musangu umue mu nsombelu wende. Ke mutubi nansha bua basadidi ba Yehowa. Ntatu bu mudi ya kupeta mushindu wa kudisha bena mu dîku, masama, diteketa mu mikolo patudi tupangila bua kukumbaja bualu kampanda anyi malu makuabu idi mua kufikisha muntu ku dibungama bikole. Ntshinyi tshivua bena Filipoi ne bua kuenza bua kuambuluisha Epafodito? Paulo wakafunda ne: ‘Numusankidile mu Mukalenge ne disanka dionso; ne nutumbishe bantu badi nunku; bualu bua yeye wakalua pabuipi ne lufu bualu bua mudimu wa Kristo, yeye wakapana muoyo wende ku lufu bua kunkumbajila bintu biakadi bishale ku dikuatshisha dienu kundi.’​—Filip. 2:29, 30.

12. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kukolesha bantu badi babungame?

12 Tuetu petu tudi ne bua kukankamija bana betu badi batekete mu mikolo anyi babungame. Kakuyi mpata, kudi malu mimpe a bungi atudi mua kuamba bua mudimu udibu benzela Yehowa. Pamuapa mbashintulule malu a bungi mu nsombelu wabu bua kulua bena Kristo anyi bua kuenzela Nzambi mudimu bikole. Tudi ne dianyisha dia bungi bua bionso bidibu benza ne tudi ne bua kubajadikila ne: Yehowa udi ubanyisha pende. Bikala bukulakaje anyi masama apangisha bamue bena Kristo ba lulamatu bua kuenzela Nzambi mudimu bu muvuabu benza kale, tudi anu ne bua kubanemeka bua bidimu bionso bikadibu benzela Yehowa mudimu. Mu mishindu yonso, Yehowa udi ulomba basadidi bende ba lulamatu bua ‘bakoleshe badi ne mitshima yamba kupanga, bakuatshishe badi batekete, bikale ne lutulu kudi bantu bonso.’​—1 Tes. 5:14.

‘Numulekele bubi buende ne numusambe’

13, 14. (a) Ndipangadika kayi dinene divua bena mu tshisumbu tshia mu Kolinto bangate? Bua tshinyi? (b) Kuipata muntu au mu tshisumbu kuakambuluisha ku tshinyi?

13 Mu tshisumbu tshia Kolinto, muvua tshilumbu tshia muntu mukuabu uvua muende masandi kadi kayi munyingalale. Bienzedi biende bivua binyange bukezuke bua tshisumbu ne binyingalaje too ne bantu bavua kabayi bena Kristo. Ke bualu kayi Paulo wakatuma dîyi bua kuipatabu muntu au mu tshisumbu.​—1 Kol. 5:1, 7, 11-13.

14 Dinyoka adi divua dimpe bualu diakambuluisha bua kulama tshisumbu ku malu mabi ne kufikisha muenji wa bubi ku ditaba bubi buvuaye muenze ne kunyingalala ne muoyo mujima. Bu muvua muntu au muenze malu avua aleja muvuaye munyingalale, Paulo wakafunda mu mukanda wende muibidi bua bamupingaje mu tshisumbu. Kadi kabavua ne bua kushikidila anu apu to. Paulo wakambila kabidi bena mu tshisumbu atshi bua ‘kumulekela bubi buende ne kumusamba, bua bumue katambibu ku kanyinganyinga kakole.’​—Bala 2 Kolinto 2:5-8.

15. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenzela muenji wa bubi udi unyingalala padibu bamupingaja mu tshisumbu?

15 Muyuki eu udi utulongesha tshinyi? Bitu bitunyingalaja bikole patubu bipata muntu mu tshisumbu. Udi mua kuikala mupendeshe dîna dia Nzambi ne muendeshile tshisumbu lumu lubi. Udi mua kuikala mutuenzele tuetu bine bibi. Kadi padi bakulu badibu basungule bua kutangila tshilumbu tshiende ku diambuluisha dia mikenji ya Yehowa bafika ku dimona ne: muntu uvua muenze bubi mmunyingalale ne bamupingaja mu tshisumbu, bidi bileja ne: Yehowa mmumufuile luse. (Mat. 18:17-20) Katuenaku petu mua kudienzeja bua kuidikija Yehowa anyi? Tuetu bikale bena malu makole ne tubenga bua kubuikidila bakuabu, tudi tuleja mutudi tuluisha Yehowa. Bua kulama ditalala ne buobumue mu tshisumbu, ne bua Yehowa kutuanyishaye, tudi ne bua ‘kujadikila’ benji ba bubi badi banyingalala ne muoyo mujima badibu bapingaja mu tshisumbu ‘dinanga dietu.’​—Mat. 6:14, 15; Luka 15:7.

‘Mmukumbane bua kungambuluisha’

16. Mbualu kayi buvua Mâko muenze buvua bunyingalaje Paulo?

16 Kudi muyuki mukuabu mu Bible udi uleja ne: katuena ne bua kushala balamine bantu badi batuenzele bibi tshiji to. Tshilejilu, Yone Mâko wakafikisha mupostolo Paulo munda. Mushindu kayi? Pavua Paulo ne Bânaba batuadije luendu luabu lua kumpala bua kukumbula bisumbu, Mâko wakaya nabu bua kubambuluisha. Kadi pavuabu mu luendu alu, Mâko wakabashiya ne kualukila kuabu bua bualu budi kabuyi bumanyike to. Bu muvua bualu abu bunyingalaje Paulo bikole, wakafika ku ditandangana ne Bânaba pavuabu balongolola luendu luibidi bualu Paulo kavua musue bua Mâko kuyaye nabu bua musangu muibidi to. Paulo uvua ubenga bua kuyabu ne Mâko bualu uvua mubashile mu njila musangu wa kumpala.​—Bala Bienzedi 13:1-5, 13; 15:37, 38.

17, 18. Ntshinyi tshidi tshituleja ne: tshilumbu tshivua pankatshi pa Paulo ne Mâko tshiakajika? Bualu ebu budi butulongesha tshinyi?

17 Kadi Mâko kakateketa mu mikolo bualu Paulo uvua mubenge bua kuyabu nende to, bualu wakatungunuka ne mudimu wa kuenza ngendu ne Bânaba bua kukumbula bisumbu bia miaba mishilangane. (Bien. 15:39) Malu avua Paulo mufunde bua Mâko bidimu bikese pashishe adi aleja ne: uvua ne lulamatu ne uvua muntu wa kueyemena. Pavua Paulo mu buloko mu Lomo, wakatumina Timote mukanda umuambila bua kuluaye kudiye. Mu mukanda au, Paulo wakamba ne: ‘Wangate Mâko ulue nende, bua yeye udi mukumbane mua kunkuatshisha mu mudimu wa Nzambi.’ (2 Tim. 4:11) Bushuwa, mpindieu Paulo uvua witaba ne: Mâko uvua mushintuluke.

18 Bualu ebu budi butupesha dilongesha. Mâko wakapeta ngikadilu ivua mua kumuambuluisha bua kulua misionere muimpe. Kavua mulenduke bualu Paulo uvua mumubenge to. Yeye ne Paulo bavua ne malanda makole ne Yehowa ne kabakashala balaminangane munda to. Kadi Paulo wakalua kumona ne: Mâko uvua mukumbane bua kumuambuluisha. Nunku padi bana betu batantamena mateketa abu ne balekela malu abu a kale, tudi ne bua kuapua muoyo ne kutungunuka ne kuambuluisha bakuabu bua kuya kumpala mu mudimu wa Nzambi. Kuitaba malu mimpe adi bakuabu benza kudi kukolesha tshisumbu.

Tshisumbu ne wewe

19. Mmushindu kayi udi bena Kristo bonso badi mu tshisumbu mua kuambuluishangana?

19 Mu matuku a “malu makole” aa, udi dijinga ne dikuatshisha dia bena Kristo nebe ne bobu pabu badi dijinga ne diambuluisha diebe. (2 Tim. 3:1) Bamue bena Kristo ki mbamanye tshia kuenza bua kutantamena ntatu idibu nayi to, kadi Yehowa mmumanye. Nunku udi mua kusaka bena mu tshisumbu bu mudi wewe bua kuambuluisha bakuabu bua kumanya tshia kuenza. (Yesh. 30:20, 21; 32:1, 2) Ke bualu kayi ikala uvuluka mubelu wa mupostolo Paulo wa ne: Nuikale ‘nusambangana, nudiundishangana muntu ne muntu bu munudi nuenza kabidi.’​—1 Tes. 5:11.

Newandamune munyi?

• Bua tshinyi tudi ne bua kukoleshangana mu tshisumbu?

• Tudi mua kuambuluisha bakuabu bua kutantamena ntatu kayi?

• Bua tshinyi tudi dijinga ne diambuluisha dia bakuabu mu tshisumbu tshietu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 11]

Tudi mua kuambuluisha bena Kristo netu padibu baluangana ne ntatu

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Bansonga balume ne bakaji ba bungi badi mu tshisumbu lelu eu badi ne mushindu wa kuenza malu manene