Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Ulamate . . . ku diyisha”

“Ulamate . . . ku diyisha”

“Ulamate . . . ku diyisha”

‘NUDI numbikila ne: Muyishi ne Mukalenge; nudi nuamba bimpe, bua meme ndi nunku.’ (Yone 13:13) Pavua Yezu muambile bayidi bende mêyi au, uvua muleje muvua mudimu wende muikale wa bulongeshi. Pashishe, matuku makese kumpala kua kubandaye mu diulu, wakambila bayidi bende ne: ‘Ndayi bienu, nuvuije ba bisamba bionso bayidi; nubayishe [anyi nubalongeshe, MML] mua kuenza malu onso angakanuambila.’ (Mat. 28:19, 20) Kabidi, panyima pa bidimu, mupostolo Paulo wakalua kushindika mudi kuikala balongeshi ba Dîyi dia Nzambi ne mushinga. Wakadimuija Timote uvua mukulu ne: ‘Ulamate ku dibala dia Mukanda wa Nzambi, ku disengelela ne ku diyisha [anyi dilongesha, MML]. Unanukile kuikala mu malu aa, udifile ne mutshima webe wonso kudiwu, bua kudiunda kuebe kumueneke kudi bonso.’​—1 Tim. 4:13-15.

Anu bu ku kale, lelu eu kabidi dilongesha didi bualu bunene bua mu mudimu wetu wa buambi ne mu bisangilu bietu bia bena Kristo. Mmushindu kayi utudi mua kutungunuka ne kulamata ku dilongesha? Mmunyi muikalabi mua kutuambuluisha bua kutanta kuya kumpala, kulua balongeshi bimpe ba Dîyi dia Nzambi?

Tuidikije Mulongeshi Munene

Mushindu uvua Yezu ulongesha uvua usankisha bantu ba bungi. Tangila muvua mêyi ende malenge bantu bavua badisangishe mu nsunagoga wa ku Nazaleta. Luka wakafunda ne: “Bonso bavua bamuanyisha, bakema bua miaku milenga ivua ipatuka mukana muende.” (Luka 4:22, MMM) Bayidi ba Yezu bakidikija tshilejilu tshia Mfumuabu pavuabu bayisha. Ke bualu kayi mupostolo Paulo wakankamija bena Kristo nende ne: ‘Nuikale bidikiji banyi, bu mundi meme kabidi muidikiji wa Kristo.’ (1 Kol. 11:1) Bu muvua Paulo widikija mishindu ya dilongesha ya Yezu, wakapiluka bikole mu ‘kuyisha pavua bantu bunguile, ne ku nzubu ne ku nzubu.’​—Bien. 20:20.

Kulongesha “mu tshisalu”

Tshilejilu tshitambe bunene tshia dimanya kulongesha miaba idi bantu ba bungi tshia Paulo ntshidi mu Bienzedi nshapita 17. Mu nshapita eu tudi tubalamu malu avuaye muenze pavuaye mupitshile ku Atena mu Grèce. Kuonso kuvua Paulo utangila mu tshimenga atshi (ni mmu njila, ni mmiaba ivua bantu ba bungi) kuvua anu mpingu. Ki mpatupu pavuabi bitonde Paulo bikole to! Nansha nanku, kakalekela tshiji tshimupita bukole tshimutekesha nansha. Kadi ‘yeye wakakulangana mu nsunagoga ne bakasangakana nende mu tshisalu ku dituku ku dituku.’ (Bien. 17:16, 17) Ntshilejilupu kayi buimpe nunku tshitudi ne bua kuidikija! Tuetu tuyikila ne bantu ba miaba yonso katuyi tubabipisha, kadi tuyikila nabu ne kanemu, tudi mua kufikisha bamue ba kudibu ku dituteleja ne pamuapa ku dilekela ne ntendelelu wa dishima.​—Bien. 10:34, 35; Buak. 18:4.

Paulo wakatuilangana mu tshisalu amu ne bantu bavua babenga kuitaba malu avuaye ubayisha. Munkatshi muabu muvua bena nkindi bavua ne ngenyi ibengangana ne bulelela bua mu Bible buvua Paulo uyisha. Pavua bantu bavua Paulo uyisha bamuelesha mpata, kakapanga kuteleja malu avuabu bamba to. Bamue bakamubikila ne: “Muena tshiakulakula,” bakuabu ne: “Yeye udi bu muambi wa malu a nzambi ya bende.”​—Bien. 17:18.

Nansha nanku, malu avua bantu bapetula nawu Paulo au kaavua mamutekeshe to. Kadi pakamulombabu bua kumvuija malongesha ende, wakababidila mpunga au bua kuenza muyuki wa meji male uvua uleja bimpe muvuaye mumanye kulongesha. (Bien. 17:19-22; 1 Pet. 3:15) Tuanji tukonkononabi malu a bungi a mu muyuki wende au bua tupete malongesha adi mua kutuambuluisha bua kulengeja ndongeshilu wetu.

Ulongeshe malu adi asankisha bakuabu

Paulo wakamba ne: ‘Nuenu bena Atena, ndi ntangila ne: Mu malu onso nudi nutamba kutshina nzambi yenu. Bualu bua pangakadi ntangila bintu binudi nutendelela, ngakasangana kabidi tshioshelu tshiakadi ne dîyi difundaku ne: Kudi Nzambi Udi Kayi Mumanyibue. Unudi nutendelela kanuyi bamumanye bimpe nyeye undi nnumanyisha.’​—Bien. 17:22, 23.

Paulo uvua utamba kutabalela bintu bivua muaba uvuaye upitshila. Bintu bivuaye mutangile bimpe abi biakamumanyisha malu a bungi avua atangila bantu bavuaye uyisha. Tuetu petu tudi mua kumanya malu kampanda a muntu utudi tuyisha patudi tutangila bintu bidi muaba udiye bimpe. Tshilejilu, bintu bu mudi bia manaya a bana mu lubanza anyi bintu bidibu balamike anyi bafunde ku tshiibi bidi mua kutuambila malu a bungi. Tuetu bamanyaku malu kampanda adi atangila utudi tuyisha, tudi mua kusungula bimpe menemene malu a kuakula, kabidi ne mushindu wa kuakula.​—Kolos. 4:6.

Nyishilu wa Paulo uvua ukoleshangana. Kadi wakamona ne: bena Atena bavua ‘batshina Nzambi’ kadi kabayi ne dimanya dilelela to. Paulo wakabaleja bimpe bitoke mushindu uvuabu mua kutendelela Nzambi mulelela. (1 Kol. 14:8) Muomumue, mbia mushinga bua tuetu kuakula malu matoke bimpe adi akolesha bantu patudi tuyisha lumu luimpe lua Bukalenge!

Akula ne bukalanga, wepuke kansungansunga

Paulo wakalua kuamba kabidi ne: ‘Nzambi wakafuka buloba ne bintu bionso bidipu, bualu bua yeye udi Mukalenge wa diulu ne buloba, katu wikala mu bitendelelu bidi bibaka ne bianza bia bantu. Bianza bia bantu kabiena bimukuatshila mudimu, bu udi ne tshintu bualu, bualu bua yeye mene utu wapa bantu bonso muoyo ne mupuya ne bintu bionso.’​—Bien. 17:24, 25.

Mu mvese eyi, Paulo wakatuma ngenyi ya bantu kudi Yehowa bua kumumonabu bu Mutupi wa muoyo, kadi kuakulaye ne mayele onso umubikila bu ‘Mukalenge wa diulu ne buloba.’ Ngenzelu eu mmushindu muimpe wa kuambuluisha bantu ba mu bitendelelu bikuabu ne miaba mishilashilangane bua kumanya ne: Yehowa Nzambi ke Mufuki wa muoyo.​—Mus. 36:9.

Paulo wakamba kabidi: ‘Yeye kabidi wakafuka bisamba bionso bia bantu, bafume mu muntu umue, wakatapulula bikondo biabu bidianjile kulongolola diambedi, ne mikalu ya miaba yabu yashikamabu. Wakenza nunku bua bakebe Nzambi, benda babubuta bua kumumonabu, kadi yeye kena netu kule kudi muntu ne muntu.’​—Bien. 17:26, 27.

Mushindu utudi tulongesha udi mua kuleja bantu bakuabu tshidi Nzambi utudi tutendelela. Yehowa udi wanyishila bantu ba mu bisamba bionso kakuyi kansungansunga bua kumukebabu ‘benda babubuta bua kumumonabu.’ Bia muomumue, tudi tuyikila ne bantu bonso batudi tupeta katuyi tubasunguluja. Tudi tuteta kuambuluisha bantu badi bitabuja Mufuki bua kudiabu nende bulunda budi mua kubafikisha ku masanka a tshiendelele. (Yak. 4:8) Kadi mmushindu kayi utudi mua kuambuluisha badi kabayi bitaba ne: Nzambi udiku? Tudi tuidikija tshilejilu tshia Paulo. Tangila tshivuaye muambe pashishe.

‘Mu Nzambi tudi ne muoyo, tudi tuendakana, tudi tuikala; bu muakafunda bafundi benu bakuabu ne: Tuetu kabidi tudi bana bende. Bua tuetu tudi bana ba Nzambi nunku, ki mbimpe bia tuetu kuelangana meji ne: Nzambi udi bu ngolo, anyi argent, anyi dibue.’​—Bien. 17:28, 29.

Bua Paulo kufikisha bantu bua kumutelejabu, wakatela mêyi a mufundi wa tusala uvua bena ku Atena bamanye bimpe uvuabu bitaba. Tuetu petu tudi tukeba mua kupetangana ne bateleji betu pa kuelangana nabu meji a malu adibu bamanye ne adibu bitaba. Tshilejilu tshivua Paulo muenze natshi mudimu mu mukanda wa Ebelu tshidi kabidi mua kuitabijija bantu lelu. Wakamba ne: ‘Bualu bua nzubu yonso udi muibakibue kudi mukuabu, kadi wakibaka bintu bionso nNzambi.’ (Eb. 3:4) Tuetu bafikishe bateleji betu ku dielangana meji ne tshilejilu etshi tshipepele, bidi mua kubambuluisha bua kuitaba bulelela bua malu atudi tubambila. Tangila bualu bukuabu bua mushinga budi mu dilongesha dia Paulo bua mua kulongesha bimpe: mbua kusaka bateleji ku ditumikila.

Leja mukadi dîba difimpakane

Paulo wakamba ne: ‘Diambedi Nzambi wakapitshishila bantu bikondo bia bupote buabu patupu, kadi katataka yeye udi wela mukenji ne: Bantu bonso badi kuonso bakudimune mitshima yabu; bua yeye wakasungula dituku didiye ulumbuluisha ba pa buloba mu buakane kudi muntu wakasungulaye.’​—Bien. 17:30, 31.

Padi Nzambi mulekele malu mabi enzeka bua mutantshi mukese mmutupeteshe bonso mpunga wa kumuleja tshidi muoyo wetu menemene. Mbia mushinga bua kutamba kuakula mudi dîba dishale dikese tshikondo tshietu etshi ne bua kuakula bashindike bua malu mimpe enzeka mu katupa kakese emu pikala Bukalenge butuadije kukokesha.​—2 Tim. 3:1-5.

Batu batuteleja mishindu mishilashilangane

‘Pakumvuabu bua dibika dia bafue, bakuabu bakaseka; kadi banga bakamba ne: Netumvue dîyi diebe kabidi bua bualu ebu. Pashishe, Paulo wakumuka munkatshi muabu. Kadi banga balume bakamulamata, bakitabuja.’​—Bien. 17:32-34.

Bamue bantu batu bitaba diakamue malu atudi tubalongesha; bua bakuabu kuitaba bitu pamuapa bikengela anu kupitshishaku tshikondo kampanda. Kadi padi malu matoke ne mapepele a bulelela atudi tulongesha ambuluisha nansha muntu umue bua kufika ku dimanya dilelela dia Yehowa, abi bidi bitusaka bua kuikala ne dianyisha kudi Nzambi bua mudiye wenza netu mudimu wa kukoka bantu kudi Muanende.​—Yone 6:44.

Malongesha atudi tupeta

Patudi tuela meji a malu adi mu muyuki wa Paulo, tudi mua kumanya malu a bungi a mushindu wa kumvuija bakuabu malongesha malelela adi mu Bible. Tuetu bikale ne diakalenga dia kuenza miyuki ya patoke mu tshisumbu, tudienzeje bua kuidikija Paulo pa kuakula ne bukalanga bua kuambuluisha bantu badi kabayi bena Kristo netu bua bumvue bulelela bua mu Bible ne babuitabe. Mbimpe tulongeshe malu a nunku matokesha bimpe, kadi tudimuke bua katupepeji malongesha a bantu bakuabu badi kabayi Bantemu badi mua kuikala balue mu bisangilu nansha. Kabidi patudi tuyisha, tudienzeje bua kufikisha bantu ku ditaba bitudi tuamba, tshibi tuakula ne bukalanga. Tuetu benze nanku, tudi bushuwa tulonda mubelu wa Paulo wa ‘kulamata ku diyisha’ dietu.

[Tshimfuanyi mu dibeji 30]

Paulo uvua uyisha malu matoke, mapepele, ne bukalanga

[Tshimfuanyi mu dibeji 31]

Tudi tuidikija Paulo patudi tumvuila batudi tuyisha