Dibikila bua muntu yonso

TELEJA MU

Dibikila bua muntu yonso

BADI babikila muntu yonso bua bualu kayi? Bua kutangila nzubu ya Bantemu ba Yehowa itubu babikila ne: Betele. Kudi Betele 118 mu matunga mashilangane. Bantu batu balua kutangila Betele batu misangu ya bungi baleja dianyisha diabu bua malu adibu bamonaku.

Pavua mulongi wa Bible mukuabu wa mu ditunga dia Mexique mumone muvua bantu ba bungi benzela Yehowa mudimu mukole ne disanka ku Betele, wakebeja ne: “Ntshinyi tshindi ne bua kuenza bua meme kulua panyi muena ku Betele?” Bakamuambila ne: “Tshia kumpala udi ne bua kuanji kutambula. Pashishe mbimpe ulue mpanda-njila wa pa tshibidilu.” Nsongalume au wakenza muvuabu bamuambile ne bidimu bibidi pashishe bakamubikila bua kulua ku Betele wa Mexique kukadiye muenze bidimu 20 mpindieu.

Betele udi umvuija tshinyi?

Mu muakulu wa tshiena-Ebelu, muaku “Betele” udi umvuija Nzubu wa Nzambi. (Gen. 28:19) Nzubu ya Betele ya mu matunga mashilangane idi yambuluisha bua kupatula Bible ne mikanda idi imumvuija, kuyitumina bantu ne kuambuluisha bisumbu bipite pa 100 000 bia Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima ne malongesha a mu Bible. Bena ku Betele batue ku 20 000 balume ne bakaji ba miaba mishilangane, bibidilu ne nsombelu mishilangane badi benzela Yehowa mudimu ne muoyo mujima bua kuambuluisha bena Kristo nabu ne bidibu nabi dijinga bua kumutendelela. Bantu bakadi benze bidimu bia bungi ku Betele badi benza mudimu pamue ne bansonga batshidi ne makanda a bungi. Ku dilolo ne ku ndekelu kua lumingu, bena ku Betele batu badisangisha ne bena mu bisumbu bidi pabuipi nabu ne baya nabu mu buambi. Panyima pa midimu yabu ya ku Betele, batu kabidi badilongela Bible, bajikija lutetuku ne benza malu abu makuabu.

Ku ngondo yonso batu bapesha muena mu dîku dia Betele yonso tu makuta tukese bua kukumbajaye majinga ende makuabu. Batu badia biakudia bimpe ne balala muaba muimpe. Nzubu ya Betele ki mmiasa mu mushindu wa batumone batuambe to, kadi mmiakaja bimpe. Bantu batu balua kutangila Betele batu bakema bua mankenda adi nawu nzubu eyi ne mushindu udibu balengeje mu mpangu, bua mudi mudimu wenzeka mu bulongame ne bua mutu bena ku Betele benza mudimu mu diumvuanga ne disanka. Muntu yonso udi wenza mudimu ne tshisumi, kadi abi kabiena bimupangisha bua kuenzela bakuabu malu mimpe to. Ku Betele kakutu lungenyi lua kansungasunga anyi lua kuditeka ku mutu kua bakuabu bua mudimu utudi tuenza to. Mudimu wonso wa ku Betele udi ne mushinga nansha wowu wa kukolopa, kulengeja bilongo, kulamba, kuenza mudimu wa dipatula mikanda anyi wa mu biro. Bena ku Betele batu benza mudimu mu buobumue bua kukuatshisha mudimu wa kuyisha udibu benza kudi Bantemu ba Yehowa.—Kolos. 3:23.

Tshidi bamue bena ku Betele bamba

Tuanjayi kumanya tshidi bamue bena mu dîku dia pa buloba bujima dia bena ku Betele bamba. Ntshinyi tshivua tshibasake bua kuya ku Betele? Tuangate tshilejilu tshia Mario. Pakaluaye Ntemu wa Yehowa, Mario uvua wenza mudimu uvua umupetesha makuta a bungi mu tshiapu kampanda tshia mu ditunga dia Allemagne tshivua tshienza mashinyi ne biamu bikuabu, ne uvua ne mushindu wa kuya kumpala bikole. Matuku makese panyima pa ditambula diende, wakaya kuambuluisha ku Betele wa mu ditunga diabu bua lumingu lumue. Bakamutuma bua kuambuluisha mu tshibambalu tshia dipatula dia mikanda. Mario wakamona dishilangana divua pankatshi pa bena ku Betele bavuaye wenza nabu mudimu ne bena mudimu ba mu tshiapu tshiabu. Ke yeye kuuja formilere bua kulua ku Betele bua kashidi. Nansha muvua balela bende ba bungi kabayi basue dipangadika diende adi, Mario udi ne disanka dia bungi dia kuenzela Yehowa mudimu ku Betele wa mu Allemagne.

Bantu ba bungi batu balua ku Betele nansha mudibu kabayi balonge tulasa tubandile anyi bikale ne dimanya kampanda dia pa buadi. Ke tshivua tshienzekele Abel ukadi muenze bidimu 15 ku Betele wa mu Mexique. Udi wamba ne: “Betele ntshilongelu tshia dikema buanyi meme. Mbandongeshe mua kuenza mudimu ne tshiamu tshia dipatula natshi mikanda ne mpindieu ndi mutshimanye mpala ne nyima. Ndi mumanye ne: meme mumbuke ku Betele ne dimanya dindi nadi edi, ndi mua kupeta mudimu wa makuta a bungi, kadi tshiakuikala ne nsombelu wa buena undi nende wa ditalala ne disanka, tshiyi ne dielakana anyi tshiyi ntembangana ne bakuabu bu mudibi bienzeka mu miaba ya bungi idi bantu benza midimu to. Ndi mmona ne: ndi mulonge kasala katambe buimpe kadi kangambuluishe bua kupeta dimanya ne kuenzela Nzambi mudimu bimpe. Nansha bu meme mulongele mu Iniversite wa mushindu kayi, tshivua mua kupeta masanka a mushindu eu to.”

Kuya kutangila Betele kudi mua kukukolesha

Kuya kutangila mutu mudimu wenzeka ku Betele kudi mua kuakaja malanda ebe ne Nzambi. Ke tshivua tshienzekele Omar wa mu Mexique. Mamuende wakamulongesha Bible. Kadi pakakumbajaye bidimu 17, Omar wakalekela kubuela mu bisangilu bia bena Kristo ne kuyisha. Kuluaye kuditua mu buenzavi ne dikeba dia mfranga. Pashishe pavuaye wenza mudimu mu kumpanyi kampanda ya mianda ya diyukidilangana ku nshinga, bakamutuma pende ne bantu bavua baye ku Betele wa Mexique bua kuleja biamu kampanda. Omar udi wamba ne: “Tuetu bamane kuleja biamu bituvua baye nabi, bena ku Betele bakaya netu benda batuleja nzubu yabu ne mutubu benza mudimu. Malu angakamona ne mushindu uvuabu batuenzela malu ne bulenga biakangelesha meji pa nsombelu umvua nende uvua kayi usankisha Yehowa. Ngakatuadijilula diakamue kubuela mu bisangilu ne kulonga Bible. Ngakatambula ngondo 6 meme mumane kuya kutangila nzubu ya Betele. Ndi ngela Yehowa tuasakidila bua dikankamija dimvua mupete pamvua muye kutangila Betele.”

Masahiko wa mu ditunga dia Japon uvua pende mukolele mu dîku dia Bantemu. Kadi wakatuadija kuela meji ne: nsombelu wa bena Kristo udi umupangisha bua kuenza malu mudilekelele. Wakadifila bikole mu malu a tulasa ne kulekela kubuela mu bisangilu ne kuyisha. Masahiko udi uvuluka ne: “Dituku dikuabu bena mu dîku dietu ne bena Kristo bakuabu batuvua tusomba nabu bakangata dipangadika dia kuya kutangila Betele. Bu muvua bena mu dîku dietu bangela mutoyi, ngakaya nabu. Tuetu bamane kunyunguluka Betele mujima, ngakadiumvua bimpe bitambe. Tshitu muanji kuenza luendu lua mushindu au ne balunda banyi bavua kabayi Bantemu to. Dijinga dianyi dia kuikala ne nsombelu wa bena Kristo diakadiunda ne ngakalomba bua kundongeshabu Bible.” Patudi tuakula apa Masahiko udi wenza mudimu wa ku dîba ne ku dîba mu tshisumbu tshiabu.

Muanetu wa bakaji mukuabu wa mu ditunga dia France wakaya mu tshimenga tshia Moscou mu ditunga dia Russie bua kuenzamu mudimu. Momu amu, katshivua kabidi umonangana ne Bantemu ba Yehowa to, ne malanda ende ne Yehowa akateketa. Wakaditua mu buenzavi ne ndekelu wa bionso bakamusela kudi muntu uvua kayi Ntemu. Pashishe muanetu wa bakaji mukuabu uvua mukole mu ditabuja wakalua ufumina mu France bua kumutangila. Bobu kuya nende mu tshimenga tshia Saint Petersburg bua kuya kutangila Betele. Wakafunda wamba ne: “Patuakafika ku Betele, bakatuakidila ne disanka dia bungi ne bualu ebu buakandenga bikole. Kuvua ditalala dia katshia ne katshia. Ngakamona ne: nyuma wa Yehowa uvua muaba au. Meme kudiebeja ne: Bua tshinyi mvua muenze tshilema tshia kupatuka mu bulongolodi bua Yehowa? Panyima pa diya kutangila Betele adi, ngakalomba Yehowa bua angambuluishe ne meme kutuadija kulongesha bana banyi ba bakaji Bible ne tshisumi tshia bungi.” Ntemu eu uvua mutekete mu ditabuja wakapeta bukole ne kuya kumpala mu mudimu wa Yehowa nangananga pavuaye muye kutangila Betele.

Netuambe tshinyi bua tshidi bantu badi kabayi bibidilangane ne Bantemu mua kumvua padibu baya kutangila Betele? Mu 1988 Alberto uvua muditua mu malu a tshididi bikole wakaya kutangila Betele wa mu ditunga dia Brésil. Wakakema bikole bua mankenda, bulongame ne bua mushindu uvuabu benza midimu yonso patoke. Matuku makese kumpala kua kuyaye kutangila Betele, Alberto uvua muye kutangila bukonde buende uvua wenza mudimu wa buakuidi mu nzubu ya badiambike ba bena Katolike. Alberto wakamona dishilangana bualu udi wamba ne: “Mu nzubu ya badiambike badi benza malu onso anu mu musokoko.” Matuku makese panyima pa yeye mumane kuya kutangila Betele, wakitaba bua kulonga Bible, kulekelaye malu a tshididi ne mpindieu ukadi mukulu mu tshisumbu tshiabu.

Luaku utangile Betele

Bantu ba bungi batu benza muabu muonso bua kuya kutangila nzubu ya Betele wa mu ditunga diabu. Tshilejilu mu Brésil, Paulo ne Eugenia bakalama makuta munkatshi mua bidimu binayi bua kumona mua kuenza luendu lua kilometre 3 000 mu mashinyi bua kuya kutangila Betele wa mu ditunga diabu. Badi bamba ne: “Bionso bituvua benze bua kufikamu kabivua tshianana to, bualu mpindieu tudi bamanye bimpe mudi malu enzeka mu bulongolodi bua Yehowa. Patutu tumvuija balongi betu ba Bible mutu mudimu wenzeka ku Betele, batu imue misangu batuebeja ne: ‘Nukatuku penu bafikaku anyi?’ Mpindieu tudi mua kuamba ne dishindika dionso ne: Eyowa.”

Kudiku Betele mu ditunga dienu anyi mu ditunga didi pabuipi ne dienu anyi? Tudi tukulomba bua uya kutangila nzubu ya Betele. Kakuyi mpata, nebakuakidile bimpe bitambe ne neupete bukole bua kutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu.