Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Utuku wa kumpala mu dipesha bena Kristo nebe buneme anyi?

Utuku wa kumpala mu dipesha bena Kristo nebe buneme anyi?

Utuku wa kumpala mu dipesha bena Kristo nebe buneme anyi?

‘Mu dinanga dia bana benu ba mu Kristo nunangangane, muntu ne muntu; mu buneme muntu ne muntu ateke mukuabu kumpala.’​—LOMO 12:10.

1, 2. (a) Mmubelu kayi uvua Paulo mufile mu mukanda wende uvuaye mufundile bena Lomo? (b) Nkonko kayi ituakonkonona?

MU MUKANDA uvua mupostolo Paulo mufundile bena Lomo, wakaleja mudibi ne mushinga bua bena Kristo kunangangana mu tshisumbu. Wakatuvuluija ne: dinanga dietu didi ne bua kuikala ‘kadiyi lubombo.’ Wakakula kabidi bua ‘dinanga dia bana betu ba mu Kristo’ ne kulejaye ne: tudi ne bua kunangangana bu bana ba muntu.​—Lomo 12:9, 10a.

2 Kunangangana bu bana ba muntu kudi kumvuija malu a bungi kupita kusankidila bantu bakuabu. Dinanga dia mushindu eu didi ne bua kumuenekela mu bienzedi, bualu muntu udi umona ne: tudi bamunange ku malu atudi tumuenzela. Ke bualu kayi Paulo wakamba ne: ‘Mu buneme muntu ne muntu ateke mukuabu kumpala.’ (Lomo 12:10b) Kupesha bantu bakuabu buneme kudi kumvuija tshinyi? Bua tshinyi mbimpe tuikale ba kumpala mu dipesha bena Kristo netu buneme? Mmunyi mutudi mua kuenza nunku?

Kunemeka bantu ne kubapa buneme

3. Muaku “buneme” udi umvuija tshinyi bilondeshile tshiena Ebelu ne tshiena Greke?

3 Muaku munene wa mu tshiena Ebelu udibu bakudimune “buneme” udi umvuija “bujitu.” Muntu udibu bapesha buneme badi bamuangata ne bujitu ne bamutua mushinga. Batu kabidi bakudimuna muaku umue umue wa mu tshiena Ebelu eu mu Bible ne: “butumbi” bua kuleja mudibu bangata muntu udibu bapeshe buneme ne mushinga wa bungi menemene. (Gen. 45:13) Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune mu Bible ne: buneme anyi “butumbi” udi umvuija kutua muntu mushinga, kumuanyisha, kumumona mikolo bunene. (Luka 14:10) Bushuwa, bantu batudi tupesha buneme badi ne mushinga ku mêsu kuetu.

4, 5. Mmunyi mudi kupesha muntu buneme ne kumunemeka bipetangana? Umvuija.

4 Kupesha bantu bakuabu buneme kudi kumvuija tshinyi? Kudi kutuadija ne kubanemeka. Batu batamba kuakula bua “buneme” ne “kanemu” musangu umue bualu miaku eyi idi ipetangana bikole. Kupesha muntu buneme kudi kumuenekela ku mushindu utudi tumunemeka. Mu mêyi makuabu, kunemeka muanetu mmushindu utudi tumumona, kadi kumupesha buneme mmushindu utudi tumuenzela malu.

5 Mmunyi mudi muena Kristo mua kupesha bena Kristo nende buneme bikalaye kayi ubanemeka ne muoyo mujima? (3 Yone 9, 10) Bua kupesha bana betu buneme bua bushuwa ne budi bunenga, tudi ne bua kubanemeka ne muoyo mujima anu bu mudi tshintu mua kutoloka ne kukola padibu batshikuna mu buloba buimpe. Patudi katuyi tunemeka muntu ne muoyo mujima tudi mua kumupesha buneme bua tshidingishilu ne nebufike anu kudijika. Ke bualu kayi kumpala kua Paulo kufila mubelu wa kupeshangana buneme uvua muanji kuamba ne: ‘Dinanga dienu dikale kadiyi ne lubombo.’​—Lomo 12:9; bala 1 Petelo 1:22.

Tuleje bantu badi bafuka ‘ne tshimfuanyikiji tshia Nzambi’ buneme

6, 7. Bua tshinyi tudi ne bua kunemeka bakuabu?

6 Bu mudi kunemeka muntu ne muoyo mujima kuikale ne mushinga bua kumuleja buneme, katupu muoyo malu a mu Bible adi atusaka bua kunemeka bana betu bonso. Ke bualu kayi tukonkononayi abidi a ku malu aa.

7 Bantu bavua bafukibue ‘ne tshifuanyikiji tshia Nzambi’ bashilangane ne bifukibua bikuabu bia pa buloba. (Yak. 3:9) Ke bualu kayi tudi ne ngikadilu ya buena ya Nzambi bu mudi dinanga, meji ne buakane. Tumone kabidi tshitudi bapete kudi mufuki wetu. Bible udi wamba ne: ‘Yehowa, wewe wakuteka butumbi buebe pa mutu pa diulu! Bualu bua wakuvuija muntu kunyima kua Nzambi anu kakese, wakamuasa tshifulu tshia butumbi ne buneme.’ (Mus. 8:1, 4, 5; 104:1) * Nzambi mmupeshe bantu bonso ndambu wa butumbi, lumu ne buneme. Nunku patudi tupesha muntu mukuabu buneme budi bumuakanyine, tudi tuleja mutudi tuanyisha Yehowa uvua mupeshe bantu buneme. Bikalaku malu majalame adi atusaka bua kunemeka bantu bonso, nunku tudi ne bua kutamba kunemeka bena Kristo netu bikole.​—Yone 3:16; Gal. 6:10.

Tudi bana ba muntu

8, 9. Mbualu kayi budi butusaka bua kunemeka bena Kristo netu buvua Paulo muambe?

8 Paulo wakaleja bualu bukuabu budi butusaka bua kunemekangana. Kumpala kua yeye kufila mubelu wa kupeshangana buneme wakamba ne: ‘Mu dinanga dia bana benu ba mu Kristo nunangangane.’ Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune muaba eu ne: ‘Kunangangana’ udi umvuija dinanga dikole didi dituangaja bena mu dîku ne dibasaka bua kuambuluishangana. Nunku pavua Paulo muakule bua dinanga edi, uvua uleja ne: malanda adi pankatshi pa bena mu tshisumbu adi ne bua kuikala makole, badi ne bua kunangangana anu bu bena mu dîku didi mu buobumue. (Lomo 12:5) Tumanye kabidi ne: mêyi aa Paulo wakaafundila bena Kristo bela manyi bavua Yehowa muangate bu bana bende. Nunku mu ngumvuilu kampanda, bavua bana ba muntu. Ke bualu kayi bena Kristo bela manyi ba mu matuku a Paulo bavua ne bua kunemekangana bikole. Ke mudibi kabidi bua bena Kristo bela manyi ba lelu.

9 Netuambe tshinyi bua bena mu tshisumbu tshia ‘mikoko mikuabu’? (Yone 10:16) Nansha mudi Nzambi kayi muanji kubangata bu bana bende, badi pabu mua kubikilangana ne: “muanetu” bualu badi mu dîku dia bena Kristo ba pa buloba bujima. (1 Pet. 2:17; 5:9) Nunku bena mu tshisumbu tshia mikoko mikuabu bobu bumvue bua tshinyi badi babikilangana “muanetu,” bualu ebu nebubasake bua kunemeka bena Kristo nabu bakuabu ne muoyo umue.​—Bala 1 Petelo 3:8.

Bua tshinyi mbimpe kupeshangana buneme?

10, 11. Bua tshinyi kunemeka bantu ne kubapesha buneme kudi ne mushinga?

10 Bua tshinyi kunemeka bantu ne kubapesha buneme kudi ne mushinga? Bualu patudi tupesha bana betu bena Kristo buneme, tudi tukeba nsombelu muimpe ne buobumue mu tshisumbu tshijima.

11 Tudi bamanye ne: kuikala mu malanda mimpe ne Yehowa ne kupeta diambuluisha dia nyuma wende ke malu manene adi atupesha tuetu bena Kristo balelela bukole. (Mus. 36:7; Yone 14:26) Padi bena Kristo netu baleja mudibu batuangata ne mushinga, bidi bitukolesha kabidi. (Nsu. 25:11) Tudi tudiumvua bimpe padi muntu utuambila anyi utuenzela bualu budi buleja mudiye utunemeka. Bidi bitupesha bukole bua kutungunuka ne kuendela mu njila wa muoyo ne disanka ne disuminyina. Kakuyi mpata bikadi bikufikile bua kudiumvua nunku.

12. Mmunyi mudi yonso wa kutudi mua kukeba nsombelu muimpe wa dinanga mu tshisumbu?

12 Bu mudi Yehowa mumanye mutudi basue bua bakuabu batunemeke, udi utusaka ku diambuluisha dia Dîyi diende bua ‘kunemekangana ne disuminyina.’ (Lomo 12:10, MMV; bala Matayo 7:12.) Bena Kristo bonso badi balonda mubelu udi wambuluisha mu bikondo bionso eu badi bakeba nsombelu muimpe wa dinanga munkatshi mua bana betu bena Kristo. Ke bualu kayi tudi ne bua kudiela lukonko elu ne: ‘Mmusangu kayi wa ndekelu umvua muambile anyi muenzele muanetu kampanda wa mu tshisumbu bualu budi buleja mundi mmunemeka bikole?’​—Lomo 13:8.

Yonso wa kutudi udi ne bua kupesha bakuabu buneme

13. (a) Mbanganyi badi ne bua kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme? (b) Ntshinyi tshidi mêyi a Paulo adi mu Lomo 1:7 aleja?

13 Mbanganyi badi ne bua kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme? Bible udi uleja ne: bakulu bena Kristo badi ne bua kuikala ‘bifuanyikiji bimpe’ bua tshisumbu. (1 Pet. 5:3) Bulelela, bakulu batu bafila tshilejilu tshimpe mu malu a bungi. Bu mudibu balami ba mikoko, badi ne bua kuikala ba kumpala mu dipesha bena Kristo bakuabu ne bakulu nabu buneme. Tshilejilu, padi bakulu badisangisha bua kuyukila bua majinga a tshisumbu, badi bapeshangana buneme padibu bateleja padi yonso wa kudibu wakula. Badi bapeshangana kabidi buneme padibu bangata malu ne ngenyi idi bakulu bakuabu bafila ne mushinga dîba didibu bangata dipangadika dia ndekelu. (Bien. 15:6-15) Kadi tudi ne bua kuvuluka ne: pavua Paulo mufundile bena Lomo, kavua mufundile anu bakulu to, kadi uvua mufundile tshisumbu tshijima. (Lomo 1:7) Nunku mubelu wa kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme udi ututangila tuetu bonso.

14. (a) Leja dishilangana didi pankatshi pa kupeshangana buneme ne kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme. (b) Nkonko kayi itudi mua kudiela?

14 Tukonkonone kabidi bualu bukuabu budi mu mubelu wa Paulo eu. Kavua mubele bena Kristo nende ba mu Lomo anu bua kupesha bakuabu buneme to, kadi bua kuikala ba kumpala mu dibapesha buneme. Ndishilangana kayi didi muaba eu? Tuangate tshilejilu etshi. Mulongeshi udiku mua kusaka balongi bakadi bamanye kubala bua kulonga mua kubala anyi? Tòo. Bualu bakadi bamanye mua kubala. Kadi mulongeshi neambuluishe balongi aba bua kumanya kubala bimpe. Bia muomumue, dinanga didi ditusaka bua kupeshangana buneme ntshimanyinu tshia bena Kristo balelela. (Yone 13:35) Kadi anu bu mudi balongi bakadi bamanye kubala mua kudienzeja bua kumanya kubala bimpe, ke mutudi petu mua kudienzeja bua kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme. (1 Tes. 4:9, 10) Nunku yonso wa kutudi udi ne bua kupesha bakuabu buneme. Tudi mua kudiebeja ne: ‘Ke tshintu ngenza anyi? Ntu nkebaku mishindu ya kupesha bakuabu buneme mu tshisumbu anyi?’

Tupeshe ‘bapele’ buneme

15, 16. (a) Patudi tupesha bakuabu buneme, mbanganyi batudi katuyi mua kupua muoyo? Bua tshinyi? (b) Ntshinyi tshialeja mutudi tunemeka bana betu bonso ne muoyo mujima?

15 Patudi tupeshangana buneme mu tshisumbu, mbanganyi batudi katuyi mua kupua muoyo? Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: ‘Udi ufuila mupele luse udi usombesha Yehowa bintu; yeye neamuenzele bimpe ku buimpe buakumuenzelaye.’ (Nsu. 19:17) Mmunyi mudi mubelu udi mu mvese eu mua kutusaka bua kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme?

16 Tudi bamanye ne: bantu ba bungi batu basue kupesha badi ku mutu kuabu buneme, kadi bantu bamue bamue aba badi mua kuikala bapepeja anyi kabayi banemeka bantu badi kuinshi kuabu. Kadi Yehowa kena nunku to. Udi wamba ne: ‘Badi bantumbisha nembatumbishe.’ (1 Sam. 2:30; Mus. 113:5-7) Yehowa udi upesha bantu bonso badi bamuenzela mudimu ne bamutumbisha buneme. Kena upepeja ‘bapele’ to. (Bala 1 Samuele 2:8; 2 Kul. 16:9) Tudi basue kuidikija Yehowa. Nunku bituikala basue kumanya mutudi tupesha bakuabu buneme, tudi ne bua kudiebeja ne: ‘Mmunyi muntu mmona bantu bapuekele anyi badi kabayi ne majitu mu tshisumbu?’ (Yone 13:14, 15) Diandamuna dia lukonko elu didi dileja mushindu utudi tunemeka bakuabu.​—Bala Filipoi 2:3, 4.

Tudi tupesha bakuabu buneme patudi tupitshisha dîba dietu bua bualu buabu

17. Mmushindu kayi munene utudi mua kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme? Bua tshinyi bidi nunku?

17 Mmushindu kayi munene utudi mua kuikala ba kumpala mu dipesha bakuabu buneme mu tshisumbu? Patudi tufila dîba dietu bua kubambuluisha. Bua tshinyi bidi nunku? Bu mutudi bena Kristo tudi ne malu a bungi a kuenza, ne malu a bungi a mushinga a mu tshisumbu adi atuangata dîba dia bungi. Ke bualu kayi tudi tuangata dîba ditudi nadi ne mushinga. Tudi tumona kabidi ne: katuena ne bua kulomba bua bana betu bapitshishe mêba a bungi mu bualu buetu to. Bia muomumue, tudi tuanyisha padi bantu bakuabu mu tshisumbu bumvua ne: kabena ne bua kutuenzeja bua kupitshisha dîba dietu dia bungi bua kubambuluisha.

18. Bilondeshile tshimfuanyi tshia mu dibeji 18, mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi basue kufila dîba dietu bua kuambuluisha bena Kristo netu?

18 Nansha nanku, tudi kabidi bamanye (nangananga bakulu mu tshisumbu) ne: patudi tuitaba ne muoyo umue bua kulekela midimu yetu bua kuambuluisha bena Kristo netu tudi tuleja mutudi tubanemeka. Mmushindu kayi? Padi yonso wa kutudi wimanyika midimu yende bua kuambuluisha bana betu, udi wenza anu bu udi ubambila ne: ‘Nudi ne mushinga wa bungi ku mêsu kuanyi, ke bualu kayi ndi ne bua kupitshisha dîba dianyi bua kunuambuluisha pamutu pa kutungunuka ne tshindi ngenza.’ (Mâko 6:30-34) Bia muomumue, patudi tubenga kuimanyika midimu yetu bua kuambuluisha bana betu, badi mua kumona ne: tudi tubangata ne mushinga mukese. Tudi bamanye ne: imue misangu kutu malu adi akengela kuenza ne lukasa lukasa, katuyi tuakosa to. Kadi ditaba anyi dibenga kufila dîba dietu bua kuambuluisha bana betu didi dileja mutudi tubanemeka ne muoyo mujima anyi katuyi tubanemeka.​—1 Kol. 10:24.

Tudisuike bua kuikala ba kumpala

19. Pa kumbusha kufila dîba dietu, mmushindu mukuabu kayi utudi mua kupesha bana betu buneme?

19 Kudi mishindu mikuabu minene itudi mua kupesha bena Kristo netu buneme. Tshilejilu, patudi tufila dîba dietu bua kubambuluisha, tudi kabidi ne bua kubateleja. Yehowa udi kabidi tshilejilu mu bualu ebu. Mukalenge Davidi wakamba ne: ‘Mêsu a Yehowa adi kudi bakane, ne matshi ende adi buashi ku kudila kuabu.’ (Mus. 34:15) Tudi tudienzeja bua kuidikija Yehowa patudi tufila ntema yetu yonso bua kuteleja bana betu, nangananga badi balua kutulomba diambuluisha. Tuetu benze nunku, tudi tubapesha buneme.

20. Mmalu kayi adi atangila kupesha bakuabu buneme atudi ne bua kuvuluka?

20 Anu mutudi babilonge, tudi ne bua kuvuluka bua tshinyi tudi ne bua kunemeka bena Kristo netu ne muoyo mujima. Tudi kabidi ne bua kukeba mishindu ya kuikala ba kumpala mu dipesha bantu bonso buneme, nansha bapele. Tuetu tuenza malu aa, netukoleshe dinanga dia buwetu ne buobumue mu tshisumbu. Nunku tuetu bonso tutungunuke ne kupeshangana buneme ne nangananga tuikale ba kumpala mu dipeshangana buneme. Udiku mudisuike bua kuenza nunku anyi?

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 7 Malu adi Davidi muambe mu Musambu wa 8 adi kabidi a tshiprofete, akula bua muntu mupuangane Yezu Kristo.​—Eb. 2:6-9.

Udi muvuluke anyi?

• Mmunyi mudi kupesha bakuabu buneme ne kubanemeka kupetangana?

• Mmalu kayi adi atusaka bua kupesha bena Kristo netu buneme?

• Bua tshinyi mbimpe kupeshangana buneme?

• Mmishindu kayi itudi mua kupesha bena Kristo netu buneme?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Mmunyi mutudi mua kupesha bena Kristo netu buneme?