Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nuenu bansonga, Dîyi dia Nzambi dinulombole

Nuenu bansonga, Dîyi dia Nzambi dinulombole

Nuenu bansonga, Dîyi dia Nzambi dinulombole

‘Peta meji, upete biebe dijingulula dia mianda.’​—NSU. 4:5.

1, 2. (a) Ntshinyi tshivua tshiambuluishe mupostolo Paulo bua kutshimuna mvita ivuaye nayi? (b) Mmunyi muudi mua kupeta meji ne dijingulula dia malu?

UDI mumanye muntu uvua muambe ne: ‘Pandi musue kuenza bimpe, bubi budi nanyi’ anyi? Mupostolo Paulo ke uvua muambe nanku. Nansha muvua Paulo munange Yehowa, bivua bimukolela imue misangu bua kuenza malu mimpe. Mmunyi muvuaye udiumvua bua mvita ivuaye uluangana munda muende? Wakamba muvuaye ‘muena majiya.’ (Lomo 7:21-24) Udiku umvua muvua Paulo udiumvua anyi? Bituku bikukolela imue misangu bua kuenza malu mimpe anyi? Dîba adi, utu udiumvua bibi bu muvua Paulo udiumvua anyi? Bikalabi nanku, kuteketshi mu maboko to. Paulo wakatantamena ntatu yende ne wewe pebe udi mua kuyitantamena.

2 Paulo wakatantamena ntatu yende bualu uvua mulekele ‘mêyi malenga’ amulombola. (2 Tim. 1:13, 14) Ke bualu kayi wakapeta meji ne dijingulula dia malu biakamuambuluisha bua kupita bimpe ne ntatu ne kuangata mapangadika mimpe. Yehowa Nzambi udi mua kukuambuluisha bua kupeta meji ne dijingulula dia malu. (Nsu. 4:5) Mmufile mibelu mimpe mitambe mu Dîyi diende. (Bala 2 Timote 3:16, 17.) Tukonkonone mudi mibelu ya mu Bible mua kukuambuluisha bua kutumikila baledi bebe, bua kumanya mua kutula makuta ne paudi pa nkayebe.

Dîyi dia Nzambi dikulombole mu dîku

3, 4. Bua tshinyi bidi mua kukukolela bua kutumikila mikenji ya baledi bebe? Kadi bua tshinyi baledi bebe badi bakuelela mikenji?

3 Bidiku bikukolela bua kutumikila mikenji ya baledi bebe anyi? Bua tshinyi? Bidi mua kuikala nunku bualu udi musue kudienzela amue malu nkayebe ne ki mbibi to. Bidi bileja ne: udi wenda ukola. Kadi paudi ku mbelu, udi ne bua kutumikila baledi bebe.​—Ef. 6:1-3.

4 Kujingulula tshidi baledi bebe bakuelela mikenji ne tshidibu bakulombela bua kuenza malu kampanda kudi mua kukuambuluisha bua wewe kubatumikila. Udi mua kuikala udiumvua bu Brielle * nsongakaji wa bidimu 18 uvua muambe bua baledi bende ne: “Badi benza malu anu bu ne: kabavua pabu ne bidimu bindi nabi ebi to. Ki mbasue bua ndeje luanyi lungenyi, ngangate mapangadika anyi ngikale panyi muntu mukole.” Anu bu Brielle, udi mua kumona ne: baledi bebe kabena bakulekela udienzela malu bu muudi musue. Kadi badi bakuelela mikenji nangananga bualu badi baditatshisha buebe wewe. Baledi bena Kristo mbamanye kabidi ne: nebalumbulule kumpala kua Yehowa bua mushindu udibu bakukolesha.​—1 Tim. 5:8.

5. Mmunyi mudi kutumikila baledi bebe mua kukuambuluisha?

5 Kutumikila mikenji ya baledi bebe kudi anu bu kufuta dibanza diudi nadi kudi muntu uvua mukupeshe bintu bia kupana. Wewe umufuta makuta ende bimpe, neikale ukupesha bintu bikuabu bia kupana kakuyi lutatu. Bia muomumue, udi ne dibanza dia kunemeka ne kutumikila baledi bebe. (Bala Nsumuinu 1:8.) Paudi ubatumikila kakuyi lutatu, nebakulekele udienzela malu a bungi. (Luka 16:10) Kadi wewe utungunuka ne kushipa mikenji idibu bakuelela, kukemi bua kumona bakepesha malu audi ne bua kudienzela.

6. Mmunyi mudi baledi mua kuambuluisha bana bua kutumikila?

6 Tshilejilu tshia baledi tshidi mua kuambuluisha bana babu bua kutumikila mikenji idibu babelela. Mushindu udibu batumikila mikenji ya Yehowa udi ne bua kuleja ne: mikenji yende mmimpe. Nebiambuluishe bana babu bua kumanya ne: mbimpe kutumikila mikenji idi baledi babelela. (1 Yone 5:3) Bible udi uleja kabidi misangu ivua Yehowa mupeshe bantu bende mushindu wa kulejabu luabu lungenyi mu amue malu. (Gen. 18:22-32; 1 Bak. 22:19-22) Kudiku bikondo bidi baledi mua kupesha bana babu mushindu wa kulejabu luabu lungenyi mu bualu kampanda anyi?

7, 8. (a) Ndutatu kayi lutu bamue bana bapeta? (b) Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua dinyoka dikuambuluishe?

7 Bansonga badi mua kupeta kabidi lutatu lua kuitaba bualu budi baledi babu bababanda nabu budibu bamona ne: ki mbulelela to. Imue misangu, udi mua kudiunvua anu bu Craig wakamba ne: “Mvua mmona mamu anu bu mpulushi uvua ukeba misangu yonso bilema bimvua muenze.”

8 Misangu ya bungi padibu batunyoka, tudi mua kumona ne: badi batubanda ne bualu butudi katuyi benze to. Bible udi uleja ne: bitu bikole bua kuitaba dinyoka nansha diodi diakanyine. (Eb. 12:11) Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua dinyoka dikuambuluishe? Bualu bua mushinga buudi ne bua kumanya mbua ne: baledi bebe badi mua kuikala bakunyoka bualu mbakunange. (Nsu. 3:12) Mbasue bua wikale ne bikadilu bimpe ne wepuke bikadilu bibi. Imue misangu, baledi bebe badi bamona ne: padibu kabayi bakunyoka, bidi biumvuija ne: mbakukine. (Bala Nsumuinu 13:24.) Umanye kabidi ne: bilema bitu muntu wenza bitu pabi bimulongesha. Nunku padi baledi bebe bakutandisha, keba malu adi ne mushinga mu bidibu bakuambila. Bible udi wamba ne: ‘Kupeta meji kudi kutamba kupeta kua argent buimpe, ne makasa adiwu alubulula adi atamba tshiamu tshia or bulengele.’​—Nsu. 3:13, 14.

9. Pamutu pa bana kumonabu dinyoka mu mushindu mubi, ntshinyi tshidibu mua kuenza?

9 Baledi badi mua kuenza bilema. (Yak. 3:2) Padibu bakunyoka, badi mua kuakula imue misangu bibi. (Nsu. 12:18) Ntshinyi tshidi mua kusaka baledi bebe bua kuakula mushindu eu? Badi mua kuikala ne dibungama anyi badi mua kuikala bamona tshilema tshiebe bu ne: mbapangile bualu kampanda. Pamutu pa wewe kutungunuka ne kumona bualu ebu mu mushindu mubi, udi mua kuanyisha mudi baledi bebe baditatshisha bua kukuambuluisha. Wewe wanyisha mibelu, nebikuambuluishe pawakola.

10. Mmunyi muudi mua kuanyisha mikenji ya baledi bebe ne dinyoka diabu?

10 Udiku musue bikale bipepele bua kuanyisha mikenji ya baledi bebe ne dinyoka diabu anyi? Bikalabi nanku, udi mua kulongolola mushindu uudi uyukila nabu. Mmunyi muudi mua kuenza nanku? Bualu bua kumpala mbimpe kuteleja. Bible udi wamba ne: ‘Muntu yonso umvue biende lubilu, atukije kayi muanji kuakula, kakuatshi tshiji lubilu.’ (Yak. 1:19) Pamutu pa kudibingisha ne lukasa, anji dikanda ne teleja tshidi baledi bebe bakuambila. Imanyina pa bidibu bakuambila, ki mpa mushindu udibu bakuambilabi. Pashishe itaba ne kanemu kuonso bilema biebe. Wewe muenze nunku, nebamone ne: udi mumvue tshidibu bakuambile. Ntshinyi tshiudi mua kuenza wewe musue kumvuija tshiudi muambe anyi muenze? Misangu ya bungi, bitu bimpe ‘kukanda mishiku’ too ne paudi ukumbaja tshidi baledi bebe bakulombe. (Nsu. 10:19) Padi baledi bebe bamona ne: udi mubateleje, badi mua kukuteleja pabu bimpe. Wewe wenza malu mushindu eu neuleje ne: Dîyi dia Nzambi didi dikulombola.

Dîyi dia Nzambi dikulombole mu ditula dia makuta

11, 12. (a) Ntshinyi tshidi Dîyi dia Nzambi ditulomba bua kuenza bua bualu bua makuta? Bua tshinyi? (b) Mmunyi mudi baledi bebe mua kukuambuluisha bua kumanya mua kutula makuta?

11 Bible udi wamba ne: ‘Biuma bidi ne dikuatshisha.’ Kadi mvese eu udi uleja kabidi ne: meji adi ne mushinga wa bungi kupita biuma. (Muam. 7:12) Dîyi dia Nzambi didi ditulomba bua kuikala ne mmuenenu muimpe bua makuta, katuanangi to. Bua tshinyi ki mbimpe kunanga makuta? Tuangate tshilejilu etshi: kele katue kadi mua kuambuluisha muntu udi wenza mudimu ku tshikuku. Kadi koku kele kamue kamue aku kadi mua kutapa bibi muntu udi kayi mumanye mua kuenza naku mudimu bimpe. Bia muomumue, tuetu ne mmuenenu muimpe bua makuta adi mua kutuambuluisha. Kadi bantu badi ‘basue kuikala babanji’ batu misangu ya bungi bajimija balunda ne banyanga malanda ne bena mu dîku ne malanda abu ne Nzambi. Dîba adi, badi badisunsula “mubidi wonso ne tunyinganyinga tua bungi.”​—Bala 1 Timote 6:9, 10.

12 Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kumanya mua kutula makuta bimpe? Udi mua kuebeja baledi bebe bakuleje muudi mua kutula makuta ne kulama makuabu. Solomo wakafunda ne: ‘Muena meji umvue biende, adiunde mu malu adibu bamuyisha; muena dijingulula dia malu apete meji adi amukuatshisha bua kuenza bimpe.’ (Nsu. 1:5) Nsongakaji mukuabu diende Anna wakalomba baledi bende mibelu. Udi wamba ne: “Tatu wakandongesha mua kumanya kutula makuta ne kulama makuabu ne kundeja mudibi ne mushinga bua kubenga kuatulakaja.” Mamuende wakamulongesha pende malu mimpe. Anna udi wamba ne: “Wakandeja buimpe bua kukonka mishinga ya bintu miaba ya bungi kumpala kua kubisumba.” Bualu ebu mbuambuluishe Anna bishi? Udi wamba ne: “Mpindieu ndi mumanye mua kulama makuta. Ndi ntangila bimpe makuta andi ntula bua kuikala ne ditalala dia mu lungenyi didi muntu upeta padiye wepuka mabanza.”

13. Mmunyi muudi mua kudikanda paudi usua kutula makuta?

13 Udi mua kudimona ne mabanza a bungi wewe usumba bintu kuyi wela meji anyi utula makuta anu bua kudileja kudi balunda bebe. Ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha bua kuepuka mateyi aa? Udi ne bua kudikanda paudi usua kutula makuta. Ke tshitu Ellena udi ne bidimu 20 ne bia mu njila wenza. Udi wamba ne: “Pantu mpatuka ne balunda banyi, ntu ndilongolola ne mmanya bungi bua makuta andi ne bua kutula. . . . Ndi mumone ne: mbimpe kuya kusumba bintu ne balunda badi bamanye mua kutula makutu abu ne badi bankankamija bua kuanji kukonka mishinga ya bintu ne kubenga kusumba tshintu musangu umue.”

14. Bua tshinyi udi ne bua kudimukila “mashimi a biuma”?

14 Kukeba makuta ne kumanya kuatula kudi ne mushinga mu nsombelu. Kadi Yezu wakamba ne: disanka dilelela didi kudi bantu badi ‘bapele mu mitshima yabu’ anyi badi banange malu a mu nyuma. (Mat. 5:3) Wakamba ne: bintu bu mudi “mashimi a biuma” bidi mua kupangisha muntu bua kubengaye kutabalela malu a mu nyuma. (Mâko 4:19) Ke bualu kayi bidi ne mushinga bua wewe kulekela Dîyi dia Nzambi dikulombola ne kuikala ne mmuenenu muimpe bua makuta.

Dîyi dia Nzambi dikulombole paudi nkayebe

15. Ndîba kayi didi lulamatu luebe kudi Nzambi mua kutetshibua bikole?

15 Ndîba kayi didi lulamatu luebe kudi Nzambi lutetshibua bikole, mpaudi ne bantu bakuabu anyi peshi paudi pa nkayebe? Paudi mu kalasa anyi ku mudimu, udi udimukila tshintu tshionso tshidi mua kunyanga malanda ebe ne Nzambi. Kadi paudi ujikija lutetuku, mbipepele bua kulengulula mikenji idi itangila bikadilu bilenga.

16. Bua tshinyi udi ne bua kutumikila Yehowa nansha paudi pa nkayebe?

16 Bua tshinyi udi ne bua kutumikila Yehowa paudi pa nkayebe? Vuluka ne: udi ne mushindu wa kubungamija Yehowa anyi kumusankisha. (Gen. 6:5, 6; Nsu. 27:11) Malu audi wenza adi atangila Yehowa bualu ‘udi ukutabalela.’ (1 Pet. 5:7, NW) Mmusue bua umuteleje bua upete diakalenga. (Yesh. 48:17, 18) Pavua bamue bantu ba mu Isalele babenga kumutumikila, bavua bamunyingalaja. (Mus. 78:40, 41) Kadi Yehowa wakasanka bikole bua muprofete Danyele bualu muanjelu wakamubikila ne: “muntu munangibue bikole.” (Dan. 10:11) Bua tshinyi? Bualu Danyele kavua mulamate Nzambi anu pavuaye ne bantu to, kadi nansha pavuaye pa nkayende.​—Bala Danyele 6:10.

17. Nkonko kayi iudi mua kudiela paudi usungula mushindu wa kujikija lutetuku?

17 Bua kulamata Nzambi paudi pa nkayebe, udi ne bua kuikala ne ‘meji a kujingulula nawu tshidi tshimpe ne tshibi’ ne ‘kuibidija’ meji aa pa kuenza malu audi mumanye ne: mmimpe. (Eb. 5:14) Tshilejilu, paudi usungula mijiki iudi musue kuteleja, filme iudi musue kutangila, anyi miaba iudi musue kutangila ku Enternete, nkonko idi ilonda eyi neyikuambuluishe bua kusungula tshidi tshimpe ne kuepuka tshidi tshibi. Udiebeje ne: ‘Malu aa adiku mua kunsaka bua kumvuila bakuabu luse peshi adi ansaka bua “kusanka bua dikenga dia mukuabu”?’ (Nsu. 17:5) ‘Neangambuluishe bua “kunanga malu mimpe” peshi neenze bua binkolele bua “kukina malu mabi”?’ (Amo. 5:15) Malu audi wenza paudi pa nkayebe adi aleja malu audi wangata ne mushinga.​—Luka 6:45.

18. Udi ne bua kuenza tshinyi wewe muenze bualu bubi? Bua tshinyi?

18 Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza paudi wenza bualu kampanda mu musokoko buudi mumanye ne: mbubi? Uvuluke ne: ‘Udi usokoka matomboka ende kena wikala ne diakalengele, kadi udi uwatonda, uwalekela, neafuidibue luse.’ (Nsu. 28:13) Mbibi menemene bua kutungunuka ne kuenza malu mabi ne ‘kunyingalaja nyuma muimpe wa Nzambi.’ (Ef. 4:30) Udi ne dibanza kudi Nzambi, kudi baledi bebe ne kuudi wewe muine bua kutonda bualu bubi buonso. ‘Bakulu ba ekeleziya’ badi mua kukuambuluisha bikole mu bualu ebu. Yakobo wakamba ne: ‘Bobu balombele (muntu udi muenze bibi) Nzambi, bamuele manyi mu dîna dia Mukalenge ne kulomba kudi ne ditabuja nekusungile muena disama, ne Mukalenge neamubishe; ne bikaleye muenze bualu bubi, Nzambi neamubuikidile bubi buende.’ (Yak. 5:14, 15) Bushuwa, kutonda bualu bubi kudi mua kutufuisha bundu ne kukebesha amue malu mabi. Kadi wewe ne dikima dia kulomba diambuluisha, neudiepule ku ntatu mikuabu ne neupete disulakana dia kuikala ne kondo ka muoyo kimpe.​—Mus. 32:1-5.

Sankisha mutshima wa Yehowa

19, 20. Ntshinyi tshidi Yehowa musue buebe wewe? Kadi ntshinyi tshiudi ne bua kuenza?

19 Yehowa ‘n’Nzambi wa disanka’ ne mmusue wikale pebe ne disanka. (1 Tim. 1:11, NW) Udi uditatshisha bikole buebe wewe. Nansha muntu mukuabu kayi mumone muudi wenza muebe muonso bua kuenza malu mimpe, manya ne: yeye mmumone. Kakuena tshintu tshidi Yehowa kayi mua kamona to. Udi ukutangila ki mbua kukuangula bilema, kadi mbua kukuambuluisha bua utungunuke ne kuenza malu mimpe. Bible udi wamba ne: ‘Mêsu a Yehowa adi akenzekana ku nseke yonso ya buloba bua kuleja bukole buende kudi bantu badi ne mitshima miakane kudiye.’​—2 Kul. 16:9.

20 Ke bualu kayi, lekela Dîyi dia Nzambi dikulombole ne ikala utumikila mibelu idimu. Neupete meji ne dijngulula dia malu diakumbuluisha bua kutantamena ntatu ne kuangata mapangadika mimpe. Neusankishe Yehowa ne baledi bebe ne wewe muine newikale ne disanka dilelela.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 4 Tudi bashintulule mêna.

Newandamune munyi?

• Ntshinyi tshidi bansonga mua kuenza bua kuanyisha mikenji ne dinyoka bia baledi babu ne bua bibambuluishe?

• Bua tshinyi mbimpe kuikala ne mmuenenu muimpe bua makuta?

• Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kushala mulamate Yehowa nansha paudi nkayebe?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Neushale mulamate Nzambi paudi pa nkayebe anyi?