Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Enza malu mimpe tshikondo tshiudi mujike

Enza malu mimpe tshikondo tshiudi mujike

Enza malu mimpe tshikondo tshiudi mujike

‘Udi mumanye mua kuitabuja dîyi adi aditabuje.’​—MAT. 19:12.

1, 2. (a) Mmunyi muvua Yezu, Paulo ne bena Kristo bakuabu bamona bujike? (b) Bua tshinyi bamue kabena bamona bujike bu dipa?

KAKUYI mpata, dibaka ndimue dia ku mapa a mushinga a kudi Nzambi adiye upesha bantu. (Nsu. 19:14) Nansha nanku, bena Kristo ba bungi batshidi bajike badi pabu ne nsombelu muimpe ne wa disanka. Muanetu Harold udi ne bidimu 95 udi kayi muanji kusela udi wamba ne: “Ntu musue kusomba ne bantu ne kubakidila kuanyi, kadi pantu ndishadila tshitu anu ndiumvua nkaya to. Ndi ngela meji ne: mbikumbane bua kuamba ne: ndi ne dipa dia kuikala mujike.”

2 Kakuyi mpata, Yezu Kristo ne mupostolo Paulo bakaleja mudi bujike buikale pabu dipa dia kudi Nzambi anu bu dibaka. (Bala Matayo 19:11, 12; 1 Kolinto 7:7.) Nansha tuamba eku tuela eku, bantu bonso badi kabayi mu dibaka ki mbadisunguile bua kuikala bajike to. Imue misangu, malu a mu nsombelu adi mua kupangisha muntu bua kupeta mulume anyi mukaji udi umusankisha. Pamuapa, dibaka dia bamue ndifue panyima pa bidimu ndambu anyi mbafuishe muena dibaka nabu ne mbashale nkayabu anyi bajike. Kadi mmushindu kayi udi bujike mua kuikala dipa? Mmunyi mudi bena Kristo bajike mua kuenza malu bimpe mu tshikondo tshia bujike?

Dipa dia pa buadi

3. Mmalu kayi mimpe atu bena Kristo bajike bapeta?

3 Pa tshibidilu mujike utu ne dîba dia bungi dia kuenza malu adiye musue kupita muntu udi mu dibaka. (1 Kol. 7:32-35) Nsombelu eu udi mua kumuambuluisha bua kuvudija mudimu wende wa buambi, kudiundisha dinanga diende bua bakuabu ne kusemena pabuipi ne Yehowa. Ke bua tshinyi bamue bena Kristo mbafike ku dianyisha malu mimpe a mu bujike ne mbangate dipangadika dia ‘kuitabuja’ bua kushala pabu bajike bua tshikondo bule kampanda. Bakuabu pabu kabavua mua kuikala basungule bua kuikala bajike to, kadi padi nsombelu wabu ushintuluka, badi belangana meji mu disambila ne bamona ne: Yehowa udi mua kubambuluisha bua kushala bajike. Nunku, badi banyisha nsombelu wabu eu ne bitaba bua kushala bajike.​—1 Kol. 7:37, 38.

4. Bua tshinyi bena Kristo bajike badi mua kudiumvua pabu bakumbane bua kuenzela Nzambi mudimu?

4 Bena Kristo bajike mbamanye ne: bua Yehowa ne bulongolodi buende kubanyisha, kabiena bibalomba anu kubuela mu dibaka to. Nzambi mmunange muntu yonso wa kutudi. (Mat. 10:29-31) Kakuena muntu anyi tshintu tshidi mua kutupandulula ku dinanga dia Nzambi. (Lomo 8:38, 39) Nansha tuetu mu dibaka anyi bajike tudi ne bua kudiumvua bakumbane bua kuenzela Nzambi mudimu.

5. Ntshinyi tshidi bajike mua kuenza bua kupetabu masanka?

5 Anu mutu muntu ne tshipedi tshia kuimba misambu anyi kunaya manaya kampanda, bidi bilomba kudienzeja bua kuenza mudimu bimpe ne tshipedi tshia bujike. Kadi mmunyi mudi bena Kristo batshidi bajike lelu balume anyi bakaji, bansonga anyi bakulumpe, badi badisunguilebu anyi badi kabayi badisunguilebu mua kuenza mudimu bimpe ne nsombelu wabu eu? Tukonkononayi bimue bilejilu bia bena Kristo ba mu tshikondo tshia kale ne tumone malu atudi mua kulongelaku.

Kuikala mujike mu bunsonga

6, 7. (a) Ndiakalenga kayi divua bana ba Filipo bapete mu mudimu wa Nzambi? (b) Mmushindu kayi uvua Timote muenze malu bimpe pavuaye mujike? Wakapeta masanka kayi bua muvuaye mudifile bua kuenza mudimu mu bunsonga buende?

6 Filipo muambi wa lumu luimpe uvua ne bana ba bakaji banayi batshivua tumama bavua pabu ne tshisumi mu mudimu wa Nzambi anu bu tatuabu. (Bien. 21:8, 9) Kuamba malu avua kaayi manji kulua kuvua dipa dia nyuma muimpe, ne bana abu bavua benza mudimu ne dipa edi mu dikumbaja mêyi adi mu Yoele 2:28, 29.

7 Timote uvua nsonga wakenza malu mimpe mu bujike buende. Bakamulongesha “Mukanda wa Nzambi” katshia ku buana buende kudi mamuende Eunike ne kakuende Loi. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Bidi bimueneka ne: bakalua bena Kristo pavua Paulo muye bua musangu wa kumpala mu musoko wabu wa luseta pamuapa mu tshidimu tshia  47. Kunyima kua bidimu 2 pavua Paulo muye mu luendu luende luibidi, Timote uvua mua kuikala ne bidimu dikumi ne bia pamutu anyi makumi abidi. Nansha mutshivuaye muana ne muikale ne dimanya dikese dia Nzambi, bakulu bena Kristo ba mu Luseta ne ba mu Ikonio bakamba muvuaye ne lumu luimpe. (Bien. 16:1, 2) Ke bualu kayi Paulo wakamuangata bua kuenza nende mudimu mu ngendu yende. (1 Tim. 1:18; 4:14) Katuena bamanye ni Timote wakalua kusela pashishe. Kadi tudi bamanye ne: patshivuaye nsonga wakitaba dibikila dia Paulo ne disanka ne wakenza mudimu bu mutangidi muena ngendu ne misionere ne disanka patshivuaye mujike.​—Filip. 2:20-22.

8. Ntshinyi tshiakambuluisha Yone Mâko bua kudifila mu mudimu wa diyisha? Mmasanka kayi avuaye mupete bua bualu abu?

8 Yone Mâko wakenza malu mimpe ne bujike buende patshivuaye nsonga. Yeye, mamuende Mariya ne mulela wende Bânaba bavua bena Kristo ba matuku a bungi mu tshisumbu tshia mu Yelushalema. Bena mu dîku dia ba Mâko bavua mua kuikala ne nsombelu muimpe, bualu bavua ne nzubu wabu mu tshimenga ne bavua kabidi ne muena mudimu. (Bien. 12:12, 13) Nansha muvuabu ne nsombelu muimpe, Mâko kavua mudieyemene to, ne kavua nansha musue kusela bua kuenza diende dîku to. Bidi bimueneka ne: disomba diende ne bapostolo ke divua dimusake bua kulua misionere. Ke bua tshinyi wakalonda Paulo ne Bânaba mu luendu luabu lua kumpala lua bu misionere bua kubambuluisha ne muoyo mujima. (Bien. 13:5) Pashishe, wakenza luendu ne Bânaba ne tudi tumona kabidi ne: wakenza mudimu ne Petelo mu Babulona. (Bien. 15:39; 1 Pet. 5:13) Katuena bamanye bungi bua bidimu bivua Mâko mushale mujike to. Kadi uvua ne lumu luimpe bualu uvua musue kuyisha bantu ne kuenza mudimu wa Nzambi bikole.

9, 10. Mmushindu kayi udi bansonga bena Kristo mua kuvudija mudimu wabu lelu? Fila tshilejilu.

9 Bansonga ba bungi lelu mu tshisumbu mbasue kuvudija mudimu wabu wa Nzambi patshidibu bajike. Anu bu Mâko ne Timote, mbanyishe bua kuikala bajike bualu kudi kubambuluisha bua ‘kukuatshila Mukalenge mudimu kabayi ne ntatu.’ (1 Kol. 7:35) Ebu mbualu buimpe menemene. Bajike badi ne mishindu ya bungi ya kuenzela Yehowa mudimu bu mudi: kushala bampanda-njila, kuya muaba udibu dijinga ne bamanyishi ba Bukalenge, kulonga muakulu muenyi, kuambuluisha kasumbu ka dibaka Nzubu ya Bukalenge anyi ya Betele, kubuela mu kalasa ka dilongesha mudimu ne kuya ku Betele. Biwikala utshidi nsonga ne kuyi muanji kubuela mu dibaka, udiku wenza mudimu bimpe ne nsombelu webe anyi?

10 Muanetu mukuabu diende Mark wakatuadija bumpanda-njila patshivuaye ne bidimu dikumi ne bia pamutu, wakabuela mu Kalasa ka dilongesha mudimu ne kuenza midimu mishilashilangane mu matunga a bungi. Udi wamba bua bidimu 25 bikadiye muenze mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba ne: “Mvua ndienzeja bua kukankamija bantu bonso mu tshisumbu, kuyisha nabu, kubatabalela ne kubakumbula, kubabikila kuanyi bua kudia nabu, ne kulongolola bua kusomba nabu bua kubakolesha mu ditabuja. Malu onso aa mmampeteshe disanka dia bungi be.” Anu mudi mêyi a muanetu Mark aa aleja, kufila kudi kupetesha disanka divule mu nsombelu. Kuenza mudimu wa tshijila mu nsombelu kudi kupetesha mishindu ya bungi ya kupesha bantu bakuabu bintu. (Bien. 20:35) Bansonga badi ne bia bungi bia kuenza mu mudimu wa Mukalenge lelu nansha buobu bikale ne bipatshila kayi mu nsombelu, dimanya dia kuenza midimu kampanda anyi dia malu a mu nsombelu.​—1 Kol. 15:58.

11. Leja amue masanka adi muntu upeta padiye kayi ubuela mu dibaka lukasa.

11 Nansha mudi bansonga ba bungi bafika ndekelu wa bionso ku dijinga bua kubuela mu dibaka, badi ne bua kuanji kuindila kabidi ndambu. Paulo udi ubela bansonga bua kuindila too ne padibu bapita “tshikondo tshia bunsonga” tshitshidi majinga a kusangila makole. (1 Kol. 7:36, NW) Bidi bilomba matuku ndambu bua kumanya amue malu a mu nsombelu adi akengela bua kusungula muntu mukumbane wa kubuela nende mu dibaka. Kuenza mutshipu wa dibaka ndipangadika dinene didi muntu wangata bua matuku ende onso a muoyo.​—Muam. 5:2-5.

Bujike ku bukulumpe

12. (a) Mmunyi muvua Ana mupite ne nsombelu wende mupiamupia? (b) Ndiakalenga kayi diakapetaye?

12 Ana udibu batele mu mukanda wa Luka uvua mua kuikala mubungame bikole pakafua bayende lufu lua tshikoso bidimu 7 tshianana kunyima kua bamane kuselangane. Katuena bamanye ni bakavua balele nende bana, anyi ni bakalua kumusela kabidi. Kadi Bible udi wamba ne: pavuaye ne bidimu 84, Ana utshivua anu mukamba. Bilondeshile Bible tudi mua kuamba ne: Ana wakenza mudimu bimpe mu nsombelu uvua mumufikile eu bua kushala anu pabuipi ne Yehowa. Kavua ‘umuka mu ntempelo, uvua utendelela Nzambi butuku ne munya, ujila bia kudia, umulomba.’ (Luka 2:36, 37) Uvua wangata kutendelela Nzambi ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende. Bivua bimulomba kudienzeja ne muoyo mujima, kadi ndekelu wa bionso wakabeneshibua bikole. Wakapeta diakalenga dia kumona Yezu patshivuaye muana ne kuambila bantu muvua Masiya ne bua kulua kupikula bantu.​—Luka 2:38.

13. (a) Ntshinyi tshidi tshileja ne: Dôka uvua uditatshisha bikole bua tshisumbu? (b) Ntshinyi tshivua Dôka mupete bua muoyo wende muimpe?

13 Muntu mukaji mukuabu diende Dôka anyi Tabita uvua musombele mu Yopa, tshimenga tshia ku nord kua Yelushalema tshivua mazuwa atudila ku kale. Bu mudi Bible kayi mutele dîna dia bayende, uvua mua kuikala mujike mu tshikondo atshi. Dôka uvua wenza ‘midimu mimpe ya bungi ne luse.’ Uvua kabidi utela bilamba bia bungi bua bakaji bakamba ne bua bantu bakuabu, ke bualu kayi bantu bakamunanga bikole. Pakapetaye disama dia tshimpitshimpi ne kufua, bena mu tshisumbu bonso bakatumina Petelo mukenji bamusengelela bua alue kumubisha. Bantu ba bungi bakitaba bulelela pakumvuabu bua dibika diende ku lufu. (Bien. 9:36-42) Dôka uvua mua kuikala wambuluisha bamue ba kudibu bualu uvua ne luse lua bungi.

14. Ntshinyi tshidi tshisaka bena Kristo bajike bua kusemena kudi Yehowa?

14 Anu bu Ana ne Dôka, bena Kristo bakulumpe ba bungi lelu mu tshisumbu batshidi bajike anyi bashale kabatshiyi ne bena dibaka nabu. Bamue badi mua kuikala bapangile muntu mukumbane wa kubuela nende mu dibaka. Bakuabu badi mua kuikala bashipe dibaka anyi bafuishe muena dibaka nabu. Bu mudi bena Kristo aba kabayi ne wabu wa kuambila idi mibatonde, batu badifila ne malu abu onso kudi Yehowa. (Nsu. 16:3) Muanetu wa bakaji mukuabu Silvia utshidi mujike ne ukadi muenze bidimu bipite pa 38 ku Betele udi umona bualu ebu bu dibenesha. Udi wamba ne: “Imue misangu ntu panyi ntekeshibua ku muoyo ne ndikonka ne: ‘Nganyi udi mua kunkankamija?’” Kadi udi usakidila ne: “Pandi mvuluka ne: Yehowa mmumanye bindi nabi dijinga bimpe kumpita ne meme muine, bitu bingambuluisha bua kusemena pabuipi nende. Pa tshibidilu ntu mpeta dikankamija mu mushindu untu tshiyi nansha muelele meji to.” Dîba dionso ditudi tusemena kudi Yehowa, utu anu utuandamuna mu mushindu muimpe udi utukolesha.

15. Mmunyi mudi bena Kristo bajike mua ‘kudiundisha’ dinanga diabu?

15 Kuikala mujike kudi kuambuluisha bua ‘kudiundisha’ dinanga. (Bala 2 Kolinto 6:11-13.) Jolene (muanetu wa bakaji mujike udi muenze bidimu 34 mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba) udi wamba ne: “Ndi mudienzeje bua kudia bulunda ne bantu bonso ne ba mishindu yonso nansha badi kabayi ba mulongo wanyi to. Kuikala mujike kudi kuambuluisha bikole bua kuditatshisha bua Yehowa, bua dîku dienu, bua bena Kristo nebe ne bua bena mutumba nenu. Nansha mundi ngenda nkulumpa, ndi anu ne disanka dia bungi dia kuikala mujike.” Bana betu bakadi bakulakaje, badi basama, baledi badi bafuishe bena dibaka, bansonga ne bantu bakuabu bonso mu tshisumbu badi banyisha mushindu udi bajike babambuluisha ne muoyo mujima. Bushuwa, tudi tumvua disanka patudi tuenzela bakuabu malu ne dinanga. Udiku pebe mua ‘kudiundisha’ dinanga diebe kudi bakuabu anyi?

Kushala mujike bua kashidi

16. (a) Bua tshinyi Yezu wakashala mujike bua kashidi? (b) Mmunyi muakenza Paulo malu ne meji mu nsombelu wende wa bujike?

16 Yezu kavua musela to, uvua ne bua kudilongolola bua mudimu wa kuyisha uvuabu bamupeshe ne kuukumbaja. Uvua wenza ngendu ya bungi, uvua wenza mudimu kumbukila ku dinda too ne butuku ne wakafila muoyo wende bu mulambu. Kuikala mujike ke kuvua kumuambuluishe bua kukumbaja mudimu wende. Mupostolo Paulo wakenza ngendu ya kilometre ya bungi ne kupeta ntatu ya bungi mu mudimu wa kuyisha. (2 Kol. 11:23-27) Nansha muvuaye pamuapa mua kuikala musele kumpala, Paulo wakasungula bua kushala kayi ne mukaji pakamupeshabu mudimu wa bupostolo. (1 Kol. 7:7; 9:5) Bua kukuatshisha mudimu wa kuyisha bimpe, Yezu ne Paulo bakalomba bantu bakuabu bua kulonda tshilejilu tshiabu tshia kushala bajike padiku mushindu. Kadi kabavua bambe ne: bua kuenza mudimu wa kuyisha bidi bikengela anu kuikala mujike to.​—1 Tim. 4:1-3.

17. Mmunyi mudi bamue balonde tshilejilu tshia Yezu ne tshia Paulo lelu? Bua tshinyi tudi batuishibue ne: Yehowa udi wanyisha bidi bana betu aba benza?

17 Bamue bana betu lelu mbangate pabu dipangadika dia kushala bajike bua kuenzelabu Nzambi mudimu bimpe. Harold utukadi batele kuulu eku udi ne disanka bua mudiye muenze mudimu ku Betele bidimu bipite pa 56. Udi wamba ne: “Tshikondo tshingakakumbaja bidimu 10 mu Betele, ngakamona muvua bana betu bakavua mu mabaka bumbuka ku Betele bua masama anyi bua kuya kuambuluisha muledi ukadi mukulakaje. Baledi banyi bonso babidi bakavua bobu bafue. Bu mumvua munange kuikala ku Betele bikole, tshivua musue kusela bua kuteka diakalenga edi mu njiwu to.” Bia muomumue, Margaret udi muenze mudimu wa bumpanda-njila bidimu bia bungi udi wamba ne: “Mvua mupete mpunga ya bungi ya kubuela mu dibaka, kadi bu mumvua munange mudimu wanyi eu bikole, tshivua musue kusedibua to. Bujike mbumpeshe dîba dia bungi dia kudifila bikole mu mudimu wa kuyisha ne mudimu eu mmumpeteshe disanka dia bungi.” Bushuwa, Yehowa kakupua muoyo bonso badi badifila mushindu eu bua ntendelelu mulelela to.​—Bala Yeshaya 56:4, 5.

Sanka bua nsombelu uudi nende

18. Mmunyi mudi bena mu tshisumbu mua kuambuluisha ne kukolesha bena Kristo bajike?

18 Tudi ne bua kukankamija bana betu bajike badi badifile bua kuenzela Yehowa mudimu ne kubela kalumbandi ne muoyo mujima. Tudi babanange bikole bua ngikadilu yabu mimpe ne bua malu adibu benza mu tshisumbu. Bushuwa, tuetu balue bu ‘bana babu balume, bana babu bakaji, ba mamuabu, ba tatuabu anyi bu bana’ babu balela ba mu nyuma, kabakudimona nkayabu to.​—Bala Mâko 10:28-30.

19. Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kutua bujike buebe mushinga?

19 Nansha biwikala mudisunguile bua kushala mujike anyi bikala amue malu a mu nsombelu makuvuije mujike, bilejilu bia mu Bible ebi ne bia mu nsombelu wa lelu bikuambuluishe bua umanye ne: udi pebe mua kuikala ne disanka mu nsombelu webe. Tudi mua kufuanyikija bujike ne dipa ditudi batekemene anyi ditudi katuyi batekemene mua kupeta. Bantu batu banyisha amue mapa diakamue padibu baapeta, kadi balua kuanyisha makuabu panyima pa matuku. Ebi bidi bilondeshila mudibu baamona. Udi mua kuenza tshinyi bua kutua bujike buebe mushinga? Semena pabuipi ne Yehowa, ikala ne bia bungi bia kuenza mu mudimu wa Nzambi ne diundisha dinanga diebe bua bantu bakuabu. Anu mutu dibaka dipetesha masanka, kuikala mujike kudi mua kupesha muntu masanka padiye umona nsombelu eu mudi Nzambi umumona ne wenza malu mimpe ne tshipedi etshi.

Udi muvuluke anyi?

• Mmushindu kayi udi bujike buikale dipa?

• Mmunyi mudi bujike mua kuikala dibenesha mu tshikondo tshia bunsonga?

• Mmishindu kayi idi bena Kristo bajike mua kusemena pabuipi ne Yehowa ne kudiundisha dinanga diabu?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 18]

Utuku wenza malu bimpe bilondeshile nsombelu webe mu mudimu wa Nzambi anyi?