Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mmuntu kayi uutu wangata ne mushinga wa bungi?

Mmuntu kayi uutu wangata ne mushinga wa bungi?

Mmuntu kayi uutu wangata ne mushinga wa bungi?

‘Wewe nkayebe udi Mutambe Bunene wa pa mutu pa buloba bujima.’​—MUS. 83:18.

1, 2. Bua tshinyi kabiena bikengela kumanya dîna dia Yehowa patupu bua tuetu kupanduka?

MUSANGU wa kumpala uuvua mumone dîna dia Yehowa uvua pamuapa pavuabu bakubadishedi mu Musambu wa 83:18. Bivua mua kuikala bikukemeshe pawakabala mêyi aa: ‘Mbua bamanye biabu ne: wewe nkayebe ngudi muidike dîna dia Yehowa, udi Mutambe Bunene wa pa mutu pa buloba bujima.’ Katshia ku tshikondo atshi utu pamuapa ukuata mudimu ne mvese eu bua kuambuluisha bantu bakuabu bua kumanya Yehowa Nzambi wetu wa dinanga.​—Lomo 10:12, 13.

2 Nansha mudibi bimpe bua bantu kumanya dîna dia Yehowa, kudimanya patupu ki nkukumbane to. Tangila mudi mufundi wa Misambu umvuija bualu bukuabu bua mushinga budi butangila lupandu luetu padiye wamba ne: ‘Wewe nkayebe udi Mutambe Bunene wa pa mutu pa buloba bujima.’ Bushuwa, Yehowa ke Muntu udi ne mushinga wa bungi ku mutu kua diulu ne buloba. Bu mudiye Mufuki wa bintu bionso, yeye ke utudi ne bua kutumikila. (Buak. 4:11) Ke bualu kayi tudi ne bua kudiebeja ne: ‘Mmuntu kayi untu ngangata ne mushinga wa bungi mu nsombelu wanyi?’ Tudi ne bua kukonkonona bimpe diandamuna dietu ku lukonko elu.

Tshilumbu tshiakajuka mu budimi bua Edene

3, 4. Mmunyi muakafika Satana ku didinga Eva? Ntshinyi tshiakenzeka?

3 Bualu buvua buenzeke mu budimi bua Edene budi mua kutuambuluisha bua kumvua bunene bua tshilumbu etshi. Muanjelu uvua mutombokele Nzambi wakaluabu kubikila ne: Satana Diabolo wakasaka Eva bua kulonda majinga ende pamutu pa kutumikila mukenji wa Nzambi uvua ubakandika bua kudia tshimuma. (Gen. 2:17; 2 Kol. 11:3) Eva wakakuluka mu buteyi ebu ne kuleja muvuaye kayi wangata bumfumu bua Yehowa ne mushinga. Eva kavua muangate Yehowa bu muntu udi ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende to. Kadi mmushindu kayi uvua Satana mufike ku didinga Eva?

4 Satana wakakuata mudimu ne mayele mashilashilangane pavuaye uyukila ne Eva. (Bala Genese 3:1-5.) Tshia kumpala, Satana kavua mukuate mudimu ne dîna dia Yehowa to. Wakakula anu bua “Nzambi” patupu. Kadi pabi mufundi wa Genese yeye mmutele dîna dia Yehowa mu mvese wa kumpala wa nshapita 3. Tshibidi, pamutu pa kuakula bua “mukenji” wa Nzambi, Satana yeye wakamuebeja tshivua Nzambi ‘muambe.’ (Gen. 2:16) Satana wakateta ne budimu buonso bua kupepeja mushinga uvua nawu mukenji wa Nzambi au. Tshisatu, nansha muvuaye uyukila ne Eva nkayende, uvua wamba anu ne: ‘nuenu.’ Mushindu eu ke uvuaye musake Eva bua kuditambisha ne kudiangata ne mushinga wa bungi, udimona bu uvua mua kuakula pa muaba wende ne wa bayende. Ntshinyi tshiakenzeka? Bidi bimueneka ne: Eva wakakula ne lutambishi luonso pa muaba wende ne wa bayende wambila nyoka ne: “Tudi mua kudia mamuma a mitshi yonso idi mu budimi.”

5. (a) Satana wakasaka Eva bua kutuma lungenyi luende ku tshinyi? (b) Pavua Eva mudie tshimuma tshivuabu babakandike wakaleja tshinyi?

5 Satana wakakonyangaja kabidi malu. Wakamba muvua Nzambi muntu mubi umushiminyina muvuaye muambile Adama ne Eva bua ‘kabadi mamuma a mitshi yonso idi mu budimi.’ Pashishe Satana wakasaka Eva bua kuela meji anu ku majinga ende nkayende ne ku mushindu uvuaye mua kushintulula nsombelu wende bua kulua “bu Nzambi.” Ndekelu wa bionso, wakamusaka bua kutuma lungenyi luende ku mutshi ne bimuma biawu pamutu pa kuelelangana meji ku malanda ende ne Muntu uvua mumupeshe bintu bionso. (Bala Genese 3:6.) Bia dibungama, pakadia Eva tshimuma wakaleja muvuaye kayi muangate Yehowa ne mushinga wa bungi.

Tshilumbu tshiakajuka mu matuku a Yobo

6. Mmunyi muvua Satana muele lulamatu lua Yobo mpata? Mpunga kayi uvuabu bapeshe Yobo?

6 Bidimu bivule pashishe, Yobo muntu uvua mueyemene Nzambi wakapeta mushindu wa kuleja Muntu uvuaye wangata ne mushinga wa bungi. Pavua Yehowa muakule bua lulamatu lua Yobo kumpala kua Satana, Satana wakamuandamuna ne: ‘Yobo udi utshina Nzambi patupu anyi?’ (Bala Yobo 1:7-10.) Satana kavua muele mpata ne: Yobo uvua utumikila Nzambi to. Kadi tshivua tshisaka Yobo bua kuikala ne bienzedi bimpe ke tshivua Satana muele mpata. Wakashiminyina Yobo muvuaye kayi wenzela Yehowa mudimu ne dinanga kadi anu bua kupeta bintu. Anu Yobo nkayende ke uvua mua kuleja ne Satana uvua mushime, ke bualu kayi bakamupesha mpunga wa kuleja nanku.

7, 8. Nntatu kayi ivua Yobo mupete? Ntshinyi tshivuaye muleje pavuaye mutantamene ne lulamatu?

7 Yehowa wakalekela Satana ukebela Yobo makenga malondangane. (Yobo 1:12-19) Ntshinyi tshiakenza Yobo mu nsombelu eu? Bible udi wamba ne: ‘Kakenza bibi, kakabanda Nzambi ne: udi wenza bibi.’ (Yobo 1:22) Kadi Satana kakatshioka to. Wakamba kabidi ne: ‘Dikoba ku dikoba. Bulelela, bionso bidi muntu nabi yeye neabifile bua kusungila muoyo wende.’ * (Yobo 2:4) Satana uvua wela meji ne: Yobo yeye mukenge bikole uvua mua kuela meji ne: Yehowa kavua Muntu wa mushinga mu nsombelu wende to.

8 Mubidi wa Yobo wakanyanguka bua disama dibi ne mukajende uvua umusaka bua kuela Nzambi mulawu ne kufua. Pashishe, balunda ba dishima basatu bakamuamba muvuaye muenze bubi. (Yobo 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Kadi mu makenga onso aa, Yobo kakalekela muoyo wende mutoke to. (Bala Yobo 2:9, 10.) Wakaleja muvua Yehowa ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende pavuaye mutantamene ne lulamatu. Yobo wakaleja kabidi ne: muntu muena mibi udi pende anu ne mushindu wa kuleja mudi Satana muena dishima.​—Tangila Nsumuinu 27:11.

Diandamuna dimpe dia Yezu

9. (a) Mmunyi muvua Satana muteye Yezu pavuaye ne: nzala? (b) Ntshinyi tshiakenza Yezu?

9 Matuku makese panyima pa Yezu mumane kutambula, Satana wakasua kumusaka bua kulonda majinga ende pamutu pa kuangataye Yehowa ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende. Diabolo wakateta Yezu mu mishindu isatu. Wa kumpala, wakateta Yezu pavuaye ne nzala umuambila bua akudimune mabue alue mampa. (Mat. 4:2, 3) Yezu uvua ufuma ku dijila biakudia munkatshi mua matuku 40 ne uvua ne nzala ya bungi. Ke Satana kumuambila bua kuenza mudimu bibi ne bukole buvua Yehowa mumupeshe bua kuenza nabu bishima bua ajikije nzala yende. Ntshinyi tshiakenza Yezu? Bishilangane ne Eva, Yezu wakatuma lungenyi luende ku Dîyi dia Yehowa ne kubenga diakamue bua kutumikila Satana.​—Bala Matayo 4:4.

10. Bua tshinyi Satana wakambila Yezu bua kutumpika ku musonga wa ntempelo?

10 Satana wakateta kabidi bua kusaka Yezu bua kuditumbisha. Wakambila Yezu bua kutumpika ku musonga wa nzubu ne kudiela panshi. (Mat. 4:5, 6) Satana uvua wipatshila tshinyi? Wakamba ne: Yezu yeye kayi mupete njiwu bivua mua kuleja ne: ‘mmuana wa Nzambi’ bushuwa. Bidi bimueneka patoke ne: Satana uvua musue bua Yezu atambe kuditatshisha bua lumu luende ne aleje patoke tshidiye. Satana uvua mumanye ne: muntu uvua mua kuditeka mu njiwu bua lutambishi ne bua kalu kufuishibua bundu. Satana wakenza mudimu bibi ne mvese, kadi Yezu wakaleja ne: uvua mumanye Dîyi dia Yehowa bimpe. (Bala Matayo 4:7.) Pavua Yezu mutantamene diteta edi wakaleja kabidi muvuaye wangata Yehowa ne mushinga wa bungi.

11. Bua tshinyi Yezu wakabenga kuitaba makalenge onso a pa buloba avua Satana mumuleje?

11 Mu diteta disatu, Satana udi uleja Yezu makalenge onso a pa buloba. (Mat. 4:8, 9) Yezu wakaabenga diakamue. Wakamona ne: yeye muitabe, uvua ubenga bumfumu bua Yehowa udi Nzambi Mutambe Bunene. (Bala Matayo 4:10.) Mu diteta dionso, Yezu uvua wandamuna Satana ne mêyi a mu Bible avua atela dîna dia Yehowa.

12. Mbualu kayi bukole buvua Yezu ne bua kuenza pakavuaye mu matuku a ndekelu a muoyo wende pa buloba? Ntshinyi tshitudi tulongela ku tshiakenzaye?

12 Mu matuku a ndekelu a muoyo wende pa buloba, Yezu uvua ne bua kuangata dipangadika dikole. Mu mudimu wende wa kuyisha, wakaleja dijinga divuaye nadi dia kulambula muoyo wende. (Mat. 20:17-19, 28; Luka 12:50; Yone 16:28) Kadi Yezu uvua kabidi mumanye ne: bavua mua kumushiminyina malu ne kumufundila tshibawu ku kabadi ka bena Yuda ne kumushipa bu mupendi wa Nzambi. Bivua bimutonde bikole bua lufu luvuaye ne bua kufua. Wakasambila ne: ‘Tatu wanyi, biwamanya mua kuenza nunku, lupanza elu lumuke kundi; kadi bualu buenjibue bu muudi musue, kabuenjibu bu mundi musue.’ (Mat. 26:39) Bushuwa Yezu uvua anu mueyemene Nzambi too ne ku lufu ne bualu ebu buakaleja ne: uvua wangata Yehowa ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende.

Mutudi mua kuandamuna petu

13. Ntshinyi tshitudi balongele ku tshilejilu tshia Eva, tshia Yobo ne tshia Yezu Kristo?

13 Ntshinyi tshitudi balonge mu bikoso bidi bishale ebi? Tshilejilu tshia Eva ntshitulongeshe ne: bantu badi balonda majinga abu a mubidi anyi badiangata ne mushinga mupite bungi badi baleja mudibu kabayi bangata Yehowa ne mushinga wa bungi mu nsombelu wabu. Kadi tshilejilu tshia lulamatu lua Yobo tshidi tshitulongesha ne: nansha bantu bena mapanga badi mua kuleja mudibu bateka Yehowa pa muaba wa kumpala mu nsombelu wabu padibu batantamena mateta nansha bobu kabayi bamanye bua tshinyi mbaapete. (Yak. 5:11) Ndekelu wa bionso tshilejilu tshia Yezu tshidi tshitulongesha bua kuitaba bua kufuishibua bundu ne kubenga kutamba kuditatshisha bua lumu luetu. (Eb. 12:2) Mmunyi mutudi mua kutumikila malongesha aa?

14, 15. Mushindu uvua Yezu mutantamene diteta mmushilangane ne tshivua Eva muenze ku tshinyi? Mmunyi mutudi mua kuidikija Yezu? (Umvuija tshimfuanyi tshidi mu dibeji dia 18.)

14 Kulekedi mateta akusaka bua kupua Yehowa muoyo. Eva wakatuma lungenyi luende diakamue ku diteta divua Satana mumuele. Wakamona ne: tshimuma ‘tshivua tshimpe bua kudia ne tshimpe ku mêsu.’ (Gen. 3:6) Kadi Yezu yeye wakatantamena mateta onso asatu. Musangu onso uvuabu bamuteta uvua utuma lungenyi ku tshivua mua kumufikila bu yeye mua kukuluka mu diteta adi. Uvua mueyemene Dîyi dia Nzambi ne uvua ukuata mudimu ne dîna dia Yehowa.

15 Padibu batuteta bua kuenza malu adi kaayi asankisha Yehowa, tutu tutuma lungenyi luetu ku tshinyi? Tuetu batambe kutuma lungenyi luetu ku diteta adi nedikale anu dikole. (Yak. 1:14, 15) Tudi ne bua kumbusha dijinga dibi ne lukasa nansha mudibi mua kutukolela bienze anu bu ne: tudi tumbusha tshitupa tshia mubidi wetu. (Mat. 5:29, 30) Anu bu Yezu, tudi ne bua kutuma lungenyi luetu ku tshidi malu atudi tuenza mua kuenzela malanda etu ne Yehowa. Tudi ne bua kuvuluka tshidi Bible wamba. Mushindu eu ke utualeja ne: Yehowa ke Muntu utudi tuangata ne mushinga wa bungi.

16-18. (a) Ntshinyi tshidi mua kututekesha mu mikolo? (b) Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kutantamena tunyinganyinga?

16 Kulekedi ntatu ikufikisha ku dikuatshila Yehowa tshiji. (Nsu. 19:3) Bu mutudi tuenda tusemena ku nshikidilu wa bulongolodi ebu bubi, batendeledi ba Yehowa badi benda batuilangana ne ntatu ne makenga. Katuena tutekemena bua Yehowa kutukuba mu tshishima to. Nansha nanku, anu bu Yobo tudi mua kuteketa mu mikolo patudi tufuisha bantu batudi banange anyi tutuilangana ne ntatu mikuabu.

17 Yobo kavua mumvue bua tshinyi Yehowa uvua mulekele imue ntatu imukuata to; tuetu petu imue misangu katuena mua kumvua bua tshinyi malu mabi adi atukuata to. Tukadi pamuapa bumvue ne: bana betu badi beyemene Yehowa mbafue pavua buloba bukanke anyi bua bualu bukuabu bu muvuabi bienzeke mu Haïti. Tudi mua kuikala bamanye muanetu kampanda uvua mueyemene Yehowa, udibu benzela malu ne tshikisu anyi mufue mu njiwu kampanda. Tudi petu mua kutuilangana ne nsombelu idi itunyingalaja bikole. Bua kanyinganyinga kakole katudi naku, tudi mua kufika ku diamba ne: ‘Yehowa wanyi, bua tshinyi anu meme? Mbubi kayi bundi muenze?’ (Hab. 1:2, 3) Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kutantamena mu nsombelu ya nunku?

18 Tudi ne bua kudimuka bua katulu kuamba ne: malu a nunku adi aleja mudi Yehowa kayi utuanyisha. Yezu wakaleja bualu ebu pavuaye muakule bua nsombelu mikole ibidi ivua mitulukile bantu ba mu tshikondo tshiende. (Bala Luka 13:1-5.) Ntatu ya bungi idi itukuata bualu kudi ‘bikondo bidi malu atutulukila.’ (Muam. 9:11) Nansha dikenga difumine penyi, tudi mua kuditantamena tuetu batume lungenyi luetu kudi “Nzambi wa busambi buonso.” Neatupeshe bukole butudi nabu dijinga bua tushale anu bamulamate.​—2 Kol. 1:3-6.

19, 20. Ntshinyi tshivua tshiambuluishe Yezu bua kutantamena nsombelu ivua imupuekesha milongo? Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kumuidikija?

19 Kuikadi ne diambu anyi utshina bantu to. Budipuekeshi bua Yezu buakamusaka bua ‘kudiumushila bimanyinu bia butumbi buende, pakangateye mubidi wa mupika.’ (Filip. 2:5-8) Bu muvuaye mueyemene Yehowa, wakatantamena nsombelu ya bungi ivua imupuekesha milongo. (1 Pet. 2:23, 24) Pavuaye wenza nunku, uvua uteka Yehowa pa muaba wa kumpala mu nsombelu wende ke bualu kayi Yehowa wakamuteka ku mutu kua bintu bionso. (Filip. 2:9) Yezu wakabela bayidi bende bua kumuidikija.​—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.

20 Imue misangu bidi mua kututonda padibu batuteta bua ditabuja dietu. Kadi tudi ne bua kueyemena Yehowa anu bu mupostolo Paulo wakamba ne: ‘Bua muanda eu ndi nkenga makenga aa kabidi, kadi bundu kabuena bunkuata ku mêsu; bua ndi mumumanye yeye ungakuitabuja, ne ngakuitabujibua ne: yeye udi ne bukole bua kulama tshintu tshianyi tshiteka too ne dituku diadia.’​—2 Tim. 1:12.

21. Nansha mudi bena panu badiangata ne mushinga, udi mudisuike bua kuenza tshinyi?

21 Bible ukavua muambe ne: mu matuku etu aa bantu bavua mua kuikala “badisui.” (2 Tim. 3:2) Nunku kabiena bitukemesha bua mutudi munkatshi mua bantu badi badiangata ne mushinga wa bungi kupita Yehowa to. Katulekedi lungenyi elu lutunyanga to. Kadi nansha tuetu batuilangane ne diteta, makenga anyi bantu basue kutufuisha bundu, tuikalayi anu badisuike bua kuleja ne: Yehowa ke Muntu udi ne mushinga wa bungi mu nsombelu wetu.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 7 Bamue bamanyi ba Bible badi bela meji ne: tshiambilu “dikoba ku dikoba” tshidi mua kuikala tshiumvuija ne: Yobo uvua mua kuitaba bua bana bende ne bimuna biende kujimijabu makoba abu anyi mioyo yabu tshibi yeye ushala ne diende dikoba anyi muoyo wende. Bakuabu pabu badi bela meji ne: tshiambilu atshi tshidi tshiumvuija ne: muntu uvua mua kuitaba bua kujimija bimue bitupa bia mubidi wende bua kupandisha muoyo wende. Tshilejilu, padibu bajinga kukuma muntu tshintu ku muntu udi mua kuteka diboko bua kabamukumi ku mutu to, dîba adi udi mua kujimija diboko bua kusungila muoyo wende. Bidi bimueneka patoke ne: tshiambilu etshi tshidi tshiumvuija ne: Yobo uvua mua kuitaba bua kujimija bionso bivuaye nabi bua kusungila muoyo wende.

Ntshinyi tshitudi mua kulongela ku . . .

• mushindu uvua Satana mudinge Eva?

• tshivua Yobo muenze mu makenga avua mamukuate?

• tshivua Yezu wangata ne mushinga wa bungi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Eva wakapangila bua kutuishila mêsu ende pa malanda ende ne Yehowa

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Yezu wakatantamena mateta a Satana ne kudifila anu mu dienza disua dia Yehowa

[Bimfuanyi mu dibeji 20]

Badi bayisha mu tshitudilu panyima pa tshikumina mu ditunga dia Haïti

Mu bikondo bia tunyinganyinga, tudi mua kueyemena “Nzambi wa busambi buonso”