Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mibelu mimpe idi itangila bujike ne dibaka

Mibelu mimpe idi itangila bujike ne dibaka

Mibelu mimpe idi itangila bujike ne dibaka

‘Ndi ngamba bualu ebu bua nuenu nuikale ne malu adi makanangane ne bena Kristo, ne bua nuenu numanye mua kukuatshila Mukalenge mudimu kanuyi ne ntatu.’​—1 KOL. 7:35.

1, 2. Bua tshinyi tudi ne bua kukeba mibelu ya mu Bible pa bidi bitangila bujike ne dibaka?

KUDI malu atu enzeka pankatshi pa muntu mulume ne muntu mukaji adi mua kutufikisha ku disanka anyi ku dibungama. Bua tuetu kupita bimpe ne malu aa, tudi ne bua kukeba bulombodi bua Nzambi. Tudi tujinga bua atulombole mu malu makuabu kabidi. Muena Kristo udi ne disanka bua mudiye mujike udi mua kumona ne: balela ne balunda bende badi bamusaka bua kubuela mu dibaka. Mukuabu udi mua kuikala ujinga kubuela mu dibaka kadi kayi muanji kupeta muntu udi mukumbane. Bakuabu badi dijinga ne mibelu bua mushindu wa kudilongolola bua kuambula majitu a mu dibaka. Bena Kristo bajike ne basele batu batuilangana ne mateyi a tshiendenda.

2 Nsombelu eyi kayena ilenga anu disanka dietu to, kadi idi kabidi mua kulenga malanda etu ne Yehowa Nzambi. Mu nshapita wa 7 wa mukanda wa kumpala uvua Paulo mufundile bena Kolinto, wakafundamu mibelu idi itangila bujike ne dibaka. Tshipatshila tshiende tshivua tshia kusaka babadi bua ‘bikale ne malu adi makanangane ne bena Kristo, ne bua bamanye mua kukuatshila Mukalenge mudimu kabayi ne ntatu.’ (1 Kol. 7:35) Paudi ukonkonona mubelu wende mu nsombelu eyi, dienzeja bua kumona nsombelu uudi nende nansha wewe muikale mujike anyi muikale mu dibaka bu mushindu wa kuenzela Yehowa mudimu bikole.

Dipangadika dinene didi muntu ne bua kudiangatshila

3, 4. (a) Ntshinyi tshidi mua kuenzeka padi balunda ne balela basaka muntu bua kubuela mu dibaka? (b) Mmunyi mudi mibelu ya Paulo mua kuambuluisha muntu bua kuikala ne lungenyi luimpe pa bidi bitangila dibaka?

3 Anu bu bena Yuda ba mu bidimu lukama bia kumpala, bantu ba bungi lelu badi bela meji ne: kubuela mu dibaka ke bualu bua mushinga budi muntu mua kuenza. Nsongalume anyi nsongakaji yeye mupitshishe bidimu bungi kampanda kayi mubuele mu dibaka, balunda bende ne balela badi mua kutuadija kumusaka bua kubuelamu. Badi mua kutuadija kumusaka mu miyuki bua kukeba muntu wa kubuela nende mu dibaka. Badi mene mua kumukebela muntu wa kubuela nende mu dibaka. Badi mua kuenza ne budimu bua kumutuangaja ne muntu udibu basue bua abuele nende mu dibaka. Malu a nunku atu imue misangu atondesha muntu nsombelu, amunyingalaja ne anyanga bulunda buabu.

4 Paulo kavua muenzeje bantu bua kubuela mu dibaka anyi bua kushala bajike to. (1 Kol. 7:7) Uvua usanka bua kuenzela Yehowa mudimu kayi ne mukaji, kadi uvua unemeka budikadidi bua bantu bavua basue kubuela mu dibaka. Bena Kristo lelu badi pabu ne budikadidi bua kubuela mu dibaka anyi kushala bajike. Bantu bakuabu kabena mua kubasaka bua kuenza bumue bua ku malu aa to.

Mushindu wa kuikala ne disanka mu bujike

5, 6. Bua tshinyi Paulo uvua ukankamija bujike?

5 Bualu bua mushinga budi mu mêyi avua Paulo mufundile bena Kolinto, mmushindu muimpe uvuaye wangata bujike. (Bala 1 Kolinto 7:8.) Nansha muvua Paulo mujike, kavua udiangata bu mupite bantu bavua mu dibaka bu mutu bamfumu ba bitendelelu bia mu bukua buena Kristo badi bajike benza to. Kadi, wakaleja diakalenga ditu nadi bena Kristo badi kabayi mu dibaka. Ndiakalenga kayi adi?

6 Muena Kristo mujike utu misangu ya bungi ne mushindu wa kuenzela Yehowa midimu idi bena Kristo badi mu dibaka kabayi ne mushindu wa kuenza. Paulo uvua ne diakalenga dia pa buadi dia kuikala “mupostolo kudi bisamba bia bende.” (Lomo 11:13) Bala Bienzedi nshapita wa 13 too ne wa 20, ne umone mudi Paulo ne bamisionere nende batuadija mudimu wa buambi mu teritware mipiamipia ne benza bisumbu miaba mishilangane. Paulo wakatantamena ntatu ya bungi mu mudimu wende idi ba bungi ba kutudi kabayi mua kupeta. (2 Kol. 11:23-27, 32, 33) Kadi disanka divuaye nadi bua kuambuluisha bantu bua balue bayidi divua dimupepejila ntatu eyi. (1 Tes. 1:2-7, 9; 2:19) Paulo uvuaku mua kuenza malu avuaye muenze bu yeye muikale ne mukaji ne bana anyi? Pamuapa kavua mua kuenza to.

7. Fila tshilejilu tshia Bantemu babidi bajike bavua badienzeje bua kutungunuja malu a Bukalenge.

7 Bena Kristo bajike ba bungi badi badifila bikole bua kukumbaja mudimu wa Bukalenge. Sara ne Limbania bampanda-njila ba mu Bolivie batshidi bajike bakaya mu musoko kampanda mutubu kabayi banji kuyisha lumu luimpe kukadi bidimu bia bungi. Dipangila nzembu divuaku mua kubapangisha bua kuenza mudimu wabu anyi? Badi bamba ne: “Bantu kabena ne bisanji anyi televizion, ke bualu kayi badi ne tshibidilu tshia kubala mikanda.” Bena mu musoko au bakaleja bampanda-njila abu imue mikanda ya Bantemu ba Yehowa ya kale ivuabu kabatshiyi bapatula kabidi to. Bu muvua bana betu ba bakaji aba bapetangana ne bantu bavua babateleja ku nzubu yonso, biakabakolela bua kuyisha teritware mujima. Mamu kampanda mukulakaje wakabambila ne: “Nshikidilu udi ne bua kuikala musemene pabuipi bualu Bantemu ba Yehowa mbafike too ne kutudi.” Matuku makese pashishe, bamue bena mu musoko au bakatuadija kubuela mu bisangilu.

8, 9. (a) Ndungenyi kayi luvua nalu Paulo pavuaye muakule mu mushindu muimpe bua bujike? (b) Bena Kristo bajike badi ne mpunga kayi mimpe?

8 Bushuwa bena Kristo badi mu mabaka batu pabu bapeta bipeta bimpe mu teritware mikole. Kadi imue midimu itu bampanda-njila bajike benza kayena mua kuikala mipepele bua bantu badi mu dibaka anyi badi ne bana to. Paulo wakelangana meji bua mpunga ivuaye umona bua kutungunuja lumu luimpe mu bisumbu. Uvua musue ne: bantu bonso bikale ne disanka dia buena divuaye nadi. Bua bualu abu, wakakula mu mushindu muimpe bua kuenzela Yehowa mudimu mu tshikondo tshia bujike.

9 Muanetu wa bakaji kampanda mujike udi mpanda-njila mu États-unis wakafunda ne: “Bamue bantu badi bela meji ne: ki mbipepele bua mujike kuikalaye ne disanka to. Kadi ndi mufike ku dimona ne: disanka dia bushuwa didi difumina ku malanda adi muntu mudie ne Yehowa. Nansha mudibi bikengela kudienzeja bua kushala mujike, bujike budi bulua dipa dia mushinga mukole patudi tukuata nadi mudimu mu mushindu muimpe.” Wakamba bua mushindu wa kupeta disanka ne: “Bujike kabuena bupangisha muntu bua kuikala ne disanka to, kadi budi mua kumuambuluisha bua kuikala nadi. Ndi mumanye ne: Yehowa mmunange bantu bonso, bajike ne badi mu mabaka.” Muanetu eu udi mpindieu wenza mudimu ne disanka muaba udibu dijinga ne bamanyisha ba Bukalenge ba bungi. Biwikala mujike, udiku mua kukuata mudimu ne nsombelu webe eu bua kualabaja mudimu webe wa kuyisha bakuabu bulelela anyi? Wewe pebe udi mua kumona bujike bu dipa dia kudi Yehowa dia mushinga mukole.

Bajike badi bajinga kubuela mu dibaka

10, 11. Mmunyi mudi Yehowa wambuluisha bantu badi bajinga kubuela mu dibaka kadi kabayi banji kupeta muntu udi mukumbane?

10 Batendeledi ba bungi ba Yehowa ba lulamatu batu bangata dipangadika dia kubuela mu dibaka panyima pa bamane kupitshisha bidimu ndambu mu bujike. Bu mudibu bamanye ne: badi dijinga ne buludiki, badi balomba Yehowa bua abambuluishe bua kusungula muena dibaka mukumbane.​—Bala 1 Kolinto 7:36.

11 Wewe musue kuselangana ne muntu udi pende ne dijinga dia kuenzela Yehowa mudimu ne muoyo mujima, ikala ukuatshila Yehowa bualu ebu mu disambila. (Filip. 4:6, 7) Nansha muudi mua kuindila diandamuna dia kudi Yehowa mutantshi bule kayi, kuteketshi mu maboko to. Ikala mueyemene Nzambi wetu wa dinanga bua akuambuluishe, ne yeye neakukuatshishe bilondeshile dijinga diebe.​—Eb. 13:6.

12. Bua tshinyi muena Kristo udi ne bua kukonkonona bimpe tshilumbu tshia dibuela mu dibaka?

12 Muntu udi kayi mukole mu ditabuja anyi kayi muena Kristo udi mua kulomba muena Kristo udi ujinga kubuela mu dibaka bua baselangane nende. Nsombelu wa nunku yeye mukutulukile umanye ne: lutatu luudi mua kupeta wewe musungule muena dibaka mubi ludi mua kukutatshisha bikole kupita bunkaya buvua bukutatshisha pauvua mujike. Wewe mumane kubuela mu dibaka, udi ushala mulamakajibue kudi muena dibaka nebe mu masanka ne mu makenga bua kashidi. (1 Kol. 7:27) Kuangatshi bua dishikila dipangadika dia kubuela mu dibaka dialua kukunyingalaja pashishe.​—Bala 1 Kolinto 7:39.

Ikala mudilongolole bua malu a mu dibaka

13-15. Mmalu kayi adi mua kulela ntatu mu dibaka adi bantu badi basue kuselangana ne bua kukonkonona padibu batantshilangana?

13 Nansha muvua Paulo muakule mu mushindu muimpe bua kuenzela Yehowa mudimu mu bujike, kavua upetula bantu bavua basungula bua kubuela mu dibaka to. Kadi mibelu yende mifundisha kudi nyuma idi yambuluisha bena dibaka bua kumanya mua kupita ne malu a mu dibaka ne kulama buobumue.

14 Bamue bantu badi ne bua kuakaja malu adibu batekemena bua matuku adi alua. Padi bantu babidi batantshilangana bua dibaka badi mua kufika ku dimona ne: dinanga diabu ndia pa buadi ne didi dileja muikalabu ne disanka mu dibaka. Badi batuadija dibaka diabu ne disanka ne bela meji ne: kakuena tshintu tshidi mua kulua kudinyanga to. Meji a nunku ki mmimpe to. Kulejangana mananga mu dibaka kutu kuenza disanka, kadi kakuena anu kuambuluisha mulume ne mukaji bua kujikija ntatu yonso itu imueneka mu dibaka to.​—Bala 1 Kolinto 7:28. *

15 Bantu ba bungi batu babuelelaku mu dibaka batu bakema anyi mene banyingalala patubu bamona ne: mbashilangane bikole ne bena dibaka nabu mu malu adi ne mushinga. Bubidi buabu badi mua kudimona bashilangane mu malu bu mudi ditula mfranga, dijikija lutetuku, muaba wa kusombelabu ne bungi bua misangu idibu mua kuya kutangila balela babu. Yonso wa kudibu udi kabidi ne ngikadilu idi mua kutonda mukuabu. Padi bantu babidi batantshilangana, badi mua kuela meji ne: kabiena bikengela kuyukidilangana pa malu a mushinga aa to. Kadi bobu kabayi bayukile bimpe pa malu aa, adi mua kulua kubakebela lutatu mu dibaka. Bantu badi basue kutantshilangana badi ne bua kumvuangana pa malu a mushinga kumpala kua kubuela mu dibaka.

16. Bua tshinyi bena mu dibaka badi ne bua kumvuangana bua muikalabu mua kujikija ntatu ya mu dibaka?

16 Bua kuikala ne diakalenga ne disanka, bena dibaka badi ne bua kukuatshishangana bua kupita bimpe ne ntatu. Badi ne bua kumvuangana bua mushindu wa kulongesha bana ne kutabalela baledi babu bakadi bakulumpe. Ntatu ya mu dîku kayena ne bua kubapandulula. Padibu batumikila mikenji ya mu Bible, badi mua kujikija ntatu, kutantamena mikuabu ne kuikala ne disanka pamue.​—1 Kol. 7:10, 11.

17. Bua tshinyi bena dibaka badi baditatshisha bua ‘bintu bia pa buloba’?

17 Paulo udi wakula bua bualu bukuabu butu buenzeka mu dibaka mu 1 Kolinto 7:32-34. (Bala.) Bantu badi mu dibaka badi ‘baditatshisha bua bintu bia pa buloba’ bu mudi biakudia, bilamba, muaba wa kulala ne bintu bikuabu bia ku mubidi. Bua tshinyi? Patshidi nsongalume mujike, udi mua kuikala udifila bikole mu mudimu wa Nzambi. Kadi padiye usela, udi ne bua kukuata mudimu ne dîba diende ne makanda ende ndambu bua kukumbajila mukaji majinga ende bua kumusankisha. Ke tshidi mukaji pende wenzela bayende. Bu mudi Yehowa ne meji a bungi mmumanye ne: bua kuikala ne disanka mu dibaka, mulume ne mukaji badi ne bua kukuata mudimu ne dîba ne makanda ndambu avuabu bafila mu mudimu wa Yehowa kumpala patshivuabu bajike.

18. Mmalu kayi adi bamue mua kushintulula padibu babuela mu dibaka?

18 Mubelu eu udi utangila kabidi malu makuabu. Bikalabi ne: bena dibaka badi ne bua kukepesha dîba ne makanda ndambu avuabu bafila bua mudimu wa Nzambi bua kukumbajilanganabu majinga abu, kabenaku kabidi mua kuenza nanku bua malu makuabu a tshianana avuabu benza patshivuabu bajike anyi? Mmunyi mudi mukaji mua kudiumvua bikala mulume utungunuka anu ne kudifila mu manaya ne balunda bende? Mmunyi mudi mulume pende mua kudiumvua bikala mukajende upitshisha dîba dia bungi ne balunda bende? Mulume anyi mukaji udibu balengulula kudi muena dibaka nende udi mua kudimona nkayende, kayi ne disanka ne kudiumvua ne: ki mbamunange. Bua bena dibaka kuepuka tshilele etshi, badi ne bua kudienzeja bua kukolesha malanda abu.​—Ef. 5:31.

Yehowa udi utulomba bua kuikala ne bikadilu bikezuke

19, 20. (a) Bua tshinyi bantu bakadi mu dibaka ki mbakubibue ku mateta a tshiendenda? (b) Njiwu kayi idi bena dibaka mua kupeta padibu bashiyangana bua matuku a bungi?

19 Batendeledi ba Yehowa mbadisuike bua kuikala ne bikadilu bikezuke. Bamue batu basungula bua kubuela mu dibaka bua kulama bikadilu bikezuke. Kadi dibaka nkayadi kadiena dikuba muntu ku tshiendenda to. Kale, musoko uvua ne lumbu uvua ukuba bantu anu pavuabu bashala munda muawu. Pavua muntu upatuka pambelu dîba divua bivi ne banyengi bendakana, bavua mua kumuiba anyi kumushipa. Bia muomumue, bena mu dibaka badi badilama ku tshiendenda anu padibu banemeka mikalu idi Mufuki wa dibaka mubatekele bua disangila dia mulume ne mukaji.

20 Paulo mmumvuije mikalu eyi mu 1 Kolinto 7:2-5. Mukaji udi ne diakalenga dia kusangila anu ne bayende, ne mulume pende anu ne mukajende nkayende. Yonso wa kudibu mmulombibue bua kupesha muena dibaka nende ‘tshidiye natshi bualu’ anyi disangila didi muena dibaka yonso ne bukenji bua kupeta. Kadi bamue balume ne bakaji batu bashiyangana ne bena dibaka nabu matuku a bungi baya ku luendu bua malu a mudimu anyi bua malu makuabu ne bapanga mua kupesha bena dibaka nabu ‘tshidibu natshi bualu.’ Anji elabi meji mudibi mua kuikala bibi bu muena dibaka mua kukuluka mu buteyi bua Satana ne kuenda masandi bua ‘dipanga dia didikanda.’ Yehowa udi ubenesha batatu badi bakumbajila bena mu mêku abu majinga kabayi bateka mabaka abu mu njiwu.​—Mus. 37:25.

Kutumikila mibelu ya mu Bible kudi kupetesha masanka

21. (a) Bua tshinyi dipangadika dia kushala mujike anyi kubuela mu dibaka ditu dikole? (b) Bua tshinyi mibelu idi mu 1 Kolinto nshapita wa 7 idi ne mushinga?

21 Kushala mujike peshi kubuela mu dibaka ndipangadika dikole didi muntu mua kuangata. Bu mudi bantu bonso bikale bena mibi, ntatu kayena mua kupangika to. Nansha bantu badi Yehowa wanyisha ne ubenesha badi batuilangana pabu ne tunyinganyinga, nansha bobu bikale bajike anyi bikale mu dibaka. Wewe mutumikile mibelu ya meji idi mu 1 Kolinto nshapita wa 7, udi mua kukepeshaku ntatu eyi. Ku mêsu kua Yehowa ‘neutambe kuenza bimpe’ nansha wewe muikale mujike anyi mu dibaka. (Bala 1 Kolinto 7:37, 38.) Kuanyishibua kudi Nzambi ke bualu butambe bunene buudi mua kukeba bua kukumbaja. Yeye mukuanyishe, neuye kumpala bua kupeta muoyo wa tshiendelele mu buloba bupiabupia. Muomu amu malanda a mulume ne mukaji kaakuikala ne ntatu itudi tumona lelu eyi to.

[Mêyi adi kuinshi]

Newandamune munyi?

• Bua tshinyi ki mbimpe kuenzeja muntu bua kubuela mu dibaka?

• Mmunyi muudi mua kukuata mudimu bimpe ne dîba diebe mu mudimu wa Yehowa pautshidi mujike?

• Mmunyi mudi bantu badi batantshilangana mua kudilongolola ku ntatu ya mu dibaka?

• Bua tshinyi kuikala mu dibaka kakuena anu kukuba muntu ku tshiendenda?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 14]

Bena Kristo bajike badi benza mudimu ne dîba diabu bua kuvudija mudimu wa Nzambi badi bapeta disanka

[Tshimfuanyi mu dibeji 16]

Mmalu kayi adi bamue mua kuakajilula padibu babuela mu dibaka?