Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ambuluishayi bakuabu bua kuambula majitu

Ambuluishayi bakuabu bua kuambula majitu

Ambuluishayi bakuabu bua kuambula majitu

‘Muntu yonso wakumana kuyishibua neikale bu muyishi wende.’​—LUKA 6:40.

1. Pavuaye uyisha pa buloba, mmunyi muvua Yezu muase tshishimikidi bua tshisumbu tshinene?

MUPOSTOLO YONE wakamba ku ndekelu kua mukanda wende ne: ‘Malu makuabu a bungi adiku kabidi akenza Yezu; biafundabu onso, ndi ngamba ne: buloba bujima mene kabuena bukumbana miaba ya kuteka mikanda yafundabu.’ (Yone 21:25) Munkatshi mua malu avua Yezu muenze mu matuku makese avuaye muenze mudimu wende wa kuyisha ne tshisumi, Yezu wakakeba bantu balume, kubalongesha ne kubalongolola bua kushalabu balombola mikoko panyima pa diya diende. Pakapinganaye mu diulu mu tshidimu tshia 33, Yezu uvua mushiye anu tshisumbu tshikese kadi pashishe tshiakalua tshisumbu tshinene tshidi mpindieu ne bantu ba bungi.​—Bien. 2:41, 42; 4:4; 6:7.

2, 3. (a) Bua tshinyi kudi dijinga dikole dia bantu balume bakadi batambule bua kuambula majitu? (b) Netukonkonone tshinyi mu tshiena-bualu etshi?

2 Bu mudiku lelu pa buloba bujima bamanyishi ba Bukalenge bapite pa miliyo 7 mu bisumbu bipite pa 100 000, kudi dijinga dikole dia kupeta bantu balume badi mua kuambula majitu bua kulombola bantu aba. Tshilejilu, badi dijinga bikole ne bakulu bena Kristo. Bana betu badi bakumbaja mudimu eu mba kuela kalumbandi bualu ‘mbanange mudimu muimpe.’​—1 Tim. 3:1.

3 Kadi bantu balume kabatu bakumbana diakamue padibu balua Bantemu bua kuambula majitu to. Tulasa anyi dimanya kuenza midimu kampanda ki mbidi bivuija muntu mukumbane bua kuambula majitu mu tshisumbu to. Bua kuambula majitu aa, muntu mulume udi ne bua kukumbaja ngikadilu milomba. Pa kumusha dimanya didiye nadi dia kuenza midimu kampanda, udi ne bua kukumbaja ngikadilu milomba ya mu Dîyi dia Nzambi. Mmunyi mudibu mua kuambuluisha bantu balume mu tshisumbu bua kukumbaja ngikadilu milomba? Yezu wakamba ne: ‘Muntu yonso wakumana kuyishibua neyikale bu muyishi wende.’ (Luka 6:40) Mu tshiena-bualu etshi, netukonkonone imue mishindu ivua Mulongeshi munene Yezu Kristo muambuluishe bayidi bende bua kukumbana bua kuambula majitu manene, netumone kabidi tshitudi mua kulongela ku malu avuaye muenze.

‘Ngakanubikila balunda’

4. Mmunyi muvua Yezu muleje muvuaye mulunda muimpe wa bayidi bende?

4 Yezu uvua wangata bayidi bende bu balunda, kadi ki mbu bantu bashadile kudiye to. Uvua upitshisha nabu dîba, ubeyemena ne ‘wakabamanyisha malu onso akumvuaye kudi Tatu wende.’ (Bala Yone 15:15.) Elabi meji muvuabu mua kuikala ne disanka pavua Yezu muandamune lukonko luabu lua ne: ‘Utuambile tshimanyinu tshia pawalua tshiakabidi; ne tshia ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ (Mat. 24:3, 4) Uvua kabidi ubambila malu avuaye nawu munda ne muvuaye udiumvua. Tshilejilu, butuku bua muladilu wa lufu luende, Yezu wakaya ne Petelo, Yakobo ne Yone mu budimi bua Getesemane, muakasambilaye bikole bua muvua mutshima wende ulubakana. Bapostolo basatu aba kabavua mua kuikala bumvue malu avua Yezu wamba mu disambila, kadi bavua mua kuikala bamona ne: tshikondo tshivua tshikole. (Mâko 14:33-38) Ela kabidi meji ku tshivua dikudimuka dia mpala wa Yezu mua kuikala dienzele bapostolo basatu aba. (Mâko 9:2-8; 2 Pet. 1:16-18) Bulunda bushême buvua Yezu mudie ne bayidi bende buvua bubambuluishe tshikondo tshivuabu bakumbaja mudimu wabu.

5. Mmu imue mishindu kayi mudi bakulu mua kuambuluisha bakuabu?

5 Anu bu Yezu, bakulu bena Kristo lelu badi badia bulunda ne bambuluisha bakuabu. Badi badia malanda mimpe ne bena Kristo nabu padibu badisumbila tshikondo bua kuleja mudibu baditatshisha bua bualu buabu. Nansha mudi bakulu bamanye mushinga wa kulama malu masokoka, kabatu babenga kuambila bantu malu adi ne mushinga to. Bakulu batu beyemena bena Kristo nabu ne babaleja malu malelela adibu balonge mu Bible. Bakulu kabatu bapuekesha basadidi ba mudimu batshidi bansonga milongo to. Kadi badi babangata bu bantu bashindame mu ditabuja ne bakumbane bua kuambula majitu makuabu, badi benza mudimu wa mushinga bua kuambuluisha tshisumbu.

‘Ngakunupa tshifuanyikiji’

6, 7. Umvuija tshilejilu tshidi Yezu mushile bayidi bende ne muvuatshi tshibambuluishe.

6 Nansha muvua bayidi ba Yezu banyisha malu a Nzambi, imue misangu meji abu avua abasaka bua kulonda bibidilu ne bilele bia muaba uvuabu bakolele. (Mat. 19:9, 10; Luka 9:46-48; Yone 4:27) Kadi Yezu kavua utandisha anyi ukanyina bayidi bende to. Kavua ubalomba bua kuenza malu avuabu kabayi mua kukokesha anyi bua kuenza malu avuaye yeye muine kayi wenza to. Kadi Yezu wakabalongesha mu tshilejilu anyi tshifuanyikiji.​—Bala Yone 13:15.

7 Ntshilejilu kayi tshivua Yezu mushile bayidi bende? (1 Pet. 2:21) Kavua musue kudikebela malu manene mu nsombelu wende to, bualu uvua musue kuikala ne dîba dia kuambuluisha bakuabu. (Luka 9:58) Yezu uvua ne bupuekele ne uvua ulongesha anu malu a mu Bible. (Yone 5:19; 17:14, 17) Uvua uyukila ne bantu ne uvua ne malu malenga. Uvua wenza bualu buonso ne dinanga. (Mat. 19:13-15; Yone 15:12) Tshilejilu tshia Yezu tshivua tshiambuluishe bapostolo bende bikole. Tshilejilu, Yakobo kakapingana tshianyima kumpala kua lufu to, kadi wakatungunuka ne kuenzela Nzambi mudimu ne lulamatu too ne pakamushipabu. (Bien. 12:1, 2) Yone wakalonda mu makasa a Yezu ne lulamatu munkatshi mua bidimu bipite pa 60.​—Buak. 1:1, 2, 9.

8. Ntshilejilu kayi tshidi bakulu bafila bua bansongalume ne bantu bakuabu?

8 Bakulu badi badipangisha amue malu ne budipuekeshi ne dinanga badi tshilejilu tshimpe bua bansonga. (1 Pet. 5:2, 3) Kabidi bakulu badi bafila tshilejilu tshimpe mu ditabuja, mu dilongesha, mu nsombelu wa bena Kristo ne mu buambi badi ne disanka dia kumanya ne: bantu bakuabu badi mua kuidikija ditabuja diabu.​—Eb. 13:7.

‘Yezu wakabapesha mibelu ne wakabatuma bua kuyisha’

9. Mmunyi mutudi bamanye ne: Yezu uvua mulongeshe bayidi bende bua kukumbaja mudimu wa diyisha?

9 Panyima pa yeye mumane kuditua mu mudimu wa diyisha bidimu bitue ku bibidi, Yezu wakalabaja mudimu wa buambi pakatumaye bapostolo bende 12 bua kuyisha. Tshia kumpala, wakabambila malu avuabu ne bua kuenza. (Mat. 10:5-14) Pavuaye musue kudisha musumba wa bantu mu tshishima, Yezu wakaleja bayidi bende mushindu uvuabu mua kulonga bantu ne kubabanyina biakudia. (Luka 9:12-17) Bidi bimueneka patoke ne: Yezu uvua mulongeshe bayidi bende pavuaye ubaleja patoke malu masunguluke avuabu mua kuenza. Dilongesha edi ne bukole bua nyuma muimpe biakambuluisha bapostolo bua kulongolola mudimu munene wa diyisha uvua muenzeke mu tshidimu tshia 33 ne pashishe.

10, 11. Mmu mishindu kayi mudi bakulu ne bantu bakuabu mua kutungunuka ne kuambuluisha bapiabapia?

10 Lelu muntu udi utuadija kulonga malu a kuenza mu mudimu wa Nzambi padiye utuadija kulonga Bible. Tudi mua kumuambuluisha bua kubala bimpe. Tudi tutungunuka ne kumuambuluisha patudi tutungunuka ne kulonga nende Bible. Padiye utuadija kubuela mu bisangilu pa tshibidilu, udi wenda ukolesha ditabuja diende, ulua muambi wa lumu luimpe udi kayi muanji kutambula, wenza midimu mu Kalasa ka mudimu wa Nzambi ne wenza malu makuabu. Padiye utambula, udi utungunuka ne kulonga padiye wenza malu bu mudi dilongolola Nzubu wa Bukalenge. Mu bule bua matuku, badi mua kuambuluisha muanetu wa balume bua kumona malu adiye mua kukumbaja bua kulua musadidi wa mudimu.

11 Padibu bapesha muanetu wa balume ukadi mutambule mudimu wa kuenza mu tshisumbu, mukulu kampanda udi ne bua kumumvuija ne disanka mushindu wa kuwenza ne kumupesha mibelu idi miakanyine. Muanetu udibu balongesha eu udi ne bua kumvua bimpe tshidibu bamulombe bua kuenza. Bikala mudimu udibu bamupeshe mumukolele, mukulu wa dinanga kena mua kuamba musangu umue ne: ki mmukumbane to. Kadi udi mua kumuleja malu masunguluke adiye mua kulongolola ne kumumvuija kabidi tshidiye wenzela mudimu au ne mushindu wa kuwenza. Misangu ya bungi bana betu ba balume batu bitaba mibelu ya buena eyi, nunku disanka didibu bapeta padibu benzela bakuabu bimpe didi kabidi disankisha bakulu.​—Bien. 20:35.

‘Muntu udi umvua lungenyi ludibu bamuleja udi ne meji’

12. Bua tshinyi mibelu ivua Yezu ufila ivua yambuluisha bayidi?

12 Yezu wakalongesha bayidi bende pavuaye ubapesha mibelu ivua mikumbanangane ne majinga abu. Tshilejilu, wakabela Yakobo ne Yone pavuabu basue kulomba bua mudilu ufume mu diulu bua kuosha bamue bena Samelea bavua babenge kubakidila. (Luka 9:52-55) Pavua mamuende wa Yakobo ne Yone mulue kubalombela kudi Yezu bua kupetabu miaba minene mu Bukalenge, Yezu wakabambila buludiludi ne: ‘Kushikama ku tshianza tshianyi tshia balume ne ku tshianza tshianyi tshia bakaji ki mbualu buanyi bua kupa muntu; kushikama nunku kudi bualu bua bantu bakabulongoluelabu kudi Tatu wanyi.’ (Mat. 20:20-23) Misangu yonso Yezu uvua ufila mibelu miumvuike, ivua yambuluisha ne ivua mimanyine pa mikenji ya Nzambi. Wakalongesha bayidi bende bua kuelangana meji pa mikenji ya mu Bible. (Mat. 17:24-27) Yezu uvua mumanye kabidi malu avuabu mua kukokesha ne avuabu kabayi mua kukokesha ne kavua ukeba bua bikale anu bapuangane to. Dinanga ke divua dimusaka bua kubapesha mibelu.​—Yone 13:1.

13, 14. (a) Nnganyi udi dijinga ne mibelu? (b) Fila bilejilu bia mibelu idi mukulu mua kupesha muntu udi kayi uya kumpala mu malu a Nzambi.

13 Muntu mulume yonso udi usua kuambula majitu mu tshisumbu udi dijinga ne mibelu ya mu Bible dîba dionso. Nsumuinu 12:15 udi wamba ne: ‘Muntu udi umvua lungenyi ludibu bamuleja udi ne meji.’ Nsonga mukuabu udi wamba ne: “Mvua mumone ne: lutatu lunene lumvua nalu luvua lua mushindu wa kupita ne bilema bianyi meme muine. Kadi mibelu ya mukulu mukuabu yakangambuluisha bua kumona ne: kabivua bikengela kuikala mupuangane bua kuenzela Yehowa mudimu to.”

14 Bakulu bobu bamone ne: bimue bikadilu bibi bidi bipangisha muntu bua kuya kumpala mu mudimu wa Nzambi, badi bakeba mushindu wa kumuambuluisha ne kalolo. (Gal. 6:1) Imue misangu bidi mua kulomba bua batubele bua imue ngikadilu itudi nayi. Tshilejilu, muanetu kampanda yeye muikale udilaminyina mu mushindu kampanda, mukulu udi mua kumuleja ne: Yezu uvua mumanyishi wa tshisumi wa Bukalenge ne uvua mupeshe bayidi bende mudimu wa kuvuija bantu bayidi. (Mat. 28:19, 20; Luka 8:1) Pikala muanetu kampanda umueneka musue malu manene, mukulu kampanda udi mua kumuleja muvua Yezu muambuluishe bayidi bende bua kumona njiwu ya kudikebela lumu. (Luka 22:24-27) Mmunyi mudibu mua kuambuluisha muanetu udi kayi musue kufuilangana luse? Tshilejilu tshia mupika uvua mubenge kufuila mupika nende uvua ne dibanza diende dikese luse nansha muvuabu bamufuile yeye luse bua dibanza dinene divuaye nadi tshidi mua kumuambuluisha. (Mat. 18:21-35) Padibi bikengela kufila mibelu, bakulu badi ne bua kuyifila ne lukasa padi mpunga umueneka.​—Bala Nsumuinu 27:9.

‘Ikala udienzeja’

15. Mmunyi mudi bena mu dîku mua kuambuluisha muanetu wa balume bua kukuatshila bakuabu mudimu?

15 Bakulu ke bantu ba kumpala badi mua kuambuluisha bana betu ba balume badi basue kuambula majitu mu tshisumbu, kadi bantu bakuabu badi pabu mua kubambuluisha bua kuya kumpala. Tshilejilu, bena mu dîku dia muanetu wa balume badi ne bua kumuambuluisha bua kuambula majitu. Pikalaye ukadi mukulu, mukajende ne bana badi mua kumukuatshisha ne dinanga. Padibu bitaba bua kumushila dîba dia kukumbaja midimu ya mu tshisumbu, bidi bimuambuluisha bua kuambula majitu ende bimpe. Mushindu udibu badifila bua kumuambuluisha udi umuenza disanka ne udi usankisha kabidi bantu bakuabu.​—Nsu. 15:20; 31:10, 23.

16. (a) Bujitu bua kukumbaja malu malomba bua kuambula majitu mu tshisumbu budi pa makaya a nganyi? (b) Mmunyi mudi muntu mulume mua kuipatshila majitu mu tshisumbu?

16 Nansha mudi bantu bakuabu mua kumuambuluisha ne kumukuatshisha, muntu nkayende ke udi ne dibanza dia kuipatshila majitu mu tshisumbu. (Bala Galatia 6:5.) Bushuwa, muanetu wa balume kena ne bua kuikala anu musadidi wa mudimu anyi mukulu bua kushisha kuambuluisha bakuabu ne kuyisha bikole to. Kadi kuipatshila majitu mu tshisumbu kudi kulomba kudienzeja bua kukumbaja malu malomba adibu baleje mu Bible. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:5-9; 1 Pet. 5:1-3) Nunku muntu mulume yeye ujinga kulua musadidi anyi mukulu kadi kabayi banji kumuteka, udi ne bua kukonkonona malu adiye ne bua kulongolola bua kuya kumpala mu mudimu wa Nzambi. Ebi bidi bilomba kubala Bible pa tshibidilu, kudilongela ne muoyo mujima, kuelangana meji, kusambila ne muoyo umue ne kuyisha ne tshisumi. Mu mushindu eu udi mua kutumikila mubelu uvua Paulo mupeshe Timote eu: ‘Udienzeje bua kupeta malu a buimpe bua Nzambi.’​—1 Tim. 4:7.

17, 18. Ntshinyi tshidi muanetu wa balume ukadi mutambule mua kuenza bikalaye udiumvua kayi mukumbane bua kuambula majitu mu tshisumbu anyi kayi musue kuambula majitu?

17 Ntshinyi tshidi muntu mulume mua kuenza bikalaye udiumvua kayi mukumbane bua kuambula majitu mu tshisumbu? Udi mua kukonkonona malu adi Yehowa ne Yezu batuenzela. Bushuwa Yehowa “udi ututuadila bujitu buetu ku dituku ku dituku.” (Mus. 68:19) Nunku Tatu wetu wa mu diulu udi mua kuambuluisha muanetu wa balume bua kuambula majitu mu tshisumbu. Muanetu wa balume udi kayi muanji kuikala musadidi wa mudimu anyi mukulu udi ne bua kumona ne: kudi dijinga dinene dia bantu bashindame mu ditabuja bua kuambula majitu mu bulongolodi bua Yehowa. Kuelangana meji pa malu aa kudi mua kusaka muanetu eu bua kudienzeja bikole bua kumbusha meji mabi. Udi mua kulomba nyuma muimpe mu disambila, mumanye ne: ngikadilu ya nyuma eu bu mudi ditalala ne didikanda idi ne mushinga bua kulekela kanyinganyinga ne didimona kuyi mukumbane. (Luka 11:13; Gal. 5:22, 23) Udi ne bua kuikala mushindike ne: Yehowa utu ubenesha bonso badi bipatshila majitu ne lungenyi luimpe.

18 Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha muanetu ukadi mutambule kadi kayi musue kuambula majitu mu tshisumbu? Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Nzambi ngudi wenzeja munda muenu bua kusua ne bua kuenza kabidi bualu bua disua diende dimpe.’ (Filip. 2:13) Nzambi ngudi upesha bantu dijinga dia kumuenzela mudimu, ne nyuma wende udi mua kupesha muntu bukole bua kumuenzela mudimu wa tshijila. (Filip. 4:13) Kabidi muena Kristo udi mua kulomba bua ne: Nzambi amuambuluishe bua kuenza malu mimpe.​—Mus. 25:4, 5.

19. Ditekibua dia “balami ba mikoko muanda mutekete ne bakokeshi muanda mukulu” didi ditushindikila tshinyi?

19 Yehowa utu ubenesha bakulu padibu badienzeja bua kuambuluisha bakuabu. Udi ubenesha kabidi badi batumikila ne bambula majitu mu tshisumbu. Bible udi utushindikila ne: munkatshi mua bantu ba Nzambi, “balami ba mikoko muanda mutekete ne bakokeshi muanda mukulu,” bungi bukumbane bua bantu badi mua kuambula majitu nebatekibue bua kulombola bulongolodi bua Yehowa. (Mika 5:5) Ndisanka dinene bua mudi bana betu ba balume ba bungi balongeshibua ne bitaba ne budipuekeshi bua kuambula majitu mu tshisumbu bua kutumbisha Yehowa.

Newandamune munyi?

• Mmunyi muvua Yezu muambuluishe bayidi bende bua kuambula majitu manene?

• Mmunyi mudi bakulu mua kuidikija Yezu padibu bambuluisha bana betu ba balume bua kuambula majitu mu tshisumbu?

• Mmunyi mudi bena mu dîku mua kuambuluisha mfumu wa dîku bua kuambula majitu?

• Ntshinyi tshidi muntu nkayende mua kuenza bua kuambula majitu mu tshisumbu?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 31]

Mmunyi muudi mua kuambuluisha muntu uudi ulonga nende Bible padiye ujinga kuya kumpala?

[Tshimfuanyi mu dibeji 32]

Mmunyi mudi bana betu ba balume mua kuleja mudibu bipatshila majitu mu tshisumbu?